Taxi Quý khách sẽ tìm thấy các xe taxi xếp hàng trong nhà ga. Giá vé tới trung tâm thành phố là khoảng AUD $75. Show
Đón Đi chung hiện có từ làn 1 của sân chính trước trong nhà ga 1, 2 & 3, hoặc đối với các khách hàng của Jetstar từ tầng 2 trong Trung tâm Vận chuyển Mặt đất T4. Xe buýt sân bay Skybus chạy 10 phút 1 lần. Một chiều: người lớn $19,50, trẻ em (4-16 tuổi) $9; khứ hồi: người lớn $37, trẻ em $18. Hành trình kéo dài 40 phút. Giá được tính bằng Đô la Úc. Sân bay Avalon (AVV)Khoảng cách tới Geelong 20km, mất khoảng 20 phút di chuyển. Khoảng cách tới Melbourne 55km, khoảng 50 phút di chuyển Taxi Khoảng AU$40-50 (Geelong) hoặc AUD $120-$130 (trung tâm thành phố Melbourne) Đón Đi chung hiện có bên trái, khi quý khách rời nhà ga. Xe buýt sân bay (tới Geelong) Skybus đáp ứng tất cả các chuyến bay. Hành trình kéo dài 40 phút. Một chiều: người lớn $18; khứ hồi $34. Giá được tính bằng Đô la Úc. Xe buýt sân bay (tới Melbourne) Skybus đáp ứng tất cả các chuyến bay. Hành trình kéo dài 50 phút. Giá vé một chiều: người lớn $22, trẻ em (4-16 tuổi) $10; khứ hồi $42, trẻ em $20. Giá được tính bằng Đô la Úc. Thời điểm thăm quanMelbourne có khí hậu ôn đới với mùa đông lạnh. Dù mùa đông (tháng 6 đến tháng 10) có thể khá lạnh giá, nhiệt độ trung bình tối thiểu 6-7°C, bạn cũng đừng để thời tiết cản bước chân mình. Thành phố được thiết kế để bạn thỏa thích tận hưởng nhiều thú vui trong nhà, với rất nhiều quán rượu, bar có lò sưởi để giữ ấm. Hầu hết các phương tiện giao thông công cộng cũng được sưởi ấm. Ngược lại, nhiệt độ mùa hè có thể lên tới hơn 30°C. Thành phố này được nêm kín bởi các sự kiện. Nếu đến vào tháng 3, bạn sẽ được tham dự lễ hội cộng đồng Moomba Festival, tháng 4 có Liên hoan kịch quốc tế Melbourne, tháng 5 với Tuần lễ bia ngon, tháng 6 có Liên hoan ẩm thực và rượu vang hảo hạng. Đến tháng 8, Melbourne đón Liên hoan phim quốc tế và Liên hoan các cây viết Melbourne. Những người yêu thể thao nên đến đây vào tháng 1 để xem Giải Tennis Úc mở rộng; Grand Prix vào tháng 3; Vô địch bóng đá Úc vào tháng 9; Cup Melbourne (giải đua ngựa danh tiếng nhất của Úc) vào tháng 11 và giải cricket Boxing Day Test vào tháng 12. Như bạn thấy, tháng nào trong năm Melbourne cũng có sự kiện. Khám phá quanh thành phốXe điện tham quan thành phố City Circle (số 35) chạy theo đường chu vi của trung tâm. Để đi các phương tiện giao thông công cộng như xe điện, tàu và xe buýt, bạn cần phải có thẻ Myki card hợp lệ (bán tại các bến tàu, trạm dừng chính của xe điện và tất cả các cửa hàng tiện ích 7-Eleven). Giá mỗi thẻ Myki Visitor Pack là AUD $14, có sẵn khoản tiền AUD $8 để sử dụng. Bạn có thể mua thẻ tại Trung tâm thông tin du lịch Melbourne nằm trên Quảng trường liên bang, các quầy của SkyBus tại sân bay Melbourne, ga xe lửa Southern Cross hoặc PTV Hub. Lưu ý là thẻ Myki không được chấp nhận trên các xe buýt Skybus tư nhân chạy đến và từ sân bay. Để tìm hiểu thông tin về lịch trình, hành trình và giá vé của xe điện, xe buýt và tàu, bạn hãy truy cập vào trang ptv.vic.gov.au Với mục đích cung cấp những thông tin hữu ích, giúp những người nước ngoài mới đặt chân đến Úc hiểu rõ và làm quen với cuộc sống tại xứ sở Kangaroo, SW MIGRATION xin giới thiệu loạt bài viết “Cuộc sống Úc”. Trong bài viết này, nhằm giúp các bạn hiểu rõ hơn về hệ thống chăm sóc y tế cũng như quy trình khám chữa bệnh tại Úc, SW MIGRATION sẽ trình bày các nội dung sau:
LỜI MỞ ĐẦU
Từ năm 2017, Úc đã được Tổ chức ‘The Commonwealth Fund’ của Mỹ bình chọn là quốc gia có trình độ chăm sóc y tế đứng thứ 2 trong số các nước phát triển trên toàn thế giới! Còn trong bảng xếp hạng Bloomberg – chỉ số các quốc gia khoẻ mạnh nhất năm 2019, Úc vẫn đứng vững trong top đầu và chỉ số tuổi thọ trung bình cũng cao hơn trước: 84.9 tuổi đối với nữ giới và 80.7 tuổi đối với nam giới, bắt kịp với Mỹ, Anh và New Zealand! Nhưng có một điều khó hiểu đó là, tuy có hệ thống y tế cực kỳ phát triển nhưng chúng ta lại thường nghe thấy nhiều người xung quanh, đặc biệt là những người nước ngoài mới nhập cư đến Úc phàn nàn rằng đi khám bệnh ở Úc quá khó khăn, rắc rối và phải chờ đợi lâu. Vậy nên, hôm nay chúng ta hãy cùng phân tích xem rốt cuộc thì vấn đề nằm ở đâu? Trên thực tế, có rất nhiều người cho rằng hệ thống chăm sóc y tế của Úc phải chờ đợi lâu, hiệu suất thấp là bởi vì họ chưa hiểu rõ hệ thống khám chữa bệnh ở Úc, dẫn đến việc thực hiện sai quy trình. Rất nhiều người đã mắc phải sai lầm tương tự khi mới đến Úc, ví dụ như thông thường khi bị ốm phản ứng đầu tiên của họ sẽ là đến thẳng bệnh viện khám ngoại trú. Tuy nhiên, các phòng khám ngoại trú của các bệnh viện tại Úc đều yêu cầu phải có lịch hẹn và bác sĩ giới thiệu, nên họ chỉ có thể xếp hàng ở khu cấp cứu Emergency và chờ đợi rất lâu mới đến lượt mình.
HỆ THỐNG Y TẾ PHÂN CẤP Ở ÚC
Hệ thống chăm sóc y tế của Úc được phân chia thành 3 cấp bậc chính: – Cấp đầu tiên là chăm sóc sức khỏe cơ bản (Primary health): Đây là tuyến đầu của hệ thống y tế Úc, bao gồm các dịch vụ y tế được cung cấp bên ngoài bệnh viện và không yêu cầu bác sĩ giới thiệu, ví dụ như dịch vụ bác sĩ đa khoa (General Practitioner – GP), nha khoa, nhà thuốc và các dịch vụ chăm sóc y tế và sức khoẻ cộng đồng. Các dịch vụ này sẽ được cung cấp cho tất cả mọi người tại các cơ sở y tế, trung tâm chăm sóc y tế và sức khoẻ cộng đồng, cũng như thông qua các dịch vụ tư vấn sức khoẻ trực tuyến. – Cấp thứ hai là các dịch vụ phòng khám Chuyên khoa (Specialist clinic) và Bác sĩ chuyên khoa (Specialist). – Cấp thứ ba trên cùng là hệ thống các bệnh viện công và bệnh viện tư (Public/Private Hospital).
QUY TRÌNH KHÁM BỆNH TẠI ÚC
Gặp bác sĩ trong những trường hợp nào? Để quyết định quy trình khám chữa bệnh, trước hết phải xem xét bệnh tình và mức độ nguy kịch của bệnh nhân. 1| Trường hợp cần cấp cứu khẩn cấp (emergency): Trong những trường hợp bệnh tình trở nặng đột ngột, đe dọa đến tính mạng hoặc cần phải phẫu thuật khẩn cấp, chẳng hạn như bất tỉnh, chấn thương nặng do tai nạn; hoặc bệnh nhân thuộc nhóm nguy cơ cao, chẳng hạn như trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi, phụ nữ có thai và người cao tuổi có bệnh lý nền, bệnh nhân sẽ lập tức được đưa đến khoa cấp cứu (Emergency Department) của các bệnh viện công hoặc bệnh viện tư. Tại úc, hầu hết các bệnh viện công đều có khoa cấp cứu cung cấp dịch vụ y tế 24/7. Một số ít bệnh viện tư cũng có khoa cấp cứu, tuy nhiên bảo hiểm lại thường không chi trả cho chi phí cấp cứu tại bệnh viện tư.Vì vậy, trong trường hợp phải cấp cứu khẩn cấp, bạn nên ưu tiên đến các bệnh viện công. Bước đầu tiên khi đến khoa cấp cứu là phân loại bệnh nhân (Triage) tại khu vực phòng chờ (waiting room) ngay trước khoa cấp cứu. Y tá tại quầy sẽ yêu cầu bệnh nhân cung cấp thông tin cá nhân, thẻ Medicare hoặc thẻ bảo hiểm y tế tư nhân. Sau đó nhân viên y tế sẽ gọi tên và đưa bệnh nhân đến phòng phân loại để được chẩn đoán sơ bộ và xác nhận mức độ ưu tiên. Tại khoa cấp cứu, bệnh nhân sẽ được phân chia thành 5 mức độ ưu tiên: – Mức độ ưu tiên hàng đầu: Các trường hợp có thể trở nặng và gây nguy hiểm đến tính mạng bất cứ lúc nào, như bệnh tim, đột quỵ, hay tai nạn giao thông nghiêm trọng, cần được chẩn đoán và điều trị ngay lập tức. – Mức độ ưu tiên thứ hai: Các trường hợp tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng ngay lập tức nhưng có thể trở nặng và biến chứng trong thời gian ngắn, như mất nhiều máu hay dùng thuốc quá liều, cần tiến hành chẩn đoán và điều trị trong vòng 10 phút. – Mức độ ưu tiên thứ ba: Các trường hợp tuy không nguy hiểm đến tính mạng ngay, nhưng có nguy cơ tiềm ẩn cao, như chấn thương phần đầu, khó thở, nhiễm trùng, cần phải được chẩn đoán và điều trị trong vòng 30 phút. – Mức độ ưu tiên thứ tư: Các trường hợp có nguy cơ tiềm ẩn nhưng không có nguy cơ trở nặng trong thời gian ngắn, như bong gân, có thể gãy xương, viêm giác mạc, cần được chẩn đoán và điều trị trong vòng 1 giờ đồng hồ. – Mức độ ưu tiên thứ năm: Đối với các trường hợp không thuộc mức độ ưu tiên từ 1 đến 4, chẳng hạn như vết thương không cần khâu hay bệnh cảm cúm thông thường, sẽ được chẩn đoán và điều trị trong vòng 2 giờ đồng hồ. * LƯU Ý: Trên thực tế, ngoại trừ mức độ ưu tiên đầu tiên là có thể có tỷ lệ thực hiện theo đúng nguyên tắc trên đạt 100%, các mức ưu tiên khác chỉ ở mức 70-80%. Do đó, không có gì đáng ngạc nhiên khi có nhiều trường hợp bệnh nhân phải chờ 3-4 tiếng trong phòng cấp cứu trước khi được chẩn đoán và chữa trị. Phân loại các mức độ ưu tiên trong cấp cứu. Chú thích: Các y tá luôn đánh giá mức độ nghiêm trọng dựa trên mô tả và tình trạng của bệnh nhân. Chẳng hạn như một bệnh nhân bị chấn thương với khuôn mặt đầy máu và trạng thái tinh thần kém sẽ được đưa đi điều trị nhanh hơn một bệnh nhân khác bị chảy máu trong nhưng trạng thái tinh thần tỉnh táo. Vì vậy, trong trường hợp cần điều trị gấp, bạn có thể phóng đại mức độ đau một cách hợp lý, hoặc đề cập đến một số triệu chứng nghiêm trọng khác như va chạm phần đầu hoặc khó thở. Ngoài ra, nếu cảm thấy bệnh tình trở xấu trong thời gian chờ đợi, bạn phải ngay lập tức thông báo cho y tá túc trực tại khu vực phân chia bệnh nhân. Sau khi phân loại bệnh nhân, bước tiếp theo sẽ là điều trị (Treatment). Những bệnh nhân nặng sẽ được chuyển thẳng vào phòng cấp cứu, còn những bệnh nhân khác sẽ được sắp xếp đưa đến các khu vực điều trị để các bác sĩ hay chuyên viên y tế thăm khám, hoặc có thể được yêu cầu tiến hành thêm các xét nghiệm khác như xét nghiệm máu, chụp X-quang hay siêu âm, v.v… Và cuối cùng, dựa trên kết quả chuẩn đoán của bác sĩ mà bệnh nhân sẽ được điều trị bằng các phương pháp sau: – Tiếp nhận theo dõi và điều trị tại khoa cấp cứu – Khâu vết thương, bó bột hoặc tiểu phẫu – Kê đơn thuốc – Được xuất viện nhưng vẫn tiếp tục điều trị tại nhà dưới sự theo dõi của bác sĩ gia đình (GP) – Tiếp nhận điều trị nội trú – Được chuyển đến bác sĩ chuyên khoa hoặc phòng khám chuyên khoa – Được chuyển đến bệnh viện khác để tiến hành điều trị Trong trường hợp khẩn cấp nhưng không có phương tiện di chuyển đến bệnh viện thì bạn có thể gọi xe cấp cứu (Ambulance) thông qua số khẩn cấp 000. Xin lưu ý là chi phí cho xe cấp cứu sẽ không được Medicare chi trả và cũng tuỳ thuộc vào gói bảo hiểm tư nhân mà bạn đã mua ban đầu. Nếu trong trường hợp bạn không nói được tiếng Anh, bạn có thể nói ngắn gọn “Ambulance” “Vietnamese please, no English”, tổng đài viên sẽ ngay lập tức nối máy cho phiên dịch viên. 2| Trường hợp không nguy cấp: Trong những trường hợp bệnh nhân chỉ có các triệu chứng bệnh thông thường như cảm sốt, đau nhức có thể chịu đựng được, chẩn đoán ban đầu các bệnh mãn tính, kiểm tra sức khoẻ tổng quát, xin giấy nghỉ bệnh, tiêm phòng, v.v… thì bạn nên cân nhắc thời gian đi khám. Nếu muốn khám bệnh trong giờ hành chính, bạn có thể đặt lịch hẹn khám bệnh với bác sĩ đa khoa (General Practitioner – GP). Hoặc nếu muốn khám ngoài giờ hành chính, cuối tuần hay ngày lễ, thì bạn nên liên hệ dịch vụ khám bệnh ngoài giờ “Afterhour GP” hoặc đặt lịch hẹn khám bệnh qua điện thoại. Tất cả các bang và vùng lãnh thổ tại Úc đều cung cấp hotline dịch vụ khám bệnh ngoài giờ: – Bang NSW, Victoria, Queensland: 13SICK (13 7425) – Bang Nam Úc & Tasmania: 1800 CALLTHEDR (1800 225 584) – Bang Tây Úc: 1300 Dr To Me (1300 37 86 63) Ngoài ra, còn có một cách khá thiết thực đó là gọi đến đường dây hỗ trợ “After-hours GP Helpline” (1800 022 222) Tuỳ theo tình trạng bệnh tình của bạn, liên hệ đúng người sẽ giúp bạn nhận được đúng dịch vụ chăm sóc y tế phù hợp và tiết kiệm thời gian chờ đợi!
BÁC SĨ ĐA KHOA (GENERAL PRACTITIONER – GP)
1| Bác sĩ đa khoa (GP) có quan trọng không? Vô cùng quan trọng! Theo kết quả khảo sát cho thấy, hầu như tất cả (98%) bệnh nhân đều có một bác sĩ đa khoa hoặc nơi điều trị mà họ thường lui tới. Như đã đề cập ở trên, chăm sóc sức khỏe cơ bản (Primary health) được xem là tuyến đầu của hệ thống y tế Úc. Cơ cấu y tế của cấp đầu tiên này chủ yếu do Medical center (Trung tâm y tế) và Community service (Dịch vụ cộng đồng) cấu thành, các tổ chức này sẽ tập trung thực hiện y tế dự phòng (Preventive health) và nâng cao sức khoẻ (Health promotion). Phòng ngừa và nâng cao sức khoẻ ở đây là chỉ các hoạt động điều trị và phòng bệnh thông thường, thay vì đợi đến khi bệnh trở nặng hoặc xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng mới đi khám. Không giống như “khám sức khoẻ tổng quát” mà chúng ta thực hiện vài năm một lần, GP tại Úc sẽ sắp xếp lịch khám sức khoẻ dựa trên tuổi tác, tiền sử bệnh trong gia đình, thói quen sinh hoạt và nhu cầu cá nhân của mỗi bệnh nhân. Điều này đòi hỏi GP phải có năng lực và hiểu biết sâu sắc về tiền sử bệnh của cá nhân và gia đình. Đây cũng chính là lý do vì sao các bác sĩ đa khoa GP còn được gọi là bác sĩ gia đình. Điều này cũng đồng nghĩa với việc nếu bạn không thường xuyên kiểm tra sức khoẻ với GP hoặc GP không hiểu biết đầy đủ về tiền sử bệnh hoặc triệu chứng bệnh của bạn, thì sẽ có thể dẫn đến việc chẩn đoán sai bệnh hoặc chậm trễ trong việc chữa trị. GP đóng vai trò cực kỳ quan trọng, là người đứng đầu đội ngũ y tế bao gồm các bác sĩ chuyên khoa, các nhà vật lý trị liệu phục hồi chức năng và các nhân viên y tế, giúp bạn lên toàn bộ kế hoạch chăm sóc sức khoẻ cũng như là điều trị bệnh. Một GP giỏi sẽ giúp bạn sắp xếp lịch khám và điều trị dựa trên kinh nghiệm và nhận định cá nhân. Đây là lý do tại sao ngay cả khi bạn đến bệnh viện, thì thông tin sau khi xuất viện đều sẽ được gửi đến cho GP. Vì cuối cùng bạn vẫn sẽ trở lại cộng đồng và tiếp nhận các dịch vụ chăm sóc y tế khác theo sự sắp xếp của GP. 2| Làm thế nào để tìm thấy một GP phù hợp? Muốn tìm một GP phù hợp, trước tiên bạn phải nắm rõ nhu cầu chăm sóc sức khỏe của bản thân: – Địa điểm: Thông thường vị trí phòng khám tốt nhất không cách quá xa nhà bạn, để bạn có thể thăm khám thường xuyên. Nhưng đối với những người bận rộn trong công việc thì phòng khám gần nơi làm việc sẽ thuận tiện hơn nhiều. – Giờ làm việc: đối với những trường hợp mắc bệnh mãn tính, thường xuyên phát bệnh đột ngột, hoặc không thể đi khám bệnh trong giờ hành chính, thì các trung tâm y tế có thời gian làm việc dài hoặc làm việc 24h sẽ là một lựa chọn tối ưu. – Dịch vụ khám bệnh tại nhà: Một số GP có hỗ trợ dịch vụ khám bệnh tại nhà dành cho những bệnh nhân không tiện ra khỏi nhà để đi khám bệnh. – Ngôn ngữ: Nếu bạn không thể nói tiếng Anh lưu loát, bạn nên tìm một GP có thể nói được tiếng Việt để tiện cho việc giao tiếp. – Bằng cấp và chuyên môn: Bằng cấp chuyên môn của bác sĩ sẽ được mô tả đầy đủ trên trang web của trung tâm y tế hoặc ứng dụng đặt lịch hẹn khám bệnh. Mỗi GP sẽ có những chuyên môn riêng, chẳng hạn như khoa nhi, khoa sản, khoa tim mạch, khoa da liễu, v.v… Do đó, bạn cần lựa chọn GP có chuyên môn cụ thể trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh mà bạn muốn khám hoặc bệnh tiền sử trong gia đình bạn để có thể đưa ra phương án điều trị và kê đơn thuốc phù hợp, hoặc GP sẽ chỉ định bạn đến khám tại các phòng khám chuyên khoa khác. – Giới tính và tuổi tác: Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, các bác sĩ lớn tuổi (65 tuổi trở lên) và bác sĩ nữ thường sẽ tư vấn lâu hơn và kiên nhẫn giải thích cho bệnh nhân. Đối với một số bệnh cần sự riêng tư thì trao đổi với bác sĩ cùng giới sẽ thuận tiện cho bạn hơn. – Thanh toán: Bạn nên hỏi về phương thức thanh toán ngay từ lúc đặt lịch hẹn khám bệnh, hỏi xem phòng khám có chấp nhận thanh toán dạng “bulk billing” hay không? Nếu thanh toán trước thì có được giảm giá không? Ngoài ra, một số GP có thể sẽ tính thêm phí khi đặt lịch hẹn khám bệnh vào Chủ nhật. 3| Thanh toán bulk billing là gì? Đây là hình thức thanh toán mà toàn bộ hoặc một phần chi phí khám bệnh sẽ trực tiếp được chi trả thông qua Medicare hoặc bảo hiểm y tế tư nhân (private insurance) của bệnh nhân. Nếu GP của bạn chấp nhận thanh toán “bulk billing” thì sau mỗi lần khám, bạn chỉ cần cung cấp thông tin thẻ Medicare hoặc thẻ bảo hiểm y tế tư nhân và chỉ phải thanh toán phần chi phí không được bảo hiểm hỗ trợ. Ngược lại, nếu GP không chấp nhận thanh toán “bulk billing” thì bạn sẽ phải thanh toán toàn bộ chi phí khám bệnh và tự làm thủ tục xin hoàn tiền (claim) từ Medicare hoặc công ty bảo hiểm tư nhân. Các phòng khám chấp nhận thanh toán “bulk billing” thông thường sẽ ghi chú rất rõ ràng. Còn đối với các phòng khám không chấp nhận thanh toán “bulk billing”, bạn cũng sẽ dễ dàng tìm thấy bảng tính phí trên trang web hoặc ngay tại phòng khám của họ. Chi phí khám bệnh sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào quyết định của bác sĩ hay phòng khám nơi họ làm việc. Sau khi xác định rõ nhu cầu của mình, để tìm kiếm một GP phù hợp, bạn có thể: – Hỏi ý kiến gia đình, bạn bè và hàng xóm – Tìm kiếm lời khuyên từ bác sĩ hiện tại – Hỏi thăm dược sĩ hoặc các chuyên gia y tế khác có liên hệ với các GP tại địa phương – Tra cứu thông tin trên Internet và ứng dụng đăng ký lịch hẹn khám bệnh – Liên hệ Nhóm các GP tại địa phương hoặc Hiệp hội GP tại Úc (Australian General Practice Group – AGPG) để hỏi thăm về danh sách các GP hành nghề tại địa phương. Một số phòng ban thậm chí có thể cung cấp thêm thông tin về bác sĩ, chẳng hạn như kiến thức chuyên môn hay ngôn ngữ. Trong thời đại số như hiện nay, việc sử dụng các trang web thông tin y tế trực tuyến và khám bệnh từ xa (như healthdirect) ngày càng gia tăng. Đặc biệt trong thời gian đại dịch COVID-19 bùng phát, Chính phủ Úc đã mở rộng phạm vi hoạt động, khuyến khích cũng như tăng trợ cấp cho các GP và chuyên gia y tế nhằm tăng cường cho các dịch vụ chăm sóc y tế từ xa để hỗ trợ cho người dân.
CÁC ỨNG DỤNG ĐẶT LỊCH HẸN KHÁM BỆNH
Sau đây là một số ứng dụng trực tuyến thường được sử dụng để đặt lịch hẹn với GP và các dịch vụ y tế cơ bản khác tại Úc: – HotDoc: Nhập vị trí của bạn để tìm kiếm các phòng khám xung quanh trong khu vực, xem thông tin về bác sĩ và đặt lịch hẹn khám bệnh. – HomeDoctor: Chuyên cung cấp các dịch vụ khám bệnh tại nhà sau giờ hành chính, nhưng hiện tại đã chuyển sang khám bệnh qua điện thoại trong thời gian dịch bệnh. Đơn thuốc sẽ được gửi cho bạn qua email. – HealthEngine: Bạn có thể tra cứu và lựa chọn bác sĩ theo nhiều danh mục rất chi tiết, chẳng hạn như yêu cầu về chuyên môn, cách thức thanh toán, ngôn ngữ, và cả giới tính của bác sĩ, v.v… * LƯU Ý: Tất cả mọi cuộc hẹn đều phải được thực hiện trực tiếp với phòng khám thông qua ứng dụng trực tuyến, sau đó bạn sẽ nhận được email xác nhận đã đặt lịch hẹn thành công. Một nghiên cứu thống kê cho thấy, trung bình người Úc gặp GP 6.3 lần trong năm 2018-19, và hầu hết mọi người đều cảm thấy hài lòng với trải nghiệm khám bệnh tại các phòng khám GP. 81% bệnh nhân đưa ra những nhận xét tích cực đối với chất lượng dịch vụ của phòng khám và 76% bệnh nhân cho rằng bác sĩ đã dành ra đủ thời gian thăm khám và điều trị cho họ.
BÁC SĨ CHUYÊN KHOA (SPECIALIST) & CHUYÊN VIÊN Y TẾ LIÊN NGÀNH (ALLIED HEALTH PROFESSIONAL)
Sau khi khám bệnh tại phòng khám GP, tuỳ theo bệnh tình mà GP có thể sẽ giới thiệu bệnh nhân tới các bác sĩ chuyên khoa (Specialist) hoặc các chuyên viên y tế liên ngành (Allied health professional) để tiến hành kiểm tra chuyên sâu. 1| GP giới thiệu bác sĩ chuyên khoa (Specialist): Bác sĩ chuyên khoa (Specialist) là ai? Bác sĩ chuyên khoa là các bác sĩ đã hoàn thành bậc giáo dục chuyên sâu hoặc khoá huấn luyện dài hạn về một lĩnh vực y tế nhất định, chẳng hạn như khoa sản, tim mạch, hay phẫu thuật thẩm mỹ, v.v… Theo dữ liệu do Sở Thuế Úc ATO công bố, trong Top 10 ngành nghề có thu nhập cao nhất ở Úc, ngoài thẩm phán và luật sư, các ngành nghề còn lại đều là các chuyên gia về y tế. Trong số đó, bác sĩ phẫu thuật não có thu nhập cao nhất, trung bình khoảng $423,649 AUD/năm (hiện tại chỉ có hơn 3,100 bác sĩ phẫu thuật não có giấy phép hành nghề trên toàn nước Úc). Thu nhập hàng năm của một bác sĩ phẫu thuật chính rơi vào khoảng $500,000 đến $1,000,000 AUD. Đây chỉ là mức lương cơ bản, chưa bao gồm các khoản thu nhập từ việc tư vấn tư (private consultant), giám sát quá trình điều trị (operations) và các khoản thu nhập khác. Đương nhiên, để trở thành bác sĩ chuyên khoa, nhận được mức thu nhập và địa vị xã hội cao như vậy là điều không hề dễ dàng. Để đăng ký vào chuyên ngành y tại Úc, thông thường bạn phải tốt nghiệp trung học với số điểm tuyệt đối hoặc gần như tuyệt đối. Được biết, năm 2019, trong số 7 học sinh đạt điểm tuyệt đối của trường JR – trường trung học ưu tú nhất bang New South Wales, đã có 4 học sinh lựa chọn học các chuyên ngành liên quan đến y khoa. Thời gian kể từ khi tốt nghiệp trung học phổ thông cho đến lúc trở thành một Specialist thường phải mất từ 10-16 năm đào tạo và huấn luyện. Lộ trình để trở thành bác sĩ tại Úc (Nguồn: Hiệp hội y tế Úc – Australian Medical Association). Làm thế nào để lựa chọn một bác sĩ chuyên khoa (Specialist)? Các bác sĩ chuyên khoa thường sẽ do GP của bạn giới thiệu và GP luôn quen biết nhiều bác sĩ chuyên khoa khác nhau. Vì vậy trước khi được giới thiệu và gặp bác sĩ chuyên khoa, bạn có thể trực tiếp hỏi GP của mình những vấn đề sau: – Các thông tin cơ bản của bác sĩ chuyên khoa như giới tính, tuổi tác, ngôn ngữ, v.v… có phù hợp với mong muốn của bạn không? – Kinh nghiệm của bác sĩ trong việc điều trị bệnh của bạn và đánh giá của những bệnh nhân cũ trước đây về vị bác sĩ này – Bệnh viện nơi bác sĩ đang làm việc – Mức phí tiêu chuẩn của bác sĩ và so sánh với các bác sĩ khác cùng chuyên khoa – Bác sĩ có hợp tác và có bất kỳ khoản chiết khấu nào với công ty bảo hiểm tư nhân của bạn không? Chú thích: Nhiều công ty bảo hiểm tư nhân đã đạt được thoả thuận với các bác sĩ chuyên khoa rằng họ sẽ đặt mức chi phí trần cho mỗi dịch vụ y tế, có nghĩa là bạn sẽ chỉ phải trả số tiền ít hơn. Vì vậy, khi lựa chọn bác sĩ chuyên khoa, bạn có thể liên hệ với công ty bảo hiểm tư nhân của mình để kiểm tra xem bác sĩ đó có tham gia vào chương trình của công ty hay không. Bạn cũng có thể trực tiếp yêu cầu GP giới thiệu một bác sĩ đã có thoả thuận với công ty bảo hiểm tư nhân của bạn. Ví dụ: nếu bạn là khách hàng của công ty bảo hiểm Bupa, bạn có thể dùng công cụ “Find a provider” trên trang web của Bupa để xác định xem bác sĩ chuyên khoa của bạn có tham gia chương trình Bupa Medical Gap hay không. Sau khi bác sĩ chuyên khoa đã lên kế hoạch điều trị cụ thể, bạn có thể hỏi bác sĩ về số hiệu hạng mục (item number) của kế hoạch điều trị. Sau đó, hãy liên lạc với công ty bảo hiểm tư nhân của bạn qua điện thoại hoặc email và thông báo về số hiệu hạng mục này, và sau đó bạn có thể kiểm tra các khoản chi phí mà bạn cần phải trả. Nếu là khách hàng của Bupa, bạn cũng có thể sử dụng công cụ “Out of pocket” để kiểm tra chi phí cần thanh toán cho quá trình điều trị. Đồng thời, các trang web của các công ty bảo hiểm nói chung thường cũng sẽ cung cấp công cụ “Health cost calculator” để ước tính các chi phí y tế. Ví dụ như nếu bạn mua bảo hiểm y tế của Bupa, chi phí nằm viện trung bình cho một ca sinh thường là $8,481AUD, nếu khoản khấu trừ bảo hiểm (excess) của bạn là $250AUD thì bạn vẫn cần phải trả thêm $206AUD cho chi phí phát sinh (out of pocket cost). Ước tính chi phí sinh thường (Nguồn: Bupa surgery cost calculator) Bạn cần chuẩn bị những gì trước khi gặp bác sĩ chuyên khoa? – Bạn cần chuẩn bị những thứ cần mang theo khi gặp bác sĩ chuyên khoa bao gồm: thư giới thiệu từ GP, thẻ bảo hiểm y tế Medicare và thẻ bảo hiểm tư nhân, kết quả xét nghiệm và siêu âm nếu có, và bất kỳ thẻ chứng nhận nào như thẻ sinh viên, thẻ người cao tuổi, thẻ cựu chiến binh, v.v… – Trình bày rõ tình trạng bệnh của bạn bao gồm các triệu chứng, thời điểm xuất hiện triệu chứng, đơn thuốc đang sử dụng (bao gồm cả vitamin và thuốc Đông y) cùng với thông tin chi tiết về các cuộc hẹn khám bệnh và điều trị gần đây. – Nên nắm rõ tiền sử bệnh của gia đình bạn. – Nêu rõ những vấn đề bạn cần được tư vấn: Kết quả chẩn đoán của bác sĩ là gì? Khuyến nghị phương pháp điều trị nào? Hiệu quả của việc điều trị ra sao? Có tác dụng phụ nào không? Bác sĩ đã có kinh nghiệm gì trong việc điều trị? Cần chăm sóc hậu phẫu tại nhà như thế nào? Mức phí tiêu chuẩn và quy trình thu phí của bác sĩ? 2| GP giới thiệu chuyên viên y tế liên ngành (Allied health professional): Chuyên viên y tế liên ngành (Allied health professional) là ai? Chuyên viên y tế liên ngành là những người được huấn luyện đặc biệt để phòng ngừa, chẩn đoán và điều trị các loại bệnh lý khác nhau. Họ trực tiếp cung cấp các dịch vụ chăm sóc y tế cho bệnh nhân với tư cách là một chuyên viên y tế cá nhân hoặc thành viên của một nhóm đa ngành. Trên thực tế, vẫn chưa có quy định thống nhất cho những chuyên môn được bao gồm trong chăm sóc y tế liên ngành. Nhìn chung, những chuyên viên y tế được công nhận trong ngành bao gồm: Chuyên viên thính học, Chuyên viên vật lý trị liệu, Chuyên viên nhãn khoa, Nhà tâm lý học, Chuyên viên trị liệu bệnh lý về chân, Chuyên viên trị liệu bệnh lý về ngôn ngữ, v.v… Dù chưa được công nhận nhưng đôi khi Nha sĩ và Chuyên viên dinh dưỡng cũng được xem là chuyên viên y tế liên ngành. Các dịch vụ khám và điều trị y tế liên ngành này thường không nằm trong phạm vi chi trả của bảo hiểm y tế Medicare. Nếu mua bảo hiểm tư nhân, bạn có thể sẽ được công ty bảo hiểm trợ cấp một phần chi phí khám chữa bệnh, phụ thuộc vào loại hợp đồng bảo hiểm mà bạn đã mua ban đầu và hạn mức bảo hiểm nhất định được quy định hàng năm.
CHI PHÍ KHÁM NHA KHOA TẠI ÚC
Khám nha khoa tại Úc như thế nào? Tuỳ theo mỗi phòng khám, hạng mục điều trị và tình trạng răng miệng mà chi phí khám nha khoa sẽ khác nhau. Thông thường, chi phí khám nha khoa tổng quát sẽ tầm $50-100AUD, trám răng và nhổ răng tầm $A200-500AUD/chiếc, và điều trị tuỷ răng tầm $1,500-2,500 AUD/chiếc. Chi phí cho một lần điều trị nha khoa có thể ngang bằng với giá vé máy bay khứ hồi về Việt Nam. Mặc dù có các chương trình phúc lợi nha khoa dành cho trẻ em (Child Dental Benefits Schedule) của Chính phủ Úc nhằm trợ cấp cho các dịch vụ nha khoa cơ bản cho trẻ em từ 2-17 tuổi đủ điều kiện, nhưng đó chỉ là một hạt cát nếu so với chi phí nha khoa cần thiết cho một người trưởng thành. Do đó, hầu hết người Việt Nam tại Úc thường lựa chọn cách trở về Việt Nam để điều trị nha khoa để tiết kiệm chi phí! Điều kiện để nhận phúc lợi nha khoa dành cho trẻ em. Trong năm 2017-2018, nước Úc đã chi khoảng 10,5 tỷ AUD cho các dịch vụ nha khoa. Trong đó, hầu hết các chi phí (khoảng 6 tỷ AUD chiếm 57%) là do bệnh nhân trực tiếp chi trả, khoảng 2 tỷ AUD tức 19% tổng chi phí là do các công ty bảo hiểm tư nhân chi trả. Trong khoảng thời gian 12 tháng, trung bình mỗi một cá nhân đã chi trả $243AUD cho các dịch vụ nha khoa, không bao gồm phí bảo hiểm y tế tư nhân. Chú thích: Nếu bạn có ý định đi khám răng tại Úc thì nên mua bảo hiểm y tế tư nhân trước khi đi khám. Một phần của bảo hiểm sẽ có hiệu lực ngay lập tức. Hầu hết các bảo hiểm nha khoa bắt đầu ở mức $10AUD/tuần và phí bảo hiểm thay đổi tùy theo tỷ lệ hoàn trả (vui lòng tham khảo công ty bảo hiểm để biết thêm chi tiết), nhưng ít nhất bạn cũng tiết kiệm được một phần chi phí khám răng và chụp X-quang. Điều trị tuỷ răng cũng có thể được chi trả khi bạn mua “Smile detal cover”, đây không phải là một gói bảo hiểm, mà chỉ là chương trình giảm giá đặc biệt từ 15-40% do các nha sĩ có chứng nhận Smile cung cấp.
CÁC LOẠI XÉT NGHIỆM THƯỜNG GẶP VÀ VACCINE TƯƠNG ỨNG
Ngoài ra, về phương diện chăm sóc y tế liên ngành, nước Úc có chương trình phòng chống ung thư toàn dân đối với các bệnh ung thư vú, ung thư cổ tử cung và ung thư ruột. – Cơ quan xét nghiệm ung thư vú sẽ miễn phí xét nghiệm X-quang tuyến vú 2 năm/lần cho phụ nữ từ 40 tuổi trở lên. – Từ sau ngày 01/12/2017, Chính phủ Úc quy định rằng từ lần kiểm tra ban đầu, phụ nữ từ 25-74 tuổi phải tiến hành kiểm tra ung thư cổ tử cung 5 năm một lần. Đồng thời, Chính phủ khuyến khích người dân tiêm vaccine phòng ngừa ung thư cổ tử cung HPV càng sớm càng tốt. Theo cẩm nang Tiêm chủng của Úc, thời điểm lý tưởng để tiêm phòng là khoảng 12 – 13 tuổi. – Chương trình phòng chống ung thư ruột Quốc gia Úc (NPCSP) được thành lập vào năm 2006 nhằm giúp sàng lọc và phòng chống bệnh ung thu ruột cho hai nhóm tuổi mục tiêu là 55 và 65 tuổi. Năm 2014, Chính phủ Úc đã tuyên bố sẽ mở rộng đối tượng mục tiêu và miễn phí kiểm tra máu iFOBT (kiểm tra máu ẩn bằng phương pháp hoá miễn dịch) 2 năm/lần cho người dân Úc từ 50-74 tuổi để ngăn ngừa bệnh ung thư ruột. Việc trả mẫu là tuỳ chọn và không bắt buộc. Chú thích: Bạn có thể tiêm vaccine phòng ngừa ung thư cổ tử cung HPV tại Úc. Những người trên 15 tuổi sẽ được tiêm 3 mũi, bắt đầu từ mũi đầu tiên, mũi thứ hai và thứ ba sẽ cách nhau 2 tháng và 6 tháng. Chi phí khoảng $180AUD mỗi lần tiêm, cộng với phí tư vấn của GP (nếu không thanh toán bằng Medicare bulk bill). Ngoài ra, sau khi tiêm vaccine HPV, bạn vẫn cần phải làm xét nghiệm Pap smear để kiểm tra ung thư cổ tử cung. Khuyến cáo phụ nữ trên 25 tuổi đã có gia đình nên kiểm tra ung thư cổ tử cung 5 năm/lần.
SO SÁNH BỆNH VIỆN CÔNG VÀ BỆNH VIỆN TƯ
Trong trường hợp bắt buộc phải làm phẫu thuật và nằm viện, bạn nên lựa chọn như thế nào? 1| Quy mô: Các bệnh viện công thường có quy mô lớn hơn, được trang bị đầy đủ và đồng bộ hơn. Ví dụ, các bệnh viện công lớn nhất nước Úc Royal Prince Alfred Hospital ở Sydney, Monash Medical Centre, Royal Melbourne Hospital bao gồm tất cả các khoa khám chữa bệnh, thuận tiện cho việc huy động nguồn lực có sẵn cho các ca phẫu thuật lớn. 2| Thời gian chờ đợi: Thời gian chờ phẫu thuật của các bệnh viện công sẽ lâu hơn rất nhiều so với bệnh viện tư nhân. Phẫu thuật tự chọn (Elective surgery) là gì? Phẫu thuật tự chọn là những cuộc phẫu thuật đã được lên kế hoạch và có thể đặt lịch trước. Trước khi được đưa vào danh sách chờ, bệnh nhân tại các bệnh viện công sẽ được bác sĩ phẫu thuật đánh giá lâm sàng để xác định mức độ cấp thiết của việc phẫu thuật. Thời gian chờ của phẫu thuật tự chọn được tính từ khi bệnh nhân được đưa vào danh sách chờ cho đến khi tiến hành phẫu thuật. Thời gian chờ của phẫu thuật tự chọn. Trong năm 2018-2019, thời gian chờ đợi trung bình đối với phẫu thuật tự chọn ở các bệnh viện công là 41 ngày, tăng so với thời gian chờ đợi trung bình là 35 ngày trong năm 2014-2015. 90% bệnh nhân sẽ được tiếp nhận phẫu thuật trong vòng 279 ngày. Bang Victoria có thời gian chờ đợi ngắn nhất là 146 ngày, chậm nhất là bang Tasmania với 343 ngày và bang NSW phải mất 330 ngày. Lưu ý rằng số liệu thống kê này không bao gồm một số ca phẫu thuật tự chọn phải tạm thời trì hoãn do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. 3| Chi phí: Theo khảo sát, chi phí trung bình của các bệnh viện tư là $2552 AUD, cao hơn so với $1953 AUD ở các bệnh viện công. Trong đó bao gồm các dịch vụ hộ lý phòng bệnh, vật tư bệnh viện và các dịch vụ y tế liên ngành. Ngoài ra, chi phí xét nghiệm trung bình ở các bệnh viện tư, bao gồm cả chụp X-quang và xét nghiệm máu, là $542AUD, trong khi ở bệnh viện công là $131AUD. Nhìn chung, mọi chi phí của bệnh viện công đều sẽ được Medicare chi trả. Còn đối với các chi phí tại bệnh viện tư, ngoại trừ chi phí nằm viện sẽ được công ty bảo hiểm tư nhân hoàn trả, còn phần lớn các chi phí khác như chi phí hội chẩn với bác sĩ phẫu thuật, bác sĩ gây mê và thiết bị y tế, v.v… đều sẽ do người bệnh trả. Top 20 bệnh viện tại Úc (Nguồn: Newsweek2019). Chú thích: Mặc dù đã có bảng xếp hạng tổng thể, nhưng mỗi bệnh viện thường sẽ có những thế mạnh riêng. Ví dụ: Bệnh viện Royal Prince Alfred ở Sydney có trung tâm điều trị ung thư lớn nhất nước Úc và trung tâm điều trị u ác tính lớn nhất thế giới; Bệnh viện tư St Vincent Private Hospital ở Sydney có công nghệ laser tiên tiến nhất, Bệnh viện Mater Private Hospital ở Sydney có công nghệ điều trị ung thư đứng đầu thế giới, khoa phụ sản nổi tiếng ở Úc, đồng thời được công nhận là trung tâm y tế về xương khớp lớn nhất Nam bán cầu; Bệnh viện Alfred Hospital ở Melbourne chuyên về cấy ghép tim phổi và là bệnh viện duy nhất ở bang Victoria tiếp nhận các ca bỏng và chấn thương nặng; Bệnh viện Austin Health ở Melbourne nổi tiếng về các ca cấy ghép thận, cấy ghép gan, cột sống và phẫu thuật tim; Trung tâm y tế Monash Medical Centre ở Melbourne có khoa nhi và sản khoa rất mạnh, và cũng nổi tiếng về các ca phẫu thuật tim và não; v.v… Do đó, trước khi đưa ra lựa chọn cụ thể, bạn vẫn nên tìm hiểu kỹ tình hình và lời khuyên từ các bác sĩ chuyên khoa, bác sĩ đa khoa, cũng như bạn bè và người thân.
ĐƯỜNG DÂY HOTLINE TIẾNG VIỆT VÀ DỊCH VỤ PHIÊN DỊCH TẠI BỆNH VIỆN
Làm cách nào để trao đổi với bác sĩ và bệnh viện khi trình độ tiếng anh không tốt? Tại các bệnh viện công, bạn có thể đặt lịch hẹn trước để được phiên dịch miễn phí tại chỗ hoặc phiên dịch qua điện thoại. Tại Úc, các bệnh viện thường sẽ chủ động yêu cầu phiên dịch viên, vì khi đã có phiên dịch viên, nếu có tranh chấp y tế thì nhân viên y tế của bệnh viện sẽ không chịu trách nhiệm. Phiên dịch viên y tế (Health interpreters) là nhân viên bệnh viện, chịu trách nhiệm phiên dịch cho hệ thống y tế, nhưng thông thường bạn cần phải đặt lịch hẹn trước. Bạn chỉ cần nói với y tá rằng bạn cần phiên dịch viên Tiếng Việt cho buổi khám bệnh tiếp theo. Ngoài ra, bạn có thể quay số 131 450. TIS National cung cấp dịch vụ phiên dịch qua điện thoại 24/7 và phí dịch vụ thường do tổ chức bạn liên hệ thanh toán.
TRẢI NGHIỆM KHÁM BỆNH TẠI ÚC
1| Mối quan hệ bác sĩ – bệnh nhân: Các bác sĩ, nhân viên y tế và hộ lý đều rất chú trọng đến các chi tiết khác nhau trong quá trình điều trị và điều dưỡng hàng ngày, nhằm mang đến cho bệnh nhân những trải nghiệm y tế tốt nhất. Ngoài ra, các nhân viên y tế ở Úc rất quan tâm đến những thay đổi do bệnh tật mang lại cho bệnh nhân và gia đình của họ, và đặc biệt quan tâm đến trạng thái tâm lý của bệnh nhân. Các bệnh viện, tổ chức y tế cộng đồng và các nhóm tình nguyện cũng thường xuyên tổ chức các hoạt động nhằm hỗ trợ cải thiện và nâng cao sức khoẻ tinh thần của người bệnh. 2| Hồ sơ sức khoẻ điện tử: Với việc hiện đại hóa hệ thống thông tin y tế ở Úc, người bệnh không cần phải mang hồ sơ bệnh án khi đi khám bệnh. Mục tiêu của Chính phủ Úc là thiết lập một bộ hồ sơ sức khỏe điện tử quốc gia lưu trữ thông tin y tế từ lúc mới sinh cho đến khi mất của tất cả người dân Úc. Hồ sơ sức khỏe điện tử của bạn E-Health, My health record, v.v. sẽ lưu lại toàn bộ lịch sử y tế của bạn, từ chi tiết chẩn đoán và điều trị đến tất cả các liên hệ của bạn với hệ thống y tế Úc. 3| Chăm sóc hậu phẫu và hỗ trợ cộng đồng: Đội ngũ chăm sóc y tế ở Úc rất tận tình và chu đáo. Ví dụ, sau khi sinh ở bệnh viện tư, ngoài bác sĩ sản khoa và bác sĩ nhi sẽ đến kiểm tra tình hình, cứ cách 3-4 tiếng là nữ hộ sinh (Midwife) sẽ đến đo nhiệt độ, hỏi han tình hình hoặc kiểm tra vết thương. Ngoài ra hàng ngày còn có các khóa học khác nhau trong phòng sinh hoạt công cộng ở mỗi tầng của khoa nội trú, bao gồm cho con bú, tắm rửa cho trẻ, dỗ trẻ và phòng chống trầm cảm sau sinh. Nếu bạn không may bỏ lỡ khóa học, bạn cũng có thể báo với y tá và nhờ các chuyên gia về sữa mẹ và nhà tâm lý học đến phòng bệnh của bạn để được giải thích đặc biệt. Sau khi trở về nhà, cũng sẽ có các nhóm cộng đồng và y tá có liên quan đến theo dõi sự hồi phục của bạn bất cứ lúc nào và cung cấp các dịch vụ tại chỗ khi cần thiết.
TÓM LẠIVì vậy, hiểu biết đầy đủ về hệ thống y tế của Úc, tìm một bác sĩ đa khoa (GP) đáng tin cậy và lựa chọn cách khám bác sĩ phù hợp chính là chìa khóa giúp bạn tận hưởng trải nghiệm y tế chất lượng cao tại Úc. |
