Bài thơ Bài học đầu cho con của tác giả nào

Bài thơ Bài học đầu cho con của tác giả nào

Bài Học Đầu Cho Con là một bài thơ của Đỗ Trung Quân và còn được biết đến với cái tên Quê hương. Bài thơ này được đăng lần đầu năm 1986 trên báo Khăn quàng đỏ. Vào những năm ấy nó đã rất nổi tiếng và được nhiều thế hệ yêu thích. Bài thơ này lúc đầu được làm đề tặng bé Quỳnh Anh là con của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Hãy cùng cảm nhận tình yêu quê hương sâu sắc thông qua bài thơ Bài Học Đầu Cho Con bạn nhé!

Bài thơ Bài học đầu cho con

Quê hương là gì hở mẹ Mà cô giáo dạy phải yêu Quê hương là gì hở mẹ

Ai đi xa cũng nhớ nhiều

Quê hương là chùm khế ngọt Cho con trèo hái mỗi ngày Quê hương là đường đi học

Con về rợp bướm vàng bay

Quê hương là con diều biếc

Tuổi thơ con thả trên đồng

Quê hương là con đò nhỏ

Êm đềm khua nước ven sông

Quê hương là cầu tre nhỏ Mẹ về nón lá nghiêng che Là hương hoa đồng cỏ nội

Bay trong giấc ngủ đêm hè

Quê hương là vàng hoa bí Là hồng tím giậu mồng tơi Là đỏ đôi bờ dâm bụt

Màu hoa sen trắng tinh khôi

Quê hương mỗi người chỉ một Như là chỉ một mẹ thôi

Quê hương nếu ai không nhớ…

Về sau bài thơ Bài học đầu cho con đã được người biên tập là Việt Nga – con của nhà thơ Lê Giang bỏ một vài đoạn và có thêm câu cuối cùng là: “Sẽ không lớn nổi thành người”. Còn bài thơ chúng tôi giới thiệu trên đây là bài thơ nguyên bản mà tác giả in trong tập Cỏ hoa cần gặp 1991. Tuy nhiên khi phổ nhạc thành bài hát Quê Hương, nhạc sĩ Giáp Văn Thạch đã phổ nhạc theo bài đăng năm 1986.

Cảm nhận Bài học đầu cho con

Bài học đầu cho con được cất lên bằng những câu thơ giản dị và thân thương. Đó là câu hỏi rất đỗi ngọt ngào và nặng lòng. Quê hương là gì? Là gì mà ai đi xa cũng nhớ. Chỉ với một câu hỏi tu từ nhưng lại chứa đựng biết bao nhiêu ý nghĩa trong đó.

Quê hương là chùm khế ngọt

Khế ngọt là một trong những thức quà quê giản dị nhưng lại là ký ức tuổi thơ của biết bao đứa trẻ. Cái vị thanh mát của khế cũng đã làm than mát lòng ta. Nó cũng mang hương vị của những câu ca dao, cổ tích, và cũng là dư vị của tình nghĩa con người. Và đó chính là quê hương là nơi ta được sinh ra và lớn lên.

Quê hương là chùm khế ngọt Cho con trèo hái mỗi ngày Quê hương là đường đi học

Con về rợp bướm vàng bay

Xem thêm:  Thơ tình duyên dang dở viết bằng nước mắt của kẻ si tình

Chính nơi ấy ta cũng đã đi qua các con đường bớm rợp vàng bay. Hình ảnh những con bướm vàng cũng vô cùng gần gũi và chân thực. Nó là đặc sắc của làng quê mà thành phố khó lòng có được. Điều này làm ta liên tưởng tới hình ảnh quê hương trong bài thơ của Giang nam. Cũng làm ta nhớ tới những câu thơ của Huy Cận.

Quê hương là con diều biếc

Và Bài học đầu cho con cũng dạy con rằng, quê hương là con diều biếc. Nó bình dị và cứ thế chao nghiêng trên bầu trời của tuổi thơ. Và quê hương cũng là những cánh đồng bát ngát hương lúa. Và cũng là con đò nhỏ khua nước bên sông. Đó là những hình ảnh vô cùng bình dị và tinh tế.

Quê hương là con diều biếc Tuổi thơ con thả trên đồng Quê hương là con đò nhỏ

Êm đềm khua nước ven sông

Và quê hương cũng chính là cầu tre nhỏ, là hoa vàng hoa bí… Là những điều vô cùng giản dị và thân thương trong lòng mỗi người. Chính đó là quê hương nơi chôn rau cắt rốn. Với các vần thơ này ta thấy được một hình ảnh quê hương tươi đẹp với hoa bí vàng, với giậu mồng tơi, với những cánh hoa râm bụt.

Quê hương mỗi người chỉ một Như là chỉ một mẹ thôi

Quê hương nếu ai không nhớ…

Xem thêm:  Bài thơ Về Quê – Nhà thơ Dương Hoàng

Bài Học Đầu Cho Con là những bài học dạy con biết yêu quê hương. Qua bài thơ ta cảm nhận được tình cảm của thi sĩ đối với mảnh đất quê hương thân thương của mình. Đồng hành cùng Thuvientho.com để theo dõi những bài viết đặc sắc hơn nữa nhé! Thân Ái!

Theo Thuvientho.com

Quê hương là gì hở mẹ Mà cô giáo dạy phải yêu Quê hương là gì hở mẹ

Ai đi xa cũng nhớ nhiều

Quê hương là chùm khế ngọt Cho con trèo hái mỗi ngày Quê hương là đường đi học

Con về rợp bướm vàng bay

Quê hương là con diều biếc Tuổi thơ con thả trên đồng Quê hương là con đò nhỏ

Êm đềm khua nước ven sông

Quê hương là cầu tre nhỏ Mẹ về nón lá nghiêng che Là hương hoa đồng cỏ nội

Bay trong giấc ngủ đêm hè

Quê hương là vàng hoa bí Là hồng tím giậu mồng tơi Là đỏ đôi bờ dâm bụt

Màu hoa sen trắng tinh khôi

Quê hương mỗi người chỉ một Như là chỉ một mẹ thôi

Quê hương nếu ai không nhớ…

Bài thơ hay các bạn vừa xem là bài “Bài Học Đầu Cho Con” của tác giả Đỗ Trung Quân. Thuộc danh mục Những Áng Thơ Một Thời Để Nhớ trong Những Tác Phẩm Thơ Tiêu Biểu Và Nổi Tiếng. Hãy cùng đọc và thưởng thức những tác phẩm khác, còn rất nhiều những bài thơ hay đang chờ đợi các bạn!

Bài viết liên quan:

Có Thể Bạn Sẽ Thích:

Cập nhật lần cuối vào ngày 05/08/2021

Thơ Đỗ Trung Quân
Atabook.com - Chia sẻ. Kết nối. Truyền cảm hứng.

Quê hương là gì hở mẹ Mà cô giáo dạy phải yêu Quê hương là gì hở mẹ Ai đi xa cũng nhớ nhiều   Quê hương là chùm khế ngọt Cho con trèo hái mỗi ngày Quê hương là đường đi học Con về rợp bướm vàng bay   Quê hương là con diều biếc Tuổi thơ con thả trên đồng Quê hương là con đò nhỏ Êm đềm khua nước ven sông   Quê hương là cầu tre nhỏ Mẹ về nón lá nghiêng che Là hương hoa đồng cỏ nội Bay trong giấc ngủ đêm hè   Quê hương là vàng hoa bí Là hồng tím giậu mồng tơi Là đỏ đôi bờ dâm bụt Màu hoa sen trắng tinh khôi   Quê hương mỗi người chỉ một Như là chỉ một mẹ thôi Quê hương nếu ai không nhớ...

(Rút trong tập thơ “Cỏ Hoa Cần Gặp”  in năm 1991)



Nhà thơ Đỗ Trung Quân sinh năm 1955 tại Sài Gòn. Ông nổi tiếng với nhiều bài thơ được phổ nhạc và được nhiều người yêu thích như Hương Tràm, Quê hương, Phượng hồng, ... Bài thơ Bài học đầu cho con đã được nhạc sĩ Giáp Văn Thạch phổ nhạc và đặt tên nhạc phẩm này là Quê hương. Khi bài hát được phát qua đài tiếng nói và băng cassette thời đó, có nhiều người thích nhưng cũng có nhiều người ghét, lại có những người thích nghe nhiều đoạn nhưng cứ đến đoạn cuối lại tắt đài đi.

Lý do của chuyện này thì như một tờ báo ngước ngoài đã viết: “Có một điều đáng nói là tuy nổi tiếng nhưng bài thơ cũng gặp không ít phê phán gay gắt, nhất là những người xa nước bởi một câu cuối kết thúc của bài thơ ["sẽ không lớn nổi thành người" - ATABOOK]. Người nghe thật sự bị hụt hẫng khi đang trong tâm trạng bị thuyết phục bởi những hình ảnh quen thuộc thân thương trong ký ức bỗng dưng nơi cuối cùng của bài thơ một âm thanh nghiêm khắc vang lên như kết án những con người lưu lạc... thế là người ta vừa thích vừa ghét, vừa muốn nghe tiếp lại vừa bực bội tắt máy khi sắp đến những dòng cuối cùng...”

Dưới đây là chia sẻ của nhà thơ Đỗ Trung Quân về bài thơ Bài học đầu cho con được tóm lược từ cuộc phỏng vấn của phóng viên Mặc Lâm (đài Á Châu Tự Do - RFA) với nhà thơ:

"Bài này được đăng lần đầu vào năm 1986, xuất xứ của nó là hồi đó tôi đề tặng bé Quỳnh Anh. Quỳnh Anh là con của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh bây giờ. Khi tôi đề tặng thì Quỳnh Anh mới chỉ được một tuổi thôi. (......) Giai đoạn đó thì ai cũng nghèo. Tôi không có gì làm quà cho cháu Quỳnh Anh (........) Thế thì khi tôi tặng như vậy thì tôi chọn một bài thơ cho trẻ con và tôi chọn một thể thơ dễ thuộc, dễ nhớ, đó là thơ 6 chữ, thơ 5 chữ - thơ 6 chữ đó, một thể thơ dễ thuộc ở Việt Nam. Và những hình ảnh thì tôi chọn những hình ảnh rất là gần gũi: cây khế, cầu tre, con diều...


Tôi đăng lần đầu năm 1986 ở báo Khăn Quàng Đỏ. Khi đăng bài này thì người biên tập có bỏ một vài đoạn và thêm một đoạn, đúng ra là một câu, cái câu cuối cùng. Những người biên tập bài này là chị Việt Nga, con của nhà thơ Lê Giang. Chị Việt Nga thì cũng đã mất vị bạo bệnh.

Một khổ thơ “Quê hương là cầu tre nhỏ...” tôi dùng thể thơ 6 chữ thì tự nhiên tôi bỏ lửng. Thông thường một khổ thơ có bốn câu, thế thì thấy tôi bỏ lửng như vậy thì chị Việt Nga đã thêm vào.

Khi tôi thấy họ sửa và bỏ một vài đoạn nên khi đăng lại vào năm 1991 ở trong tập Cỏ Hoa Cần Gặp (thơ, 1991) thì tôi đăng lại nguyên bản, và nguyên bản thì nó có khác với bài đầu tiên do khi đó đã được cắt bớt một vài đoạn

và thêm một câu là "quê hương nếu ai không nhớ, sẽ không lớn nổi thành người. Thật ra mà nói thì nhạc sĩ phổ theo cái bản của năm 1986 chứ không phải là theo bản của năm 1991".


Nhạc sĩ Giáp Văn Thạch và bài hát "Quê hương" phổ từ bài thơ "Bài học đầu cho con" của Đỗ Trung Quân


Bài thơ Bài học đầu cho con của tác giả nào

Nhạc sĩ Giáp Văn Thạch (1951 - ?)
 

Nhạc sĩ Giáp Văn Thạch sinh năm 1951, quê xã An Sơn, huyện Lái Thiêu (nay là thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương), là cán bộ phụ trách lĩnh vực âm nhạc Phòng Biên tập - Văn nghệ Sở Văn hóa Thông tin tỉnh Sông Bé cũ. Ông là một người rất yêu thơ. Trong di cảo của ông, có thể tìm thấy nhiều tình khúc phổ thơ của nhiều nhà thơ như Vũ Quần Phương, Phan Thị Thanh Nhàn, Từ Nguyên Thạch… Hồi đó để tìm một tập thơ không dễ, nên nhạc sĩ Giáp Văn Thạch chủ yếu tìm đọc thơ trên các trang báo. Và đó cũng là cơ duyên ông sáng tác bài hát Quê hương phổ từ bài thơ Bài học đầu cho con của Đỗ Trung Quân đăng trên báo Khăn Quàng Đỏ.

Về thời điểm nhạc sĩ Giáp Văn Thạch sáng tác bài Quê hương hiện vẫn chưa rõ ràng. Có thông tin cho rằng bài hát được sáng tác vào năm 1983, lại có thông tin cho rằng chính xác phải là năm 1986. Còn nhà thơ Từ Nguyên Thạch - người công tác chung với Giáp Văn Thạch tại Phòng Biên tập-Văn nghệ Sở Văn hóa Thông tin Sông Bé, khẳng định rằng nhạc sĩ Giáp Văn Thạch sáng tác Quê hương vào năm 1984 vì "năm đó người viết bài này [tức nhà thơ Từ Nguyên Thạch - ATABOOK] có mời Giáp Văn Thạch đến nhà (quận Bình Thạnh, TP.HCM) dự đầy tháng con gái đầu lòng. Tại đây, Giáp Văn Thạch có ôm đàn hát cho chúng tôi nghe bài Quê hương."

Bài thơ Bài học đầu cho con của tác giả nào

Bút tích của nhạc sĩ Giáp văn Thạch về bài hát Quê hương
 

Tuy nhiên, chính những bài viết của nhà thơ Từ Nguyên Thạch về nhạc sĩ Giáp Văn Thạch cũng có những mâu thuẫn khiến chúng tôi - đội ngũ ATABOOK, khi viết bài này cũng không ...yên tâm. Chẳng hạn, trong bài viết "Những điều chưa biết về tác giả bài hát Quê hương", Từ Nguyên Thạch cho rằng nhạc sĩ Giáp Văn Thạch mất vào tháng 11-1984 khi đang dự lớp tập huấn về sưu tầm dân ca do Viện Nghiên cứu âm nhạc Bộ Văn Hóa tổ chức ở Phan Rang (tỉnh Thuận Hải cũ, nay là tỉnh Ninh Thuận), trong khi ở bài viết "Giáp Văn Thạch và những ước mơ" đăng trên Nguyệt san Pháp Luật TP.HCM tháng 1-2010, nhà thơ này lại cho rằng Giáp Văn Thạch mất năm 1986 tại Bình Thuận (?).

Chắc chắn một ngày nào đó, chúng tôi sẽ quay trở lại chủ đề này sau khi tìm được địa chỉ của bà quả phụ Phạm Thị Vui - vợ của nhạc sĩ Giáp Văn Thạch, cũng như phần mộ của nhạc sĩ tại An Sơn (Thuận An - Bình Dương), vì không thể không buồn khi ngay cả năm mất của một người nhạc sĩ - người sáng tác bài hát Quê hương đã quá quen thuộc với người dân Việt Nam, mới qua đời cách đây chỉ chừng hơn 30 năm mà phần chú thích ảnh cho ông về năm mất, chúng tôi chỉ để dấu hỏi. Đáng buồn thay!

Về phương tiện thông tin đại chúng đầu tiên phát sóng bài hát Quê hương cũng không rõ ràng. Có thông tin cho là đài truyền hình TP. Hồ Chí Minh, lại có thông tin cho rằng đó là Đài Tiếng Nói Việt Nam. Tuy nhiên, ca sĩ chuyên nghiệp đầu tiên thể hiện bài hát Quê hương có thể khẳng định là Ngọc Yến - ca sĩ chủ lực của nhóm nhạc Bách Việt  vào thời điểm đó. [Vậy mà nhà thơ Từ Nguyên Thạch trong bài viết đã dẫn ở trên vẫn nhầm là ca sĩ Bảo Yến - ATABOOK]

.

Dù sao đi nữa, những tranh luận về thời điểm sáng tác bài hát Quê hương hay thời điểm mất của nhạc sĩ Giáp Văn Thạch cũng không còn quá quan trọng, bởi điều quan trọng nhất vẫn là bài hát đã đọng lại trong lòng mỗi người dân đất Việt - dù đang sống trên đất nước này hay đang xa xứ nơi hải ngoại, một tình cảm thiết tha về quê hương Việt Nam và ý thức cội nguồn lại rưng rưng trong trái tim mỗi người khi nghe những giai điệu dung dị và gần gũi này.