Contactor là gì? Khởi động từ là gì? Cách chọn lựa contactor 1 pha, 3 pha như thế nào cho đúng? Hay có mấy loại khởi động từ? Là các câu hỏi chúng ta gặp khá nhiều trên các diễn đàn kỹ thuật điện. Vậy câu trả lời là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu qua nội dung bài viết này nhé! Show
Khởi động từ là gì? Contactor là gì?Contactor là gì? Khởi động từ là gì? Hay công tắc tơ là gì? Trong đó, contactor từ tính là một thiết bị hay công tắc từ tính dùng để đóng hoặc ngắt mạch điện. Cơ cấu đóng ngắt của contactor như thế nào?Có 3 cơ cấu thực hiện việc đóng ngắt của contactor hay khởi động từ được chế tạo, đó là:
Nhưng trên thực tế, loại thông dụng nhất vẫn là cơ cấu điện từ. Vì sao thì các bạn xem tiếp ở phần nội dung bên dưới để tìm câu trả lời nhé! Khởi động từ tiếng Anh là gì?Trong tiếng Anh khởi động từ được dịch là: Contactor. Và thường được anh em kỹ thuật hay viết là công tắc tơ, thay vì gọi là khởi động từ. Nhưng thực ra từ contactor vẫn phổ biến hơn cho dù là tiếng Anh hay tiếng Việt. Chúng ta vẫn thường hay gọi là contactor đúng không nào? Ký hiệu contactor 1 pha 3 phaTuỳ thuộc theo từng tiêu chuẩn khu vực mà công tắc tơ có ký hiệu quy ước khác nhau: bao gồm ký hiệu cho cuộn dây, ký hiệu cho tiếp điểm thường đóng, ký hiệu các tiếp điểm trên contactor dạng thường mở. Chúng ta cùng tìm hiểu các ký hiệu này theo 3 tiêu chuẩn là: Tiêu chuẩn Châu Âu, Tiêu chuẩn Mỹ và Tiêu chuẩn Liên Xô nhé. Các bạn quan sát hình minh hoạ bên dưới: Ký hiệu contactor theo tiêu chuẩnCấu tạo và nguyên lý hoạt động của contactor khởi động từ như thế nào?Về cơ bản, contactor có cấu tạo gồm các phần như sau:
Mạch điều khiển được nối với cuộn dây của nam châm điện. Mạch động lực được nối với tiếp điểm tĩnh của contactor, để nối với tải.
Một vài thông số cơ bản của khởi động từ contactor cần chú ý
Hiệu quả đóng ngắt của contactor
Các tiếp điểm của contactor 3 pha contactor 1 phaTrên các contactor khởi động từ thì các tiếp điểm là một bộ phận, thành phần quan trọng. Hoạt động liên kết với cuộn dây nam châm điện trong việc đóng ngắt nguồn cho các thiết bị động lực như motor, động cơ Vậy tiếp điểm có mấy loại? Và ý nghĩa các tiếp điểm của công tắc tơ 1 pha và 3 pha như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu tiếp nào! Các loại tiếp điểm contactorTiếp điểm thường đóng là gìTiếp điểm thường đóng là tiếp điểm mà khi cuộn dây nam châm điện ở trạng thái không có điện, nhưng tiếp điểm vẫn đóng kín. Tiếp điểm thường hở là gìTiếp điểm thường hở là tiếp điểm mà khi cuộn dây nam châm ở trạng thái không có điện, nhưng tiếp điểm vẫn hở ra. Chúng ta dễ dàng nhận ra rằng 2 loại tiếp điểm này nó ngược trạng thái với nhau đúng không nào? Tiếp điểm chính của công tắc tơLà tiếp điểm có khả năng cho dòng điện lớn đi qua (từ 10A đến cả ngàn ampe, ví dụ như cho phép dòng điện có cường độ đến 2000A đi qua). Thông thường, tiếp điểm chính là dạng tiếp điểm thường hở. Chỉ đóng lại khi có nguồn cấp vào cuộn hút nam châm điện của khởi động từ contactor. Tiếp điểm phụ của contactor 1 pha 3 phaLà tiếp điểm nhỏ hơn, chỉ cho dòng điện có cường độ < 5A đi qua. Khác với tiếp điểm chính, tiếp điểm phụ thường có hai trạng thái:
Các loại contactor hiện có trên thị trườngThực ra có rất nhiều cách phân loại contactor. Và mục đích phân loại contactor nhằm giúp chúng ta dễ dàng trong việc chọn mua thiết bị, hay gửi thông tin cho bộ phận mua hàng của nhà máy để họ tránh mua nhầm thiết bị khởi động từ mà thôi. Theo như mình tìm hiểu thực tế, thì có một vài cách phân loại như sau:
Cách chọn contactor 1 pha hay contactor 3 pha như thế nàoCó khá nhiều cách hay tiêu chí để chúng ta chọn được một loại contactor khởi động từ phù hợp với nhu cầu công việc. Cụ thể, chúng ta hãy xem xét các tiêu chí sau: -Tuổi thọ của thiết bị, hay độ bền của khởi động từ -Mức độ, tần suất sử dụng: Số lượng chu kỳ thao tác trong một giờ mà contactor phải thực hiện Theo tiêu chuẩn IEC-947-4 thì chúng ta có các loại như:
-Thừa số vận hành: Là quan hệ giữa khoảng thời gian đóng và khoảng thời gian của chu kỳ. Ví dụ như: Với tần suất sử dụng 1200 lần thao tác trong 1 giờ, theo chu kỳ là 3 giây. Nếu khoảng thời gian đóng là 1,2 giây thì thừa số vận hành là: 1,2/3 = 0,4 tức là 40%. Các giá trị được tiêu chuẩn hoá của các thừa số vận hành là: 15%, 25%, 40%, 60%. Cách đấu dây khởi động từCách đấu dây cho contactor khởi động từ tuỳ thuộc vào nguồn cấp và ứng dụng mà chúng ta có nhiều cách đấu khác nhau. Trong nội dung bài viết này, mình chia sẻ 2 cách đấu cơ bản theo nguồn cấp đó là: Sơ đồ đấu dây contactor 1 pha cơ bảnDùng nguồn cấp là điện áp 1 pha 220V để cấp nguồn điều khiển. Thông thường chúng ta thấy sơ đồ này trong các tủ điều khiển máy bơm nước trong gia đình. Sơ đồ đấu dây contactor 1 pha cơ bảnSơ đồ đấu dây contactor 3 pha cơ bảnMột trong những sơ đồ cơ bản của việc đấu dây cho contactor khởi động từ 3 pha như hình vẽ bên dưới thể hiện. Đây là mạch khởi động motor có bảo vệ quá nhiệt. Sơ đồ đấu dây contactor 3 pha cơ bảnỨng dụng của công tắc tơ- Tác dụng của khởi động từ trong thực tếTrong thực tế tại các nhà máy. Tác dụng lớn nhất của contactor khởi động từ là dùng để điều khiển đóng mở cấp nguồn cho một số thiết bị điện có công suất tải lớn như: Động cơ công suất lớn; hệ thống làm mát, hệ thống máy trộn, máy quạtvà đa số các khởi động từ trong công nghiệp là loại 3 pha. Ngoài ra, contactor còn dùng nhiều trong các hệ thống vận hành điều khiển dây chuyền khép kín như là một giải pháp tự động hóa bằng phương pháp cơ điện. Mục đích là đảm bảo an toàn cho các thiết bị động lực khi hệ thống có sự cố như quá tải dòng hoặc áp. Bài viết này mình hướng nội dung đến các bạn sinh viên đang học ngành kỹ thuật. Giúp các bạn củng cố thêm kiến thức về các loại thiết bị khí cụ điện như contactor, rơle Nội dung bài viết chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được góp ý và tinh thần chia sẻ rộng rãi của các bạn! Chân thành cảm ơn bạn đọc! Bài viết liên quan |