Dinh dưỡng tốt trong những năm đầu đời là nền tảng quyết định cho sự phát triển thể lực và trí tuệ của trẻ nhỏ. Việc cho trẻ ăn dặm đúng cách cũng cần được các bậc phụ huynh chú trọng.
Theo các bác sĩ khoa Dinh dưỡng – Bệnh viện Nhi Trung ương, trong 6 tháng đầu, trẻ nên được bú sữa mẹ hoàn toàn, sau đó, trẻ cần được ăn bổ sung để đáp ứng đủ nhu cầu phát triển theo lứa tuổi.
Tuy nhiên nếu không có chế độ ăn bổ sung hợp lý sẽ làm tăng nguy cơ suy dinh dưỡng, thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng, có thể rối loạn tiêu hoá, thậm chí tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nhiễm trùng khác, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
Tại sao phải ăn dặm bổ sung khi trẻ 6 tháng tuổi?
Khi được 6 tháng tuổi, trẻ cần được ăn bổ sung. Đây là lứa tuổi thần kinh và cơ nhai phát triển đầy đủ cho phép trẻ nhai và cắn thức ăn.
Ngoài ra, sữa mẹ lúc này không đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng cho sự tăng trưởng của trẻ. Vì vậy, nếu không ăn bổ sung trẻ sẽ có nguy cơ chậm lớn, ngừng phát triển, thiếu máu, còi xương…
Nhưng nếu cho ăn quá sớm, trẻ sẽ bú mẹ ít đi, nên sẽ nhận được ít các yếu tố miễn dịch và dinh dưỡng từ sữa mẹ nên dễ bị suy dinh dưỡng và rối loạn tiêu hóa. Đồng thời, ăn dặm quá sớm có thể gây ra các tổn thương trên đường tiêu hoá của trẻ.
Nếu cho trẻ ăn dặm muộn quá
Trẻ không nhận đủ các chất dinh dưỡng.
Trẻ chậm lớn hoặc ngừng tăng cân
Trẻ có nguy cơ suy dinh dưỡng và thiếu vi chất
Một số nguyên tắc cho trẻ ăn dặm bổ sung
Cho trẻ ăn từ lỏng đến đặc, từ ít đến nhiều, tập cho trẻ quen dần với thức ăn mới.
Số lượng thức ăn và bữa ăn tăng dần theo tuổi, đảm bảo thức ăn hợp với khẩu vị của trẻ.
Chế biến các thức ăn đa dạng, giàu dinh dưỡng, sử dụng các thức ăn sẵn có tại địa phương.
Khi chế biến đảm bảo thức ăn mềm dễ nhai và dễ nuốt.
Tăng đậm độ năng lượng của thức ăn bổ sung bằng thêm dầu/mỡ cho bát bột vừa thơm, ngon và mềm giúp trẻ dễ nuốt lại cung cấp thêm năng lượng giúp trẻ mau lớn.
Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Ngô Thị Oanh - Bác sĩ Nhi - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.
Trong 6 tháng đầu đời, trẻ nhỏ cần được nuôi hoàn toàn bằng sữa mẹ. Sau khoảng thời gian này, trẻ cần được cho ăn dặm để bổ sung chất dinh dưỡng, đáp ứng với nhu cầu phát triển của trẻ. Tuy nhiên không phải bà mẹ nào cũng biết khi nào nên ăn dặm, hay khi bắt đầu ăn dặm thì nên cho trẻ ăn những thực phẩm nào?
1. Ăn dặm là gì?
6 tháng là thời điểm thích hợp để bắt đầu cho trẻ ăn dặm.
Ăn dặm là cho trẻ ăn bổ sung các thức ăn khác ngoài sữa mẹ, bao gồm tinh bột, rau, thịt, cá, trứng, sữa, trái cây,... Đây là những thực phẩm nhằm bổ sung chất dinh dưỡng giúp trẻ phát triển một cách toàn diện chứ không thay thế hoàn toàn sữa mẹ. Sữa mẹ cung cấp nhiều yếu tố kháng khuẩn giúp trẻ tăng đề kháng, giảm nguy cơ mắc bệnh. Chính vì vậy trong quá trình ăn dặm, mẹ vẫn cần cho trẻ bú đầy đủ, giảm dần lượng sữa và tăng dần lượng thức ăn dần theo độ tuổi của trẻ.
2. Cho trẻ ăn dặm lúc nào là phù hợp?
Sai lầm mà các bà mẹ mắc phải khi cho trẻ ăn dặm là chọn sai thời điểm. Nhiều mẹ vì thấy bé nhẹ cân, còi cọc mà nôn nóng cho bé ăn quá sớm dù chưa đủ 6 tháng. Lúc này hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch của bé chưa phát triển hoàn chỉnh, khả năng hấp thụ còn kém, hệ tiêu hóa chưa có đủ men amylase để xử lý và dung nạp những nguồn thức ăn mới như tinh bột, nên dễ bị rối loạn tiêu hóa. Việc ép trẻ ăn sớm có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và phát triển của bé sau này.
Ngược lại nếu đã bước sang tháng thứ bảy mà mẹ vẫn chưa cho bé ăn dặm phù hợp để bổ sung thêm nhiều dưỡng chất thì cơ thể trẻ sẽ không thể bắt được nhịp phát triển rất nhanh trong thời gian này. Do đó, thời điểm tốt để mẹ bắt đầu cho bé ăn dặm là khi bé tròn 6 tháng tuổi.
3. Ăn dặm như thế nào là đúng cách?
Nên cho trẻ ăn dặm như thế nào?
Theo khuyến cáo của Viện dinh dưỡng Quốc giá, khi bắt đầu ăn dặm, cần phải tuân theo nguyên tắc: cho bé ăn từ ít đến nhiều, từ loãng đến đặc, từ tinh đến thô, từ một loại đến nhiều loại. Chủng loại thức ăn trong một bữa ăn được tăng lên khi sức khỏe cùng với bộ máy tiêu hóa của bé bình thường. Khi mới tập ăn cần nấu bột lỏng, từ tháng thứ 9 bé có thể tập ăn cháo nghiền rồi chuyển sang cháo đặc.
Nên cho trẻ ăn nhiều bữa trong 1 ngày. Ban đầu cho ăn bổ sung có thể cho trẻ ăn nhiều bữa: 6 bữa, mỗi bữa cách nhau hơn 2 giờ. Trong 6 bữa này có thể 3 bữa sữa và 3 bữa cho ăn bột loãng. Sau đó rút dần còn 5 bữa, có thể với 2 bữa bú, 3 bữa bột sền sệt, tiến tới chỉ ăn 2 bữa bột đặc một ngày. Ăn bột xong có thể cho trẻ bú thêm nếu trẻ vẫn thèm bú.
Nên cho trẻ được ngồi ăn cùng với gia đình để trẻ có hứng thú hơn khi ăn, đồng thời tập dần tính tự phục vụ.
Từ 9 - 11 tháng cần cho trẻ ăn đầy đủ 4 nhóm thức ăn gồm: tinh bột; thịt, trứng; cá, tôm, cua; rau, củ và dầu hoặc mỡ... Ngoài ra, nên cho trẻ ăn nhiều hoa quả để bổ sung các loại vitamin cần thiết cho cơ thể.
Thức ăn cho trẻ cần đảm bảo sạch sẽ và an toàn, không cho trẻ ăn các loại thức ăn gia vị nóng, cay, mặn.
Ngoài ra, nếu bé mới tập ăn dặm, mẹ nên cho bé ăn ban ngày để có thể theo dõi phân cho bé.
Giai đoạn trẻ ăn dặm là giai đoạn vô cùng quan trọng giúp trẻ tăng trưởng toàn diện. Trẻ ăn không đúng cách có nguy cơ thiếu các vi khoáng chất gây ra tình trạng biếng ăn, chậm lớn, kém hấp thu,... Nếu nhận thấy các dấu hiệu kể trên, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.
Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:
Các dấu hiệu bé thiếu kẽm
Thiếu vi chất dinh dưỡng và tình trạng không tăng cân ở trẻ
Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số hoặc đặt lịch trực tiếp . Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
XEM THÊM:
- Trẻ ăn dặm bị táo bón có đáng lo?
- Vì sao trẻ ăn nhiều mà không tăng cân, tăng chiều cao nhiều?
- Chiều cao và cân nặng chuẩn của bé ở từng độ tuổi
Bài viết này được viết cho người đọc tại Sài Gòn, Hà Nội, Hồ Chí Minh, Phú Quốc, Nha Trang, Hạ Long, Hải Phòng, Đà Nẵng.
Nên cho trẻ 6 tháng ăn dặm lúc mấy giờ?
Từ 7 giờ sáng và kết thúc trước 7 giờ tối chính là khoảng thời gian mẹ nên cho bé ăn dặm. Một điều cần chú ý là mẹ không nên cho bé ăn quá no bởi như thế sẽ làm bé khó ngủ. Ngoài ra, hệ tiêu hóa của bé sẽ bị hoạt động chậm dẫn đến bị đầy hơi và khó tiêu nếu như được ăn sau 7 giờ tối.
6 tháng tuổi bé ăn dặm được những gì?
Vậy trẻ 6 tháng ăn được gì? Trẻ 6 tháng tuổi trở đi có thể bắt đầu việc ăn dặm. Các loại thực phẩm phù hợp cho trẻ 6 tháng tuổi trở lên sẽ bao gồm sữa (là nguồn dinh dưỡng chính); các loại rau củ như cà rốt, bí đỏ, khoai lang, củ cải; các loại trái cây như táo, chuối, dưa; các loại ngũ cốc như bột gạo, bột ngũ cốc...
Bé 6 tháng tuổi ăn dặm bao nhiêu là đủ?
Với bé từ 6 - 7 tháng tuổi: Có thể ăn bột loãng, sền sệt rồi đặc hoặc các thức ăn xay/nghiền với hàm lượng khoảng 100 - 200 ml thức ăn/bữa và bú mẹ cả ngày. Với bé từ 8 - 9 tháng tuổi: Bé có thể ăn bột đặc, thức ăn nghiền hoặc thái nhỏ với hàm lượng khoảng 200ml và ăn 2 bữa cùng với bú mẹ cả ngày.
Tại sao nên cho trẻ ăn dặm từ 6 tháng?
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trẻ nên bắt đầu cho ăn dặm (còn gọi là ăn sam) khi tròn 6 tháng tuổi, vì lúc này hệ tiêu hóa của trẻ đã phát triển khá hoàn chỉnh nên có thể hấp thu những thức ăn đặc và phức tạp hơn so với sữa mẹ, trẻ thật sự cần những thức ăn bổ sung để cơ thể phát triển khỏe mạnh vì ...