 Ngày xưa, tứ đức là khuôn vàng thước ngọc, ngày nay, tứ đức vẫn là chuẩn mực của người phụ nữ nhưng đã được bổ sung thêm nhiều nét mới; đồng thời cũng đã hình thành, phát triển thêm những phẩm chất mới, góp phần tạo dựng hình ảnh người phụ nữ Việt Nam hiện đại Công - Dung - Ngôn - Hạnh. Công, Dung, Ngôn, Hạnh là bốn đức tính thể hiện tinh thần và thể chất của người phụ nữ xưa. Công là việc nữ công gia chánh, sự đảm đang, khéo léo trong việc nội trợ/gia đình; Dung là nhan sắc - vẻ đẹp hình thức; Ngôn là lời ăn tiếng nói dịu dàng, lễ phép; Hạnh là đức hạnh, tức là đoan trang, đứng đắn, nết na, hiền thảo Theo quan niệm của Nho giáo, Công, Dung, Ngôn, Hạnh có mặt tích cực và tiêu cực. Mặt tích cực là giáo dục ý thức cho người phụ nữ tôn trọng kỷ cương, nền nếp gia đình để ổn định trật tự xã hội, giúp cho giá trị của người phụ nữ được nâng cao; làm nên những phẩm chất đạo đức truyền thống quý báu của người phụ nữ Việt Nam Mặt tiêu cực là những quy tắc, khuôn phép xã hội khắt khe, cứng nhắc nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi của giai cấp thống trị và vai trò của nam giới. Vì vậy, một thời nó đã trói buộc người phụ nữ luẩn quẩn trong phạm vi tù túng, chật hẹp của gia đình; không có cơ hội tiếp xúc với xã hội bên ngoài, cũng như không được học hành, không được tự do thể hiện tài năng, trí tuệ của mình... Cùng với sự phát triển của lịch sử nhân loại, người phụ nữ đã được cởi trói thoát khỏi những định kiến, ràng buộc của xã hội khắt khe, họ không chỉ là người phụ nữ của gia đình mà còn là con người của xã hội, được tự do, bình đẳng như nam giới. Vai trò của người phụ nữ Việt Nam ngày nay trong xã hội cũng được nâng lên một tầm cao mới. Theo đó, quan niệm về tứ đức của người phụ nữ ngày nay bên cạnh kế thừa những chuẩn mực, giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp, thì cũng có những thay đổi, mở rộng, phát triển so với trước, có thêm những giá trị mới mang hơi thở, tầm vóc thời đại... Công: Ngoài sự khéo léo về nữ công gia chánh như trước đây, người phụ nữ ngày nay còn phải có óc tổ chức cuộc sống gia đình hạnh phúc, nuôi dạy con cái ngoan, khỏe, học giỏi; đồng thời là người lao động có trình độ, có tay nghề, có đóng góp nhiều hơn cho gia đình và xã hội. Dung: Cái đẹp của người phụ nữ ngày nay là sự kết hợp giữa vẻ đẹp hình thức với vẻ đẹp tâm hồn; không chỉ là người ăn mặc đẹp, duyên dáng, nhanh nhẹn, năng động, mà còn có một tâm hồn cao đẹp, vẻ đẹp bên trong; không có tâm hồn cao thượng, vị tha thì thật sự không có vẻ đẹp. Cái đẹp và vẻ đẹp của người phụ nữ hiện nay được xã hội quan tâm và khuyến khích chị em làm đẹp. Tuy nhiên, có nhiều người quá coi trọng về mặt hình thức, thẩm mỹ viện, quá nặng về trang phục này nọ, mà ít quan tâm trau dồi vẻ đẹp tâm hồn. Ngôn: không chỉ là lời nói dịu dàng có duyên, mà người phụ nữ còn phải biết nói năng lịch thiệp, thẳng thắn, mạnh dạn, dám đấu tranh chống lại sự bất công, bất bình đẳng trong quan hệ gia đình và ngoài xã hội; luôn thể hiện được sự thông minh, có kiến thức và biết ứng xử có văn hóa... Điều đó thể hiện tầm văn hóa và vốn học thức của người phụ nữ thời hiện đại. Hạnh: là người phụ nữ đoan trang, nết na, giàu lòng nhân ái, có đức tính thủy chung son sắt, yêu thương gia đình, đồng loại, giữ trọn nền nếp gia phong, yêu cái tốt, ghét cái xấu, phải biết giữ mình trước những thử thách trong cuộc sống, đấu tranh trước những cám dỗ để không sa vào cuộc sống thấp hèn; là một công dân tốt, sống cần kiệm, có ước mơ, có lương tâm nghề nghiệp, biết hy sinh và có lòng độ lượng vị tha; có tinh thần trách nhiệm đối với cơ quan, đơn vị, với gia đình và bản thân Tự tin - Tự trọng - Trung hậu - Đảm đang Sự nghiệp CNH, HĐH đất nước và hội nhập quốc tế hiện nay đang đặt ra những khó khăn, thách thức đối với người phụ nữ Việt Nam trong việc gìn giữ và phát huy những phẩm chẩt đạo đức truyền thống tốt đẹp; đồng thời tạo dựng, đề cao những phẩm chất đạo đức trong thời kỳ mới, đó là: Tự tin, tự trọng, trung hậu và đảm đang. Tự tin là tin vào bản thân mình, sẵn sàng vượt lên trên định kiến giới, dám nghĩ, dám làm, dám tin vào khả năng thành công của mình; nó khác hoàn toàn với tự cao, tự mãn. Để có được sự tự tin, phụ nữ phải luôn tạo cho mình một niềm tin vào bản thân và cuộc sống. Tự trọng là có ý thức coi trọng và giữ gìn giá trị phẩm cách, danh dự của mình; tự mình tôn trọng mình, coi trọng danh dự của mình; là một trong những yếu tố nền tảng quan trọng nhất để làm nên giá trị của một con người chân chính nói chung và người phụ nữ nói riêng. Để xây dựng phẩm chất tự trọng, trước hết phụ nữ phải có ý thức tự tôn trọng ngay chính nhân cách của mình; tôn trọng, chấp hành pháp luật, các chuẩn mực đạo đức xã hội, không làm những việc trái với thuần phong, mỹ tục Việt Nam Trung hậu là sự trung thực, thẳng thắn, nhân ái vị tha, bao dung; thủy chung, son sắt, sống có nghĩa, có tình; chỉ muốn đem lại những điều tốt lành.Trung hậu làm nên vẻ đẹp dịu dàng, đằm thắm, giàu nữ tính nhưng vẫn thể hiện được bản lĩnh, trí tuệ của người phụ nữ Việt Nam. Phẩm chất trung hậu đòi hỏi người phụ nữ phải có lòng nhân hậu, khoan hòa, không ác cảm, xa lánh những người mắc lỗi lầm; luôn ý thức sâu sắc về tinh thần tương thân tương ái, đề cao nghĩa tình, coi trọng đạo lí, sống có nghĩa có tình, có trước có sau, thuỷ chung, son sắt với gia đình cũng như với cộng đồng, tập thể. Đảm đang ngày nay của người phụ nữ là thực hiện tốt hai vai giỏi việc nước, đảm việc nhà; hài hoà bổn phận, trách nhiệm trong gia đình và ngoài xã hội. Phẩm chất đảm đang đòi hỏi người phụ nữ cần phát huy tính năng động, sáng tạo; vừa biết cách tổ chức cuộc sống gia đình một cách khoa học, tạo được sợi dây gắn kết tình cảm của các thành viên gia đình, bảo tồn và trao truyền văn hóa cho thế hệ sau, vừa tạo điều kiện cho bản thân và các thành viên khác tham gia hoạt động xã hội. Trong 4 phẩm chất của phụ nữ Việt Nam ngày nay, phẩm chất nào cũng quan trọng, nhưng tự tin nên được đặt lên hàng đầu; bởi lâu nay, nhiều phụ nữ vẫn còn mang nặng tư tưởng tự ti, không tin vào chính khả năng của bản thân mình. Chính điều đó đã cản trở phụ nữ tham gia vào các hoạt động xã hội, công tác quản lý, lãnh đạo, nhất là trong lĩnh vực chính trị. Trong giai đoạn hiện nay, Công - Dung - Ngôn - Hạnh; Tự tin - Tự trọng - Trung hậu - Đảm đang hòa quyện, kết hợp với nhau, trở thành chuẩn mực nhân cách của người phụ nữ Việt Nam, qua đó góp phần nâng cao vai trò, vị trí của người phụ nữ trong gia đình và trong xã hội. Để phấn đấu rèn luyện có được những phẩm chất tốt đẹp đó, không chỉ đòi hỏi bản thân người phụ nữ phải có ý thức tự rèn luyện, phấn đấu thường xuyên, liên tục; mà còn rất cần sự hỗ trợ của những người thân trong gia đình, nhất là nam giới; sự đồng thuận, ủng hộ các ban ngành, đoàn thể, của cộng đồng, xã hội. |
