So sánh biến áp xuyến và biến áp vuông

Biến áp lõi R-Corelà gì?

Máy biến áp lõi R được sản xuất bằng lõi hình chữ nhật độc đáo với tiết diện tròn được gọi là lõi R.Điểm đặc biệt của máy biến áp này là lõi không có khoảng trống và liên tục.

Tính năng độc đáo khác của lõi R là việc sử dụng Bobbins thành hai phần.Việc cuộn dây được thực hiện trên các vòng tròn đặc biệt trên hai chân song song của lõi.Điều này đảm bảo cách ly hoàn toàn giữa hai cuộn dây và đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn.So với máy biến áp EI có cùng công suất, máy biến áp lõi R nhỏ gọn (nhỏ hơn gần 40%) và có độ cao nhiệt độ thấp.Thông lượng rò rỉ của máy biến áp lõi R là khoảng 1/10 máy biến áp thông thường cho phép nhà sản xuất thiết bị đặt máy biến áp gần các linh kiện điện tử quan trọng.Cuộn dây cân bằng & thông lượng rò rỉ thấp đảm bảo độ ồn thấp của máy biến áp.Điều này làm cho máy biến áp R-Core phù hợp để sử dụng trong các thiết bị nhạy cảm với tiếng ồn.

Transformers R-core đã tìm thấy ứng dụng rộng rãi trong các đơn vị hiển thị CRT, thiết bị âm thanh, máy thu vệ tinh, thiết bị y tế sinh học, máy in, máy photocopy ảnh, cân, v.v.

Nguồn xuyến là gì?

Nguồn xuyến là gì? Nguồn xuyến hay còn được gọi là nguồn biến áp là một thiết bị điện có khả năng chuyển năng lượng giữa 2 hay nhiều mạch khác nhau thông qua hiện tượng cảm ứng điện từ. Khi cấp nguồn điện cho nguồn xuyến thì cảm ứng điện từ sẽ tạo ra một lực điện trong dây dẫn tiếp xúc với thời gian khác nhau qua từ trường.

Nguồn biến áp (nguồn xuyến) được sử dụng để thay đổi điện áp xoay chiều trong các ứng dụng năng lượng điện. Có thể làm tăng hoặc giảm điện áp theo nhu cầu. Hiện nay thì có rất nhiều dòng amply, cục đẩy sử dụng nguồn xuyến.

Một số nguồn xuyến lẻ hay được người dùng tìm mua có trên thị trường phải kể đến như: Nguồn xuyến 24V – 220W hay còn được gọi là biến áp xuyến nguồn đôi 24V, nguồn xuyến 12V, nguồn xuyến 6V đơn,…

Như vậy giờ bạn đã hiểu nguồn xuyến là gì chưa. Bạn chỉ cần hiểu đơn giản nó là thiết bị làm thay đổi điện áp dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ.

So sánh biến áp xuyến và biến áp vuông
Biến áp xuyến là gì?

Biến áp EI

Sở dĩ gọi là biến áp EI là vì cấu tạo lõi thép của biến áp gồm 2 phần giống hình chữ E và I, cuộn dây được quấn trên lõi E. Hình ảnh bên dưới mô phỏng lõi thép của biến áp EI.

So sánh biến áp xuyến và biến áp vuông
Lõi biến áp EI

Cuộn dây trên biến áp EI thường được quấn trên một khuôn nhựa, sau đó được đút vào phần giữa của lõi thép E và cuối cùng được ghép vào lõi I.

So sánh biến áp xuyến và biến áp vuông
Khuôn nhựa lõi biến áp IE

Biến áp xuyến

Biến áp hình xuyếnthì lõi thép có cấu tạo như chiếc bánh Donut, cuộn dây được quấn lõi này như hình dưới:

So sánh biến áp xuyến và biến áp vuông
Biến áp xuyến

Tại sao chọn biến áp hình xuyến?

Từ trường trong biến áp hình xuyến chạy vòng tròn quanh vòng Donut, còn trên biến áp EI từ trường văng tứ tung. Vậy biến áp hình xuyến ít bị nhiễu từ trường hơn biến áp EI. Câu trả lời là … đúng Xem hình:

So sánh biến áp xuyến và biến áp vuông

Một ưu điểm nữa của biến áp hình xuyến là kích thước nhỏ gọn hơn biến áp EI trên cùng mức công suất.

Biến áp hình xuyến đắt hơn biến áp EI?

Cuộn dây trên biến áp hình xuyến được quấn bằng máy, tại mỗi thời điểm một máy chỉ quấn được 1 biến áp còn trên biến áp EI có thể quấn theo lô trên một loạt lõi nhựa và sau đó được ráp vào lõi thép nên về cơ bản biến áp EI dễ chế tạo hơn.

Tại sao một số hãng vẫn dùng biến áp EI?

Nhiều hãng sản xuất vẫn sử dụng biến áp EI. Phải chăng họ muốn tiết kiệm chi phí? Câu trả lời là đúng phần nào. Thực tế một biến áp EI chất lượng tốt, được lắp chống nhiễu tốt sẽ gần như loại bỏ được nhiễu từ trường. Những biến áp loại này còn đắt hơn biến áp hình xuyến nữa. Vậy thì tại sao không dùng biến áp hình xuyến cho rồi? phần thú vị là đây.

Biến áp EI có độ ồn thấp hơn hơn biến áp hình xuyến 20-30db trên cùng một mức công suất do trên biến áp EI tồn tại khe hở rất nhỏ khi ghép lõi E và I với nhau (Trên biến áp hình xuyến, lõi thép là kín) nên việc giải phóng từ thông trên biến áp EI tốt hơn. Thêm nữa, khung thép trên biến áp EI được bắt thẳng xuống khung máy nên cũng giảm được rung chấn và thoát nhiệt tốt hơn. Trên biến áp hình xuyến lõi thép bị cuộn dây bọc kín và được gắn vào khung máy qua một hệ thống trung gian. Khi lõi thép nóng lên nó cũng làm nóng luôn cuộn dây bao bọc bên ngoài. Cũng do phần lõi thép bị bọc kín, việc tiếp địa cho lõi thép cũng là một vấn đề. Mình chưa thử tháo biến áp hình xuyến ra nên không biết các hãng sản xuất có làm dây tiếp địa cho lõi biến áp không.

Trên thực tế, nhiều hãng sản xuất thiết bị cao cấp hoàn toàn sử dụng biến áp EI, điển hình là Luxman… Một số thì chỉ dùng biến áp hình xuyến, một số dùng kết hợp dùng cả hai loại.

So sánh biến áp xuyến và biến áp vuông
Luxman chỉ sử dụng biến áp EI

Musical Fidelity dùng cả biến áp hình xuyến lẫn EI​

So sánh biến áp xuyến và biến áp vuông
Pre Musical Fidelity A308CR
So sánh biến áp xuyến và biến áp vuông
Powers Musical Fidelity A308CR

1. Tìm hiểu về biến áp cách ly

1.1 Biến áp cách ly là gì?

Biến áp cách ly là biến áp có cuộn sơ cấpcuộn thứ cấp rời nhau, chỉ cộng hưởng với nhau bằng từ, không có sự cộng hưởng về điện, nói cách khác thì chúng độc lập nhau về điện. Khi nguồn điện xoay chiều đi vào cuộn sơ cấp đi vào cuộn sơ cấp, sinh ra từ trường biến thiên tạo ra một “sức điện động cảm ứng” ở các cuộn thứ cấp. Sự trên lệch giữa các vòng dây ở cuộn sơ cấp và thứ cấp quyết định đó là biến cách ly hạ áp hay biến cách ly tăng áp.

1.2. Ưu điểm nổi bật của biến áp cách ly

Không như những loại máy biến áp tự ngẫu thì biến áp cách ly có cấu tạo gồm cuộn dây sơ cấpcuộn dây thứ cấp chỉ liên kết với nhau qua từ trường. Các cuộn dây tách rời nên có sự độc lập về điện và tạo nên những điểm riêng biệt của biến áp cách ly:

  • Bất kỳ điểm nào nằm trên cuộn thứ cấp đều có hiệu điện thế bằng 0 so với mặt đất. Do vậy khi ta chạm vào bất kỳ 1 điểm nào trên quận dây thứ cấp thì sẽ không bị giật, hiệu điện thế chỉ có sự chênh lệch ở 2 điểm khác của cuộn thứ cấp,điều này là ưu điểm lớn nhất của biến áp cách ly nó giúp hạn chế nguy cơ rò rỉ điện ở phần vỏ thiết bị và đem lại sự an toàn trong quá trình sử dụng.
  • Mỗi cuộn dây sơ cấp hoặc thứ cấp có đặc tính Volt- Ampe khác nhau theo tỷ lệ của các vòng dây trên các quận sơ cấp và thứ cấp.
  • Dòng điện được tạo thành từ cuộn thứ cấp trong biến áp cách ly là dòng điện xoay chiều biến thiên.
  • Máy biến áp cách ly là loại máy có trở kháng khá thấp. Mặc khác, chúng sử dụng màn chắn tĩnh điện giữa 2 lớp dây sơ cấp và thứ cấp nên có khả năng chống được các nguồn điện xung, chống nhiễu sóng hài từ các thiết bị khác trong hệ thống điện, chống giật.
  • Biến áp cách ly triệt tiêu sóng RF loại bỏ các cộng hưởng vô tuyến điện ở tần số thấp và ngăn chặn hiện tượng rò điện bề mặt giúp hạn chế tình trạng bỏng RF.