Dạng bài toán nhận biết các chất hóa học năm 2024

Trung Tâm Gia Sư Tài Năng Việ

t

//giasudaykem.com.vn

CHUYÊN ĐỀ

14: NH

Ậ

N BI

Ế

T

–

PHÂN BI

Ệ

T CÁC CH

Ấ

T.

I/

Nguyên t

ắ

c và yêu c

ầ

u khi gi

ả

i bài t

ậ

p nh

ậ

n bi

ế

t.

- Mu

ố

n nh

ậ

n bi

ế

t hay phân bi

ệ

t các ch

ấ

t ta ph

ả

i d

ự

a vào ph

ả

n

ứng đặc trưng và có các

hi

ện tượ

ng: N

hư có chấ

t k

ế

t t

ủ

a t

ạ

o thành sau ph

ả

n

ứng, đổ

i màu dung d

ị

ch, gi

ả

i phóng ch

ấ

t có mùi ho

ặ

c có hi

ện tượ

ng s

ủ

i b

ọ

t khí. Ho

ặ

c có th

ể

s

ử

d

ụ

ng m

ộ

t s

ố

tính ch

ấ

t v

ậ

t lí (n

ếu như bài cho phép) như nung ở

nhi

ệt độ

khác nhau, hoà tan các ch

ất vào nướ

c, - Ph

ả

n

ứ

ng hoá h

ọc đượ

c ch

ọn để

nh

ậ

n bi

ế

t là ph

ả

n

ứng đặc trưng đơn giả

n và có d

ấ

u hi

ệ

u rõ r

ệ

1. Tr

ừ

trườ

ng h

ợp đặ

c bi

ệt, thông thườ

ng mu

ố

n nh

ậ

n bi

ế

t n hoá ch

ấ

t c

ầ

n ph

ả

i ti

ế

n hành (n

–

1. thí nghi

ệ

1. - T

ấ

t c

ả

các ch

ất đượ

c l

ự

a ch

ọn dùng để

nh

ậ

n bi

ế

t các hoá ch

ấ

t theo yêu c

ầ

u c

ủa đề

bài,

đều đượ

c coi là thu

ố

c th

ử

.

-

Lưu ý

: Khái ni

ệ

m phân bi

ệ

t bao hàm ý so sánh (ít nh

ấ

t ph

ả

i có hai hoá ch

ấ

t tr

ở

lên)

nhưng mục đích cuố

i cùng c

ủ

a phân bi

ệt cũng là để

nh

ậ

n bi

ế

t tên c

ủ

a m

ộ

t s

ố

hoá ch

ấ

t nào

đó.

II/

Phương pháp làm bài.

1/ Chi

ế

t (Trích m

ẫ

u th

ử

) các ch

ấ

t vào nh

ậ

n bi

ế

t vào các

ố

ng nghi

ệ

m (

đánh số

) 2/ Ch

ọ

n thu

ố

c th

ử

thích h

ợ

p (tu

ỳ

theo yêu c

ầu đề

bài: thu

ố

c th

ử

tu

ỳ

ch

ọ

n, han ch

ế

hay không dùng thu

ố

c th

ử

nào khác). 3/ Cho vào các

ố

ng nghi

ệ

m ghi nh

ậ

n các hi

ện tượ

ng và rút ra k

ế

t lu

ận đã nhậ

n bi

ế

t, phân bi

ệt đượ

c hoá ch

ấ

t nào. 4/ Vi

ế

t PTHH minh ho

ạ

. III/

Các d

ạ

ng bài t

ập thườ

ng g

ặ

p.

- Nh

ậ

n bi

ế

t các hoá ch

ấ

t (r

ắ

n, l

ỏ

ng, khí) riêng bi

ệ

1. - Nh

ậ

n bi

ế

t các ch

ấ

t trong cùng m

ộ

t h

ỗ

n h

ợ

1. -

Xác đị

nh s

ự

có m

ặ

t c

ủ

a các ch

ấ

t (ho

ặ

c các ion) trong cùng m

ộ

t dung d

ị

ch. - Tu

ỳ

theo yêu c

ầ

u c

ủ

a bài t

ậ

p mà trong m

ỗ

i d

ạ

ng có th

ể

g

ặp 1 trong các trườ

ng h

ợ

p sau: + Nh

ậ

n bi

ế

t v

ớ

i thu

ố

c th

ử

t

ự

do (tu

ỳ

ch

ọ

Trung Tâm Gia Sư Tài Năng Việ

t

//giasudaykem.com.vn

+ Nh

ậ

n bi

ế

t v

ớ

i thu

ố

c th

ử

h

ạ

n ch

ế

(có gi

ớ

i h

ạ

1. + Nh

ậ

n bi

ết không đượ

c dùng thu

ố

c th

ử

bên ngoài

1.

Đố

i v

ớ

i ch

ấ

t khí:

- Khí CO

2

: Dùng dung d

ịch nước vôi trong có dư, hiện tượ

ng x

ảy ra là làm đục nướ

c vôi trong. - Khí SO

2

: Có mùi h

ắ

c khó ng

ử

i, làm phai màu hoa h

ồ

ng ho

ặ

c Làm m

ấ

t màu dung d

ị

ch

nướ

c Brôm ho

ặ

c Làm m

ấ

t màu dung d

ị

ch thu

ố

c tím. 5SO

2

+ 2KMnO

4

+ 2H

2

O 2H

2

SO

4

+ 2MnSO

4

+ K

2

SO

4

- Khí NH

3

: Có mùi khai, làm cho qu

ỳ

tím t

ẩm ướ

t hoá xanh. - Khí clo: Dùng dung d

ị

ch KI + H

ồ

tinh b

ột để

th

ử

clo làm dung d

ị

ch t

ừ

màu tr

ắ

ng chuy

ể

n thành màu xanh. Cl

2

+ KI 2KCl + I

2

- Khí H

2

S: Có mùi tr

ứ

ng th

ố

i, dùng dung d

ị

ch Pb(NO

3

)

2

để

t

ạ

o thành PbS k

ế

t t

ủ

a màu

đen.

- Khí HCl: Làm gi

ấ

y qu

ỳ

t

ẩm ướt hoá đỏ

ho

ặ

c s

ụ

c vào dung d

ị

ch AgNO

3

t

ạ

o thành k

ế

t t

ủ

a màu tr

ắ

ng c

ủ

a AgCl. - Khí N

2

: Đưa que diêm đỏ

vào làm que diêm t

ắ

1. -

Khí NO ( không màu ): Để

ngoài không khí hoá màu nâu đỏ

. - Khí NO

2

( màu nâu đỏ

): Mùi h

ắ

c, làm qu

ỳ

tím t

ẩm ướt hoá đỏ

. 4NO

2

+ 2H

2

O + O

2

4HNO

3

2.

Nh

ậ

n bi

ế

t dung d

ịch bazơ (kiề

m): Làm qu

ỳ

tím hoá xanh.

- Nh

ậ

n bi

ế

t Ca(OH)

2

: Dùng CO

2

s

ục vào đế

n khi xu

ấ

t hi

ệ

n k

ế

t t

ủ

a thì d

ừ

ng l

ạ

1. Dùng Na

2

CO

3

để

t

ạ

o thành k

ế

t t

ủ

a màu tr

ắ

ng c

ủ

a CaCO

3

- Nh

ậ

n bi

ế

t Ba(OH)

2

:

Trung Tâm Gia Sư Tài Năng Việ

t

//giasudaykem.com.vn

Dùng dung d

ị

ch H

2

SO

4

để

t

ạ

o thành k

ế

t t

ủ

a màu tr

ắ

ng c

ủ

a BaSO

4

3.

Nh

ậ

n bi

ế

t dung d

ị

ch axít: Làm qu

ỳ

tím hoá đỏ

- Dung d

ị

ch HCl: Dùng dung d

ị

ch AgNO

3

làm xu

ấ

t hi

ệ

n k

ế

t t

ủ

a màu tr

ắ

ng c

ủ

a AgCl. - Dung d

ị

ch H

2

SO

4

: Dùng dung d

ị

ch BaCl

2

ho

ặ

c Ba (OH)

2

t

ạ

o ra k

ế

t t

ủ

a BaSO

4

. - Dung d

ị

ch HNO

3

: Dùng b

ột đồng đỏ

và đun ở

nhi

ệt độ

cao làm xu

ấ

t hi

ệ

n dung d

ị

ch màu xanh và có khí màu nâu thoát ra c

ủ

a NO

2

. - Dung d

ị

ch H

2

S: Dùng dung d

ị

ch Pb(NO

3

)

2

xu

ấ

t hi

ệ

n k

ế

t t

ủa màu đen củ

a PbS. - Dung d

ị

ch H

3

PO

4

: Dùng dung d

ị

ch AgNO

3

làm xu

ấ

t hi

ệ

n k

ế

t t

ủ

a màu vàng c

ủ

a Ag

3

PO

4

.

4.

Nh

ậ

n bi

ế

t các dung d

ị

ch mu

ố

i:

- Mu

ố

i clorua: Dùng dung d

ị

ch AgNO

3

. - Mu

ố

i sunfat: Dùng dung d

ị

ch BaCl

2

ho

ặ

c Ba(OH)

2

. - Mu

ố

i cacbonat: Dùng dung d

ị

ch HCl ho

ặ

c H

2

SO

4

. - Mu

ố

i sunfua: Dùng dung d

ị

ch Pb(NO

3

)

2

. - Mu

ố

i phôtphat: Dùng dung d

ị

ch AgNO

3

ho

ặ

c dùng dung d

ị

ch CaCl

2

, Ca(OH)

2

làm xu

ấ

t hi

ệ

n k

ế

t t

ủ

a mùa tr

ắ

ng c

ủ

a Ca

3

(PO

4

)

2

.

5.

Nh

ậ

n bi

ế

t các oxit c

ủ

a kim lo

ạ

i.

* H

ỗ

n h

ợ

p oxit: Hoà tan t

ừng oxit vào nước (2 nhóm: Tan trong nướ

c và không tan) -

Nhóm tan trong nướ

c cho tác d

ụ

ng v

ớ

i CO

2

. + N

ế

u không có k

ế

t t

ủ

a: Kim lo

ạ

i trong oxit là kim lo

ạ

i ki

ề

1. + N

ế

u xuát hi

ệ

n k

ế

t t

ủ

a: Kim lo

ạ

i trong oxit là kim lo

ạ

i ki

ề

m th

ổ

. -

Nhóm không tan trong nướ

c cho tác d

ụ

ng v

ớ

i dung d

ịch bazơ.

+ N

ế

u oxit tan trong dung d

ị

ch ki

ề

m thì kim lo

ạ

i trong oxit là Be, Al, Zn, Cr.. + N

ế

u oxit không tan trong dung d

ị

ch ki

ề

m thì kim lo

ạ

i trong oxit là kim lo

ạ

i ki

ề

m th

ổ

.

Nh

ậ

n bi

ế

t m

ộ

t s

ố

oxit:

- (Na

2

O; K

2

O; BaO) cho tác d

ụ

ng v

ới nướ

c --> dd trong su

ố

t, làm xanh qu

ỳ

tím.