Hiện tượng thụ phấn là gì

Xem toàn bộ tài liệu Lớp 6: tại đây

  • Bài Tập Trắc Nghiệm Sinh Lớp 6
  • Giải Vở Bài Tập Sinh Học Lớp 6
  • Giải Sinh Học Lớp 6 (Ngắn Gọn)
  • Giải Sách Bài Tập Sinh Học Lớp 6
  • Sách Giáo Khoa Sinh Học Lớp 6
  • Sách Bài Tập Sinh Học Lớp 6

Giải Bài Tập Sinh Học 6 Bài 30: Thụ phấn giúp HS giải bài tập, cung cấp cho học sinh những hiểu biết khoa học về đặc điểm cấu tạo, mọi hoạt động sống của con người và các loại sinh vật trong tự nhiên:

Trả lời câu hỏi Sinh 6 Bài 30 trang 99: Hãy cho biết đặc điểm nào ghi trong ngoặc là của hoa tự thụ phấn?

+ Loại hoa (đơn tính, lưỡng tinh).

+ Thời gian chín của nhị so với nhụy (đồng thời, trước, sau).

Hoa giao phấn khác với hoa tự thụ phấn ở điểm nào?

Hiện tượng giao phấn của hoa được thực hiện nhờ những yếu tố nào?

Lời giải:

+ Loại hoa : lưỡng tính

+ Thời gian chín của nhị so với nhụy: đồng thời

Hoa giao phấn xảy ra trên 2 hoa khác nhau, hoa tự thụ phấn xảy ra trên cùng một hoa. Ở hoa tự thụ phấn thì nhị và nhụy chín cùng một lúc, hoa giao phấn nhị và nhụy có thể chín không cùng một lúc.

Hiện tượng giao phấn ở hoa có thể thực hiện nhờ gió, nhờ sâu bọ, nhờ con người.

Trả lời câu hỏi Sinh 6 Bài 30 trang 100: Quan sát một hoa thụ phấn nhờ sâu bọ và xem H.30.2, hãy trả lời các câu hỏi sau:

Hoa có đặc điểm gì dễ hấp dẫn sâu bọ?

Tràng hoa có đặc điểm gì làm cho sâu bọ muốn lấy mật hoặc lấy phấn thường phải chui vào trong hoa?

Nhị của hoa có đặc điểm gì khiến cho sâu bọ khi đến lấy mật hoặc phán hoa thường mang theo hạt phấn sang hoa khác?

Nhụy hoa có đặc điểm gì khiến sâu bọ khi đến thì hạt phấn của hoa khác thường bị dính vào đầu nhụy?

Hãy tóm tắt những đặc điểm chủ yếu của hoa tự thụ phấn nhờ sâu bọ.

Lời giải:

Hoa thường có màu sắc sặc sỡ và mùi hương thơm để hấp dẫn sâu bọ.

Tràng hoa thường được xếp thanhg hình ống nhỏ hẹp, sâu bọ muốn lấy được mật thường phải chui vào trong hoa.

Bao phấn chứa hạt phấn bên trong nằm ngay trên đầu nhị, sâu bọ dễ dàng chạm vào. Ngoài ra hạt phấn có gai, có chất dính nên sâu bọ dễ dàng mang theo sang hoa khác.

Đầu nhụy có chất nhầy nên dễ dàng giữ lại hạt phấn.

Những đặc điểm chủ yếu của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ:

+ Hoa thụ phấn nhờ sâu bọ thường có màu sắc sặc sỡ, mùi thơm để hấp dẫn sâu bọ.

+ Hạt phấn có gai, có chất dính nên sâu bọ dễ dàng mang theo sang hoa khác.

+ Đầu nhụy có chất nhầy nên dễ dàng giữ lại hạt phấn.

Bài 1 (trang 100 sgk Sinh học 6): Thụ phấn là gì ?

Lời giải:

Thụ phấn là hiện tượng tiếp xúc giữa hạt phấn với đầu nhụy.

Bài 2 (trang 100 sgk Sinh học 6): Thế nào là hoa tự thụ phấn? Hoa giao phấn khác với hoa tự thụ phấn ở điểm nào?

Lời giải:

Hoa tự thụ phấn là hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó (hoa lạc, hoa đỗ đen. hoa đỗ xanh)

Điểm khác nhau cơ bản của hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn là: Hoa tự thụ phấn là hoa lưỡng tính có nhị và nhụy chín cùng một lúc. Còn hoa giao phấn là những hoa đơn tính hoặc những hoa lưỡng tính nhưng nhị và nhụy không chín cùng một lúc.

Bài 3 (trang 100 sgk Sinh học 6): Hãy kể tên hai loại hoa thụ phấn nhờ sâu bọ. Tìm những đặc điểm phù hợp với lối thụ phấn nhờ sâu bọ của mỗi hoa đó.

Lời giải:

Hoa thụ phấn nhờ sâu bọ:

Hoa bí ngô: hoa có màu vàng sặc sỡ, có hương thơm, có kích thước khá lớn và có đĩa mật nằm ở gốc cánh hoa, nơi gần với nhị hoặc nhụy.

Hoa cải: hoa màu vàng, sặc sỡ, có hương thơm, có đĩa mật. Các bông hoa có kích thước nhỏ nhưng mọc thành từng cụm ở đầu cành để sâu bọ dễ quan sát và phát hiện.

Bài 4 (trang 100 sgk Sinh học 6): Những cây có hoa nở về ban đêm như nhài, quỳnh, dạ hương có đặc điểm gì thu hút sâu bọ ?

Lời giải:

Đặc điểm của những cây có hoa nở về ban đêm (hoa nhài, hoa quỳnh, dạ hương ) để thu hút sâu bọ là: hoa thường có màu trắng nổi bật trong đêm tối, kích thước hoa đơn khá lớn hoặc các hoa mọc thành từng cụm để sâu bọ dễ phát hiện; có mùi thơm nồng để sâu bọ nhận biết được từ xa.

Trả lời câu hỏi Sinh 6 Bài 30 trang 101: Những đặc điểm đó có lợi gì cho sự thụ phấn nhờ gió?

Lời giải:

Hoa thường tập trung ở ngọn cây Tạo điều kiện dễ dàng cho hạt phấn bay xa.

Bao hoa thường tiêu giảm Hoa nhẹ.

Chỉ nhị dài,bao phấn treo lủng lẳng Hạt phấn dễ rơi và bay xa khi chín.

Hạt phấn rất nhiều, nhỏ và nhẹ Dễ dàng bay sang hoa khác.

Đầu hoặc vòi nhụy dài, có nhiều lông Giữ hạt phấn khi có hạt phấn bay qua.

Trả lời câu hỏi Sinh 6 Bài 30 trang 102: Hãy kể những ứng dụng về sự thụ phấn của con người?

Lời giải:

Làm tăng hiệu quả thụ phấn, làm tăng năng suất cây trồng.

Thụ phấn giữa các giống cây khác nhau để tạo ra các giống cây mới và kết hợp các đặc tính tốt.

Bài 1 (trang 102 sgk Sinh học 6): Hoa thụ phấn nhờ gió có những đặc điểm gì ? Những đặc điểm đó có lợi gì cho thụ phấn ?

Lời giải:

Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió:

+ Hoa có kích thước nhỏ, thường mọc thành từng cụm: trên một cụm hoa có nhiều hoa, một cây có nhiều cụm hoa giúp tăng số lượng hạt phấn và noãn.

+ Hoa thường tập trung ở ngọn cây: khi có gió hạt phấn sẽ dễ dàng vận chuyển đi xa, còn noãn sẽ dễ dàng thu nhận được hạt phấn hơn.

+ Bao hoa thường tiêu giảm: bao hoa thường là các phần phụ sinh sản, bao hoa tiêu giảm giúp nhị và nhụy tiếp xúc trực tiếp với gió, không bị cản trở khi nhị phát tán hạt phấn và nhụy thu nhận hạt phấn.

+ Chỉ nhị dài, bao phấn treo lủng lẳng: dễ phát tán khi có gió, kể cả gió rất nhẹ.

+ Hạt phấn rất nhiều, nhỏ và nhẹ: hạt phấn được mang đi xa hơn, tăng hiệu quả thụ phấn.

+ Đầu hoặc vòi nhụy dài, có nhiều lông: thu giữ được nhiều hạt phấn.

Bài 2 (trang 102 sgk Sinh học 6): Trong những trường hợp nào thì thụ phấn nhờ người là cần thiết ? Cho ví dụ.

Lời giải:

Trường hợp thụ phấn cho cây nhờ con người:

+ Khi hiệu suất tự thụ phấn của cây thấp: các loài lúa, ngô dại cần được thụ phấn nhờ người để tăng hiệu suất thụ phấn, tạo sản phẩm có ích cho con người.

+ Khi con người muốn lai tạo các giống cây khác nhau để tạo nên giống lai có đặc tính mong muốn: ngô lai, lúa lai, có sản lượng cao, sức chống chịu tốt, chất lượng cao.

Bài 3 (trang 102 sgk Sinh học 6): Nuôi ong trong các vườn cây ăn quả có lợi gi ?

Lời giải:

Ong giúp thụ phấn cho hoa trong lúc đi hút mật. Nuôi ong trong vườn cây ăn quả giúp tăng số lượng hoa được thụ phấn, cây ra nhiều quả. Ngoài ra, ong sử dụng mật hoa để làm thức ăn và làm mật. Nuôi ong vừa giúp tăng sản lượng quả, vừa giúp tăng thêm thu nhập từ ong và sáp ong cho chủ vườn.

Bài tập (trang 102 sgk Sinh học 6): Hãy liệt kê vào bảng dưới đây tất cả những điểm khác biệt giữa hoa thụ phấn nhờ sâu bọ và hoa thụ phấn nhờ gió mà em đã biết.

Đặc điểm Họa thụ phấn nhờ sâu bọ Hoa thụ phấn nhờ gió
Bao hoa
Nhị hoa
Nhụy hoa
Đặc điểm khác

Lời giải:

Đặc điểm Họa thụ phấn nhờ sâu bọ Hoa thụ phấn nhờ gió
Bao hoa lớn, có màu sắc sặc sỡ nhỏ, không có màu sắc sặc sỡ, hoặc không có bao hoa.
Nhị hoa hạt phấn to, dính, chỉ nhị ngắn hạt phấn nhỏ, nhẹ, chỉ nhị dài, bao phần treo lủng lẳng
Nhụy hoa đầu nhụy có chất dính đầu hoặc vòi nhụy dài, nhiều lông dính
Đặc điểm khác hoa có đĩa mật; hoa có hương thơm hoa mọc thành từng cụm lớn, buông dài; hoa thường mọc ở ngọn cây