Soạn văn 6: Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả
I. QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢCâu 1 (trang 27 sgk Ngữ văn 6 tập 2): Đọc Câu 2 (trang 28 sgk Ngữ văn 6 tập 2) Đọc đoạn văn và trả lời các câu hỏi - Đoạn 1: Miêu tả Dế Choắt + Đặc điểm: gầy gò,ốm yếu, + Từ ngữ, hình ảnh: người gầy gò và dài lêu nghêu, cánh ngắn cũn, đôi càng bè bè,, râu ria cụt có một mẩu, lúc nào khuôn mặt cũng ngẩn ngẩn ngơ ngơ. +Liên tưởng so sánh: Như một gã nghiện thuốc phiện, như người cởi trần mặc áo gi-lê -> Gợi nên dáng vẻ, ốm yếu, thiếu sức sống, đi đứng vật vờ - Đoạn 2: Miêu tả sông ngòi Cà Mau + Đặc điểm: Mênh mông, hùng vĩ nhưng không kém phần nên thơ + Từ ngữ, hình ảnh: bầu trời xanh, làn nước trong xanh, quanh chỉ toàn màu xanh, rừng xanh rì rào bất tận ( nét thơ mộng của miền sông nước); bủa giăng chi chít, ngàn thước, rừng đước cao ngất, nước đổ ầm ầm ra biển (vẻ hùng vĩ) + Liên tưởng so sánh: như mạng nhện, như thác, như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng, như dãy trường thành vô tận. -> tăng thêm vẻ thơ mộng, hùng vĩ của dòng sông Năm Căn - Đoạn 3: Miêu tả cây gạo vào mùa xuân + Đặc điểm: bầy chim trẩy hội trên cây gạo đỏ + Từ ngữ, hình ảnh: chim ríu rít, cây gạo sừng sững, hang ngàn ngọn lửa hồng, ngàn ánh nến trong xanh, lóng lánh, lung linh, lượn lên, lượn xuống + Liên tưởng, so sánh: như một tháp đèn khổng lồ, là hàng ngàn ngọn lửa hồng tươi, là hàng ngàn ánh nến trong xanh,.. -> tạo nên vẻ đẹp rực rỡ có 1 không 2 của cây gạo mỗi độ xuân về Các năng lực cần thiết: quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét. Quan sát giúp người viết lựa chọn được những chi tiết nổi bật nhất, đặc sắc nhất, tưởng tượng so sánh giúp người đọc hình dung ra sự vật, sự việc một cách chân thật nhất, rõ nét nhất tạo sự sinh động, hấp dẫn người đọc. Nhận xét để thể hiện quan điểm cá nhân, chất riêng của tác giả. Câu 3 (trang 28 sgk Ngữ văn 6 tập 2) Những từ bị bỏ đi: + ầm ầm, như thác, nhô lên hụp xuống như người bơi ếch, như hai dãy trường thành vô tận. Đoạn văn trở nên khô khan, thiếu sức sống, dòng sông Năm Căn chả còn hiện lên với vẻ đẹp hùng vĩ, mênh mông, không khơi gợi được trí tưởng tượng trong lòng người đọc. Dễ gây nhàm chán. II. LUYỆN TẬPCâu 1 (trang 28 sgk Ngữ văn 6 tập 2) a, Điền từ; - Gương bầu dục - Cong cong - Lấp ló - Cổ kính - Xanh um b, Hình ảnh đặc sắc: - Mặt hồ sáng long lanh - Cầu Thê Húc màu son - Đền Ngọc Sơn, gốc đa già rễ lá xum xuê - Tháp Rùa xây trên nền gò đất giữa hồ Câu 2 (trang 29 sgk Ngữ văn 6 tập 2) Những hình ảnh tiêu biểu, đặc sắc được tác giả sử dụng: - Người rung rinh, bóng mỡ - Đầu to nổi lên từng tảng, rất bướng - Răng đen nhánh, nhan ngoàm ngoạp - Râu dài, uốn cong, rất đỗi hùng dũng - Cử chỉ: trịnh trọng, khoan thai Câu 3 (trang 29 sgk Ngữ văn 6 tập 2) - Mái ngói đỏ với rêu xanh - Nền sân gạch cổ kính - Giàn hoa giấy ông nội trồng che gần hết khoảng sân rộng - Hai cây cau cao cao cạnh hai bên cổng Tập trung miêu tả giàn hoa giấy có hoa hồng, hoa trắng do ông nội trồng lâu năm che gần hết khoảng sân, làm dịu đi những cơn nắng gắt ngày hè. Câu 4 (trang 29 sgk Ngữ văn 6 tập 2) - Mặt trời lấp ló sau rặng tre, treo lơ lửng trên ngọn tre đầu làng - Bầu trời xanh ngắt như dải thảm, điểm những gợn mây nhỏ lăn tăn - Những hàng cây quanh làng như những chú lính chì canh gác ngôi làng nhỏ - Núi (đồi) như những chiếc bát úp, sừng sững chắn gió, chắn bão như tấm lá chắn bảo vệ dân làng - Những ngôi nhà san sát nhau như những đoàn tàu Câu 5 (trang 29 sgk Ngữ văn 6 tập 2) Viết 1 đoạn văn ngắn miêu tả về 1 dòng sông hoặc cánh rừng mà em có dịp quan sát. Lần đầu đi thăm quan thủ đô tôi đã bố mẹ dẫn đi ngắm nhìn dòng Sông Hồng dòng sông mà nhiều lần thôi đã nghe trên báo đài. Vào buổi sáng, dòng sông hiện lên như một tấm lụa đào phẳng lặng thấp thoáng trong sương vào mùa thu Hà Nội. Hai bên bờ có bãi mía bờ dâu, bãi ngô được bồi đắp bằng phù sa màu mỡ. Thuyền bè từ khắp nơi ngược xuôi tấp nập nô nức ngược xuôi. Buổi chiều, dưới ánh hoàng hôn, dòng sông lại càng thêm thơ mộng, thấp thoáng bóng những cây cầu cũ kỹ từ những năm 80 vẫn còn tồn tại đến tận bây giờ. Phong cảnh rất hữu tĩnh , thơ mộng một cách riêng của Hà Nội mà không đâu có được. Tham khảo thêm: Soạn văn 6 Bài 19 (chi tiết) |
