Ảnh hưởng của thuốc bảo vệ thực vật đến sức khỏe con người và môi trường sống, hệ sinh thái đang là vấn đề nghiêm trọng đáng báo động tại Việt Nam cũng như nhiều quốc gia trên thế giới. Vậy những ảnh hưởng này là gì? Đâu là phương pháp xử lý hiệu quả? Cùng Biogecy tìm hiểu rõ hơn. Show
1/ Ảnh hưởng nghiêm trọng của thuốc bảo vệ thực vật đến sức khỏe con người và môi trườngThuốc bảo vệ thực vật (BVTV) là tên gọi chung để chỉ các loại hóa chất dùng trong nông nghiệp nhằm diệt sâu, bệnh, cỏ dại, các côn trùng gây hại, động vật gặm nhấm để bảo vệ cây trồng, các kho lương thực hàng hóa… Tuy nhiên việc lạm dụng thuốc BVTV, dùng sai cách, dùng bừa bãi của con người đã và đang tác động không hề nhỏ đến môi trường sống, gây nguy hiểm trực tiếp đến sức khỏe của con người.
 Hình 1. Hình ảnh nông dân sử dụng thuốc bảo vệ thực vật Tồn dư thuốc BVTV trong đất sẽ gây hại trực tiếp cho cây trồng. Đặc biệt là nhóm Clo có trong nó cực kỳ khó phân hủy trong nhiều năm. Điều này dẫn đến việc lượng tồn dư khi ở lại trong đất quá lâu sẽ sinh ra một hợp chất mới. Thường sẽ có độc tính cao hơn cả bản thân nó ban đầu. Ví dụ: Sản phẩm tồn lưu của DDT (DICLODIPHENYLTRICLOETAN) trong đất là DDE có tác dụng như thuốc trừ sâu. Tác hại đối với sự phát triển của phôi bào trứng chim độc hơn DDT từ 2-3 lần. Loại thuốc Aldrin tương tự như DDT, có khả năng tồn lưu trong môi trường sinh thái đất. Tạo thành sản phẩm “Dieldrin” mà độc tính của nó cao hơn Aldrin nhiều lần. Thuốc diệt cỏ 2.4-D tồn lưu trong môi trường sinh thái đất cũng có khả năng tích lũy trong quả hạt cây trồng. Như vậy, việc lạm dụng thuốc BVTV sẽ gây hại trực tiếp cho cây trồng, đất đai, phá hủy thế cân bằng của sinh vật, hệ sinh thái, gây ra nhiều hệ lụy khôn thường khó hồi phục với môi trường xung quanh.
Hình 2. Bao bì các loại thuốc bảo vệ thực vật gây hại cho môi trường Các thuốc trừ sâu dẫn xuất từ EDBC (Acid Ethylene Bis Dithiocarbamate) như Maned, Propionate không có tính độc cao đối với động vật máu nóng. Không tồn tại lâu trong môi trường. Nhưng lượng dư của chúng trên nông sản như khoai tây, cà rốt,… dưới tác dụng của nhiệt độ có thể tạo thành ETV (Ethylenethiourea). Mà ETV, qua nghiên cứu cho chuột ăn gây ung thư và đẻ ra chuột quái thai. Thuốc BVTV, có tác dụng bảo vệ cây trồng trước các loại dịch hại như: cỏ dại, côn trùng, nấm bệnh,… Dư lượng thuốc BVTV còn là nguyên nhân chính của các vụ ngộ độc cấp tính và mãn tính cho người tiếp xúc, người sử dụng. Đó là nguy cơ tiềm ẩn của một số bệnh ung thư do nhiễm hóa chất BVTV. Dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên nông sản và trong môi trường (đất, nước, không khí) sẽ tham gia vào chuỗi thức ăn của con người. Bắt đầu quá trình gây hại trực tiếp cho con người & môi trường. Tác hại của chúng ngay lập tức, tiềm ẩn và tích lũy theo thời gian. Một số loại hóa chất BVTV và hợp chất của chúng qua xét nghiệm cho thấy có thể gây quái thai và bệnh ung thư cho con người và gia súc. Con đường lây nhiễm độc chủ yếu là qua ăn, uống (tiêu hóa) 97.3%, qua da và hô hấp chỉ chiếm 1,9% và 1,8%. Thuốc gây độc chủ yếu là Volfatoc (77,3%), sau đó là 66 (14,7%) và DDT (8%).
Hình 3. Tác hại của hóa chất BVTV đối với con người (Nguồn: Tổng cục môi trường, 2009) Thông thường, các loại hóa chất BVTV xâm nhập vào cơ thể con người và động vật chủ yếu từ 3 con đường sau:
Môi trường thành phần như đất, nước, không khí là một hệ thống hoàn chỉnh có sự tương tác và tương hỗ lẫn nhau. Sự ô nhiễm của môi trường này sẽ tác động đến môi trường xung quanh và ngược lại.
2/ Giải pháp giảm thiểu tác động của thuốc BVTV đến con người và môi trườngĐể giảm thiểu các tác động của thuốc BVTV đến con người và môi trường, các chuyên gia khuyến khích bà con cần tuân thủ các nguyên tắc sử dụng đúng chuẩn như:
Tuy nhiên để đảm bảo được ngành nông nghiệp phát triển bền vững. Tốt nhất bà con cần chuyển đổi từ hình thức canh tác sử dụng thuốc BVTV sang canh tác hữu cơ. Để an toàn cho cả người trồng trọt – người sử dụng. Đảm bảo được tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm của các nước nhập khẩu. Để giải bài toán về dư lượng thuốc BVTV, các nhà khoa học đưa ra phương pháp sử dụng phân vi sinh nông nghiệp nhằm mang lại thực phẩm an toàn nhất cho con người. Trong đó được ưa chuộng nhất phải kể đến dòng phân vi sinh Quantum Growth (bao gồm Quantum Light và Quantum VSC) đã được tạo ra bởi Viện nghiên cứu sinh Thái Hoa Kỳ để phục vụ cho hoạt động trồng trọt. Tổ hợp vi sinh trong phân vi sinh sạch Quantum Growth kết hợp với các thành phần tự nhiên của đất để cung cấp các lợi ích sau:+ Lưu giữ và sản xuất nước, chịu được hạn hán. + Tăng sức khoẻ thực vật (tăng mức Brix), tăng lượng rễ và phát triển cây trồng. + Điều khiển được sự thất thoát phân bón do chảy trôi. Phân huỷ phân bón đến mức cân bằng nhờ vi sinh. + Nảy mầm hạt nhanh hơn, dự trữ chất dinh dưỡng, giảm sự chảy trôi các chất dinh dưỡng. + Cố định Cacbon và nitơ trong đất. + Vi khuẩn quang hợp làm tăng sức khỏe của thực vật và rễ. + Có thể tăng năng suất tăng hiệu quả 30-50%. Quantum Growth – Vi sinh sạch cho nông sản sạch, góp phần vào công tác xây dựng một nền nông nghiệp hữu cơ phát triển tại Việt Nam!Liên hệ Hotline 0909 538 514 để được tư vấn chi tiết hơn! Ngày nay, thuốc bảo vệ thực vật được biết đến là những hợp chất hóa học có tác dụng bảo vệ cây trồng khỏi sự xâm hại của các loài côn trùng, sâu bệnh. Bên cạnh tác dụng có thể diệt trừ sinh vật gây hại nhanh chóng đến mùa màng thì những tác hại của nó đến yếu tố môi trường xung quanh cũng rất đáng suy ngẫm. Khái niệm thuốc bảo vệ thực vật?Thuốc bảo vệ thực vật là những hợp chất hóa học độc có xuất xứ từ tự nhiên hoặc được từ các phản ứng tổng hợp hóa học nhân tạo, được dùng trong canh tác nông, lâm nghiệp hiện nay. Với mục đích là phòng ngừa, diệt trừ sâu bệnh hại đến cây trồng một cách nhanh chóng, tuy nhiên vì tác hại của nó đến môi trường xung quanh nên không khuyến khích mọi người sử dụng loại thuốc này. Một số loại thuốc bảo vệ thực vật Phân loại thuốc bảo vệ thực vậtThuốc bảo vệ thực vật (BVTV) được biết là có trên 10.000 hợp chất khác nhau và mỗi một loại sẽ có những tác dụng riêng biệt. Để lựa chọn loại thuốc nào phù hợp với tình hình cây trồng của mình thì không phải là dễ. Thông thường thì các bạn sẽ đến hiệu thuốc để nhờ sự tư vấn của các chuyên gia trong ngành. Sau đây sẽ là những nhóm phân chia thuốc BVTV theo cách cơ bản nhất để mọi người dễ dàng tiếp cận hơn. Theo mục đích sử dụng: tiêu chí này dựa trên những tác nhân gây hại đến cây trồng bao gồm các loại: thuốc trừ sâu, trừ nhện, côn trùng; thuốc trừ nấm, vi khuẩn, vi sinh vật có hại; thuốc diệt trừ tận gốc cỏ dại; thuốc kích thích sinh trưởng.Theo nguồn gốc: hiện nay có hai nguồn gốc chủ yếu đó là tự nhiên và tổng hợp hóa học. Chế phẩm sinh học có nguồn gốc từ tự nhiên được khuyến khích ưu tiên dùng hơn vì không gây hại nhiều đến môi trường. Tuy nhiên thì chi phí của chế phẩm tự nhiên thường có giá cao hơn các loại thuốc hóa học tổng hợp. Bạn có thể tham khảo thêm chế phẩm sinh học BIMA đang được thị trường tin dùng rất nhiều.Phân bón Huy Long – Huy Long bạn của nhà nông Hiện nay đang phổ biến loại phân trùn quế có nguồn gốc từ phân trùn thiên nhiên giàu dinh dưỡng, thân thiện với môi trường. Việc sử dụng loại phân này có thể bổ sung nhiều khoáng chất có lợi cho cây và ức chế hoạt động của nấm hại, vi khuẩn trong đất giúp bảo vệ cây trồng. Bên cạnh đó còn có nhiều công dụng bất ngờ khác mà bạn nên lựa chọn cho vụ mùa của mình. Phân bón Huy Long hiện đang là nơi cung cấp cho bạn phân trùn quế dạng nguyên chất và phân trùn quế viên nén cao cấp. Bạn sẽ không phải đi đâu xa hay sợ chuyện bán phân trùn quế giả mạo thì nay đã có phân bón Huy Long giúp bạn thêm an tâm với công việc nhà nông. Theo dạng thuốc: tùy thuộc vào loại cây, loại đất, mục đích riêng mà thuốc bảo vệ thực vật gồm các dạng như dung dịch, dạng sữa, dạng bột, dạng hạt,…Theo tác dụng, cách xâm nhập: gồm có tác dụng vị độc, nội hấp, xông hơi hay qua tiếp xúc.Khi sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật phải thực sự lưu ý, thực hiện đúng các biện pháp khi phun thuốc để bảo vệ sức khỏe bản thân. Trên bao bì của thuốc BVTV sẽ có ký hiệu vạch màu để quy định mức độ nguy hiểm của nó theo tiêu chuẩn của WHO. Cụ thể đi từ màu xanh lá, xanh dương, vàng đỏ độc tố sẽ mạnh dần nên mọi người phải cẩn thận, đặc biệt là bao bì sản phẩm có hình đầu lâu gạch chéo cảnh báo. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật phải tuân thủ đúng quy tắcTuyệt đối đảm bảo an toàn trong suốt quá trình phun thuốc Trước khi phun: mặc đồ bảo hộ đầy đủ, dụng cụ phun đảm bảo an toàn, người đi phun phải có sức khỏe ổn định. Tuyệt đối không để người có bệnh về thần kinh, phụ nữ mang thai, trẻ em thực hiện điều này. Trong khi phun: phải phun theo chiều gió, tránh thuốc dính vào người, không được hút thuốc trong khi phun tránh thuốc sẽ theo đường hô hấp gây hại cho cơ thể. Sau khi phun: vệ sinh quần áo, dụng cụ kỹ càng. Không được vứt bao bì thuốc xuống mương, cống gần đó, bỏ đúng nơi quy định. Nếu có ăn uống phải đi xa vị trí vừa phun để gió thổi chất độc vào thực phẩm thì nguy hiểm. Biết trước tác hại của nó là không nhỏ và phải chờ nhiều ngày sau hết thuốc mới được thu hoạch, không được vì lợi ích riêng của mình xem thường mạng sống của người khác. Tác hại của thuốc bảo vệ thực vật cần phải biếtMặc dù có tác dụng triệt để, nhanh chóng hơn so với chế phẩm sinh học nhưng nó để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng. Nếu con người càng không ý thức về điều này thì môi trường sẽ sớm bị hủy hoại, chính sức khỏe con người cũng sẽ bị đe dọa. Bên cạnh đó các sản phẩm hữu cơ thì mang lại được nhiều lợi ích thiết thực, bạn có thể tham khảo thêm từ bài viết này. Gây ô nhiễm môi trường xung quanhMôi trường đất và nước sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp từ việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Thuốc khi ngấm vào đất có thể giết chết nhiều vi sinh vật có lợi khác, lâu ngày sẽ khiến phần đất đó không còn “sống” được nữa. Khi thuốc chảy vào sông, suối gần đó sẽ gây hại cho sinh vật như tôm, cá nói chung và lâu ngày dòng sông lại bị “chết”. Mạch nước ngầm cũng sẽ bị ảnh hưởng nếu lượng thuốc sử dụng là quá mức cho phép và lạm dụng quá bừa bãi. Khi các yếu tố của môi trường bị hủy hoại nghiêm trọng thì chính con người sẽ chịu những ảnh hưởng đó. Từ đời sống sinh hoạt đến sức khỏe cũng không tránh khỏi. Chưa kể ý thức con người khu vực đó chưa cao thì có thể dẫn đến nhiều hệ quả xấu như làm biến đổi gen, rối loạn các chức năng trong cơ thể, và phụ nữ mang thai sẽ chịu tác động rất lớn. Việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không có ý thức sẽ hủy hoại môi trường sống nghiêm trọng Môi trường sống xung quanh chúng ta cần được bảo vệ một cách có ý thức, thay vì sử dụng chất độc hóa học có thể gây hại đến chính chúng ta thì hãy sử dụng những chế phẩm sinh học như BIMA thân thiện với môi trường. Hiện nay có rất nhiều sản phẩm sinh học đáp ứng nhiều mục đích của con người, hãy vì cuộc sống xanh của chúng ta mà hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc hóa học bảo vệ thực vật. Làm mất cân bằng hệ sinh tháiViệc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sẽ giết chết nhiều thiên địch có lợi, dần dần chúng sẽ biến mất khỏi khu vực đó. Con người thường chỉ quan tâm đến mục đích trước mắt của mình mà không biết mỗi hành động nhỏ đã để lại nhiều tác động xấu. Hãy tưởng tượng trên mảnh đất canh tác của bạn nay không còn loài thiên địch nào có lợi nữa thì việc sâu bệnh gây hại sinh sôi nảy nở mạnh mẽ là hiển nhiên. Bạn sẽ phải tốn thêm nhiều chi phí nữa để xử lý việc này thay vì lúc ban đầu lựa chọn sử dụng sản phẩm sinh học và bón phân như phân trùn quế để giúp mảnh đất của bạn được mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Có thể tạo thêm nhiều dịch bệnh hạiSau một thời gian sử dụng thuốc nếu có những cá thể vẫn còn sống sót được thì chúng sẽ hình thành được khả năng kháng lại thuốc. Các hợp chất hóa học tác động lên cơ thể chúng gây ra nhiều biến đổi gen nhằm thích ứng với môi trường vô tình lại có thể gây ra một dịch bệnh khác nữa. Phải sau một thời gian người ta tìm ra loại thuốc đặc trị thì lúc đó cây trồng của bạn liệu có còn chống đỡ nổi? Các loài dịch hại không đơn giản là bạn sử dụng loại thuốc đó đã có thể tiêu diệt được chúng nữa. Nếu không ý thức thì việc bạn lạm dụng thuốc quá nhiều và lâu ngày sẽ phản tác dụng. Vậy nên hãy từ bỏ dần việc sử dụng thuốc BVTV và thay thế đó là chế phẩm sinh học vừa có tác dụng tốt lại có lợi cho môi trường. Tổn hại kinh tếBạn sử dụng thuốc nhưng đem lại hiệu quả không cao mà còn hủy hoại môi trường nghiêm trọng thì có phải vô ích? Việc cải tạo nguồn nước, đất mỗi mùa vụ sẽ còn nhiều hơn lợi nhuận bạn thu về. Nên phải cân nhắc trước khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nếu không muốn lãng phí. Sức khỏe con người bị đe dọaSống trong môi trường thế này là vô cùng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe Với người trực tiếp sử dụng thuốc để phun: nếu chủ quan trong quá trình phun thì lâu ngày thuốc tích lũy sẽ gây ra hậu quả tổn hại đến cơ thể và nguy cơ ung thư cũng hình thành. Với thai phụ, trẻ em trong nhà: nếu không cẩn thận để thuốc ở nơi an toàn thì gần tầm tay trẻ em không biết sẽ dẫn tới nguy hiểm tính mạng và với thai phụ thuốc hóa học gây ra các biến đổi trong cơ thể, có thể xuất hiện dị tật hoặc mắc bệnh hiểm nghèo ở thế hệ sau. Với người tiêu dùng: việc thu hoạch nông sản trong thời gian thuốc vẫn còn nồng độ cao luôn là điều đáng quan ngại hiện nay. Nhiều người vẫn vì lợi ích của mình mà xem thường mạng sống của người khác. Mặc dù được rửa kỹ và nấu chín nhưng có một số chất không thể phân hủy thì tích dần lâu ngày trong cơ thể sẽ để lại hậu quả xấu không thể lường trước được. Hy vọng với những thông tin mà chúng tôi cung cấp ở trên sẽ giúp các bạn ý thức được tác hại của việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật là như thế nào để hạn chế sử dụng chúng. Hiện tại Phân bón Huy Long có cung cấp một số phân bón, chế phẩm sinh học an toàn với môi trường, bạn có thể tìm hiểu thêm. Phân bón Huy Long – Huy Long bạn của nhà nông rất vui khi được đồng hành cùng mọi người. |
