10 nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật năm 2022

10 nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật năm 2022
Ảnh minh họa.

Bệnh không lây nhiễm, thường là các bệnh mạn tính, bao gồm những bệnh không có khả năng lây truyền, có thời gian bị bệnh dài và nhìn chung tiến triển chậm. Bệnh tạo ra gánh nặng bệnh tật nặng nề do tỷ lệ tàn phế và chết yểu cao. Nguy cơ mắc bệnh chủ yếu do lối sống có hại cho sức khỏe và các yếu tố môi trường không thuận lợi. Tuy nhiên, bệnh không lây nhiễm có thể dự phòng được. Có 4 loại bệnh không lây nhiễm chính được quan tâm hiện nay là các bệnh tim mạch (như nhồi máu cơ tim và đột quỵ...), các thể ung thư, bệnh hô hấp mạn tính (như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản) và đái tháo đường.

Theo số liệu thống kê mới được công bố từ WHO, tại Việt Nam gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm đang chiếm tới khoảng 67% tổng gánh nặng bệnh tật toàn quốc và các bệnh này là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong. Ước tính năm 2018 cả nước có 549.000 ca tử vong do các nguyên nhân khác nhau, trong đó 77% là do bệnh không lây nhiễm.

GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, trong khi các bệnh truyền nhiễm như Covid-19 diễn biến phức tạp thì nước ta cũng phải đối mặt với sự gia tăng của các bệnh không lây nhiễm.

"Gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm đang chiếm tới 74% tổng gánh nặng bệnh tật toàn quốc và các bệnh này là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong. Số liệu mới nhất cho thấy mỗi năm tử vong do bệnh không lây nhiễm chiếm tới 81% tổng số ca tử vong do mọi nguyên nhân, chủ yếu là các bệnh tim mạch, ung thư, đái tháo đường và bệnh hô hấp mạn tính. Số liệu điều tra cũng cho thấy ước tính ở người trưởng thành tỷ lệ người mắc tăng huyết áp là 26%, tương đương khoảng 17 triệu người mắc; tỷ lệ mắc đái tháo đường là 7%, tương đương với khoảng 4,5 triệu người mắc bệnh" - ông Thuấn nói.

Trong khi đó, các bệnh không lây nhiễm đang là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng quá tải tại các bệnh viện, gây thiệt hại, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế, xã hội; do bệnh phải điều trị suốt đời làm tăng chi phí y tế, giảm năng suất lao động và sản phẩm xã hội, ảnh hưởng nặng nề tới sức khỏe cộng đồng

Cũng theo ông Thuấn, sự gia tăng các bệnh không lây nhiễm có nguyên nhân là do sự gia tăng nhanh các yếu tố nguy cơ có thể phòng tránh được như hút thuốc, uống rượu bia, dinh dưỡng không hợp lý và thiếu vận động thể lực, kèm theo là các tình trạng thừa cân béo phì, tăng huyết áp, rối loạn đường máu và mỡ máu.

Cụ thể hơn, ông Thuấn nói: “Tỷ lệ hút thuốc lá ở nam giới mặc dù đã giảm nhưng vẫn còn cao, chiếm 45%; hiện có 77% nam giới uống rượu, bia và gần một nửa uống ở mức nguy hại; hơn một nửa số người trưởng thành ăn thiếu rau, trái cây và người dân ăn muối nhiều gấp 2 lần so với mức khuyến nghị của WHO; khoảng 1/3 dân số hiện nay thiếu hoạt động thể lực và tỷ lệ thừa cân béo phì tăng trung bình 1%/năm.”

Để phòng, chống các bệnh không lây nhiễm, các chuyên gia y tế cho rằng, cần tập trung vào nhóm các giải pháp như đẩy mạnh phối hợp liên ngành trong xây dựng, thực thi các chính sách để kiểm soát yếu tố nguy cơ gây bệnh, tập trung vào tăng cường vận động thể lực, bảo đảm dinh dưỡng hợp lý. Đặc biệt là giảm tiêu thụ muối và nước ngọt, phòng, chống tác hại của rượu, bia và thuốc lá.

Đồng thời cần tổ chức hiệu quả các hoạt động truyền thông nâng cao sức khỏe; trong đó có truyền thông, hướng dẫn, hỗ trợ người dân biết cách tự phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh để đi khám, chữa kịp thời, biết tuân thủ điều trị tại nhà khi mắc bệnh. Bên cạnh đó, cần phát triển, nâng cao năng lực hệ thống y tế các tuyến, tăng cường y tế cơ sở để tổ chức triển khai hiệu quả các chương trình, hoạt động sàng lọc, phát hiện bệnh sớm và thực hiện quản lý, điều trị, chăm sóc lâu dài người mắc bệnh, tập trung giải quyết các bệnh tim mạch, đái tháo đường, ung thư, bệnh hô hấp mạn tính và các rối loạn tâm thần phổ biến.

Theo khuyến cáo của WHO, phần lớn các bệnh không lây nhiễm là hậu quả của các yếu tố hành vi nguy cơ sức khỏe được hình thành từ rất sớm trong cuộc sống, điển hình là khi còn đang trong độ tuổi học sinh trung học cơ sở (THCS) và trung học phổ thông (THPT). Do đó việc giám sát và phát triển các chương trình can thiệp để phòng ngừa và kiểm soát bệnh không lây nhiễm và các yếu tố nguy cơ sức khỏe khác ở học sinh trong độ tuổi này là vô cùng quan trọng.

Thế giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức về sức khỏe, từ sự bùng phát các bệnh dịch có thể phòng ngừa bằng vắc-xin như sởi và bạch hầu, sự gia tăng vi sinh vật kháng thuốc, tăng tỷ lệ béo phì và ít vận động thể chất tới những tác động lên sức khỏe do ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và khủng hoảng nhân đạo.

Để giải quyết những thách thức này và các mối đe dọa khác, năm 2019 là năm bắt đầu Kế hoạch Chiến lược 5-năm của Tổ chức Y tế Thế giới – Chương trình làm việc chung lần thứ 13. Kế hoạch chiến lược này sẽ tập trung vào ba mục tiêu 1 tỷ ở cả 3 chỉ số: đảm bảo thêm 1 tỷ người đươc hưởng lợi từ bao phủ sức khỏe toàn dân, thêm 1 tỷ người được bảo vệ khỏi những tình huống y tế khẩn cấp và thêm 1 tỷ người dân đạt được trạng thái sức khỏe về tinh thần và thể chất tốt hơn. Để đạt được mục tiêu này, cần phải giải quyết những mối đe dọa về sức khỏe từ nhiều góc độ khác nhau.

Dưới đây là 10 vấn đề mà Tổ chức Y tế Thế giới và các đối tác trong lĩnh vực y tế cần quan tâm trong năm 2019.

Ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu

10 nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật năm 2022

Sự thật là 9 trên 10 người phải hít thở không khí bị ô nhiễm mỗi ngày. Trong năm 2019, Tổ chức Y tế Thế giới đánh giá ô nhiêm không khí là rủi ro sức khỏe nghiêm trọng nhất do môi trường gây ra. Các chất gây ô nhiễm vi mô/siêu mịn trong không khí có thể xâm nhập vào hệ hô hấp và hệ tuần hoàn, gây tổn thương phổi, tim và não, là nguyên nhân gây ra 7 triệu ca tử vong sớm hàng năm do mắc các bệnh lý như ung thư, đột quỵ, tim và phổi. Khoảng 90% số ca tử vong này xảy ra ở các nước có thu nhập thấp và trung bình, nơi có tỷ lệ phát thải khí cao từ các ngành công nghiệp, giao thông, nông nghiệp và việc sử dụng nhiều bếp lò cũng như nhiên liệu bẩn tại gia đình.

Nguyên nhân ban đầu gây ô nhiễm không khí (từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch) cũng chính là tác nhân chủ đạo gây ra biến đổi khí hậu, đe dọa tới sức khỏe con người theo nhiều cách khác nhau. Theo ước tính, từ năm 2030 tới 2050, biến đổi khí hậu sẽ gây ra thêm 250.000 trường hợp tử vong mỗi năm do bị suy dinh dưỡng, sốt rét, tiêu chảy và căng thẳng do nhiệt.

Tháng 10 năm 2018, Tổ chức Y tế Thế giới tổ chức Hội nghị toàn cầu về Ô nhiễm không khí và Sức khỏe lần đầu tiên tại Geneva. Các quốc gia và các tổ chức đã đưa ra hơn 70 cam kết nhằm cải thiện chất lượng không khí. Năm nay, Hội nghị thượng đỉnh của Liên Hiệp Quốc về Biến đổi khí hậu sẽ được tổ chức vào tháng 9 với mục tiêu đẩy mạnh hành động và hoài bão về biến đổi khí hậu toàn cầu. Cho dù chúng ta có đạt được các mục tiêu theo cam kết trong Thỏa thuận Paris thì trái đất vẫn sẽ nóng thêm hơn 3°C trong thế kỷ này.

Các bệnh không lây nhiễm

10 nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật năm 2022

Các bệnh không lây nhiễm như đái tháo đường, ung thư và tim mạch là nguyên nhân gây ra  trên 70% số ca tử vong trên thế giới, tương đương 41 triệu người, trong đó có tới 15 triệu người chết sớm trong độ tuổi từ 30 tới 69.

Hơn 85% số ca tử vong sớm xảy ra ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. Năm yếu tố nguy cơ chính gây nên sự gia tăng các bệnh lý này gồm: hút thuốc lá, ít hoạt động thể lực, uống rượu bia ở mức có hại, chế độ ăn không lành mạnh và ô nhiễm không khí. Các yếu tố nguy cơ này cũng làm trầm trọng thêm các vấn đề sức khỏe tâm thần, vốn có thể  có mầm mống khi còn trẻ tuổi: Một nửa trong số bệnh nhân mắc bệnh lý tâm thần khởi phát trước tuổi 14, tuy vậy phần lớn các ca bệnh này đều không được phát hiện hoặc điều trị. Tự sát là nguyên nhân thứ hai gây tử vong ở lứa tuổi 15 – 19.

Trong rất nhiều vấn đề, năm nay Tổ chức Y tế Thế giới sẽ hỗ trợ  chính phủ các nước đạt mục tiêu toàn cầu về giảm 15 % tỷ lệ người dân ít hoạt động thể lực vào năm 2030 thông qua các hành động như triển khai bộ công cụ chính sách ACTIVE (tích cực/chủ động) để khuyến khích nhiều người dân vận động hơn mỗi ngày.

Đại dịch cúm toàn cầu

10 nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật năm 2022

Thế giới sẽ đối mặt với một đại dịch cúm khác – điều duy nhất chúng ta chưa biết đó là khi nào đại dịch xảy ra và mức độ nghiêm trọng của nó. Phòng ngừa toàn cầu chỉ có hiệu quả khi có sự kết nối của hệ thống chuẩn bị và ứng phó với các tình trạng y tế khẩn cấp giữa các quốc gia.
Tổ chức Y tế Thế giới đang liên tục giám sát sự lưu hành của virus cúm nhằm phát hiện các chủng gây đại dịch tiềm ẩn: 153 viện nghiên cứu tại 114 quốc gia đã tham gia vào hệ thống giám sát và ứng phó toàn cầu.

Hàng năm, Tổ chức Y tế Thế giới đưa ra khuyến cáo về những chủng cần đưa vào để sản xuất vắc-xin cúm nhằm bảo vệ người dân trước cúm mùa. Trường hợp một chủng cúm mới có tiềm năng gây đại dịch, Tổ chức Y tế Thế giới sẽ thiết lập quan hệ đối tác đặc biệt với các đối tác chính nhằm đảm bảo người dân được tiếp cận kịp thời và công bằng các dịch vụ chẩn đoán, vắc-xin và thuốc điều trị kháng vi-rút, đặc biệt ở các nước đang phát triển.

Khu vực sống mong manh và dễ bị tổn thương

10 nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật năm 2022

Hơn 1,6 tỷ người (22% dân số toàn cầu) sống ở những khu vực có khủng hoảng kéo dài (với vô vàn thách thức như hạn hán, nạn đói, xung đột và di tán) cùng các dịch vụ y tế yếu kém khiến họ không được tiếp cận những dịch vụ chăm sóc y tế cơ bản.

Môi trường sống mong manh có ở hầu hết các khu vực trên thế giới – nơi hơn một nửa các chỉ tiêu chính trong các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hiệp Quốc, bao gồm sức khỏe bà mẹ và trẻ em, vẫn chưa được đáp ứng.

Tổ chức Y tế Thế giới sẽ tiếp tục hoạt động tại các quốc gia này nhằm tăng cường hệ thống y tế để chuẩn bị tốt hơn cho việc phát hiện và ứng phó trước dịch bệnh, cũng như khả năng cung cấp dịch vụ y tế chất lượng cao, trong đó có tiêm chủng.

Kháng kháng sinh

10 nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật năm 2022

Sự phát triển của kháng sinh, thuốc kháng virus và thuốc chống sốt rét là một số thành tựu lớn nhất của nền y học hiện đại. Tuy nhiên, thời gian còn hiệu lực ở các loại thuốc này đang mất dần. Kháng kháng sinh - khả năng vi khuẩn, ký sinh trùng, vi rút và nấm kháng lại các loại thuốc này – đang đe dọa đẩy con người trở lại thời kì mà chúng ta không thể dễ dàng điều trị các bệnh nhiễm khuẩn như viêm phổi, lao, lậu và salmonella. Việc không thể ngăn ngừa nhiễm khuẩn có thể phải đánh đối bằng phẫu thuật và thủ thuật như hóa trị.

Kháng thuốc chống lao là một rào cản lớn trong cuộc chiến chống lại căn bệnh gây ra cho khoảng 10 triệu người, và 1,6 triệu ca tử vong mỗi năm. Trong năm 2017, khoảng 600.000 ca lao kháng rifampicin (thuốc điều trị lao hàng một hiệu quả nhất) - và 82% trong số đó là kháng đa thuốc.

Việc lạm dụng kháng sinh trong điều trị bệnh ở người và động vật, đặc biệt là kháng sinh sử dụng trong sản xuất thực phẩm và trong môi trường là nguyên nhân gây ra tình trạng kháng thuốc. Tổ chức Y tế Thế giới đang nỗ lực phối hợp với các ngành này nhằm triển khai kế hoạch hành động toàn cầu về phòng chống kháng kháng sinh thông qua việc nâng cao nhận thức và kiến thức, giảm nhiễm khuẩn và khuyến khích sử dụng kháng sinh một cách cẩn trọng.

Ebola và các tác nhân gây bệnh nguy hiểm khác

10 nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật năm 2022

Năm 2018, đã có hai đợt bùng phát dịch Ebola ghi nhận ở Cộng hòa Dân chủ Công-gô. Cả hai đợt dịch này đã lan rộng sang các thành phố với hơn 1 triệu dân. Một trong số các tỉnh bị ảnh hưởng cũng là nơi đang xảy ra xung đột.

Điều này cho thấy bối cảnh nơi một bệnh do tác nhân  nguy hiểm như Ebola bùng phát thành dịch có ý nghĩa vô cùng quan trọng – đáp ứng với các vụ dịch diễn ra ở vùng nông thôn trước đây không phải lúc nào cũng áp dụng được như khi dịch xảy ra ở các khu vực thành thị đông dân cư hoặc những nơi đang xảy ra xung đột.

Tại hội nghị với chủ đề Chủ động Ứng phó trước các Tình huống Y tế Công cộng khẩn cấp được tổ chức vào tháng 12 vừa qua, đại biểu từ các lĩnh vực y tế công cộng, thú y, giao thông và du lịch đã tập trung thảo luận về các thách thức ngày càng gia tăng trong việc đáp ứng dịch và các sự kiện y tế khẩn cấp xảy ra tại khu vực đô thị. Hội nghị cũng kêu gọi Tổ chức Y tế Thế giới và các đối tác lấy năm 2019 là “Năm hành động chủ động ứng phó với các tình huống y tế khẩn cấp”.

Chiến lược Nghiên cứu và Phát triển (R&D) của Tổ chức Y tế Thế giới đã xác định các bệnh và các tác nhân có khả năng gây ra tình trạng y tế công cộng khẩn cấp nhưng hiện tại còn thiếu phương pháp điều trị hiệu quả và vắc-xin. Danh sách các bệnh dịch được ưu tiên về nghiên cứu và phát triển bao gồm Ebola, một số bệnh sốt xuất huyết khác, Zika, Nipah, Corona vi rút gây hội chứng hô hấp vùng Trung Đông (MERS-CoV) và Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) và bệnh X - một bệnh chưa biết được tác nhân gây bệnh nhưng có thể gây ra bùng phát dịch nghiêm trọng do đó cần phải chủ động ứng phó.

Công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu yếu kém

10 nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật năm 2022

Chăm sóc sức khỏe ban đầu thường là nơi đầu tiên người dân tiếp xúc với hệ thống y tế. Lý tưởng nhất là công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cung cấp dịch vụ chăm sóc toàn diện, chi phí hợp lý và hướng tới cộng đồng trong suốt cuộc đời.

Chăm sóc sức khỏe ban đầu có thể đáp ứng phần lớn nhu cầu y tế trong suốt cuộc đời của một người. Cần phải có hệ thống y tế với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu tốt nhằm đạt được mục tiêu bao phủ sức khỏe toàn dân.

Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều quốc gia vẫn chưa có đủ cơ sở chăm sóc sức khoẻ ban đầu. Vấn đề này có thể là do các nước có thu nhập thấp và trung bình không có đủ nguồn lực nhưng cũng có thể các nước này chỉ tập trung vào từng chương trình phòng chống bệnh riêng trong suốt nhiều thập kỉ. Tháng 10 năm 2018,Tổ chức Y tế Thế giới đồng tổ chức Hội nghị toàn cầu tại Astana, Kazakhstan. Tại đây tất cả các quốc gia đã cam kết làm mới lại những cam kết đã đưa ra về công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu tại Tuyên bố Alma-Ata năm 1978.

Năm 2019, Tổ chức Y tế Thế giới sẽ tiếp tục phối hợp với các đối tác nhằm khôi phục lại và tăng cường công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu ở các quốc gia, đồng thời theo dõi việc thực hiện các cam kết cụ thể trong Tuyên bố Astana.

Sự e ngại trong tiêm phòng vắc-xin

10 nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật năm 2022

E ngại trong tiêm phòng vắc-xin – lưỡng lự hoặc từ chối tiêm phòng mặc dù có sẵn vắc-xin - đe dọa làm đảo ngược tiến độ phòng chống các bệnh có thể phòng ngừa được bằng vắc xin. Tiêm chủng là một trong những phương pháp có chi phí-hiệu quả cao nhất trong phòng bệnh. Tiêm phòng vắc-xin giúp ngăn ngừa 2 – 3 triệu trường hợp tử vong mỗi năm, và sẽ ngăn ngừa được thêm 1.5 triệu trường hợp tử vong nếu tỷ lệ bao phủ tiêm phòng vắc-xin toàn cầu được cải thiện.


Ví dụ, tỷ lệ mắc sởi đã tăng 30% trên toàn cầu. Nguyên nhân của sự gia tăng này rất phức tạp, và không phải tất cả các trường hợp mắc là do e ngại tiêm phòng. Tuy nhiên, một số quốc gia đã gần chạm tới mục tiêu loại bỏ hoàn toàn sởi lại tái phát dịch.

Lý do tại sao người dân không tiêm phòng vắc-xin rất phức tạp. Nhóm tư vấn về vắc-xin của Tổ chức Y tế Thế giới xác định sự tự mãn (chủ quan), bất tiện trong việc tiếp cận vắc-xin và thiếu sự tin tưởng là những lý do chính dẫn đến sự e ngại. Nhân viên y tế, đặc biệt là những người làm việc tại cộng đồng, vẫn được coi là những người cho lời khuyên đáng tin cậy nhất và có ảnh hưởng nhất tới quyết định tiêm chủng của người dân, do đó họ cần được hỗ trợ để có thể cung cấp thông tin đáng tin cậy và chính xác về vắc-xin cho người dân.

Năm 2019, WHO sẽ đẩy mạnh hoạt động loại trừ ung thư cổ tử cung trên toàn cầu bằng cách tăng tỷ lệ bao phủ tiêm phòng vắc-xin HPV, cùng với các biện pháp can thiệp khác. Năm 2019 cũng có thể là năm không còn sự lây lan của vi-rút bại liệt hoang dã tại Afghanistan và Pakistan. Năm 2018, hai quốc gia này đã ghi nhận chưa tới 30 trường hợp mắc bại liệt. Tổ chức Y tế Thế giới và các đối tác cam kết hỗ trợ các nước này tiêm phòng vắc-xin cho mọi trẻ em ở đây với mục tiêu thanh toán hoàn toàn căn bệnh này.

Sốt xuất huyết

10 nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật năm 2022

Sốt xuất huyết – bệnh do muỗi đốt gây ra các triệu chứng giống như cúm, nhưng có thể gây chết người và gây tử vong ở 20% số người mắc xuất huyết ở mức độ nghiêm trọng – là mối đe dọa ngày càng tăng trong nhiều thập kỷ.

Xuất huyết mắc với số lượng lớn xảy ra vào mùa mưa ở các quốc gia như Bangladesh và Ấn Độ. Ngày nay, mùa bệnh dịch đang có xu hướng kéo dài tại các quốc gia này (năm 2018, Bangladesh ghi nhận số ca tử vong cao nhất trong gần hai thập kỷ), và sốt xuất huyết cũng đang lan sang các nước có khi hậu ít nhiệt đới hoặc ôn đới hơn như Nepal, những quốc gia chưa từng ghi nhận căn bệnh này.

Ước tính 40% dân số trên thế giới có nguy cơ mắc sốt xuất huyết, và có khoảng 390 triệu ca mắc mỗi năm. Chiến lược kiểm soát sốt xuất huyết của Tổ chức Y tế Thế giới đặt ra mục tiêu giảm 50% số ca tử vong vào năm 2020.

HIV

10 nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật năm 2022

Việc triển khai các hoạt động phòng chống HIV đã đạt được những thành quả rất to lớn như xét nghiệm cho người dân,  và cung cấp thuốc kháng virus cho họ (hiện có 22 triệu người nhiễm HIV đang được điều trị), và cung cấp các biện pháp dự phòng như điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP, tức là dùng thuốc ARV khi có nguy cơ nhiễm HIV để phòng bệnh).

Tuy nhiên, dịch HIV vẫn tiếp tục hoành hành với gần một triệu người tử vong mỗi năm. Ngay từ khi có dịch,hơn 75 triệu người bị nhiễm HIV, và khoảng 35 triệu người đã tử vong. Ngày nay, có khoảng 37 triệu người sống chung với HIV trên toàn cầu. Việc tiếp cận những người như người bán dâm, phạm nhân, nam quan hệ tình dục đồng giới hoặc  người chuyển giới là một thách thức rất lớn. Các nhóm người này thường không tiếp cận với các dịch vụ y tế. Nhóm trẻ em gái và phụ nữ (độ tuổi 15-24) ngày càng bị ảnh hưởng bởi HIV. Họ là những đối tượng có nguy cơ đặc biệt cao và chiếm ¼ số ca nhiễm HIV ở khu vực cận sa mạc Sahara Châu Phi mặc dù nhóm này chỉ chiếm 10% dân số.

Năm nay, WHO sẽ hợp tác với các quốc gia để hỗ trợ việc triển khai tự xét nghiệm HIV để nhiều người nhiễm HIV biết được tình trạng HIV của mình và được điều trị (hoặc có các biện pháp phòng ngừa trong trường hợp kết quả xét nghiệm âm tính). Tổ chức Y tế Thế giới sẽ phối hợp với Tổ chức Lao động Quốc tế  để thực hiện hoạt động theo Hướng dẫn mới được công bố vào tháng 12 năm 2018 là hỗ trợ các doanh nghiệp và các tổ chức để đưa các dịch vụ tự xét nghiệm HIV tới nơi làm việc.

Khi chúng tôi di chuyển qua đại dịch covid-19, bạn có thể đã gặp hai điều khoản: tỷ lệ mắc bệnh và tử vong. Những thuật ngữ liên quan này thường được sử dụng trong lĩnh vực dịch tễ học.

Tỷ lệ mắc bệnh và tử vong mô tả tần suất và mức độ nghiêm trọng của các bệnh hoặc tình trạng cụ thể.

Có rất nhiều sự nhầm lẫn giữa tỷ lệ mắc bệnh và tử vong, vì vậy bài viết này sẽ giúp giải thích sự khác biệt giữa chúng, cùng với một số ví dụ về mỗi thuật ngữ.

Tỷ lệ mắc bệnh là tình trạng có một bệnh hoặc tình trạng cụ thể. Mặc dù tỷ lệ mắc bệnh có thể đề cập đến một tình trạng cấp tính, chẳng hạn như nhiễm trùng đường hô hấp, nhưng nó thường đề cập đến một tình trạng mãn tính (lâu dài). Một số ví dụ về bệnh tật phổ biến bao gồm:

  • Bệnh tiểu đường
  • Huyết áp cao (tăng huyết áp)
  • bệnh tim
  • béo phì
  • Bệnh phổi, chẳng hạn như hen suyễn và rối loạn phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)
  • Cú đánh
  • Bệnh thận mãn tính
  • nhiễm trùng, chẳng hạn như bệnh cúm, covid-19 và HIV
  • ung thư
  • Bệnh Alzheimer
  • tình trạng sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như lo lắng và trầm cảm

Bạn thường thấy dữ liệu bệnh tật được trình bày theo hai cách: tỷ lệ mắc và tỷ lệ lưu hành. Hãy để lặn sâu hơn một chút vào từng điều này.

Tỷ lệ mắc bệnh

Tỷ lệ mắc phải đề cập đến sự xuất hiện của các trường hợp mới của bệnh hoặc tình trạng trong dân số trong một khoảng thời gian xác định. Nó có thể được thể hiện như một tỷ lệ hoặc một tỷ lệ.

Tỷ lệ

Tỷ lệ mắc có thể được sử dụng để ước tính rủi ro phát triển một điều kiện cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định. Nó được tính toán bằng cách chia số lượng các trường hợp mới trong một giai đoạn cụ thể cho dân số vào đầu giai đoạn.

Ví dụ, hãy để nói rằng 10 người bị bệnh ngộ độc thực phẩm sau khi ăn thịt gà chưa nấu chín tại một bữa tiệc nướng ở sân sau. Nếu 40 người tham dự thịt nướng ăn thịt gà, nguy cơ ngộ độc thực phẩm sẽ là 25 phần trăm.

Tỷ lệ

Tỷ lệ sự cố là số trường hợp mới của một bệnh trong dân số có nguy cơ. Điều này giúp xác định mức độ nhanh chóng của một bệnh. Nó thường được thể hiện bằng các đơn vị dân số, chẳng hạn như trên 100.000 người.

Ví dụ, giả sử bạn đang nghiên cứu dân số 800.000 người có nguy cơ bị viêm gan C. Sau 1 năm, bạn thấy rằng 500 người trong số những người đã xét nghiệm dương tính với bệnh.

Để tính tỷ lệ sự cố, bạn sẽ chia 500 trường hợp cho dân số 800.000. Sau đó, bạn có thể nói rằng tỷ lệ mắc bệnh viêm gan C trong dân số này là 0,000625, hoặc 62,5 trường hợp trên 100.000 người mỗi năm.

Tỷ lệ lưu hành

Tỷ lệ là tỷ lệ dân số có tình trạng hoặc bệnh tật. Không giống như tỷ lệ mắc, nó bao gồm cả trường hợp mới và hiện tại. Nó có thể được tính toán tại một thời điểm cụ thể hoặc trong một khoảng thời gian xác định.

Tỷ lệ thường được thể hiện dưới dạng phần trăm. Các đơn vị dân số, chẳng hạn như 100.000 người, cũng có thể được sử dụng.

Bạn cũng có thể bắt gặp một thuật ngữ mà liên quan đến bệnh tật. Nó được gọi là độ hấp thụ. Điều đó có nghĩa là bạn có nhiều hơn một bệnh hoặc tình trạng (bệnh tật) cùng một lúc.

Tùy thuộc vào tình trạng, một số bệnh đi kèm có thể phổ biến hơn những bệnh khác. Ví dụ, theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC), viêm khớp thường liên quan đến các tình trạng hôn mê khác như béo phì và bệnh tim.

Biết liệu bạn có bệnh đi kèm có thể rất quan trọng trong môi trường chăm sóc sức khỏe. Điều đó bởi vì họ có thể tạo ra sự khác biệt trong chẩn đoán, điều trị và triển vọng của một căn bệnh.

Covid-19 là một ví dụ hiện tại tốt về điều này. Nếu bạn có một số tình trạng sức khỏe nhất định (bệnh đi kèm) và bạn cũng phát triển Covid-19, nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng sẽ tăng lên. Một số ví dụ về các bệnh đi kèm này bao gồm:

  • COPD
  • bệnh động mạch vành
  • Bệnh thận mãn tính
  • nhiễm trùng, chẳng hạn như bệnh cúm, covid-19 và HIV
  • béo phì
  • Bệnh phổi, chẳng hạn như hen suyễn và rối loạn phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)

Cú đánh

Bệnh thận mãn tính

nhiễm trùng, chẳng hạn như bệnh cúm, covid-19 và HIV

ung thư

Bệnh Alzheimer

Theo CDC, 10 nguyên nhân tử vong hàng đầu ở Hoa Kỳ cho năm 2018 là:

  1. bệnh tim
  2. ung thư
  3. Chấn thương không chủ ý
  4. viêm hô hấp dưới
  5. Cú đánh
  6. Bệnh Alzheimer
  7. Bệnh tiểu đường
  8. Cúm và viêm phổi
  9. bệnh thận
  10. tự tử

Điều đáng chú ý là trong năm 2020, Covid-19 sẽ là một nguyên nhân đáng kể của tỷ lệ tử vong. Một báo cáo CDC từ cuối tháng 10 dự đoán rằng tổng tỷ lệ tử vong cho Covid-19 tại Hoa Kỳ sẽ đạt 250.000 đến 266.000 cá nhân vào giữa tháng 11.

Nếu tỷ lệ tử vong năm 2020 từ các nguyên nhân khác vẫn tương tự như các con số từ năm 2018, Covid-19 sẽ là nguyên nhân gây tử vong cao thứ ba vào năm 2020. Điều này đặt nó chỉ sau bệnh tim và ung thư.

Nói chung, số người chết vẫn tương đối phù hợp ở nhiều quần thể từ năm này sang năm khác. Tuy nhiên, cái chết có thể tăng lên khi các sự kiện như dịch bệnh, thiên tai hoặc chiến tranh xảy ra.

Nói một cách đơn giản, tỷ lệ tử vong dư thừa là so sánh số lượng tử vong dự kiến ​​so với số người chết thực sự xảy ra.

Covid-19 hiện là một nguyên nhân gây tử vong dư thừa trên toàn thế giới. Một nghiên cứu gần đây cho thấy các trường hợp tử vong ở Hoa Kỳ đã tăng 20 % trong giai đoạn từ tháng 3 đến tháng 7 năm 2020. Covid-19 là nguyên nhân của 67 % trong số các trường hợp tử vong này.

Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng các trường hợp tử vong dư thừa còn lại có thể là do covid-19 không được công nhận hoặc do các sự gián đoạn khác gây ra bởi đại dịch, chẳng hạn như bị gián đoạn tiếp cận với chăm sóc sức khỏe thường xuyên.

Tỷ lệ mắc bệnh và tử vong là hai thuật ngữ thường được sử dụng trong dịch tễ học. Trong khi họ có liên quan, họ đề cập đến những điều khác nhau. Tỷ lệ mắc bệnh và tử vong thường được biểu thị bằng tỷ lệ hoặc tỷ lệ.

Bệnh tật là khi bạn bị bệnh hoặc tình trạng cụ thể. Một số ví dụ về bệnh tật phổ biến là bệnh tim, tiểu đường và béo phì. Bạn có thể có nhiều hơn một bệnh tật cùng một lúc. Khi điều này xảy ra, nó được gọi là độ hấp thụ.

Tỷ lệ tử vong là số người tử vong do một bệnh hoặc tình trạng cụ thể. Nguyên nhân phổ biến của tỷ lệ tử vong ở Hoa Kỳ là bệnh tim, ung thư và chấn thương không chủ ý. Trong năm 2020, Covid-19 cũng sẽ là một nguyên nhân đáng kể của tỷ lệ tử vong.

Bệnh nào gây ra bệnh tật cao nhất?

Bệnh tật là gì?..
diabetes..
Huyết áp cao (tăng huyết áp).
bệnh tim..
obesity..
Các bệnh phổi, chẳng hạn như hen suyễn và rối loạn phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
stroke..
Bệnh thận mãn tính ..
Nhiễm trùng, chẳng hạn như cúm, covid-19 và HIV ..

3 trong số 10 nguyên nhân tử vong hàng đầu trên thế giới là gì?

Tỷ lệ của tổng số trường hợp tử vong..
Bệnh tim. 696.962. 20,6%.
Sự xấu xa. 602.350. 17,8%.
COVID-19. 350.831. 10,4%.
Tai nạn (thương tích không chủ ý) 200.955. 5,9%.
Đột quỵ (Bệnh mạch máu não) 160.264. 4,7%.
Viêm hô hấp dưới. 152.657. 4,5%.
Bệnh Alzheimer. 134.242. 4%.
Bệnh tiểu đường. 102.188. 3%.

Các nguyên nhân hàng đầu của bệnh tật ở Philippines 2022 là gì?

Bệnh tim thiếu máu cục bộ, các bệnh mạch máu não và tân sinh dẫn đến nguyên nhân tử vong ở Philippines ..
Bệnh Coronavirus 2019 (Covid-19) được xếp hạng trong số các nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ..
Ba khu vực báo cáo khoảng ba phần năm số ca tử vong của Covid-19 trong nước ..
Thành phố Quezon đăng ký hầu hết các trường hợp tử vong Covid-19 trong NCR ..
Dennis S ..

Tỷ lệ mắc bệnh lớn là gì?

Tỷ lệ mắc bệnh lớn được định nghĩa là sự hiện diện của một hoặc nhiều sự kiện sau phẫu thuật sau: quay trở lại phòng phẫu thuật, rò rỉ anastomotic, tái xuất, hỗ trợ thông gió ban đầu lớn hơn 48 giờ, viêm phổi, suy thận và paresis thần kinh tái phát.