Bài giảng: Bài tập trọng tâm về kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ và nhôm - Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack) A. Phương pháp & Ví dụLý thuyết và Phương pháp giảiĐể làm tốt dạng bài tập này cần nằm vững tính chất hóa học của đơn chất, hợp chất của kim loại kiềm, kiềm thổ, nhôm và sự chuyển hóa giữa chúng. Đặc biệt lưu ý đến các tính chất đặc biệt như tính lưỡng tính của nhôm, trình tự phản ứng của các chất. Cần xác định loại phản ứng, có sự thay đổi số oxi hóa hay không để lựa chọn chất cần phản ứng cho thích hợp. Ví dụ minh họaBài 1: Chọn X, Y, Z, T, E- theo đúng trật tự tương ứng trong sơ đồ sau: Hãy viết các phản ứng theo sơ đồ trên. Hướng dẫn: Phản ứng 2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H_2 AlCl3 + 4NaOH → NaAlO2+ 3NaCl + 2H2O NaAlO2 + CO2 + H2O → Al(OH)3 + NaHCO3 2Al(OH)3 −tº→ Al2O3 + 3H2O Al2O3 + 2NaOH → 2NaAlO2 + H2O H2O + NaAlO2 + HCl → Al(OH)3 + NaCl 2Al(OH)3 + 3H2SO4 → Al2(SO4)3 + 6H2O Bài 2: Ion Na+ có tồn tại hay không, nếu ta thực hiện các phản ứng hóa học sau: a. NaOH tác dụng với dung dịch HCl. b. NaOH tác dụng với dung dịch CuCl2. c. Phân hủy NaHCO3 bằng nhiệt. d. Điện phân NaOH nóng chảy. e. Điện phân NaCl nóng chảy. Hướng dẫn: a. Có, vì: NaOH + HCl → NaCl + H2O b. Có, vì: 2NaOH + CuCl2 → 2NaCl + Cu(OH)2 c. Có, vì: 2NaHCO3 −tº→ Na2CO3 + H2O + CO2↑ d. Không, vì: 4NaOH → 4Na + 2H2O + O2↑ e. Không, vì: 2NaCl → 2Na + 2Cl2↑ Bài 3: Viết phương trình hóa học biểu diễn những chuyển đổi hóa học sau: Hướng dẫn: (1) 4Al + 3O2 → 2AlCl3 + 3H2 (2) Al2O3 + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2O (3) AlCl3 + 3NH3 + 3H2O → Al(OH)3 + 3NH4Cl (4) 2Al(OH)3 + Ba(OH)2 → Ba(Al(OH)4)2 (5) 2Al(OH)3 −tº→ Al2O3 + 3H2O (6) Al2O3 + 2NaOH + 3H2O → 2Na(Al(OH)4) (7) Na(Al(OH)4) + CO2 → NaHCO3 + Al(OH)3 B. Bài tập trắc nghiệmBài 1: Viết phương trình phản ứng để giải thích hiện tượng xảy ra khi: a. Cho dd NH3 dư vào dd AlCl3. b. Cho từ từ dd NaOH đến dư vào dd AlCl3. c. Cho từ dd Al2(SO4)3 vào dd NaOH và ngược lại. Hiển thị đáp ánĐáp án: a) Cho dd NH3 dư vào dd AlCl3. Xuất hiện kết tủa keo trắng Al(OH)3 AlCl3 + 3NH3 + 3H2O → Al(OH)3 + 3NH4Cl b) Cho từ từ dd NaOH đến dư vào dd AlCl3. Ban đầu xuất hiện kết tủa trắng keo Al(OH)3, sau đó kết tủa tan ra dung dịch trở lại trong suốt. 3NaOH + AlCl3 → Al(OH)3↓ + 3NaCl Al(OH)3 + NaOH → Na[Al(OH)4] c) Cho từ dd Al2(SO4)3 vào dd NaOH và ngược lại. Nếu cho từ từ dung dịch Al2(SO4)3 vào dung dịch NaOH xuất hiện kết tủa Al(OH)3 sau đó kết tủa tan ngay. Ngược lại cho từ từ dung dịch NaOH vào dung dịch Al2(SO4)3 ban đầu sẽ có kết tủa keo trắng Al(OH)3, sau đó khi dư NaOH thì kết tủa tan ra. Al2(SO4)3 + 6NaOH → 3Na2SO4 + 2Al(OH)3↓ Al(OH)3 + NaOH → Na[Al(OH)4] Bài 2: Cho sơ đồ chuyển hóa sau: Công thức của X, Y, Z lần lượt là: A. Cl2, AgNO3, MgCO3. B. Cl2, HNO3, CO2. C. HCl, HNO3, NaNO3. D. HCl, AgNO3, (NH4)2CO3. Hiển thị đáp ánĐáp án: D - Đáp án A: Cl2, AgNO3, MgCO3: không xảy ra. - Đáp án B: Cl2. HNO3, CO2: không xảy ra. - Đáp án C: CaO + 2HCl → CaCl2 + H2O CaCl2 + HNO3: không xảy ra - Đáp án D: CaO + 2HCl → CaCl2 + H2O CaCl2 + 2AgNO3 → Ca(NO3)2 + 2AgCl Ca(NO3)2 + (NH4)2CO3 → CaCO3↓ + 2NH4NO3 Bài 3: Hòa tan hỗn hợp gồm: K2O, BaO, Al2O3, Fe3O4 vào nước (dư) thu được dung dịch X và chất rắn Y. Sục khí CO2 đến dư vào dung dịch X, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được kết tủa là: A. K2CO3 B. Fe(OH)3 C. Al(OH)3 D. BaCO3 Hiển thị đáp ánĐáp án:C Phương trình phản ứng: K2O + H2O → 2KOH BaO + 2H2O → Ba(OH)2 Al2O3 + 2OH- → 2AlO-2 + H2O Chất rắn Y: Fe3O4, dung dịch X chứa ion AlO-2. AlO-2 + CO2 + 2H2O → Al(OH)3↓ + HCO-3 Bài 4: Viết phương trình hóa học của các phản ứng thực hiện dãy chuyển đổi sau: Hiển thị đáp ánĐáp án: (1) 2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2 (2) AlCl3 + 3NH3 + 3H2O → Al(OH)3 + 3NH4Cl (3) Al(OH)3 + NaOH → NaAlO2 + 2H2O (4) NaAlO2 + CO2 + H2O → NaHCO3 + Al(OH)3 (5) 2Al(OH)3 −tº, xt→ Al2O3 + 3H2O (6) 2Al2O3 −đpnc→ 4Al + 3O2 Bài 5: Tùy thuộc nồng độ của dung dịch HNO3, kim loại nhôm có thể khử HNO3 thành NO2, NO, N2 hoặc NH4NO3. Hãy viết phương trình hóa học của những phản ứng trên. |
