Cách sử dụng hà thủ ô hiệu quả

Tên khoa học: Fallopia multiflora

Tên Tiếng Anh: Fo-ti

Tìm hiểu chung

Tổng quan về cây hà thủ ô đỏ

Hà thủ ô đỏ là loại cây dây leo, sống lâu năm. Thân quấn, mọc xoắn vào nhau, mặt ngoài thân có màu xanh tía, nhẵn, có vân và có rễ phồng thành củ.

Lá mọc so le, có cuống dài. Phiến lá hình tim, dài 4 – 8cm, rộng 2,5 – 5cm, đầu nhọn, mép hơi lượn sóng, cả hạị mặt đều nhẵn. Hoa nhỏ, đường kính 2mm, mọc cách xa nhau ở kẽ lá. Hoa có 8 nhụy (trong số đó có 3 nhụy hơi dài hơn) với đầu nhụy hình mào gà.

Cây hà thủ ô đỏ thường mọc hoang ở các tỉnh miền núi từ Nghệ An trở ra, tập trung chủ yếu ở Lai Châu, Sơn La, Lào Cai, Hà Giang. Hiện nay, hà thủ ô đỏ được trồng ở nhiều vùng phía Bắc và phía Nam, cây mọc tốt ở Lâm Đồng, Đắc Lắc, Phú Yên, Bình Định.

Tác dụng của hà thủ ô đỏ

Hà thủ đô đỏ đã được sử dụng ở Trung Quốc vì làm trẻ hóa và làm săn chắc da, làm tăng chức năng gan, thận và làm sạch máu. Ngoài ra, công dụng của hà thủ ô đỏ còn có điều trị chứng mất ngủ, xương yếu, táo bón và xơ vữa động mạch. Hà thủ đô đỏ có thể làm tăng khả năng sinh sản, tăng lượng đường trong máu và làm giảm đau nhức bắp thịt và có đặc tính kháng khuẩn chống lại mycobacteria và sốt rét.

Hà thủ đô đỏ có thể được sử dụng cho các mục đích sử dụng khác nhau. Hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ để biết thêm thông tin.

Thành phần hóa học

Cây hà thủ ô đỏ chứa 1,7% anthraglycosid, trong đó có emodin, physcion, rhein, chrysophanol. Ngoài ra, trong hà thủ ô đỏ còn có chứa 1,1% protid, 45,2% tinh bột, 3,1% lipid, 4,5% chất vô cơ, 26,45g các chất tan trong nước, lecitin, rhaponticin (rhapontin, ponticin).

Khi chưa chế biến, thảo dược này có chứa 7,68% tannin; 0,25% dẫn chất anthraquinon tự do; 0,8058% dẫn chất anthraquinon toàn phần. Sau khi chế biến, còn 3,82% tannin; 0,1127% dẫn chất anthraquinon tự do; 0,2496% dẫn chất anthraquinon toàn phần.

Cách sử dụng hà thủ ô hiệu quả

Cơ chế hoạt động của cây hà thủ đô đỏ là gì?

Hiện nay vẫn chưa có đủ nghiên cứu về tác dụng của loại thuốc này. Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng thuốc.

Phân biệt hà thủ ô đỏ với hà thủ ô trắng và củ nâu

Cách sử dụng hà thủ ô hiệu quả

Điểm khác nhau giữa các loại hà thủ ô

Thảo dược này là một vị thuốc Đông y có khả năng giúp trẻ hóa. Chính tác dụng thần kỳ này mà ngày càng nhiều người dùng nó như một cách để “hãm phanh” quá trình lão hóa. Tuy nhiên, hiện nay, tại Việt Nam, có đến 2 loại hà thủ ô là đỏ và trắng. Bên cạnh đó, hà thủ ô đỏ cũng rất dễ bị nhầm lẫn với củ nâu. Do đó, nếu không muốn “ném tiền qua cửa sổ”, tốt nhất bạn nên hiểu rõ về 3 loại củ này để biết cách phân biệt thật giả khi mua nhé.

– Hà thủ ô đỏ: Có hình dáng gần giống với củ khoai lang với mặt ngoài màu nâu đỏ, có nhiều chỗ lồi lõm, cứng chắc, rất khó bẻ. Mặt cắt ngang có lớp vỏ màu nâu sậm, lớp bên trong màu hồng có nhiều bột, ở giữa thường có lõi gỗ cứng. Bột có màu nâu hồng, không mùi, vị đắng chát.

– Hà thủ ô trắng: Còn được gọi là nam hà thủ ô. Đây là loại cây dây leo, thông thường người ta lấy thân thái mỏng dùng thay cho hà thủ ô đỏ. Hà thủ ô trắng thơm nhẹ, vị đắng chát, có nhiều nhựa trắng trên thân lá và không có tác dụng bồi bổ cơ thể như hà thủ ô đỏ.

– Củ nâu: Củ này thường có màu nâu hồng hay nâu tím, hình hơi tròn hoặc bầu dục. Lớp bề ngoài hơi sần sùi hay có xơ gai nhỏ bị cắt ngang hay dọc, cứng, khó bẻ, vị rất chát, se lưỡi. Trong Đông y, củ nâu có tác dụng thanh nhiệt, sát trùng, cầm máu, hoạt huyết, cầm tiêu chảy. Tuy nhiên, do trong củ nâu có chứa nhiều hoạt chất tannin nên dễ gây táo bón, dùng lâu ngày sẽ gây tích tụ chất độc trong cơ thể, hại gan và thận.

Hà thủ ô dạng bột được đánh giá là dễ dùng và vẫn đảm bảo được dược tính vốn có của loại thảo dược này. Sử dụng bột hà thủ ô thường xuyên sẽ giúp cải thiện các vấn đề về sức khỏe như: Tóc bạc sớm, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, bệnh lý về tim, tăng cường đề kháng,… Mặc dù rất có ích cho sức khỏe thế nhưng không phải ai cũng biết cách uống hà thủ ô bột. Bài viết dưới đây sẽ gợi ý cho bạn đọc các cách uống bột hà thủ ô đơn giản, hiệu quả.

Như đã nói, dược liệu hà thủ ô có rất nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, ví dụ như cải thiện các bệnh lý rụng tóc, hay tóc bạc sớm. Không những vậy đây còn là vị thuốc quen thuộc để chữa đau lưng dưới, yếu cơ, yếu khớp gối, tinh thần hồi hộp, liệt nửa người, mất ngủ, chóng mặt, suy nhược thần kinh, chống xơ vữa động mạch,… Ngoài ra sử dụng hà thủ ô còn giúp bạn chống lão hóa, cải thiện hệ miễn dịch của cơ thể, nhuận tràng và điều chỉnh lượng đường trong máu một cách hiệu quả.

Cách sử dụng hà thủ ô hiệu quả
Bột hà thủ ô dễ dùng, đồng thời vẫn giữ được dược tính vốn có

Với những công dụng kể trên thì hà thủ ô là một loại dược liệu quý, hầu hết mọi đối tượng có thể sử dụng nhằm tăng cường sức khỏe.

Trong việc sử dụng hà thủ ô, người ta có thể chế biến chúng thành nhiều dạng nhằm mang đến sự tiện lợi. Ví dụ như hà thủ ô dạng bột, hà thủ ô tươi hoặc khô. Nhiều người thắc mắc hà thủ ô dạng bột có phải hà thủ ô chế không? Thực tế hà thủ ô sau khi thu hoạch, được sơ chế cho hết độc tính mới có thể dùng. Bột hà thủ ô được tán nhuyễn từ hà thủ ô chế. Vì vậy chúng vẫn đảm bảo được hoạt tính cũng như chất lượng vốn có ban đầu. Bạn có thể sử dụng hà thủ ô bột để cải thiện các bệnh lý nêu trên.

Cách làm bột hà thủ ô như sau:

  • Hà thủ ô tươi (bạn nên chọn hà thủ ô đỏ vì có nhiều dưỡng chất hơn hà thủ ô trắng) rửa sạch, thái lát và đem ngâm trong nước vo gạo để loại bỏ độc tố gây nguy hiểm đến sức khỏe.
  • Tiếp đó đem hà thủ ô đã chế đi tán thành bột mịn. Bột hà thủ ô sẽ có màu nâu hồng, vị đắng, mùi thơm nhẹ dịu.
  • Thời gian tốt nhất để uống bột hà thủ ô chính là vào sáng sớm hoặc đầu giờ chiều.

Có rất nhiều cách uống hà thủ ô bột, ví dụ như hòa với nước nóng, kết hợp mật ong, làm thành viên hoàn hoặc ngâm rượu. Nội dung bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết cách uống bột hà thủ ô đơn giản, hiệu quả.

Hà thủ ô nghiền thành bột và uống chung với nước nóng là cách sử dụng phổ biến và cho hiệu quả cao trong điều trị tóc bạc sớm, cải thiện một số bệnh lý.

Cách sử dụng hà thủ ô hiệu quả
Hà thủ ô sau khi tán thành bột có thể đem hòa nước nóng và uống

Cách sử dụng bột hà thủ ô với nước nóng như sau:

  • Bột hà thủ ô được bảo quản trong lọ thủy tinh có nắp đậy kín. Mỗi lần dùng bạn lấy khoảng 2g bột ra cốc, đổ nước nóng vào, khuấy đều, đợi nguội bớt và uống.
  • Mỗi ngày bạn nên uống 4g bột, chia đều 2 lần.
  • Bạn nên uống khi còn ấm để thuốc phát huy công dụng tối đa. Ngoài ra bạn nên lưu ý, uống đến đâu hòa đến đó. Không pha cả bình lớn uống dần trong ngày.
  • Khi hòa bột hà thủ ô uống, bạn không nên dùng chén hay bình bằng kim loại. Nó có thể ảnh hưởng đến hoạt chất của dược liệu hà thủ ô.

Xem thêm

Cao hà thủ ô đỏ có công dụng gì? Cách làm cao hà thủ ô

Mật ong được coi như vị thuốc kháng sinh tự nhiên giúp hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý nguy hiểm. Trong Đông y, mật ong được thêm vào nhằm gia giảm vị đắng vốn có của nhiều bài thuốc.

Với hà thủ ô cũng vậy, gia thêm mật ong sẽ giúp giảm vị đắng của hà thủ ô. Đồng thời cũng giúp cơ thể dễ hấp thụ dưỡng chất hơn. Cách uống bột hà thủ ô với mật ong như sau:

  • Bạn chuẩn bị hà thủ ô bột khoảng 15-20g.
  • Mật ong nguyên chất từ 1-2 thìa cà phê, tùy khẩu vị ưa ngọt của người dùng mà gia giảm tùy ý.
  • Bạn cho bột và mật ong vào cốc thủy tinh, thêm nước sôi, khuấy đều, uống ngay khi còn ấm.

Cách uống hà thủ ô bột phổ biến được nhiều người tin dùng nhất chính là ngâm rượu. Với cách này các dưỡng chất có trong hà thủ ô sẽ thẩm thấu nhanh hơn. Chỉ sau khi ngâm từ 15-20 ngày bạn có thể dùng được ngay.

Cách làm như sau:

  • Bột hà thủ ô đỏ đã chế khoảng 150g.
  • 500ml rượu trắng 40 độ.
  • Cách dùng bột hà thủ ô đỏ như sau: Bột hà thủ ô bạn cho vào bình thủy tinh có nắp đậy, đổ rượu vào ngâm.
  • Sau khoảng 20 ngày bạn lấy ra dùng.
  • Mỗi lần dùng từ 15-20ml, ngày uống 2 lần trong bữa ăn.

Công dụng của rượu hà thủ ô ngâm rượu là:

  • Chống lão hóa, tư âm dưỡng huyết, đồng thời bổ thận ích tinh.
  • Cải thiện các triệu chứng như râu tóc bạc sớm, đau đầu, mất ngủ, ù tai, hoa mắt chóng mặt, ngứa ngáy trên da,…
  • Hỗ trợ điều trị suy nhược thần kinh, huyết áp cao, táo bón, xơ vữa động mạch,…

Ngoài ngâm rượu, pha nước, người bệnh có thể chế biến hà thủ ô thành viên hoàn để tiện lợi khi sử dụng. Theo đó, để làm viên hoàn bạn có thể kết hợp với vừng đen nhằm nâng cao hiệu quả.

Cách sử dụng hà thủ ô hiệu quả
Bạn có thể chế biến hà thủ ô thành viên hoàn và uống

Vừng đen (mè đen) trong Đông y là dược liệu có tính hàn, vị ngọt nhẹ, không độc, công dụng chính là sát trùng, tiêu độc, khử trùng, kháng khuẩn, bồi bổ thể lực, làm sáng mắt, cải thiện tóc bạc sớm…

Cách làm như sau:

  • Bột hà thủ ô bạn chuẩn bị khoảng 300g, vừng đen 300g
  • Vừng đen bạn dùng nước rửa thật sạch, để ráo và sấy khô, nghiền thành bột mịn.
  • Tiếp theo trộn 2 loại bột này với nhau và bảo quản trong lọ thủy tinh để dùng dần.
  • Mỗi lần dùng bạn lấy ra từ 2-3 thìa cà phê bột trộn với mật ong để tạo thành hỗn hợp sền sệt.
  • Nặn chúng thành từng viên hoàn nhỏ bằng đầu ngón tay út.
  • Mỗi lần dùng bạn lấy viên hoàn hà thủ ô ra và uống với nước, ngày sử dụng 2 lần.
  • Hoặc bạn có thể không nặn thành viên hoàn mà hòa trực tiếp với nước ấm và uống.

Sự kết hợp với các vị thuốc như sinh địa, nhẫn đông đằng,… sẽ giúp nâng cao hiệu quả điều trị bệnh của hà thủ ô. Cụ thể cách dùng bột hà thủ ô như sau:

  • Các nguyên liệu như đỗ trọng, nữ trinh tử, ngưu tất và tang diệp mỗi loại 250g.
  • Kim anh tử, tang thầm cao, hạn liên cao, thỏ ty tử, hy thiêm thảo, hắc chi ma cao mỗi thứ 500g.
  • Nhẫn đông đằng và sinh địa mỗi loại 120g.
  • Cuối cùng là 2,25kg bột hà thủ ô.
  • Các dược liệu trên dùng nước rửa sạch sau đó tán thành bột.
  • Trộn chúng với bột hà thủ ô, thêm mật và nặn thành viên hoàn 10g để uống mỗi ngày.
  • Một ngày người bệnh uống 2 lần, mỗi lần 1 viên 10g.

Ngoài các cách uống hà thủ ô bột trên người bệnh có thể kết hợp cùng với sơn tra. Sơn tra là vị thuốc có vị chua ngọt nhẹ, dễ sử dụng. Nó thường được dùng để điều trị các bệnh về tiêu hóa, cải thiện tóc bạc màu sớm.

Cách sử dụng hà thủ ô hiệu quả
Kết hợp bột hà thủ ô và sơn tra giúp nâng cao hiệu quả trị bệnh.

Cách dùng hà thủ ô bột như sau:

  • Bột hà thủ ô đỏ 20g, sơn tra cũng 20g.
  • Sơn tra rửa và đem tán thành bột, trộn đều với hà thủ ô bột.
  • Mỗi lần dùng lấy từ 2-3 thìa cà phê bột ra hòa với nước sôi và uống.

Với những cách sử dụng hà thủ ô bột như gợi ý ở trên chắc chắn sẽ giúp bạn đọc cải thiện nhiều bệnh lý nguy hiểm. Thế nhưng để dược liệu hà thủ ô phát huy công dụng tốt nhất người bệnh cần lưu ý một số điều sau:

  • Những người thể hàn, hay bị tiêu chảy không nên uống bột hà thủ ô.
  • Người bị bệnh ho có đờm, ho lâu ngày không khỏi hay huyết áp thấp cũng không được áp dụng các cách sử dụng bột hà thủ ô.
  • Người có bệnh về dạ dày cũng cần kiêng uống bột hà thủ ô.
  • Người bệnh sử dụng dược liệu theo hướng dẫn, chỉ định của thầy thuốc. Không nên lạm dụng vì có thể gây ra tác dụng phụ với sức khỏe. Sử dụng trong thời gian quá dài sẽ làm gan thận hoạt động kém đi.
  • Khi áp dụng cách dùng hà thủ ô bột thì không được ăn tiết canh động vật, măng chua, thực phẩm có tính cay, ớt, hành tây, tiêu, gừng. Đây là những thực phẩm cần tuyệt đối tránh xa khi dùng hà thủ ô chữa bệnh.

Các cách uống hà thủ ô bột có rất nhiều, như trộn chung với mật ong thành viên hoàn, hòa tan cùng nước ấm rồi uống, hoặc ngâm rượu,… Mỗi phương pháp chế biến, sử dụng sẽ mang lại kết quả khác nhau tùy thuộc vào cơ địa, thói quen sinh hoạt,… Vì vậy để biết uống hà thủ ô bột đúng cách, hiệu quả, bạn nên xin tư vấn từ bác sĩ chuyên y học cổ truyền.