Y học lâm sàng là gì

Hiện nay có không ít người đang đi tìm lời giải đáp cho từ khóa bác sĩ lâm sàng là gì cũng như bệnh viện nào có đội ngũ bác sĩ khám lâm sàng giỏi. Tất cả những thắc mắc này sẽ được Docosan làm rõ trong bài viết dưới đây.

Khám lâm sàng là gì?

Khám lâm sàng một trong những thủ thuật của quy trình khám chữa bệnh. Đây là một trong những bước đầu tiên mà tất cả bác sĩ chuyên khoa nào sẽ không bỏ qua. Bác sĩ sẽ trực tiếp khám bệnh thông qua các kỹ năng lâm sàng như quan sát bằng mắt, sờ bằng tay, gõ nhẹ hoặc nghe nhằm phát hiện các dấu hiệu bất thường của các cơ quan nghi ngờ bị tổn thương.

Mục đích khác của việc khám lâm sàng là giúp bác sĩ tìm ra các yếu tố tác động đến tình trạng sức khỏe hiện tại của bệnh nhân như tiền sử bệnh, môi trường sống, tính chất công việc, thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống,… Hiểu một cách đơn thuần, khám lâm sàng là bước khám đầu tiên giúp bác sĩ khoanh vùng phạm vi bệnh tình. 

Trong một số trường hợp cần thiết, bước khám lâm sàng sẽ trở thành “công cụ” định hướng để chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng phù hợp (xét nghiệm công thức máu, xét nghiệm đường huyết, xét nghiệm sinh hóa, siêu âm, chụp X-quang, chụp cắt lớp vi tính,…) nhằm xác định đúng nguyên nhân bệnh, từ đó đưa ra chẩn đoán bệnh. Tất cả những thủ thuật này sẽ được thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn.

Bác sĩ lâm sàng là gì? Bệnh viện nào có bác sĩ lâm sàng giỏi, giàu kinh nghiệm?

Bác sĩ lâm sàng là gì? Là người thực hiện các hoạt động khám lâm sàng đã vừa đề cập. Yêu cầu của bác sĩ lâm sàng là am hiểu sâu rộng lĩnh vực chuyên khoa của mình, có kinh nghiệm trong việc phán đoán và đánh giá tình trạng sức khỏe ban đầu của bệnh nhân thông qua hành độ nhìn, sờ, nghe hay tham vấn.

Tùy vào tình trạng bệnh tình hiện tại mà bạn có thể tìm đến bác sĩ lâm sàng phù hợp. Chẳng hạn như: ra nhiều khí hư, kinh nguyệt không đều thì bạn nên tìm đến bác sĩ lâm sàng chuyên về lĩnh vực Phụ khoa; đau dạ dày, đau vùng thượng vị, viêm đường ruột thì bạn sẽ tìm gặp bác sĩ lâm sàng chuyên khoa Tiêu hóa,… Xác định được tình trạng sức khỏe ban đầu của mình thì bạn sẽ định vị được bản thân nên tìm đến bác sĩ nào.

Tuy nhiên, trong trường hợp bạn không thể xác định rõ tình trạng sức khỏe bản thân xuất phát từ nguyên do nào để tìm đến bác sĩ chuyên khoa phù hợp thì lúc này nên tìm đến bệnh viện đa khoa. Tại đây, bạn sẽ gặp bác sĩ lâm sàng, sau quá trình thăm khám ban đầu, bạn có thể được chỉ định gặp bác sĩ chuyên khoa để khám cận lâm sàng và điều trị bệnh. 

Dưới đây là một số bệnh viện đa khoa uy tín sở hữu đội ngũ bác sĩ lâm sàng giỏi ở nước ta:

Bệnh viện Quốc tế City (CIH)

Bệnh viện Quốc tế City là bệnh viện đa khoa cao cấp khu vực phía Nam nước ta. Đơn vị không chỉ sở hữu đội ngũ y bác sĩ lâm sàng giàu kinh nghiệm mà còn có hệ thống máy móc hiện đại và trang thiết bị y tế tân tiến phục vụ cho việc chẩn đoán bệnh lâm sàng cho mọi đối tượng. Những chuyên khoa thế mạnh của bệnh viện: Thần kinh, Nha khoa, Da liễu, Nhi khoa, Sản phụ khoa,…

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Hoàn Mỹ Thủ Đức

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Hoàn Mỹ Thủ Đức được thành lập từ nhiều năm về trước với sứ mệnh mang đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện cho mọi đối tượng với đa dạng chuyên khoa khác nhau. Nơi đây quy tụ lượng lớn đội ngũ bác sĩ lâm sàng giỏi, giàu kinh nghiệm. Hơn thế, bệnh viện còn sở hữu hệ thống máy móc hiện đại cùng với trang thiết bị tân tiến.

Bệnh viện Đa khoa Chữ Thập Xanh

Bệnh viện Đa khoa Chữ Thập Xanh có tiền thân là Bệnh viện Chuyên khoa Nội Khánh Lương. Đơn vị đã đi vào hoạt động từ năm 2008 với sứ mệnh mang đến cho bệnh nhân đa dạng dịch vụ khám chữa bệnh chất lượng. Ngoài việc tập trung đầu tư hệ thống máy móc và trang thiết bị y tế tân tiến, bệnh viện còn chú trọng xây dựng đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, bao gồm cả bác sĩ khám lâm sàng.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc hay là Hệ thống Y tế Thu Cúc TCI là một trong những bệnh tư nhân có quy mô hoạt động lớn ở khu vực phía Bắc nước ta. Và đây cũng chính là một trong những đơn vị sở hữu đội ngũ y bác sĩ lâm sàng giỏi, am hiểu âm rộng chuyên khoa, nhiệt tình, chu đáo với bệnh nhân.

Qua những thông tin được đề cập trong bài viết hy vọng giúp bạn đọc có được câu trả lời cho vấn đề bác sĩ lâm sàng là gì. Nếu có ý định thăm khám lâm sàng phục vụ cho việc chẩn đoán bệnh tình, bạn có thể tìm đến các bệnh viện đa khoa hoặc phòng khám chuyên khoa tùy vào nhu cầu và mục đích của bản thân.

Nghề y là một trong những nghề cao quý bởi tính nhân văn, tình thương và trách nhiệm với người bệnh và khách hàng. Đối tượng phục vụ của chúng ta không chỉ là những người đang mắc bệnh, mà còn cả những người muốn bảo vệ, nâng cao sức khỏe cả về thể chất và tinh thần của họ. Chính bởi lẽ đó, khối lượng và kiến thức của sinh viên y cần phải học trước khi ra nghề là rất lớn; và cũng không thể phủ nhận một điều rằng học ngành y là một chuyên ngành khó. Do  đó, muốn đạt được kết quả học tập cao nhất, thiết nghĩ ngoài sự chăm chỉ, chịu khó và niềm đam mê, hăng say với nghề nghiệp, các bạn sinh viên cũng cần biết cách học, như người ta vẫn nói phải “giỏi học” thì mới “học giỏi” được. Bài viết này sẽ chia sẻ một vài kinh nghiệm học lâm sàng để các sinh viên bạn tham khảo.

Hình ảnh sinh viên tham gia Chương trình thực tập ngắn hạn đầu tiên tại Bệnh viện Kurosawa – Nhật Bản

Học lâm sàng là một học phần đặc thù của ngành y.  “Lâm” là đến gần, là vào một hoàn cảnh nào đó; “sàng” là cái giường (nghĩa giường bệnh) là một danh từ y khoa, chỉ những gì liên quan đến, xảy ra ở giường của người bệnh, bệnh viện. Học lâm sàng có nghĩa là học những gì xảy ra trên người bệnh tại bệnh viện bao gồm dấu hiệu, triệu chứng, biến chứng của một bệnh hay những phản ứng của người bệnh với tình trạng bệnh tật, những nhu cầu cần chăm sóc, phục hồi chức năng hay thậm chí là những tâm tư, nguyện vọng, mong muốn của người bệnh, khách hàng. Việc học tại bệnh viện có chút khác với cách học trên mô hình tại các phòng skill-lab và càng khác so với học lý thuyết tại các phòng học ở trường.

Hình ảnh sinh viên tham gia Chương trình thực tập ngắn hạn đầu tiên tại Bệnh viện Kurosawa – Nhật Bản

Để có kết quả tốt cho một đợt đi học lâm sàng, điều đầu tiên các em cần làm là công tác chuẩn bị. Đối với mỗi đợt trước khi đi bệnh viện học, các thầy cô đều phổ biến mục tiêu, các nội dung các em cần phải đạt được, suy ra các em có  thể “điểm danh” được những mặt bệnh mình sẽ gặp trên người bệnh. Từ đó, các em sẽ đọc và xem lại phần lý thuyết đã được học trên giảng đường và tìm tòi đọc thêm sách về các bệnh hay chủ đề đó. Điều kiện tiên quyết giúp các em học lâm sàng hiệu quả là phải nắm thật vững kiến thức lý thuyết. Vì đối với ngành y thường sẽ có một “khoảng trống” nhất định giữa lý thuyết và thực tập bệnh viện, nói theo cách dễ hiểu là lý thuyết là một chuyện nhưng thực tế có thể hơi khác Vậy nên, nếu lý thuyết mà còn chưa nắm vững được thì rõ ràng việc học lâm sàng sẽ rất khó khăn.

Hình ảnh sinh viên tham gia Chương trình thực tập ngắn hạn đầu tiên tại Bệnh viện Kurosawa – Nhật Bản

Công việc tiếp theo cần chuẩn bị của người học là các đồ dùng học tập phục vụ cho việc học như ống nghe, đèn soi đồng tử, búa phản xạ,  sổ lâm sàng, quần áo blu sạch sẽ, mũ, khẩu trang và thẻ sinh viên. Việc trang phục, đầu tóc gọn gàng sẽ giúp các em tự tin hơn trong giao tiếp với người bệnh và các nhân viên y  tế. Trong số các đồ dùng học tập trên, sổ lâm sàng là rất quan trọng và không thể thiếu. Người học nên sắm cho mình một cuốn sổ nhỏ bỏ vừa vào túi áo blu và luôn  mang theo bên mình để có thể ghi chép được ngay mỗi khi học được điều gì hay; sổ có bìa nên bằng vật liệu không thấm nước và cứng để tránh nhàu nát và ướt sổ vì đi bệnh viện rất hay phải rửa tay. Nội  dung ghi trong sổ sẽ là bất cứ điều gì mà người học cảm thấy hay,  thấy bổ ích, thấy cần thiết từ chuyên môn đến giao tiếp với người bệnh. Và sẽ lưu lại sổ này cho đợt thực tập tiếp theo, ở khoa khác và bệnh viện khác, từ đó, khi ra trường, các em sẽ có một cuốn sổ thật sự quý giá với bao kinh nghiệm và kiến thức tích lũy được trong cả quá trình học.

Cô Hiệu trưởng đã đích thân tới cổ vũ và quan sát sinh viên trong Chương trình thực tập ngắn hạn đầu tiên tại Bệnh viện Kurosawa – Nhật Bản

Có nhiều phương pháp học, nhưng quan sát là một phương pháp học tốt tại bệnh viện. Các em hãy quan sát kỹ mọi thứ diễn tra trong suốt các buổi học: từ các dấu hiệu, triệu chứng của bệnh, các hiện tượng bất thường mà đáng lẽ nó không có, từ màu sắc, số lượng, tính chất các dịch của người bệnh, từ cách bố trí khoa phòng của bệnh viện hay các phản ứng của người bệnh v.v… Khi biết cách quan sát lâu dần các em sẽ hình thành được kỹ năng gọi là “phản xạ lâm sàng”, tức là chỉ cần nhìn, nghe, tiếp xúc nhanh một cái là biết ngay người bệnh có vấn đề gì và cần xử trí, chăm sóc gì. Tất nhiên, kiến thức lý thuyết vẫn là nền tảng các em nhé.

Điều tiếp theo là hình thành tư duy logic khi đi lâm sàng, luôn đặt câu hỏi vì sao ? tại sao? Lâm sàng có chút ngược so với cách học lý thuyết là ở chỗ, lý thuyết các em học theo bệnh, tức là bệnh là có trước và bệnh này sẽ có những dấu hiệu, triệu chứng này và người bệnh sẽ cần những vấn đề chăm sóc hay phục hồi chức năng theo quy trình của bệnh đó. Nhưng đi lâm sàng chúng ta không bắt đầu từ một bệnh mà lại từ các dấu hiệu, triệu chứng, phản ứng người người bệnh rồi mới ra chẩn đoán là bệnh gì hay vấn đề chăm sóc. Vì vậy, tư duy người học luôn phải suy nghĩ và đặt các vấn đề cần học vào một mối tổng thể có liên quan đến nhau như chính các cơ quan bộ phận trên cơ thể người cũng hoạt động theo cách có sự liên quan mật thiết với nhau vậy. Khi đặt trong mối liên quan như vậy, người học sẽ tìm được câu trả lời và lý giải được vấn đề mình cần tìm hiểu. Khi không trả lời được các em đừng ngại hỏi nhân viên y tế, các anh chị đang học cùng và đặc biệt các thầy cô hướng dẫn lâm sàng. Thầy được biết các thầy cô của Trường đại học Y khoa Tokyo Việt Nam luôn luôn nhiệt tình, tận tâm và hết lòng giúp đỡ và đồng hành cùng các em trên con đường học tập tại trường.

Điều cuối cùng có lẽ cũng giúp ích cho việc học là hãy luôn có thái độ thật tốt, niềm nở và nụ cười tươi trên môi các bạn nhé. Việc có thái độ tốt sẽ giúp các em dễ dàng tiếp xúc và khai thác thông tin từ người bệnh và nhân viên y tế ở khoa.

Trên đây là một vài chia sẻ kinh nghiệm học tập tại bệnh viện, thầy cũng mong sẽ giúp ích được cho các em, những cán bộ tương lai của ngành y tế. Hãy cố gắng học vì bản thân, vì gia đình và trên hết là vì người bệnh và khách hàng các em nhé. Chúc các em thành công!

Ths. Nguyễn Trọng Nghĩa

＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊

GIỚI THIỆU NGÀNH ĐÀO TẠO

Ngành Kỹ thuật xét nghiệm Y học

＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊

Giới thiệu tác giả

Thầy Nguyễn Trọng Nghĩa hiện đang công tác tại Khoa Điều dưỡng, Trường Đại học Y khoa Tokyo Việt Nam. Thầy tốt nghiệp Trường Đại học Y Hà Nội năm 2004, tốt nghiệp thạc sỹ chuyên ngành Điều dưỡng năm 2009 và có 12 năm kinh nghiệm trong giảng dạy.