Hệ điều hành Ubuntu là gì?
Hệ điều hành Ubuntu là một hệ điều hành sử dụng mã nguồn mở, miễn phí dựa trên dự án Debian GNU/Linux, là một trong những distro (bản phân phối) Linux thông dụng hiện nay. Hệ điều hành Ubuntu có thể thoải mái sử dụng, cài đặt nhiều ứng dụng, công cụ miễn phí được sẻ do cộng đồng cũng như tính khả dụng cao cho lập trình viên. Có nhiều phiên bản được phát triển như: Ubuntu Desktop, Ubuntu Server, Ubuntu Cloud, Ubuntu Flavours, Ubuntu Core.
Cài đặt Ubuntu song song với Windows 10
1. Chuẩn bị trước khi cài đặt
- Công cụ lưu trữ file .ISO - thường là ổ cứng di động hoặc USB có dung lượng tối thiểu 4GB
- Tải phần mềm Rufus để tạo USB Boot (Tải Rufus tại đây)
- Phiên bản cài đặt Ubuntu theo sở thích của bạn. Bạn có thể tải tại đây: //ubuntu.com/download/desktop
2. Hướng dẫn cài đặt Ubuntu
a) Các bước chuẩn bị trước khi cài đặt- Tiến hành cài đặt phần mềm Rufus trên máy tính, cắm USB hoặc ổ cứng di động rồi khởi chạy Rufus
- Nếu ổ cứng của bạn theo chuẩn cũ MBR thì mọi giá trị để nguyên, nếu ổ cứng máy tính của bạn theo chuẩn GPT thì ở mục Partition scheme and target system type chọn GPT Partition Scheme for UEFI Computer.
- Tạo phân vùng trống tối thiểu khoảng 10 GB trên máy tính để chứa dữ liệu hệ thống của Ubuntu và tách biệt với các phân vùng khác.
- Nhấn tổ hợp phím Windows + R và nhập lệnh diskmgmt.msc rồi nhấn Enter hoặc OK
- Cửa sổ Disk Management xuất hiện, các bạn chọn ổ cứng mà bạn muốn thay đổi dung lượng để tạo phân vùng trống (ở đây là ổ E), nhấn chuột phải và chọn Shrink Volume.
- Nhập dung lượng của phân vùng trống vào mục Enter the amount of space to shrink in MB và nhấn Shrink. Ở đây mình đã để là 15000 MB tức khoảng gần 15 GB và bạn sẽ có được phân vùng để cài đặt Ubuntu tương tự
- Cắm ổ cứng di động hoặc USB vào máy tính, khởi động lại máy tính để vào Boot Usb nhé. Bạn có thể sử dụng các phím F2/ F12/ F8 hoặc ESC theo từng loại máy để truy cập
- Trong giao diện Boot chúng ta chọn vào USB mà mình đã tạo trước đó để bắt đầu vào cài đặt Ubuntu
- Sau vài giây hoặc một phút, trình cài đặt Ubuntu sẽ khởi động và hiển thị 2 Options để tiếp tục.
- Chế độ “Try Ubuntu” là chế độ USB Live, bạn sẽ vào thẳng màn hình Ubuntu mà không cần cài đặt. Nhưng bài viết này đang nói về cài đặt song song Windows 10 và Ubuntu, do đó hãy chọn “Install Ubuntu”
- Lựa chọn giao diện bàn phím – Layboard Keyout và kết nối mạng, bạn có thể thực hiện sau
- Cửa sổ tiếp theo cung cấp các tùy chọn để chọn phương thức cài đặt phần mềm. Nếu bạn ổ cứng bạn ít dung lượng thì nên chọn “minimal installation” để cài các phần mềm cần thiết trước.
- Thiết lập phân vùng Ubuntu mà bạn đã tạo được ở bước trên.
- Chọn Continue và quá trình cài đặt bắt đầu. Có thể mất khoảng vài phút cho đến khi bạn có thể xem qua trình chiếu hiển thị tất cả các công cụ và ứng dụng phần mềm.
- Sau khi kết thúc việc cài đặt, chúng ta sẽ khởi động lại máy tính để sử dụng hệ điều hành Ubuntu chúng ta vừa cài đặt. Màn hình hiển thị một Menu bootloader với nhiều tùy chọn để khởi động với hệ điều hành bạn đã cài.
3. Tổng kết
Vậy là HACOM đã hướng dẫn bạn hoàn thiện việc cài đặt song song Ubuntu cùng Windows 10 trên máy tính. Bạn có thể sử dụng cả 2 hệ điều hành cùng lúc. Chúc các bạn thành công
Trước tiên bạn hãy tắt các phần mềm diệt Virus đang chạy trên máy tính đi, vì khi Boot USB thì file cài hệ điều hành Ubuntu có 1 file Autorun, file này bị các phần mềm diệt virus cho là độc hại (nhưng ở đây file cài HĐH chắc chắn không đọc hại nhé :D) nên sẽ xóa đi, làm cho quá tình Boot USB thiết file Autorun dẫn đến không dùng cài HĐH được.
Sau đó, bạn mở phần mềm USB installer mới download ở bước chuẩn bị lên nhấp vào “I Agree“.
Cửa sổ mới hiện lên, tại Step 1 bạn chọn Ubuntu, tại Step 2 bạn nhấp vào Browse tìm đường dẫn tới file .iso cài Ubuntu đã tải ở bước chuẩn bị, tại Step 3 bạn chọn tên USB của bạn và click chọn “Web will format….” sau đó các bạn nhấp vào Create để phần mềm bắt đầu quá trình Boot USB. Trong thời gian chờ đợi bạn có thể thực hiện bước 2.
Sau khi quá trình Boot USB thành công bạn chỉ cần nhấp vào Close.
2. Tạo phân vùng cài Ubuntu
Đầu tiên bạn vào My computer nhấp chuột phải vào My computer trên windows 7 hoặc This PCtrên Windows 8 chọn Manage
Trong cửa sổ tiếp theo các bạn nhấp chọn Management đợi khoảng 1 phút thì danh sách các ổ đĩa và thông tin các ổ đĩa sẽ hiển thị lên ( Ở cửa sổ này các bạn có thể tách ghép, gộp, xóa các ổ đĩa ^^). Các bạn hãy tìm ổ đĩa còn dư dung lượng lớn đủ để cài Ubuntu (15GB là dư sức dùng :D) nhấp chuột phải vào ổ đĩa đó và chọn Shrink Volume… để tạo phân vùng trống dùng để cài Ubuntu.
Một cửa sổ mới hiện lên, phần Enter the amount of space to Shrink in MB cho bạn điền dung lượng phân vùng cài Ubuntu, các bạn có thể chọn 20GB là dùng vô tư, nhưng máy mình trống nhiều nên mình chọn 50GB luôn :D. Các bạn có thể điền theo MB tùy thích hoặc muốn số đẹp thì dùng 1024*(số GB) sẽ được dung lượng đẹp. Ở đây mình dunngf 1024*50 là 51200MB. Sau đó bạn nhấp vào Shrink
Kết quả là bạn thu được 1 phân vùng trống đúng 50GB. Như vậy là chúng ta hoàn thành bước 2. Bạn hãy khởi động lại máy và tiến tới bước 3.
3. Tiến hành cài Ubuntu
[ads][/ads]Bạn hãy cắm USB đã được Boot ở bước 1 vào máy tính, nếu bạn thực hiện Boot USB trên máy tính của bạn thì để nguyên. Sau đó bạn khởi động lại máy tính và nhấn nút F9, F12, F8 hoặc các phím tắt khác để vào Boot Option. Các bạn có thể xem chi tiết tại //blogtinhoc.vn/tong-hop-phim-tat-vao-boot-option-va-bios-cua-may-tinh.html . Sau đó các bạn các phím mũi tên lên xuống và nút Enter chọn USB Storage Device (tùy theo máy tính có thể hiển thị khác nhau, nhưng các bạn cứ chọn phần nào có chữ USB, nếu có nhiều phần USB bạn hãy chọn lần lượt, nếu vẫn không được thì chọn phần có chữ CD)
Cửa ổ mới hiện lên các bạn chọn Install Ubuntu
Vào phần cài đặt, đầu tiên bạn chọn ngôn ngữ, có thể chọn Tiếng Việt hoặc tiếng Anh, ở đây mình chọn tiếng Anh sau đó nhấp vào continues.
Tới cửa số tiếp theo sẽ có 2 tùy chọn Download updates while installing giúp bạn cập nhập Ubuntu trong quá trình cài đặt (nếu có internet) và install this third-party software cài đặt thêm 1 số phần mềm của bên thứ 3 (cái này mình cũng chưa rõ cụ thể là những phần mềm nào nhưng đại loại là giúp nghe nhạc, xem phim tốt hơn thì phải, cái này có vẻ tốt, mình chọn nó). Nếu chọn 2 mục này thì cài sẽ chậm hơn khi không chọn, theo mình các bạn nên chọn cả 2 nếu có thời gian và mạng mạnh, nếu không thì bạn chọn mục thứ hai và bỏ chọn mục thứ nhất. Nếu cần thì Update sau cũng được. Sau đó bạn nhấp chọn Continues.
Cửa sổ tiếp theo cho bạn 1 số tùy chọn như Install Ubuntu alongside windows 8 (cài cùng windows nhưng không tách biệt) hay Replace Windows 8 with Ubuntu (cài thay thế hoàn toàn Windows, xóa windows 8 và toàn bộ dữ liệu máy tính). Nhưng ở đây mình muốn cài song song, tách biệt hoàn toàn với Windows và dữ lại dữ liệu do đó mình chọn Something else và nhấp vào Continues
Các bước tiếp theo ĐẶC BIỆT QUAN TRỌNG nên bạn cần đọc kỹ hướng dẫn và nhìn kỹ hình, thành bại là ở đây
Một cửa sổ mới hiện ra, ở đây bạn cần tạo phân vùng Swap cho Ubuntu ( được dùng để hỗ trợ Ram khi Ram không đủ, dòng linux yêu cầu phải có phân vùng này). Theo khuyến cáo của Ubuntu thì nên chọn dung lượng phân vùng Swap gấp đôi dung lượng Ram, do Ram máy mình là 4GB nên mình sẽ tạo phân vùng là 8GB. 8*1024=8192 (1 GB = 1024MB) nên mình chọn 8192 MB. phần Type for the New partition bạn chọn Logical, phần Localtion for the new partition bạn chọn Beginning of this space và phần Use as bạn chọn Swap area sau đó nhấp OK.
Tiếp theo bạn sẽ thu được 1 ổ đĩa có phân vùng Swap vừa tạo, bạn lại tiếp tục chọn phân vùng trống free space và nhấp vào dấu cộng.
Tại đây, phần Size các bạn giữ nguyên để nó dùng hết dung lượng còn lại của phân vùng trống, phần Type for the new partition bạn chọn Primary, phần Location for the new partition bạn chọn Beginning of this space, phần Use as bạn chọn Ext4 journaling File sytem và phần Mount pointbạn chọn “/” sau đó click OK.
Bây giờ bạn nhấp vào phân vùng vừa tạo có Type là Ext4 sau đó click Install now
Như vậy là qua phần “nguy hiểm” nhất rồi :D, bây giờ chúng ta nhẹ nhàng nhấp vào thành phố Hồ Chí Minh để chọn giờ Việt Nam và chọn Continue.
Tiếp theo bạn chọn kiểu bàn phím, dù lúc đầu bạn chọn ngôn ngữ tiếng Việt hay tiếng Anh thì bạn vẫn chọn kiểu bàn phím là English(US) nhé, sau đó lại click Continue.
Bây giờ chúng ta điền thông tin đăng nhập tài khoản bao gồm tên người dùng, tên máy tính, tên user và mật khẩu, bạn có thể chọn Log in automotically nếu bạn không muốn nhập mật khẩu mỗi lần khởi động vào Ubuntu, sau đó lại nhấp Continue
Bây giờ các bạn cứ cắm máy để đó, quá tình Ubuntu sẽ tự động cài và sau khi hoàn tất nó sẽ hiện thông báo kêu bạn khởi động lại máy và sử dụng nó.
Sau khi cài xong thì mỗi lần bạn khởi động lại máy thì Ubuntu sẽ ưu tiên hiển thị lên trước, nếu bạn không có tùy chỉnh gì thì máy tính sẽ Login vào Ubuntu chứ không phải windows, để vào Windows thì trong 5 giây đầu các bạn chọn Windows 8 (loader) (có thể là windows 7 hoặc XP nếu máy bạn dùng HĐH đó).
Lưu ý: Nếu máy tính của bạn khi khởi động Grub mà không thấy Windows (loader) hoặc bạn muốn ưu tiên khởi động từ Windows trước thì bạn có thể làm theo hướng dẫn cài Grub customizer để chỉnh sữa grub trên Ubuntu
Hướng dẫn ưu tiên khởi động Windows trước Ubuntu
Mặc định do Ubuntu cài sau nên nó sẽ được khởi động trước Windows. Nhưng thông thường chúng ta rất ít khi dùng Ubuntu so với Windows nên vẫn muốn Boot Menu mặc định là Windows và ưu tiên khởi động Windows khi mở máy. Để làm điều đó các bạn phải tải EasyBCD 2.2 và cài đặt. Sau khi cài và mở lên các bạn thực hiện các bước sau:
Bước 1: Các bạn click vào BCD Deployment. Ở đây có 2 trùy chọn, nếu windows bạn đang dùng là Windows XP thì các bạn chọn Install the Windows XP bootloader to the MBR, nếu bạn đang dùng các windows Vista/7/8 thì các bạn chọn Install the Windows Vista/7 bootloader to the MBR. Sau đó bạn click vào Write MBR
Bước 2: Các bạn click vào Add New Entry, tại Operating Systems bạn điền các tùy chọn giốn hình dưới: type chọn GRUB 2, Name điền tên bất kỳ (nên ghi là Ubuntu cho dễ nhận biết), Drive bạn nhấp chọn phân vùng chính của Ubuntu dựa vào dung lượng và chữ Linux (khi cài có tạo ra 2 phân vùng Swap và phân vùng chính, ở đây bạn chọn phân vùng chính). Sau đó bạn click vào Add Entry.