 Sự vận động trong phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân trước và sau cách mạng tháng Tám: từ “Chữ người tử tù” đến “Người lái đò sông Đà”. 1. Sự vận động, phát triển trong phong cách Nguyễn Tuân vừa mang tính kế thừa đồng thời có sự sáng tạo để tạo nên một phong cách vừa ổn định, thống nhất, vừa phong phú đa dạng. – Việc tiếp cận sự việc ở phương diện Văn hoá, thẩm mĩ để liên hệ, khám phá và phát hiện. Khi dựng người bao giờ ông cũng khám phá con người ở khía cạnh tài hoa, nghệ sĩ. Với nguyễn Tuân những nhân vật dù thuộc loại nào cũng đều đạt tới sự tài hoa xuất chúng trong nghề nghiệp của mình (ông lái đò, người tử tù Huấn cao, người Quản ngục). – Khi dựng cảnh Nguyễn Tuân thường chọn những cảnh gây ấn tượng mạnh, đập thẳng vào giác quan để tô đậm cái phi thường, cái xuất chúng của nó. Cảnh vật trong sáng tác của Nguyễn Tuân thể hiện 2 nét đẹp: vừa hiền hoà trữ tình thơ mộng, vừa dữ dội hoành tráng: + Cảnh cho chữ trong nhà ngục tối tăm, bẩn thiểu là một cảnh tượng xưa nay chưa từng có (Chữ người tử tù). + Dòng sông Đà là dòng sông độc đáo, bối cảnh cho chữ là bối cảnh đặc biệt (Người lái đò sông Đà). – Vận dụng tri thức của nhiều ngành văn hoá khác nhau để miêu tả, thể hiện tính uyên bác, tài hoa của nhà văn (hàm chứa rất nhiều thông tin trong cuộc sống): điện ảnh, quân sự, địa lí… 2. Nét ổn định trong phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân trước và sau cách mạng tháng Tám qua “Chữ người tử tù” và “Người lái đò sông Đà”: – Tiếp cận sự vật, sự việc trên phương diện văn hoá, nghệ thuật: + Con người trong sáng tác của Nguyễn Tuân bao giờ cũng được khám phá dưới góc độ tài hoa, nghệ sĩ. Với nguyễn Tuân những nhân vật dù thuộc loại nào cũng đều đạt tới sự tài hoa xuất chúng trong nghề nghiệp của mình: Huấn cao, viên Quản ngục (Chữ người tử tù), Ông lái đò (Người lái đò sông Đà). + Khi dựng cảnh, Nguyễn Tuân thường chọn những cảnh gây ấn tượng mạnh, đập thẳng vào giác quan để tô đậm cái phi thường, cái xuất chúng của nó. Cảnh vật trong sáng tác của Nguyễn Tuân luôn được đẩy về hai thái cực thơ mộng đến trữ tình và hoành tráng đến dữ dội: cảnh sông Đà, cảnh cho chữ – Tính uyên bác: vận dụng tri thức của nhiều ngành văn hoá khác nhau để miêu tả. 3. Sự vận động và phát triển trong phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân: – Trước cách mạng tháng Tám: phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân được thâu tóm trong một chữ “ngông” – thể hiện lối sống độc đáo không giống ai, khác đời, hơn đời, khi in vào văn chương thì đó là lối làm văn chương duy nhất không ai có. + Đối tượng trong sáng tác của Nguyễn Tuân thời kì này là những con người đặc tuyển, những văn nhân, sĩ phu thất thế chỉ còn 1 thời vang bóng: làm rõ qua Chữ người tử tù. + Hành văn cầu kì, giọng điệu trang nghiêm, cổ kính, hệ thống từ ngữ mới lạ do ông sáng tạo ra. + Cảm hứng hoài cổ thể hiện qua phẩm chất nhân vật, không khí truyện, nghệ thuật truyền thống (thư pháp), ngôn ngữ đối thoại… – Sau cách mạng tháng Tám: + Vẫn tiếp cận sự vật ở phương diện văn hoá, thẩm mĩ, vẫn khai thác nét đẹp tài hoa nghệ sĩ, nhưng Nguyễn Tuân hướng ngòi bút tới những người lao động bình thường + những người lao động bình thường trong thời đại mới của đất nước: làm rõ qua hình tượng người lái đò + Không khí nghệ thuật: gắn với hơi thở thời đại, nhịp sống của đất nước + Thiên nhiên vẫn là thiên nhiên đẹp, vừa dữ dội vừa thơ mộng, chỉ có điều khác với trước Cách mạng, ông khám phá cảnh sắc, con người tự nhiên đời thường của đất nước mình trong hiện tại: cảnh sông Đà + Ngôn ngữ vần đậm chất uyên bác, cầu kì nhưng không còn nặng màu sắc cổ kính như trước.
17/11/2020 176 Câu hỏi Đáp án và lời giải Ôn tập lý thuyết Đáp án và lời giải đáp án đúng: A Trước Cách mạng tháng Tám, phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân có thể thâu tóm trong một chữ "ngông": mỗi trang viết của ông đều muốn chứng tỏ tài hoa, uyên bác. Và mọi sự vật được miêu tả ở phương diện thẩm mĩ. Ông đi tìm cái đẹp của thời xưa còn vương xót lại, vẻ đẹp "vang bóng một thời". 23/10/2020 790 Câu hỏi Đáp án và lời giải Đáp án và lời giải đáp án đúng: A Trước Cách mạng tháng Tám, phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân có thể thâu tóm trong một chữ “ngông”: mỗi trang viết của ông đều muốn chứng tỏ tài hoa, uyên bác. Và mọi sự vật được miêu tả ở phương diện thẩm mĩ. Ông đi tìm cái đẹp của thời xưa còn vương xót lại, vẻ đẹp “vang bóng một thời”.
Chỗ thống nhất và khác biệt của phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân trướcvà sau Cách mạng tháng Tám.Nét chung: – Nguyễn Tuân vẫn tiếp cận con người ở phương diện tài hoa, nghệ sĩ.– Vẫn là ngòi bút tài hoa, uyên bác, lịch lãm, vận dụng tri thức tổng hợp của nhiềungành văn hóa nghệ thuật khác nhau trong miêu tả và biểu hiện.– Vẫn sử dụng vốn ngôn từ hết sức tinh lọc, phong phú, độc đáo. Khả năng tổ chứccâu văn xuôi đầy giá trị tạo hình, có nhạc điệu trầm bổng, biết co duỗi nhịp nhàng.Các phép tu từ được nhà văn phối hợp vô cùng điêu luyện.Nét khác biệt– Trước Cách mạng tháng Tám, con người Nguyễn Tuân hướng tới và ca ngợi lànhững “con người đặc tuyển, những tính cách phi thường”.-Quan niệm cái đẹp chỉ có trong quá khứ gọi là “Vang bóng một thời” và tài hoanghệ sĩ chỉ có ở những con người xuất chúng như Huấn Cao, các ông cử, ôngđồ,thuộc thời trước còn vương sót lại-Nguyễn Tuân là một người tài tử, thích chơi “ngông”, mắc bệnh ham mê thanhsắc, thích chiêm ngưỡng, chắt chiu cái Đẹp và nhấm nháp những cảm giác mới lạ.Tìm cảm giác mạnh ở quá khứ “Vang bóng một thời” ở “Chủ nghĩa xê dịch”, ở“Đời sống trụy lạc” (rượu, thuốc phiện,..)– Sử dụng thể văn tuỳ bút, thiên về diễn tả nội tâm của cái tôi chủ quan.Sau Cách mạng tháng Tám, nhân vật tài hoa nghệ sĩ của Nguyễn Tuân có thể tìmthấy ngay trong cuộc chiến đấu, lao động hàng ngày của nhân dân.-Không đối lập quá khứ và hiện tại; cái đẹp có cả ở quá khứ hiện tại và tương lai;và tài hoa có thể có ở cả nhân dân đại chúng.-Tìm những hình tượng gây cảm giác mạnh ở những phong cảnh đẹp, hùng vĩ củathiên nhiên, đất nước và ở những thành tích của nhân dân trong chiến đấu và xâydựng.-Vẫn dùng thể văn tuỳ bút, nhưng có pha chất ký với bút pháp hướng ngoại đểphản ánh hiện thực, ghi chép thành tích chiến đấu và xây dựng của nhân dân.– Cách mạng tháng Tám, nhà văn nhạy cảm với con người mới, cuộc sống mới từgóc độ thẩm mĩ của nó. Nhưng không còn là một Nguyễn Tuân “nghệ thuật vị nghệthuật” nữa. Ông đã nhìn cái đẹp của con người là cái đẹp gắn với nhân dân laođộng, với cuộc sống đang nẩy nở sinh sôi, đồng thời lên án, tố cáo chế độ cũ,khẳng định bản chất nhân văn của chế độ mới.
Nguyễn Tuân có một phong cách nghệ thuật rất độc đáo và sâu sắc. Trước Cách mạng tháng Tám, phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân có thể thâu tóm trong một chữ "ngông" Thể hiện phong cách này, mỗi trang viết của Nguyễn Tuân đều muốn chứng tỏ tài hoa uyên bác. Và mọi sự vật được miêu tả dù chỉ là cái ăn cái uống, cũng được quan sát chủ yếu ở phương diện văn hoá, mĩ thuật. Trước Cách mạng tháng Tám, ông đi tìm cái đẹp của thời xưa còn vương sót lại và ông gọi là Vang bóng một thời. Sau Cách mạng, ông không đối lập giữa quá khứ, hiện tại và tương lai. Văn Nguyễn Tuân thì bao giờ cũng vậy, vừa đĩnh đạc cổ kính, vừa trẻ trung hiện đại Nguyễn Tuân học theo "chủ nghĩa xê dịch". Vì thế ông là nhà văn của những tính cách phi thường, của những tình cảm, cảm giác mãnh liệt, của những phong cảnh tuyệt mĩ, của gió, bão, núi cao rừng thiêng, thác ghềnh dữ dội...... Nguyễn Tuân cũng là một con người yêu thiên nhiên tha thiết. Ông có nhiều phát hiện hết sức tinh tế và độc đáo về núi sông cây cỏ trên đất nước mình. Phong cách tự do phóng túng và ý thức sâu sắc về cái tôi cá nhân đã khiến Nguyễn Tuân tìm đến thể tuỳ bút như một điều tất yếu Nguyễn Tuân còn có đóng góp không nhỏ cho sự phát triển của ngôn ngữ văn học Việt Nam. Sau Cách mạng tháng Tám, phong cách Nguyễn Tuân có những thay đổi quan trọng. Ông vẫn tiếp cận thế giới, con người thiên về phương diện văn hóa nghệ thuật, nghệ sĩ, nhưng giờ đây ông còn tìm thấy chất tài hoa nghệ sỹ ở cả nhân dân đại chúng. Còn giọng khinh bạc thì chủ yếu chỉ là để ném vào kẻ thù của dân tộc hay những mặt tiêu cực của xã hội. |
