Khí dung là dạng “treo” của chất rắn hay chất lỏng trong chất khí, các hạt này đủ nhỏ để tồn ...
Khí dung là gì?
Khí dung là dạng “treo” của chất rắn hay chất lỏng trong chất khí, các hạt này đủ nhỏ để tồn tại ở trạng thái “lơ lửng” trong một thời gian đủ dài.
Liệu pháp khí dung là một trong những phương pháp điều trị một số bệnh hô hấp ở trẻ em. Đường hô hấp là cửa ngõ quan trọng để đưa thuốc vào cơ thể. Bề mặt đường thở và phế nang lớn cho phép thuốc phân tán nhanh chóng, dễ dàng.
Khí dung có nhiều ưu điểm: thuốc được đưa trực tiếp vào đường thở mà không xâm lấn, không gây đau; thuốc tác dụng nhanh chóng và hiệu quả, liều lượng thuốc thấp hơn đường toàn thân, và hạn chế tác dụng phụ1.
Máy phun khí dung
Hiện có 3 loại máy phun khí dung (PKD): máy PKD khí nén, máy PKD siêu âm và máy PKD lưới rung. Máy PKD khí nén là loại phổ biến nhất, giá cả vừa phải và tương đối dễ sử dụng. Máy PKD siêu âm và máy PKD lưới rung là những loại máy hiện đại hơn, có một số ưu điểm (tạo hạt khí dung mịn hơn, máy chạy êm hơn) nhưng đắt tiền hơn, bảo trì khó hơn. Bạn hãy nhờ bác sĩ tư vấn giúp bạn chọn loại máy phù hợp.
Trước khi sử dụng máy phun khí dung, hãy nhớ đọc tất cả các hướng dẫn của máy. . Bạn cũng có thể chia sẻ hướng dẫn này với các thành viên trong gia đình, giáo viên, người chăm sóc ban ngày hoặc người giữ trẻ, đảm bảo rằng họ biết cách sử dụng máy phun khí dung cho trẻ khi cần. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào về cách sử dụng máy phun khí dung, hãy liên hệ với bác sĩ của con bạn hoặc nhà sản xuất.
Cách sử dụng máy phun khí dung1,2
- Rửa tay: bắt đầu bằng việc rửa tay trên 20 giây bằng xà phòng dưới vòi nước và lau khô bằng bằng khăn sạch.
- Chuẩn bị thuốc: Đối với thuốc đã được pha sẵn: mở ống thuốc, cho vào bầu phun. Đối với thuốc cần pha: hút thuốc vào bơm tiêm, bơm vào bầu phun, có thể thêm nước muối sinh lý sao cho tổng lượng dịch trong bầu phun là 3-4 ml.
- Gắn mặt nạ hoặc ống ngậm.
- Gắn ống vào máy phun khí dung.
- Nối máy nén với nguồn điện. Đặt mặt nạ lên mặt che kín mũi-miệng trẻ. Nếu sử dụng ống ngậm, đặt ống ngậm giữa hai hàm, bảo trẻ ngậm môi chặt ống. Bật công tắc và sử dụng.
- Bảo trẻ hít thở chậm bằng miệng trong quá trình sử dụng máy phun khí dung.
- Khi thấy không còn sương trong mặt nạ hoặc ống ngậm, gõ nhẹ 3-4 cái vào bầu phun để xem có còn sương phun ra tiếp hay không, nếu không còn sương phun ra thì liều thuốc đã hết. Lấy mặt nạ ra khỏi mặt hoặc lấy ống ngậm ra khỏi miệng trẻ, tắt máy.
- Lau mặt trẻ bằng khăn ấm, ẩm. Rơ miệng hoặc cho trẻ súc miệng nếu dùng corticoid khí dung. Vệ sinh máy bằng cách rửa sạch mặt nạ và bầu phun trong nước ấm, lấy ra lắc nhẹ cho ráo nước rồi để khô trên khăn giấy hoặc khăn vải.
Lưu ý vệ sinh dụng cụ:
- Hai lần một tuần, ngâm mặt nạ và bầu phun trong dung dịch chứa 1 cốc dấm trắng và 3 cốc nước trong 30 phút, rửa lại bằng nước ấm rồi để khô trên khăn giấy hoặc khăn vải.
- Không cần rửa dây nối. Nếu thấy có nước trong dây nối, bật máy nén lên để thổi hết nước ra khỏi dây nối.
- Nên thay bầu phun mỗi 6-12 tháng.
Mẹo cho trẻ em
Kiểm soát bệnh hen ở trẻ em dưới 5 tuổi có thể khó khăn. Đôi khi con bạn có thể bực bội, tức giận hoặc buồn bã vì chúng không được hoạt động nhiều như thường ngày để tránh khởi phát cơn hen khi gắng sức. Điều trị bằng máy phun khí dung cũng có thể mang lại nhiều khó khăn, trẻ nhỏ còn có thể sợ hãi trước sự xuất hiện của máy hay mặt nạ và tiếng ồn của thiết bị, nhưng có những thủ thuật có thể làm cho toàn bộ quá trình dễ chịu hơn đối với trẻ. Dưới đây là một số mẹo có thể giúp bạn kiểm soát bệnh hen để con bạn có thể cảm thấy tốt hơn và vui vẻ, năng động hơn.
Con gái tôi 20 tháng, cách đây 7 tháng cháu ho, khó thở nhiều, đi khám bác sĩ kết luận cháu bị viêm phế quản co thắt, chỉ định dùng khí dung trong 1 tuần. Từ đó đến nay, cứ mỗi khi thời tiết thay đổi, cháu lại bị viêm phế quản tái phát và phải nằm viện, được chỉ định dùng khí dung. Tổng cộng đã 3 lần nằm viện. Tôi rất muốn mua máy xông khí dung, vừa để đảm bảo vệ sinh không phải dùng chung máy với bệnh nhân khác, vừa để có thể hỗ trợ điều trị cho cháu tại nhà. Ở nước ngoài, đa số các gia đình đều có thiết bị y tế này trong tủ thuốc mini. Vậy tôi có nên mua máy xông khí dung cho bé không? Nếu có thì tôi nên lựa chọn máy thế nào?
Mục lục
- Ưu điểm khi sử dụng máy xông khí dung?
- Những bệnh nào có thể sử dụng khí dung ?
- Chọn mua máy khí dung như thế nào?
- Máy xông khí dung NE-C803
- Máy xông khí dung NE-C801KD
- Quy trình vận hành máy xông khí dung
- Lưu ý khi sử dụng máy xông cho bé
- Làm vệ sinh dụng cụ
Trả lời:
Thời tiết giao mùa, trẻ rất dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Nguyên nhân là do sáng nắng, chiều mưa, nhiệt độ thay đổi đột ngột trong một ngày khiến hệ hô hấp còn non nớt của trẻ không kịp thích nghi. Vì vậy, để tránh trẻ bị viêm đường hô hấp tái phát, phụ huynh cần lưu ý nguyên tắc “phòng bệnh hơn chữa bệnh”: luôn giữ cho môi trường của bé thông thoáng, sạch sẽ; tránh cho trẻ mặc quá nóng khiến trẻ ra mồ hôi nhiều, dễ bị lạnh đột ngột, giữ ấm ngực và gan bàn chân của trẻ; vệ sinh mũi họng cho trẻ hàng ngày với nước muối sinh lý.
Trước khi quyết định mua máy khí dung (máy xông khí dung) bạn cần tìm hiểu rõ hơn về loại thiết bị y tế này để chọn mua phù hợp.
Ưu điểm khi sử dụng máy xông khí dung?
Máy xông khí dung là một thiết bị y tế được sử dụng để hỗ trợ đưa thuốc trực tiếp vào niêm mạc đường hô hấp và kiểm soát chính xác lượng thuốc xông mà bệnh nhân sử dụng. Máy sẽ chuyển thuốc thành dạng sương nhỏ li ti, giúp thuốc đọng lại trên niêm mạc đường hô hấp, thấm sâu vào phế quản cho hiệu quả nhanh và giảm đi tối đa phản ứng phụ do thuốc uống gây nên so với đường uống, tiêm (gây tác dụng toàn thân).
Ưu điểm khi sử dụng máy xông khí dung xông mũi họng cho bé:
- Hạn chế tác dụng phụ của thuốc chống viêm corticoid khi dùng đường uống như: loét dạ dày, loãng xương, béo phì…
- Hạn chế tác dụng phụ của thuốc giãn phế quản khi dùng đường uống như: run tay, hồi hộp, nhịp tim nhanh…
- Rút ngắn thời gian điều trị
Máy xông mũi họng nén khí NE-C803
Những bệnh nào có thể sử dụng khí dung ?
Xông mũi họng ở trẻ nhỏ qua mặt nạ, ống ngậm hay ống mũi bằng máy xông gọi là khí dung. Khí dung được dùng hỗ trợ trong chữa trị một số bệnh lý ở đường hô hấp như:
- Viêm thanh quản
- Viêm khí quản
- Viêm phế quản
- Viêm phổi
- Viêm xoang hoặc mãn tính như hen suyễn.
Các chế phẩm thường dùng để khí dung gồm thuốc nhóm corticoid, thuốc giãn phế quản, kháng sinh, long đờm và nước muối sinh lý 0,9%. Do là một phương pháp điều trị, nên trước khi dùng máy xông mũi, người bệnh nên đi khám để được hướng dẫn cụ thể về việc dùng loại thuốc nào, liều lượng bao nhiêu.
Không phải ai cũng được chỉ định dùng máy khí dung mà phải theo chỉ định của bác sĩ. Bạn nên mua cho trẻ một máy khí dung tại nhà để sử dụng khi có chỉ định dùng vì việc đi lại đến phòng khám, bệnh viện để xông cũng là nguyên nhân có thể khiến trẻ bị lây chéo các bệnh khác. Khi hệ hô hấp của trẻ bị yếu đi cũng là lúc nguy cơ nhiễm các bệnh khác trở nên rất dễ dàng.
Chọn mua máy khí dung như thế nào?
Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, bạn nên mua những loại máy thiết kế dành riêng cho trẻ em. Nên chọn những loại máy khí dung có thể dùng được cho trẻ em để đảm bảo kích thước hạt sương, tốc độ phun sương… phù hợp nhất với lứa tuổi của bé.
Những loại máy này có đặc điểm: Thiết kế nhỏ gọn nên rất tiện lợi khi mang đi xa, dễ sử dụng, phụ kiện của máy có hình con vật vui nhộn nên không làm bé sợ, thân thiện, thu hút sự chú ý của bé, an toàn tuyệt đối với trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh, kích thước hạt khí nhỏ tới 3 micromet nên dễ dàng tác động lên những chỗ bị viêm trong mũi và họng bé (sẽ rút ngắn thời gian điều trị).
Bạn nên chọn loại máy có xuất xứ và nguồn gốc rõ ràng, mua máy ở những địa chỉ đáng tin cậy để đảm bảo chất lượng của máy và được bảo hành. Hiện nay, các loại máy xông khí dung nén khí của hãng OMRON, Nhật Bản được nhiều bác sĩ và người tiêu dùng tin cậy với nhiều tính năng vượt trội, máy chạy êm và bền.
Máy xông khí dung NE-C801KD và NE-C803 là 2 loại máy của Omron được sản xuất dành riêng cho đối tượng trẻ em và trẻ sơ sinh. Cùng tìm hiểu ưu nhược điểm của từng máy trong đoạn dưới đây nhé!
Máy xông khí dung NE-C803
Hướng đến đối tượng là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, máy xông khí dung NE-C803 được thiết kế nhỏ gọn cho phép máy thực hiện xông khí dung hiệu quả. Bộ nén khí hoạt động êm của sản phẩm được cải tiến hơn làm giảm tình trạng bệnh hen suyễn, COPD, viêm phế quản và các tình trạng hô hấp khác. Với thiết kế van ảo thông minh độc quyền Omron, máy tránh sự hao hụt của thuốc, là sản phẩm chăm sóc sức khỏe hô hấp tốt nhất cho mọi gia đình.
Ưu điểm:
- Chạy êm, tạo cảm giác thoải mái khi sử dụng cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và phù hợp cho cả người lớn.
- Kích thước hạt thuốc nhỏ, mịn giúp quá trình xông hiệu quả hơn.
- Thiết kế đẹp, an toàn, dễ sử dụng.
- Bộ lọc có thể thay thế.
- Máy xông mũi họng Omron NE-C803 gọn nhẹ, vừa lòng bàn tay, tiện mang theo khi đi du lịch, công tác.
Nhược điểm:
- Không điều chỉnh được tốc độ phun khí
Máy xông khí dung NE-C801KD
Máy khí dung NE-C801KD OMRON – dành riêng cho trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh
Được thiết kế đặc biệt cho trẻ em và trẻ sơ sinh nên mặt nạ có thiết kế hấp dẫn kèm phụ kiện trẻ em đầy màu sắc. Máy có công nghệ van ảo nên mang đến hiệu quả cao trong kiểm soát hen suyễn, viêm phế quản mãn tính, dị ứng và các rối loạn hô hấp khác.
Ưu điểm:
- Chạy êm, tạo cảm giác thoải mái khi sử dụng cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và phù hợp cho cả người lớn.
- Công nghệ van ảo cho phép xông mũi họng hiệu quả cao giảm lãng phí thuốc
- An toàn cho trẻ em và trẻ sơ sinh
- Bộ dụng cụ xông mũi họng an toàn và dễ vệ sinh
Quy trình vận hành máy xông khí dung
Đặt máy khí dung lên bề mặt phẳng và nối máy với nguồn điện. Sau đó dùng ống nhỏ giọt hoặc ống tiêm sạch lấy thuốc cho vào cốc đựng thuốc. Để máy khí dung hoạt động hiệu quả, lượng dịch trong buồng đựng thuốc không được ít hơn 2,5 ml. Nếu không đạt ngưỡng này thì cần bổ sung nước muối sinh lý 0,9% cho được 2,5 ml rồi đậy nắp cốc thuốc lại.
Gắn phần trên của cốc thuốc với mặt nạ hoặc ống thở miệng. Gắn phần dưới của cốc cùng ống dẫn khí với máy nén khí. Bật máy khí dung để kiểm tra xem có sương phun ra không. Để trẻ ngồi hoặc bế trẻ ở tư thế thẳng người khi xông.
Lưu ý khi sử dụng máy xông cho bé
- Cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi thực hiện xông cho bé để được hướng dẫn cách xông đúng cách.
- Thường xuyên theo dõi xem bé có bị phản ứng phụ nào không nếu có thì cần dừng xông và báo ngay với bác sĩ để được xử lý.
- Thời gian xông khí dung thường là 5 -10 phút, tối đa là 15 phút. Trong khi khí dung, thuốc có thể bám vào thành cốc đựng thuốc, để các giọt thuốc rơi xuống thì bạn có thể gõ hoặc lắc nhẹ cốc. Khi không còn thấy sương phun ra nữa và máy phát ra âm thanh phù phù thì tắt máy.
Làm vệ sinh dụng cụ
Máy khí dung tạo môi trường ấm và ẩm nên vi khuẩn có môi trường thuận lợi để phát triển. Vì vậy, sau mỗi lần sử dụng cần rửa sạch và lau khô mặt nạ và ống thở miệng. Riêng đối với cốc đựng thuốc thì cần tháo rời ba bộ phận, đổ hết thuốc còn thừa, dùng nước xà phòng ấm rửa sạch cả ba phần rồi tráng lại bằng nước.
Dùng khăn sạch lau khô các bộ phận vì dung dịch còn lại sẽ tạo thuận lợi cho vi khuẩn trong môi trường tới cư trú. Phơi dụng cụ tại nơi mát, không để nước bắn vào.
Bảo quản máy khí dung ở nơi thoáng mát và không có bụi, loại bỏ ống nhựa nếu bị mờ hoặc còn đọng nước bên trong. Thay màng lọc của máy nén khí theo hướng dẫn của nhà sản xuất (thường là 6 tháng một lần).