Phân loại phản ứng trong hóa học vô cơ
PHẢN ỨNG CÓ SỰ THAY ĐỔI SỐ OXI HÓA VÀ PHẢN ỨNG KHÔNG CÓ SỰ THAY ĐỔI SỐ OXI HÓA PHẢN ỨNG CÓ SỰ THAY ĐỔI SỐ OXI HÓA VÀ PHẢN ỨNG KHÔNG CÓ SỰ THAY ĐỔI SỐ OXI HÓA Thí dụ 1: Ca+2O−2+C+4O−22→Ca+2C+4O−23Ca+2O−2+C+4O−22→Ca+2C+4O−23 Số oxi hóa của tất cả các nguyên tố không thay đổi. Đây không phải là phản ứng oxi hóa - khử. b) Nhận xét Trong phản ứng hóa hợp, số oxi hóa của các nguyên tố có thể thay đổi hoặc không thay đổi. Như vậy, phản ứng hóa hợp có thể là phản ứng oxi hóa - khử hoặc không phải là phản ứng oxi hóa - khử. 2. Phản ứng phân hủy a) Thí dụ Thí dụ 1: [Math Processing Error] Số oxi hoá của oxi tăng từ −2−2 lên 00; Số oxi hóa của clo giảm từ +5+5 xuống −1−1. Đây là phản ứng oxi hóa - khử. Thí dụ 2: Cu+2(O−2H+1)2→Cu+2O−2+H2+1O−2Cu+2(O−2H+1)2→Cu+2O−2+H2+1O−2 Số oxi hóa của tất cả các nguyên tố không thay đổi. Đây không phải là phản ứng oxi hóa - khử. b) Nhận xét Trong phản ứng phân hủy, số oxi hóa cuả các nguyên tố có thể thay đổi hoặc không thay đổi. Như vậy, phản ứng phân hủy có thể là phản ứng oxi hóa - khử hoặc không phải là phản ứng oxi hóa - khử. 3. Phản ứng thế a) Thí dụ Thí dụ 1: Cu0+2Ag+1NO3→Cu+2(NO3)2+2Ag0Cu0+2Ag+1NO3→Cu+2(NO3)2+2Ag0 Số oxi hóa của đồng tăng từ 00 lên +2+2; Số oxi hóa của bạc giảm từ +1+1 xuống 00. Đây là phản ứng oxi hóa - khử. Thí dụ 2: Zn0+2H+1Cl→Zn+2Cl2+H20Zn0+2H+1Cl→Zn+2Cl2+H20 Số oxi hóa của kẽm tăng từ 00 lên +2+2; Số oxi hóa của hiđro giảm từ +1+1 xuống 00. Đây là phản ứng oxi hóa - khử. b) Nhận xét Trong phản ứng thế, bao giờ cũng có sự thay đổi số oxi hóa của các nguyên tố. Các phản ứng thế là những phản ứng oxi hóa - khử. 4. Phản ứng trao đổi a) Thí dụ Thí dụ 1: Ag+1N+5O−23+Na+1Cl−1→Ag+1Cl−1+Na+1N+5O−23Ag+1N+5O−23+Na+1Cl−1→Ag+1Cl−1+Na+1N+5O−23 Số oxi hóa của tất cả các nguyên tố không thay đổi. Đây không phải là phản ứng oxi hóa - khử. Thí dụ 2: 2Na+1O−2H+1+Cu+2Cl2−1→2Na+1Cl−1+Cu(+1O−2H)+122Na+1O−2H+1+Cu+2Cl2−1→2Na+1Cl−1+Cu(+1O−2H)+12 Số oxi hóa của tất cả các nguyên tố không thay đổi. Đây không phải là phản ứng oxi hóa - khử. b) Nhận xét Trong phản ứng trao đổi, số oxi hóa của các nguyên tố không thay đổi. Các phản ứng trao đổi không phải là phản ứng oxi hóa - khử. 5. Kết luận Dựa vào sự thay đổi số oxi hóa, có thể chia phản ứng hóa học thành hai loại: - Phản ứng hóa học có sự thay đổi số oxi hóa (phản ứng oxi hóa - khử). Phản ứng thế, một số phản ứng hóa hợp và một số phản ứng phân hủy thuộc loại phản ứng hóa học này. - Phản ứng hóa học không có sự thay đổi số oxi hóa (phản ứng không phải oxi hóa - khử). Phản ứng trao đổi, một số phản ứng hóa hợp và một số phản ứng phân hủy thuộc loại phản ứng hóa học này. II - PHẢN ỨNG THU NHIỆT VÀ PHẢN ỨNG TỎA NHIỆT Các biến đổi hóa học đều có kèm theo sự tỏa ra hay hấp thụ năng lượng. Năng lượng kèm theo phản ứng hóa học thường ở dạng nhiệt. 1. Định nghĩa Phản ứng tỏa nhệt là phản ứng hóa học giải phóng năng lượng dưới dạng nhiệt. Thí dụ: Phản ứng đốt cháy xăng dầu, cung cấp năng lượng để vận hành xe cộ, máy móc,... Phản ứng thu nhiệt là phản ứng hóa học hấp thụ năng lượng dưới dạng nhiệt. Thí dụ: Khi sản xuất vôi, người ta phải liên tục cung cấp năng lượng dưới dạng nhiệt để thực hiện phản ứng phân hủy đá vôi. 2. Phương trình nhiệt hóa học Để chỉ lượng nhiệt kèm theo mỗi phản ứng hóa học, người ta dùng đại lượng nhiệt phản ứng, kí hiệu là ΔHΔH . Phản ứng tỏa nhiệt thì các chất phản ứng phải mất bớt năng lượng, vì thế ΔHΔH có giá trị âm (ΔH<0)(ΔH<0). Ngược lại, ở phản ứng thu nhiệt, các chất phản ứng phải lấy thêm năng lượng để biến thành các sản phẩm, vì thế Trong phản ứng hóa hợp, phân hủy số oxi hóa của các nguyên tố có thể thay đổi hoặc không ® nên phản ứng hóa hợp, phân hủy có thể là phản ứng oxi hóa khử hoặc không phải. Trong phản ứng trao đổi, số oxi hóa của các nguyên tố không thay đổi nên phản ứng trao đổi không là phản ứng oxi hóa khử. Trong phản ứng thế, số oxi hóa của các nguyên tố thay đổi nên phản ứng thế là phản ứng oxi hóa khử. Đáp án D. Phản ứng oxi hóa – khử là phản ứng Phản ứng oxi hoá - khử xảy ra theo chiều tạo chất nào sau đây? Ở phản ứng nào sau đây, H2O không đóng vai trò chất oxi hoá hay chất khử? Trong các phản ứng sau, phản ứng nào HCl đóng vai trò là chất oxi hoá? Trong các phản ứng hóa học, SO2 có thể là chất oxi hoá hoặc chất khử vì Cho phản ứng: Mg + H2SO4 → MgSO4 + S + H2O. Tổng hệ số cân bằng là: Quá trình nào sau đây là đúng Dấu hiệu để nhận biết một phản ứng oxi hóa khử: Phát biểu nào dưới đây không đúng? Ở phản ứng nào sau đây NH3 đóng vai trò là chất khử : Chọn phát biểu đúng trong các phát biểu sau ? Trong phản ứng : Cl2 + 2KBr → Br2 + 2KCl, nguyên tố clo… Trong phản ứng nào dưới đây HCl thể hiện tính oxi hoá? Cho quá trình Fe2+ → Fe3+ + 1e, đây là quá trình Phản ứng nào dưới đây thuộc loại phản ứng oxi hóa khử? Dấu hiệu để nhận biết một phản ứng oxi hóa – khử là
I . PHẢN ỨNG CÓ SỰ THAY ĐỔI SỐ OXI HOÁ VÀ PHẢN ỨNG KHÔNG CÓ SỰ THAY ĐỔI SỐ OXI HOÁ 1. Phản ứng hoá hợp 4P + 5O2 → 2P2O5 - Là phản ứng hóa học, trong đó 2 hay nhiều chất hóa hợp với nhau tạo thành một chất mới. - Tгопg phản ứng hoá hợp. số oxi hoá của các nguyên tố có thể thay đổi hoặc không thay đổi. 2. Phản ứng phân huỷ 2Fe(OH)3 \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) Fe2O3 + 3H2O - Là phản ứng hóa học, trong đó một chất bị phân hủy thành 2 hay nhiều chất mới - Trong phản ứng phân huý. số oxi hoá của các nguyên tố có thể thay đổi hoặc không thay đổi. 3. Phản ứng thế Fe +2HCl → FeCl2 + H2 - Là phản ứng hóa học, trong đó nguyên tử của nguyên tố này ở dạng đơn chất thay thế nguyên tử của nguyên tố khác trong hợp chất - Trong hoá học vô cơ, phản ứng thế luôn có sự thay đổi số oxi hoá của các nguyên tố. 4. Phản ứng trao đổi NaOH + MgCl2 → Mg(OH)2 + NaCl - Là phản ứng hóa học, trong đó các hợp chất trao đổi nguyên tử hay nhóm nguyên tử với nhau - Trong phản ứng trao đổi, số oxi hoá của các nguyên tố không thay đổi. II - KỂT LUẬN Dựa vào sự thay đổi số oxi hoá, có thể chia phản ứng hoá học thành hai loại: a) Phản ứng hoá học có sự thay đổi số oxi hoá là phản ứng oxi hoá - khử. - Các phản ứng thế, một số phản ứng hoá hợp và một số phản ứng phân huỷ thuộc loại phản ứng hoá học này. b) Phản ứng hoá học không có sự thay đổi số oxi hoá, không phải là phản ứng oxi hoá - khử. - Các phản ứng trao đổi, một số phản ứng hoá hợp và một số phản ứng phân huỷ thuộc loại phản ứng hoá học này. Sơ đồ tư duy: Phân loại phản ứng trong hoá học vô cơ  Loigiaihay.com
Loại phản ứng hoá học vô cơ nào sau đây luôn là phản ứng oxi hoá - khử?
A. B. C. D. |
