Chỉ số axit uric bao nhiêu phải uống thuốc năm 2024

Chỉ số axit uric thường được dùng để kiểm tra các tình trạng sức khỏe có liên quan đến bệnh gout, sỏi thận...

Purin là chất có trong nội tạng động vật, thịt bò, các thức uống có cồn như rượu, bia... Khi tiêu thụ các loại thực phẩm này, purin sẽ chuyển hóa thành axit uric. Thông thường, axit uric sẽ được hòa tan vào máu, sau đó đào thải ra ngoài qua nước tiểu. Tuy nhiên, do một vài nguyên nhân dẫn tới tình trạng tăng sinh hoặc giảm thải axit uric, làm cho nồng độ axit uric trong máu tăng cao, hình thành các tinh thể muối urat và lắng đọng trong da, các khớp, thận, từ đó gây ra nhiều bệnh lý khác nhau.

Vì vậy, axit uric có vai trò rất quan trọng trong quá trình chẩn đoán và điều trị một số bệnh lý như gout, sỏi thận... Ngoài ra, chỉ số axit uric máu còn được dùng để theo dõi nồng độ axit uric của người bệnh ung thư đang tiến hành hóa trị hoặc xạ trị, đồng thời theo dõi nguy cơ lắng đọng urat ở thận và nguy cơ gây suy thận.

Chỉ số axit uric bao nhiêu phải uống thuốc năm 2024

Nồng độ axit uric tăng cao có thể dẫn đến bệnh gout với biểu hiện đặc trưng là sưng đau ngón chân. Ảnh: Freepik

ThS.BS Phạm Thu Phương, khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, để đo chỉ số axit uric trong máu, người bệnh cần làm xét nghiệm định lượng axit uric. Để có kết quả chính xác, trước khi lấy máu xét nghiệm, người bệnh cần nhịn ăn trong khoảng 4-8 tiếng, không sử dụng thuốc, thực phẩm chức năng hoặc các chất kích thích, đồ uống có cồn. Số liệu thu được từ xét nghiệm này chỉ ra các kết quả như:

Mức độ 1: Nồng độ axit uric trong máu < 6,5 mg/dl (< 380 μmol/lít), bình thường, an toàn.

Mức độ 2: Nồng độ axit uric trong máu 6,5-7,2mg/dl (380-420 μmol/lít), ngưỡng có thể chấp nhận.

Mức độ 3 và 4: Nồng độ axit uric trong máu lần lượt là 7,2 -8,2mg/dl (420-480 μmol/lít) và 8,2-10 mg/dl (480-580 μmol/lít), có thể xuất hiện một vài dấu hiệu của những cơn gout cấp với tần suất tăng cao khi chỉ số axit uric cao.

Mức độ 5 và 6: Nồng độ axit uric trong máu 10-12 mg/dl (580-700 μmol/lít) và > 12 mg/dl (> 700 μmol/lít) thường gặp ở giai đoạn gout mạn tính, khi đã xuất hiện các hạt tophi dưới da.

Chỉ số axit uric bao nhiêu phải uống thuốc năm 2024

Các kỹ thuật viên thực hiện xét nghiệm, phân tích mẫu bệnh phẩm. Ảnh: BVĐK Tâm Anh

Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy chỉ số axit uric trong máu vượt ngưỡng cho phép, tùy theo tình hình sức khỏe của người bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc thích hợp. Lúc này, bên cạnh việc tuân thủ chỉ định trong điều trị, bác sĩ Thu Phương đề nghị trong sinh hoạt hàng ngày, người bệnh cần lưu ý:

Khẩu phần ăn cần giảm lượng đạm bằng cách hạn chế các thực phẩm giàu đạm có gốc purin như hải sản, những loại thịt đỏ như thịt trâu, thịt bò, thịt dê, nội tạng động vật... Các món chua như nem chua, dưa hành muối, hoa quả chua, canh chua... cũng cần tránh vì có thể làm tăng nguy cơ tạo sỏi trong thận. Thay vào đó, người bệnh nên bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ có thể làm chậm quá trình hấp thu đạm, giảm sự hình thành axit uric như atiso, xà lách, cà rốt, bắp cải, dưa leo...

Cẩn trọng khi chọn lựa thức uống, hạn chế sử dụng rượu bia và các loại thức uống có cồn vì có thể làm tăng axit uric trong máu. Mỗi ngày nên bổ sung khoảng 2-3 lít nước lọc. Với những trường hợp không mắc bệnh lý về tim mạch, người bệnh có thể uống các loại nước khoáng có độ kiềm cao như nước soda... để kiềm hóa nước tiểu nhằm tăng đào thải axit uric.

Thường xuyên vận động để duy trì cân nặng lành mạnh. Thừa cân cũng làm tăng nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa, trong khi việc giảm cân quá nhanh, đặc biệt là bằng cách nhịn ăn có thể làm tăng nồng độ axit uric. Vì vậy, người bệnh nên xây dựng một kế hoạch giảm cân lành mạnh bằng cách tập thể dục vừa sức, kết hợp với dinh dưỡng khoa học.

Để duy trì chỉ số axit uric ở mức lành mạnh, người bệnh nên tuân thủ chỉ định của bác sĩ, tái khám định kỳ hoặc gặp bác sĩ ngay khi phát hiện các bất thường.

Nhiều người bệnh thắc mắc chỉ số acid uric bao nhiêu thì bị gout. Nồng độ acid uric trong máu tăng cao, vượt qua mức bình thường là nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh gout. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp đều xảy ra theo cơ chế này. Do đó, để biết chính xác về tình trạng bệnh lý của mình, người bệnh nên khám định kỳ, nhằm kiểm soát chỉ số acid uric luôn ở ngưỡng ổn định, đảm bảo hạn chế gặp phải các vấn đề sức khỏe đáng lo ngại.

Chỉ số axit uric bao nhiêu phải uống thuốc năm 2024

Chỉ số acid uric bình thường là bao nhiêu?

Chỉ số acid uric (UA) bình thường nằm trong khoảng từ 2,5 – 7,0 mg/dL ở nam và 1,5 – 6,0 mg/dL ở nữ. Acid uric là sản phẩm dị hóa cuối cùng của quá trình chuyển hóa nucleotide purine ngoại sinh và nội sinh ở người. Hợp chất này tồn tại trong huyết thanh/ huyết tương, mô và tế bào với điều kiện sản xuất và đào thải ổn định. Hầu hết các mô trong cơ thể đều có khả năng tạo ra acid uric, tuy nhiên quá trình đào thải chủ yếu chỉ diễn ra ở thận. (1)

Chỉ số acid uric bao nhiêu thì bị gout?

Tăng acid uric máu là nguyên nhân gây ra bệnh gout. Chỉ số acid uric cao được xác định như sau: (2)

  • \>6,0 mg/dL ở nữ
  • 7,0 mg/dL ở nam
  • Trẻ em và thanh thiếu niên là >5,5 mg/dL

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tăng acid uric trong máu không gây ra bệnh gout. Gút có thể tự khỏi, triệu chứng biến mất trong vòng vài ngày hoặc vài tuần trong khi chỉ số acid uric vẫn vượt ngưỡng ổn định.

Chỉ số axit uric bao nhiêu phải uống thuốc năm 2024

Acid uric tích tụ trong cơ thể như thế nào?

Purin là hợp chất hóa học tồn tại trong tất cả các mô của cơ thể và thực phẩm. Purin trong cơ thể liên tục được xử lý và chuyển hóa thành acid uric. Thận thực hiện chức năng lọc acid uric trong máu và đào thải ra khỏi cơ thể qua đường nước tiểu. Tuy nhiên, acid uric dư thừa có thể tích tụ trong máu, liên kết thành dạng tinh thể. Đây là nguyên nhân gây ra bệnh gout và các tình trạng viêm khớp, sưng đau khớp, mất cử động khớp.

Tinh thể acid uric tích tụ chủ yếu ở khớp nhưng cũng có thể xuất hiện ở da, thận và nhiều cơ quan khác trên cơ thể.

Tình trạng này có nguy hiểm không?

Tình trạng tăng acid uric máu khiến acid uric kết tụ lại thành tinh thể sắc nhọn, lắng đọng ở các khớp, gây ra bệnh gout và nhiều dạng viêm khớp đáng lo ngại. Ngoài ra, hợp chất này cũng có thể tích tụ trong thận, dẫn đến hình thành sỏi thận.

Người bệnh rất khó nhận biết cơ thể đang bị tăng acid uric máu, đặc biệt là khi chỉ số chỉ tăng nhẹ. Tuy nhiên, theo thời gian, tình trạng này có nguy cơ dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, thậm chí gây tổn thương vĩnh viễn đối với một số cơ quan sau đây:

Chỉ số axit uric bao nhiêu phải uống thuốc năm 2024

  • Xương
  • Khớp
  • Gân
  • Dây chằng

Nồng độ acid uric cao đồng thời cũng có mối liên hệ với các tình trạng bệnh lý khác, điển hình như:

  • Bệnh thận
  • Bệnh tim mạch
  • Huyết áp cao
  • Bệnh tiểu đường
  • Bệnh gan nhiễm mỡ
  • Hội chứng chuyển hóa

Chỉ số axit uric bao nhiêu phải uống thuốc năm 2024

Các phương pháp giúp kiểm tra nồng độ acid uric?

Để kiểm tra nồng độ acid uric trong cơ thể, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện các phương pháp xét nghiệm sau đây: (3)

1. Xét nghiệm nước tiểu

Người bệnh cần thu thập nước tiểu trong vòng 24 giờ vào hộp đựng, bảo quản trong tủ lạnh và gửi đến bác sĩ. Các trường hợp cần thực hiện xét nghiệm này bao gồm:

  • Xuất hiện các triệu chứng của sỏi thận, bao gồm: Đau dữ dội vùng bụng dưới, đau bên hông, háng hoặc lưng, có lẫn máu trong nước tiểu, thường xuyên muốn đi tiểu, không thể đi tiểu hoặc tiểu lắt nhắt, đau khi tiểu tiện, nước tiểu đục, có mùi hôi, buồn nôn, nôn mửa, sốt, ớn lạnh….
  • Người bệnh đang bị bệnh gout và bác sĩ yêu cầu theo dõi nguy cơ mắc bệnh sỏi thận.

2. Xét nghiệm máu

Bác sĩ lấy máu của người bệnh qua đường tĩnh mạch cánh tay. Sau đó, máu sẽ được thu vào lọ hoặc ống nghiệm. Lúc này, người bệnh có thể cảm thấy khó chịu nhưng triệu chứng sẽ nhanh chóng biến mất. Xét nghiệm máu kiểm tra nồng độ acid uric thường được chỉ định trong các trường hợp sau:

  • Xuất hiện triệu chứng bệnh gout ở ngón chân cái, mắt cá chân, đầu gối như đau nhức, sưng tấy, đỏ…
  • Đã hoặc đang điều trị ung thư

Thông thường, người bệnh không cần bất kỳ sự chuẩn bị đặc biệt nào trước khi làm xét nghiệm máu. Tuy nhiên, người bệnh cần hỏi ý kiến bác sĩ nếu đang sử dụng hoặc muốn ngưng dùng các loại thuốc như: Aspirin (có thể ảnh hưởng đến nồng độ acid uric trong máu), Niacin (vitamin B-3)…

Chỉ số axit uric bao nhiêu phải uống thuốc năm 2024

Cần làm gì nếu chỉ số acid uric quá cao?

Sau khi biết chỉ số acid uric bao nhiêu thì bị gout, người bệnh nên tìm hiểu phương pháp kiểm soát hiệu quả khi giá trị acid uric quá cao. Quá trình điều trị phụ thuộc vào triệu chứng hoặc mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm/ nhiễm trùng đang mắc phải. (4)

Điều trị gout cần kết hợp các thuốc chống viêm, thuốc hạ acid uric máu và dự phòng cơn gout cấp xảy ra. Khi có các biến chứng của gout như nhiễm trùng hạt tophi, sỏi thận, suy thận, các bệnh phối hợp như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, béo phì,.., bệnh nhân cần được thăm khám toàn diện và đưa ra phác đồ điều trị thích hợp.

Bên cạnh điều trị bằng thuốc, người bệnh nên áp dụng các biện pháp hỗ trợ kiểm soát nồng độ acid uric như sau:

  • Duy trì cân nặng ổn định: Thừa cân, béo phì có nguy cơ làm tăng mức độ viêm trong cơ thể và thúc đẩy quá trình hình thành acid uric. Các tế bào mỡ cũng có khả năng làm tích tụ acid uric trong cơ thể, tạo áp lực cho thận, gây cản trở chức năng lọc chất độc. Do đó, kiểm soát cân nặng ở mức ổn định là biện pháp quan trọng, giúp kiểm soát chỉ số acid uric.
  • Uống nhiều nước (ít nhất 8 – 10 ly/ ngày): Người bệnh cần uống nhiều nước để đảm bảo quá trình hydrat hóa diễn ra ổn định, thúc đẩy thận lọc chất thải và loại bỏ độc tố nhanh hơn.
  • Kiểm soát insulin: Nồng độ acid uric cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, đặc biệt là những người gặp phải tình trạng kháng insulin cao. Vì vậy, người bệnh cần theo dõi và kiểm tra nồng độ insulin để kiểm soát tốt chỉ số này.
  • Giảm căng thẳng: Kiểm soát tốt căng thẳng cũng là biện pháp quan trọng giúp cơ thể khỏe mạnh và hạn chế nguy cơ nhiễm trùng. Tâm lý lo âu, stress liên tục sẽ kích thích thần kinh, làm tăng mức độ viêm nhiễm, khiến nồng độ acid uric càng tăng cao. Biện pháp hữu ích là nên tập thở sâu, thiền, yoga, tập thể dục đều đặn và hạn chế sử dụng thiết bị điện tử.
  • Đi khám kịp thời nếu cơ thể xuất hiện các triệu chứng: Các khớp sưng đau, đỏ, khó đi tiểu, đau khi tiểu, mệt mỏi, buồn nôn, sốt, ớn lạnh, đi tiểu thường xuyên, đi tiểu ra máu…
  • Kiểm soát và điều chỉnh chế độ ăn uống: Tiêu thụ thực phẩm giàu purin sẽ làm tăng nồng độ acid uric trong máu và gây ảnh hưởng đến hoạt động tiêu hóa. Chế độ ăn giàu protein, rượu… cũng có thể gây ra những tác động tương tự. Ngoài ra, người bệnh cũng nên cắt giảm lượng đường trong thực đơn hàng ngày, ăn nhiều món ít carb, tăng cường bổ sung chất xơ để điều chỉnh chỉnh số acid uric trong máu.

Chỉ số axit uric bao nhiêu phải uống thuốc năm 2024

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.

Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…

BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Trên đây là tổng hợp tất cả thông tin giải đáp liên quan đến thắc mắc Chỉ số acid uric bao nhiêu thì bị gout. Hy vọng với những chia sẻ này, người bệnh đã có thể nhiều cập nhật mới trong việc theo dõi, chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa bệnh, giúp hạn chế tối đa các biến chứng đáng lo ngại về sau.