Quả thanh mai có vị gì

Quả thanh mai với vị chua ngọt thanh mát là thức quả giải khát mùa hè oi bức được rất nhiều chị em yêu thích. Loại quả này có tác dụng làm đẹp da, tốt cho tim mạch, phòng chống ung thư hiệu quả.

Nội dung chính trong bài

  • Tìm hiểu về cây – quả thanh mai
    • Quả thanh mai là quả gì?
    • Nguồn gốc của cây thanh mai
  • Quả thanh mai trồng ở đâu?
  • Quả thanh mai bao nhiêu tiền 1kg?
  • Thành phần dinh dưỡng của quả thanh mai
  • Kinh nghiệm mua được quả thanh mai ngon và tươi
  • Cách dùng quả thanh mai
  • Không nên ăn chung quả thanh mai với thực phẩm nào?
  • Ai không nên ăn quả thanh mai?
  • Quả thanh mai có tác dụng gì? Công dụng của quả thanh mai đối với sức khoẻ
    • Làm đẹp da
    • Hỗ trợ điều trị các bệnh tiêu hóa
    • Giảm đau và viêm
    • Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch
    • Bảo vệ mắt
    • Hỗ trợ giảm cân hiệu quả
    • Phòng ngừa ung thư
    • Hỗ trợ ngăn ngừa dị tật bẩm sinh ở thai nhi
  • Những món ăn từ quả thanh mai
    • Siro thanh mai
    • Thanh mai ngâm rượu
  • Cách bảo quản quả thanh mai

Tìm hiểu về cây – quả thanh mai

Quả thanh mai là quả gì?

Quả thanh mai có tên gọi khác là dâu rượu, dâu rừng (tên khoa học: Myricaceae) thuộc bộ Dẻ (Fagales). Mặc dù vẻ ngoài của thanh mai khá giống quả mâm xôi với màu đỏ tía, nhưng hương vị của thanh mai lại gần với quả lựu hơn. Thịt quả thanh mai có màu nhẹ hơn vỏ, và vị của nó thanh dịu, hơi chua.

Cây thanh mai là loài cây bụi hoặc cây gỗ nhỏ, có các cành thường phủ lớp lông tơ. Lá đơn, mọc so le. Hoa đơn tính khác gốc, không có bao hoa, mọc thành cụm hoa đuôi sóc. Quả tròn, nhỏ như quả mận, có màu đỏ thẫm và nhiều múi nhỏ li ti.

Quả thanh mai có vị gì

Nguồn gốc của cây thanh mai

Thanh mai có nguồn gốc từ Trung Quốc, cây này đã phát triển tại Nhật Bản, các vùng Đông Nam Á từ 2000 năm trước.
Quả thanh mai có tên quốc tế là “yumberry”, “chinese bayberry”, còn tại Việt Nam thì được gọi với cái tên gần gũi “dâu rừng”.

Quả thanh mai trồng ở đâu?

Cây thanh mai hầu như mọc dại ở rừng chứ không được trồng. Cây mọc hoang ở nhiều nơi tại Việt Nam, nhất là ở tỉnh Lâm Đồng (núi Langbian) và ở các tỉnh từ Quảng Trị trở ra Bắc, đặc biệt là ở Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Ninh, Lào Cai..

Quả thanh mai có vị gì

Quả thanh mai bao nhiêu tiền 1kg?

Quả thanh mai thường chín vào khoảng tháng 4 đến tháng 6 hàng năm. Vào đầu mùa, loại quả này thường có giá đắt đỏ hơn khoảng 110-100 ngàn đồng/kg. Tuy nhiên từ giữa vụ đến cuối vụ trở đi, giá quả thanh mai đã giảm chỉ còn khoảng 40-50 ngàn đồng. Thậm chí có những lúc giá loại quả này mình còn bán với giá 30 ngàn đồng/kg”.

Thành phần dinh dưỡng của quả thanh mai

Trong quả thanh mai chứa rất nhiều các thành phần dinh dưỡng tốt cho sức khỏe con người. Theo các nghiên cứu, loại trái cây này chứa nhiều vitamin quan trọng như vitamin A, B1, B2, B6, C, E và folate.
100g thanh mai chứa các thành phần dinh dưỡng quý báu như: 12% biotin; 13% folacin; 25% vitamin C.

Hơn nữa, thanh mai còn đặc biệt giàu khoáng chất selen và flavonols như quercetin, myricetin và acid ellagic. Tất cả chúng đều là các hoạt chất chống oxy hóa mạnh mẽ.

Đặc biệt, quả thanh mai còn nổi tiếng với thành phần oligomeric proanthocyanidins cao nhất (OPCs) là chất chống oxy hoá đặc biệt quan trọng đối với hệ tim mạch nói chung và trái tim nói riêng.

Các nhà khoa học cũng chỉ ra loại quả này chứa 7-10% đường, 0.5-1% axit hữu cơ và rất ít myricetin. Lá của thanh mai còn chứa 0.02-0.03% tinh dầu, tanin và taraxerol.

Quả thanh mai có vị gì

Kinh nghiệm mua được quả thanh mai ngon và tươi

Chọn mua những quả thanh mai chín vừa phải, có độ cứng nhất định, không nên mua quả mềm quá vì quả đó thường đã quá chín, có thể nhiều dòi, bọ hoặc bị nát, ảnh hưởng nhiều đến hương vị khi ăn.

Nên mua quả thanh mai vào buổi sáng, lúc này các loại trái cây thường mới được nhập về đem ra bày bán. Nếu bạn mua vào chiều thường là những quả loại, héo và nát, cũ do người mua trước chọn hết quả ngon hoặc cũng có thể do ảnh hưởng của thời tiết mưa, nắng tác động.

Tìm mua quả thanh mai ở các địa chỉ uy tín, tốt nhất là nên tìm đến các đại lý chuyên cung cấp trái cây rừng.

Cách dùng quả thanh mai

Quả thanh mai rất tốt cho sức khỏe, vậy nên bạn có thể mua về dùng theo sở thích để cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.

Vì quả thanh mai có nhiều kẽ nên khi mua về bạn ngâm với nước muối loãng từ 20-30 phút để bọ và những con sâu trong quả ra hết. Tiếp đến bạn có thể dùng quả thanh mai theo một số cách như sau:

  • Ăn trực tiếp: Sau khi rửa sạch thanh mai, bạn có thể ăn quả này chấm với muối.
  • Làm siro thanh mai
  • Mứt thanh mai
  • Quả thanh mai ngâm rượu

Lưu ý: Cần hết sức cẩn thận về nguồn gốc, xuất xứ cũng như chất lượng của quả thanh mai để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Nên mua thanh mai vào mùa vì giá thành sẽ thấp hơn và hạn chế được quả chất lượng kém.

Quả thanh mai rừng chứa nhiều axit amin do đó không nên lạm dụng và ăn khi đang đói, như vậy sẽ gây cào ruột, khó chịu và ảnh hưởng trực tiếp đến dạ dày của bạn. Chỉ nên ăn một lượng vừa phải, không vì thích mà ăn quá nhiều sẽ không tốt cho dạ dày.

Bệnh nhân tiểu đường nên ăn quả trực tiếp với lượng vừa phải, các món mứt hay nước siro nhiều đường sẽ không thích hợp.

Không nên ăn chung quả thanh mai với thực phẩm nào?

Không ăn thanh mai với hải sản: Asen trong hải sản khi phản ứng với vitamin C sẽ tạo ra thạch tín gây ngộ độc, gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Không ăn thanh mai với dưa chuột: Quả thanh mai rất giàu vitamin C, tuy nhiên khi ăn với dưa chuột thì sẽ làm mất đi giá trị dinh dưỡng này. Bởi Enzyme trong dưa chuột sẽ phân hủy vitamin C nhanh chóng.

Không ăn thanh mai với sữa: Các axit trong thanh mai kết hợp với protein trong sữa gây ra hiện tượng kết tủa, đông máu. Làm hạn chế sự hấp thu dinh dưỡng từ các thực phẩm khác.

Ai không nên ăn quả thanh mai?

Một số đối tượng không nên ăn thanh mai đó là người mắc bệnh sỏi mật, viêm túi mật. Do tính axit kích thích tiết cholecystokinin trong dạ dày, khiến cho tình trạng bệnh thêm nặng. Hay những người mắc bệnh tràn dịch màng phổi cũng nên hạn chế bởi làm tăng nhiệt độ cơ thể.

Quả thanh mai có tác dụng gì? Công dụng của quả thanh mai đối với sức khoẻ

Làm đẹp da

Chị em phụ nữ vào những ngày hè thưởng thức quả thanh mai vừa giúp giải khát lại vừa có thể làm đẹp da. Quả thanh mai giàu chất flavonoid và chất chống oxy hóa như proanthocyanidins oligomeric và anthocyanins, có khả năng chống lại các gốc tự do, do đó ức chế quá trình lão hóa, mang đến nét tươi trẻ cho chị em.

Hỗ trợ điều trị các bệnh tiêu hóa

Trong Đông y, thanh mai là loại quả có tính mát, chua ngọt, dùng để hỗ trợ điều trị kiết lỵ, đại tiện ra máu.

Giảm đau và viêm

Theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí Planta Medica năm 2010, lá và quả của thanh mai có chứa một flavonoid được gọi là myricetin, có tính chống viêm cấp tính và mãn tính rất tốt. Dược chất proanthocyanidins oligomeric trong quả thanh mai cũng có tác dụng giảm viêm và cơn đau đớn kéo dài cho nhiều người bệnh.

Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch

Chất chống oxy hóa trong thanh mai có khả năng bảo vệ các tế bào lành mạnh trong tim khỏi những tổn hại oxy hóa do các gốc tự do gây ra, từ đó giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Các proanthocyanidins oligomeric được tìm thấy trong thanh mai hỗ trợ sức khỏe cho tim mạch bằng cách ngăn ngừa quá trình oxy hóa LDL hoặc cholesterol xấu, giảm viêm trong động mạch và giảm tích tụ mảng bám dọc theo thành động mạch, do đó làm giảm nguy cơ phát triển xơ vữa động mạch. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy quả thanh mai rất hữu ích trong việc làm giảm huyết áp – một yếu tố khác nữa khiến loại trái cây này bảo vệ tim mạch.

Xem thêm: 6 loại hoa quả tốt cho tim mạch nhất định bạn phải biết

Bảo vệ mắt

Chất oxy hóa được tìm thấy nhiều trong quả thanh mai có tác dụng bảo vệ đôi mắt khỏi tác hại của tia cực tím có trong ánh nắng mặt trời, từ đó phòng ngừa mắc các bệnh lý nguy hiểm về mắt như thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể…

Hỗ trợ giảm cân hiệu quả

Cyanidin-3-glucoside trong quả thanh mai giúp ức chế các hormone adiponectin và leptin, qua đó tăng sự trao đổi chất béo và giảm sự thèm ăn, dẫn đến giảm cân. Ăn các loại thực phẩm có hàm lượng calo thấp như quả thanh mai có thể giúp giảm lượng calo tổng thể và do đó giúp bạn duy trì cân nặng khỏe mạnh.

Quả thanh mai có vị gì

Phòng ngừa ung thư

Theo một nghiên cứu công bố trong số ra năm 2012 của Food Chemistry, Cyanidin-3-O-glucoside có trong quả thanh mai có thể giúp điều trị hoặc phòng ngừa ung thư. Các nhà nghiên cứu chiết xuất Cyanidin-3-O-glucoside từ thanh mai và sau đó thử nghiệm hợp chất này trên tế bào dạ dày. Các kết quả khẳng định rằng hợp chất này có đặc tính chống ung thư.

Một nghiên cứu khác được công bố trong tạp chí Nature Review Cancer năm 2002 cho thấy liều cao hơn của hợp chất này đã ức chế sự hoạt động của Metalloproteinase ma trận 2 – một enzym liên quan đến một số loại ung thư nhất định.

Hỗ trợ ngăn ngừa dị tật bẩm sinh ở thai nhi

100g quả thanh mai chứa khoảng 54 microgram folate. Folate (vitamin B9) rất quan trọng trong việc hình thành tế bào hồng cầu và cho sự phát triển của tế bào khỏe mạnh. Trong thời kỳ mang thai, não và tủy sống của bé đã được hình thành trong tử cung nên việc bổ sung đủ lượng axit folic vào thời điểm quan trọng này sẽ giúp thai nhi phát triển bình thường và khỏe mạnh, ngăn ngừa các khuyết tật bẩm sinh nghiêm trọng ở não và tủy sống như khiếm khuyết ở ống thần kinh (NTDs), nứt đốt sống hoặc có thể sinh ra thiếu một phần não bộ.

Quả thanh mai có vị gì

Những món ăn từ quả thanh mai

Siro thanh mai

Chuẩn bị nguyên liệu:

  • 1kg quả thanh mai chín vừa phải
  • 1kg đường
  • 1 thìa cà phê muối tinh

Cách thực hiện:

Bước 1: Quả thanh mai mua về rửa nhẹ nhàng dưới vòi nước. Ngâm qua nước muối loãng chừng 20-30 phút cho ra hết chất bẩn, để ráo nước. Chọn quả vừa chín tới, không chín quá khi ngâm dễ bị nát và lên men.
Bước 2: Dùng lọ thủy tinh sạch, khô, xếp lần lượt thanh mai vào hũ thủy tinh, một lớp quả thì phủ lên một lớp đường, lần lượt cho đến khi đầy hũ. Thông thường, có thể ngâm tỷ lệ 1:0,8 (hoặc 1:1) tức là 1kg thanh mai và 800g đường, tùy theo gia đình ăn ngọt hay ăn vừa. Trộn thêm vào thanh mai ít muối trắng cho vị đậm đà và hạn chế nổi váng, lên men.
Bước 3: Ngâm siro trong khoảng 1-2 tháng hoặc khi đường tan gần hết là có thể sử dụng siro thanh mai. Lưu ý trong quá trình ngâm siro, hiện tượng lên men sẽ sinh ra khí trong hũ, do vậy mỗi ngày nên hé nắp lọ ra vài phút cho khí thoát bớt ra bạn nhé! Khi muốn dùng, bạn pha nước siro thanh mai với đá, nước, thêm chút nước cốt chanh là có nước giải khát ngon tuyệt cú mèo.
Phần quả thanh mai lấy ra, đem phơi 2-3 nắng hoặc sấy qua sẽ thành món mứt thanh mai cực ngon.

Quả thanh mai có vị gì

Thanh mai ngâm rượu

Chuẩn bị nguyên liệu:

  • Quả thanh mai.
  • Đường
  • Rượu trắng.
  • Bình thủy tinh.

Cách thực hiện:

Bước 1: Ngâm thanh mai với nước muối pha loãng trong khoảng 15 -20 phút để loại bỏ các tạp chất, bụi bẩn trên bề mặt của quả và đem đem từng quả đi rửa lại với nước rồi để ráo nước. Cần phải rửa nhẹ tay và rửa kỹ từng quả bởi vì các vết bẩn vẫn còn dính sâu trong kẽ giữa những cái gai của quả
Bước 2: Đem toàn bộ quả thanh mai đã để ráo nước ở trên vào bình thủy tinh. Đổ rượu vào cho ngập hết quả thanh mai. Nếu bạn muốn tạo độ ngọt cho rượu thì bạn cho thêm một chút đường theo tỷ lệ thích hợp.
Bước 3: Đậy kín nắp lại và lắc đều là được. Bình rượu thanh mai cần bảo quản nơi khô thoáng, sau khoảng 4-6 tháng là bạn có thể sử dụng vì rượu đã ngấm. Mỗi ngày bạn có thể uống khoảng 1-2 ly rượu nhỏ trước bữa ăn để kích thích tiêu hóa tốt hơn. Hoặc nếu muốn, hãy pha loãng với nước ấm và thêm đường hoặc mật ong vào để dễ uống hơn.

Quả thanh mai có vị gì

Cách bảo quản quả thanh mai

Với quả thanh mai tươi, mua về sau khi rửa sạch thì bạn có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh 3 – 4 ngày để ăn dần. Không nên để quá lâu sẽ khiến hàm lượng dinh dưỡng trong quả giảm mất hoặc biến chất ăn vào không tốt cho sức khỏe.

Muốn bảo quản thanh mai từ 1 – 6 tháng, bạn có thể áp dụng cách ngâm siro thanh mai, làm mứt thanh mai, rượu thanh mai theo các bước hướng dẫn chi tiết được nêu ở phần trên bài viết.