Phân tích Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi hay nhất
Dàn ý phân tích bài thơ Cảnh ngày hè1. Mở bài Show
2. Thân bài a. 6 câu thơ đầu: Bức tranh thiên nhiên và cuộc sống – Câu 1: hoàn cảnh đặc biệt của tác giả – Bức tranh thiên nhiên, cảnh vật
– Bức tranh cuộc sống: tác giả đã sử dụng thính giác để cảm nhận cuộc sống, dùng âm thanh để tái hiện lại sinh động và chân thực bức tranh cuộc sống
=> Bằng sự cảm nhận tinh tế của tất cả các giác quan, sự tinh tế trong cách cảm nhận và tình yêu thiên nhiên sâu sắc, tác giả đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên và cuộc sống ngày hè với tất cả màu sắc, đường nét, âm thanh, tất cả luôn căng tràn sự sống. b. 2 câu thơ còn lại: Vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ
3. Kết bài Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ: sử dụng thể thơ Đường luật, hình ảnh thơ độc đáo đã cho chúng ta cảm nhận được vẻ đẹp của bức tranh cảnh ngày hè. Đặc biệt, qua đó giúp chúng ta cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi – một tình yêu thiên nhiên sâu sắc, một tấm lòng trọn đời lo cho dân cho nước. Xem thêm: Dàn ý phân tích Cảnh ngày hè Cảm nhận Cảnh ngày hè siêu hay
Dàn ý Cảm nhận về bài thơ Cảnh ngày hèDàn ý số 11. Mở bài - Giới thiệu vài nét về tác giả Nguyễn Trãi + Nguyễn Trãi (1380 - 1442) là một nhà chính trị, nhà văn, nhà quân sự lỗi lạc, danh nhân văn hoá thế giới, có đóng góp to lớn vào sự phát triển của văn học và tư tưởng Việt Nam. - Giới thiệu bài thơ Cảnh ngày hè. + Bài thơ Cảnh ngày hè là một trong những tác phẩm nổi tiếng của Nguyễn Trãi, phản ánh vẻ đẹp độc đáo của bức tranh ngày hè và tâm hồn yêu thiên nhiên, đất nước, con người của nhà thơ. 2. Thân bài a) Khái quát về bài thơ Cảnh ngày hè - Hoàn cảnh sáng tác:
b) Phân tích, cảm nhận về bài thơ +) Bức tranh thiên nhiên và con người vào ngày hè - Bức tranh thiên nhiên tràn đầy sức sống, cảnh vật tươi tắn, rực rỡ
=> Tác giả sử dụng những hình ảnh thơ gần gũi, quen thuộc, độc đáo và có sự phá cách, khác hẳn với những hình ảnh thơ mang tính ước lệ, tượng trưng vốn thường được sử dụng trong Đường thi. - Bức tranh cuộc sống con người sôi động, náo nhiệt + Âm thanh: Tiếng ve dắng dỏi -> tiếng đàn. Tiếng chợ cá lao xao -> Âm thanh của cuộc sống thanh bình. => Âm thanh sôi động, dân dã gắn với cuộc sống đời thường thể hiện được nhịp sống ấm no hạnh phúc của nhân dân + Hình ảnh: chợ cá làng ngư phủ, lầu tịch dương => Bức tranh cảnh ngày hè có sự kết hợp hài hòa giữa màu sắc và âm thanh, giữa cảnh vật và con người:
+) Vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ - Tình yêu thiên nhiên say đắm:
=> Tác giả đắm chìm trong vẻ đẹp của thiên nhiên ngày hè. Tâm hồn nhà thơ Nguyễn Trãi được hòa vào thiên nhiên, nói lên được tác giả là người rất yêu đời, yêu cuộc sống. - Ước nguyện của tác giả và tình yêu nước, thương dân sâu sắc: “Dễ có Ngu cầm đàn một tiếng + Ung dung, tự tại, không muốn vướng bận đến chuyện quan trường nhưng vẫn luôn nghĩ về dân, về nước. -> Tác giả khao khát muốn đem tài trí của mình để cống hiến cho đất nước, cho dân tộc + Tác giả mong có cây đàn của vua Ngu Thuấn để hát ca mong muốn mang lại cuộc sống ấm no, sung túc, yên vui cho nhân dân muôn nơi. -> Tấm lòng yêu thương nhân dân. Ước mong, khát vọng cao đẹp về một cuộc sống thái bình, hạnh phúc cho muôn dân => Lúc nào, Nguyễn Trãi cũng khao khát mang lại cuộc sống hạnh phúc ấm no cho dân. Đó là tình yêu cuộc sống, yêu con người và trách nhiệm đối với dân với nước. 3. Kết bài - Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
- Nêu cảm nhận của em về bài thơ. Dàn ý số 21. Mở bài - Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
2. Thân bài - Bức tranh cảnh ngày hè nổi lên với bức tranh thiên nhiên ngày hè rực rỡ:
=> Cảnh vật ngày hè tươi tắn tràn đầy sức sống - Nghệ thuật ngôn từ được sử dụng:
- Nhà thơ đã cảm nhận cái tinh tế, thú vị của ngày hè qua thị giác và thính giác:
=> Tâm hồn nhà thơ Nguyễn Trãi được hòa vào thiên nhiên, nói lên được tác giả là người rất yêu đời, yêu cuộc sống. - Tình yêu nước thương dân của Nguyễn Trãi:
3. Kết bài Nhấn mạnh lại tình yêu thiên nhiên của tác giả đồng ca ngợi đức tính tốt đẹp của bậc thi nhân dù xin cáo quan về ở ẩn nhưng vẫn một lòng lo cho sự nghiệp chung đất nước. Tìm hiểu bài thơ Cảnh ngày hè, mẫu số 1:I. Tìm hiểu chung: - Giới thiệu về ''Quốc âm thi tập'' gồm có 254 bài thơ viết bằng chữ Nôm. II. Tìm hiểu bài thơ: 1. Cảm nhận chung: 2. Phân tích: a. Sự giao cảm với thiên nhiên, tạo vật trong tâm hồn Ức Trai: b. Niềm khao khát ấm no, hạnh phúc cho nhân dân: III. Tổng kết: 1. Nội dung: Bài thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên trong tâm hồn Ức Trai, bên cạnh đó toả sáng vẻ đẹp tâm hồn của con người cả cuộc đời vì dân, vì nước. Tiếng lòng của Nguyễn Trãi - Gương báu răn mình. 2. Nghệ thuật: Thể thơ của Trung Quốc được vận dụng sáng tạo. Kết hợp hài hoà màu sắc và âm thanh, hình ảnh gần gũi, bình dị. Như vậy chúng tôi đã gợi ý Tìm hiểu bài thơ Cảnh ngày hè bài tiếp theo, các em chuẩn bị cho phần Nỗi lòng Nguyễn Trãi qua bài thơ Cảnh ngày hè và cùng với phần Một số vấn đề về nội dung và nghệ thuật của Cảnh ngày hè để có thể hiểu rõ hơn về nội dung này. Soạn bài Cảnh ngày hè1. Trong bài thơ có nhiều động từ diễn tả trạng thái của cảnh ngày hè, đó là những động từ nào, trạng thái của cảnh được diễn tả ra sao? 2. Cảnh ở đây có sự hài hòa giữa âm thanh và màu sắc, cảnh vật và con người. Anh (chị) hãy phân tích và làm sáng tỏ. 3. Nhà thơ đã cảm nhận cảnh vật bằng những giác quan nào? Qua sự cảm nhận ấy, anh (chị) thấy Nguyễn Trãi là người có tấm lòng như thế nào đối với thiên nhiên? 4. Hai câu thơ cuối cho ta hiểu tấm lòng của Nguyễn Trãi đối với người dân như thế nào? Âm điệu câu thơ lục ngôn (sáu chữ) kết thúc bài thơ khác âm điệu những câu thất ngôn (bảy chữ) như thế nào? Sự thay đổi âm điệu như vậy có tác dụng gì trong việc thể hiện tình cảm của tác giả? 5. Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là gì? - Lòng yêu thiên nhiên - Lòng yêu đời, yêu cuộc sống - Khát vọng về cuộc sống thái bình, hạnh phúc cho nhân dân Từ việc lí giải cách lựa chọn của mình, anh (chị) hãy làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi qua bài thơ. Lời giải: Câu 1 trang 118 - SGK Ngữ Văn 10:Trong bài thơ có nhiều động từ diễn tả trạng thái của cảnh ngày hè, đó là những động từ nào, trạng thái của cảnh được diễn tả ra sao? Trả lời: Miêu tả cảnh ngày hè, tác giả đã sử dụng các tính từ, động từ, từ láy có sức gợi hình tượng và cảm giác. Ở câu 2,3,4,5,6 là các từ: đùn đùn, giương, phun, đỏ, tiễn, lao xao, dắng dỏi. Từ đùn đùn gợi tả sắc xanh thẫm của tán hòe lớp lớp, liên tiếp tuôn ra, giương rộng ra, từ phun gợi sự nổi bật, bắt mắt của hoa lựu; tiễn (ngát, nức) gợi tả sức lan tỏa của hương sen, từ lao xoa, dắng dỏi đảo lên trước chợ cá, cầm ve làm nổi bật âm săc rộn ràng, râm ran rất riêng của mùa hè. Dưới cái nhìn của tác giả, những sự vật vốn tĩnh trở nên động. Chuyển tĩnh thành động, sự cảm nhận cảnh ngày hè của nhà thơ bộc lộ rõ tình yêu sự sống sinh sôi, cái động của thiên nhiên, cảnh vật phản ánh cái động trong lòng người. Câu 2 trang 118 - SGK Ngữ Văn 10 tập 1:Cảnh ở đây có sự hài hòa giữa âm thanh và màu sắc, cảnh vật và con người. Anh (chị) hãy phân tích và làm sáng tỏ. Trả lời: Bức tranh mùa hè: Cảnh ngày hè hiện ra thật đẹp, đầy sức sống với những chi tiết cụ thể, sinh động: tán hòe xanh thẫm che rợp, thạch lựu bên hiên nhà còn phun màu đỏ, sen hồng trong ao ngát mùi hương, tiếng lao xao vọng lại từ làng chài, tiếng ve như tiếng đàn vang dội lên. Bức tranh cho thấy sức sống sinh sôi rạo rực khắp nơi nơi. Âm thanh và màu sắc, cảnh vất và con người như đang hài hòa trong sự vận động của quy luật sinh sôi. Câu 3 trang 118 - SGK Ngữ Văn 10 tập 1:Nhà thơ đã cảm nhận cảnh vật bằng những giác quan nào? Qua sự cảm nhận ấy, anh (chị) thấy Nguyễn Trãi là người có tấm lòng như thế nào đối với thiên nhiên? Trả lời: Bức tranh ngày hè sinh động không những được gợi tả bằng hình ảnh, màu sắc, âm thanh, sự chuyển động tinh tế của sự vật mà còn thể hiện ở nhịp điệu, tiết tấu. Đọc bài thơ ta như thấy nhà thơ đang mở ra tất cả những giác quan của mình để đón nhận những vang dội của thiên nhiên và của nhịp sống con người. Sắc thái của cảnh vật trong bức tranh về sự sống mùa hè đã cho thấy tâm trạng phấn chấn trước vẻ đẹp của cuộc sống, đã phá vỡ cái tĩnh tại của cuộc sống nhàn dật thuần túy, qua đó bộc lộ niềm quyến luyến, tha thiết với cuộc đời Câu 4 trang 118 - SGK Ngữ Văn 10 tập 1:Hai câu thơ cuối cho ta hiểu tấm lòng của Nguyễn Trãi đối với người dân như thế nào? Âm điệu câu thơ lục ngôn (sáu chữ) kết thúc bài thơ khác âm điệu những câu thất ngôn (bảy chữ) như thế nào? Sự thay đổi âm điệu như vậy có tác dụng gì trong việc thể hiện tình cảm của tác giả? Trả lời: Nỗi lòng của nhà thơ đối với đời, với cuộc sống nhân dânthể hiện rõ nét ở hai câu cuối bài. Ông nói đến cây đàn của Ngu Thuấn với mong ước thanh bình, no đủ cho nhân dân. Niềm tha thiết gắn bó với đời được cụ thể bằng niềm mong mỏi giàu đủ cho nhân dân. Ngay cả trong không gian nhàn dật, ý thức nhập thế, giúp đời luôn thường trực trong tâm hồn Nguyễn Trãi. Câu thơ cuối chỉ có 6 tiếng, âm điệu thơ mềm mại, dàn trải giúp thể hiện được cái niềm vui, khát vọng mênh mang của nhà thơ về một cuộc sống no ấm cho tất cả mọi người Câu 5 trang 119 - SGK Ngữ Văn 10 tập 1: Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là gì? - Lòng yêu thiên nhiên - Lòng yêu đời, yêu cuộc sống - Khát vọng về cuộc sống thái bình, hạnh phúc cho nhân dân Từ việc lí giải cách lựa chọn của mình, anh (chị) hãy làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi qua bài thơ. Trả lời: Sắc thái của cảnh vật trong bức tranh về sự sống mùa hè đã cho thấy tâm trạng phấn chấn trước vẻ đẹp của cuộc sống,đã phá vỡ cái tĩnh tại của cuộc sống nhàn dật thuần túy, qua đó bộc lộ niềm quyến luyến, tha thiết với cuộc đời.Nỗi lòng của nhà thơ đối với đời, với cuộc sống nhân dânthể hiện rõ nét ở hai câu cuối bài. Ông nói đến cây đàn của Ngu Thuấn với mong ước thanh bình, no đủ cho nhân dân. Niềm tha thiết gắn bó với đời được cụ thể bằng niềm mong mỏi giàu đủ cho nhân dân. Ngay cả trong không gian nhàn dật, ý thức nhập thế, giúp đời luôn thường trực trong tâm hồn Nguyễn Trãi.
LUYỆN TẬP Câu 1 - Luyện tập trang 119 - SGK Ngữ Văn 10 tập 1: Cảm nhận của anh (chị) về vẻ đẹp thiên nhiên và tâm hồn Nguyễn Trãi qua bài thơ. Trả lời: Cảnh và tình trong bài thơ được kết hợp hài hòa. Tả cảnh ngày hè, bài thơ là một bức tranh tràn đầy sức sống. Sức sống của sự vật trong bức tranh tả cảnh mùa hè cũng thể hiện cảm xúc, niềm yêu đời trong tâm hồn nhà thơ. Cảnh gợi cảm xúc, cảm xúc chi phối cái nhìn và tái hiện cảnh vật. Giải các bài tập Tuần 13 SGK Ngữ văn 10 •Tỏ lòng (Thuật Hoài) •Cảnh ngày hè (Nguyễn Trãi) •Tóm tắt văn bản tự sự (dựa theo nhân vật chính) •Viết bài làm văn số 3 Bài trước Bài sau Cảm nhận về bài thơ Cảnh ngày hè (Nguyễn Trãi)THPT Sóc Trăng Send an email 0 26 phút  Cảm nhận về bài thơ Cảnh ngày hè gồm hướng dẫn làm bài chi tiết cùngtuyển tập top 4 bài văn hayvà đầy đủ ý phân tích, cảm nhận nội dung bài thơ Cảnh ngày hè (Nguyễn Trãi). Cùng tham khảo ngay… Bạn đang xem: Cảm nhận về bài thơ Cảnh ngày hè (Nguyễn Trãi) Nội dung Bài viết gần đây
I. Hướng dẫn cảm nhận về bài thơ Cảnh ngày hè của Nguyễn TrãiĐề bài:Em hãy nêu cảm nhận bài thơ Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi. 1. Phân tích đề– Yêu cầu của đề bài:nêu cảm nhận về bài thơ Cảnh ngày hè. – Phạm vi tư liệu, dẫn chứng:từ ngữ, chi tiết, hình ảnhtiêu biểu trong bài thơCảnh ngày hè. – Phương pháp lập luận chính: phân tích, cảm nhận. 2. Hệ thống luận điểm– Luận điểm 1:Bức tranh thiên nhiên và con người vào ngày hè + Bức tranh thiên nhiên tràn đầy sức sống, cảnh vật tươi tắn, rực rỡ + Bức tranh cuộc sốngcon người sôi động, náo nhiệt. – Luận điểm 2: Vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ +Tình yêu thiên nhiên say đắm. + Ước nguyệncủa tác giả và tình yêu nước, thương dân sâu sắc. II. Dàn ý chi tiếtcảm nhận bài Cảnh ngày hè1. Mở bài – Giới thiệu vài nét về tác giả Nguyễn Trãi + Nguyễn Trãi (1380 – 1442)là một nhà chính trị, nhà văn, nhà quân sự lỗi lạc,danh nhânvăn hoá thế giới, có đóng góp to lớn vào sự phát triển của văn học và tư tưởng Việt Nam. – Giới thiệu bài thơ Cảnh ngày hè. + Bài thơ Cảnh ngày hè là một trong những tác phẩm nổi tiếng của Nguyễn Trãi,phản ánh vẻ đẹp độc đáo của bức tranh ngày hè và tâm hồn yêu thiên nhiên, đất nước, con người của nhà thơ. 2. Thân bài a) Khái quát về bài thơ Cảnh ngày hè – Hoàn cảnh sáng tác: +Bài thơ ra đời trong những năm Nguyễn Trãi nhàn quan, không được vua tin dùng như trước. + Bài thơ Cảnh ngày hè là bài số 43 trong mục Bảo kính cảnh giới(gương báu răn mình),phần vô đề của Quốc âm thi tập. b) Phân tích, cảm nhận về bài thơ +) Bức tranh thiên nhiên và con người vào ngày hè –Bức tranh thiên nhiên tràn đầy sức sống, cảnh vật tươi tắn, rực rỡ + “hoa hòe, thạch lựu, hồng liên” -> Hình ảnh thơbình dị, gần gũi, quen thuộc. + Màu sắc: màu xanh của cây hòe, màu đỏ của cây thạch lựu, màu hồng của hồng liên -> những màu sắc tươi tắn, rực rỡ, căng tràn nhựa sống. + Các động từ mạnh: đùn đùn, giương, phun, tiễn-> Thể hiện trạng thái của cảnh vật: dù là cuối ngày nhưng sức sống căng tràn, bên trong sự vật tuôn trào ra ngoài không dứt. => Tác giả sử dụng những hình ảnh thơ gần gũi, quen thuộc, độc đáo và có sự phá cách, khác hẳn với những hình ảnh thơ mang tính ước lệ, tượng trưng vốn thường được sử dụng trong Đường thi. – Bức tranh cuộc sốngcon người sôi động, náo nhiệt + Âm thanh:
=>Âm thanh sôi động, dân dã gắn với cuộc sống đời thườngthể hiện được nhịp sống ấm no hạnh phúc của nhân dân +Hình ảnh: chợ cá làng ngư phủ, lầu tịch dương => Bức tranh cảnh ngày hè có sự kết hợp hài hòa giữa màu sắc và âm thanh, giữa cảnh vật và con người:
+)Vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ –Tình yêu thiên nhiên say đắm: + Cảm nhận qua thị giácvới: những tán láxanh cây hòe, màu đỏ rực của thạch lựu,hình ảnh người dân làng chài mỗi sớm thức dậy và bóng người kéo lưới buổi chiều tà. + Cảm nhận quathính giác:tiếng ve kêu ran cả khoảng không gian,tiếng lao xao đông đúc của chợ cá. + Cảm nhận qua khứugiác vớihương sen thoảng theo gió. => Tác giả đắm chìm trong vẻ đẹp của thiên nhiên ngày hè. Tâm hồn nhà thơ Nguyễn Trãi được hòa vào thiên nhiên, nói lên được tác giả là người rất yêu đời, yêu cuộc sống. – Ước nguyệncủa tác giả và tình yêu nước, thương dân sâu sắc: “Dễ có Ngu cầm đàn một tiếng Dân giàu đủ, khắp đòi phương” + Ung dung, tự tại, không muốn vướng bận đến chuyện quan trường nhưng vẫnluôn nghĩ về dân, về nước. ->Tác giả khao khát muốn đem tài trí của mình để cống hiến cho đất nước, cho dân tộc + Tác giả mong có cây đàn của vua Ngu Thuấn để hát ca mong muốn mang lại cuộc sống ấm no, sung túc, yên vui cho nhân dân muôn nơi. ->Tấm lòng yêu thương nhân dân. Ước mong, khát vọng cao đẹp về một cuộc sống thái bình, hạnh phúc cho muôn dân =>Lúc nào, Nguyễn Trãi cũng khao khát mang lại cuộc sống hạnh phúc ấm no cho dân. Đó là tình yêu cuộc sống, yêu con người và trách nhiệm đối với dân với nước. 3. Kết bài – Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ. + Nội dung:Thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống và khát vọng xã hội phồn vinh, nhân dân no đủ, đất nước thịnh vượng của người nghệ sĩ hết lòng vì nước, vì dân. + Đặc sắc nghệ thuật:Vận dụng sáng tạo thể thơ Đường luật,đan xen câu 6 chữ và câu 7 chữ; ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, gầnvới lời ăn tiếng nói hàng ngày;bút pháp tả cảnh ngụ tình đặc trưng của văn học trung đại. – Nêu cảm nhận của em về bài thơ. Phân tích bài thơ Cảnh ngày hè của Nguyễn TrãiTHPT Sóc Trăng Send an email 0 27 phút Phân tích Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi là một trong những đề bài tập làm văn chủ chốt khi nghiên cứu, tìm hiểu về tác phẩm Cảnh ngày hè.Vì vậy, ở bài viết này THPT Sóc Trăngsẽ hướng dẫn chi tiết các bước để có một bài phân tích Cảnh ngày hè đầy đủ và hay nhất. Cùng tham khảo nhé! Nội dung
Soạn bài: Cảnh ngày hè (trong 10 phút)Bố cục: - Sáu câu thơ đầu: Vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên ngày hè. - Hai câu thơ cuối: Vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ: yêu thiên nhiên nhiên say đắm và tấm lòng yêu nước thương dân. Đọc - Hiểu Câu 1 Các động từ diễn tả trạng thái của cảnh ngày hè - Động từ: đùn đùn, phun, tiễn. => Bằng một loạt những động từ tác giả đã vẽ lên bức tranh thiên nhiên mùa hè đầy sự chuyển biến rõ rệt, tất cả đều nằm trong trạng thái bung tỏa với sức sống căn tràn, mạnh mẽ để khoe sắc, khoe hương. Câu 2 Sư hài hòa giữa âm thanh và màu sắc, cảnh vật và con người được thể hiện như sau: - Màu sắc: hoa lựu đỏ, hoa hòe xanh, hoa hồng liên tri => Những màu sắc cơ bản nhất về mùa hè nhưng không phải ai cũng nhận ra, tươi mát có, dịu dàng có. Sự kết hợp đầy tuyệt vời của màu sắc đã vẽ lên thiên nhiên mùa hè đầy thu hút. - Âm thanh: tiếng lao xao từ làng chài, tiếng ve kêu râm ran => âm thanh cho thấy cuộc sống đang diễn ra đầy náo nhiệt, nhanh chóng, nhộn nhịp, cho thấy hoạt động sống vẫn diễn ra như thường lệ. - Cảnh vật và con người đều đang trong độ tươi mát nhất, mới mẻ nhất, nhiều năng lượng nhất. Khung cảnh thì ngập tràn tỏng sắc màu và âm thanh, con nguwofi hiện lên thì phấn khởi, vui tươi và hăng say trong lao động => Như vậy, cảnh và người đã hòa quyện với nhau để bức tranh mùa hè hiện lên chân thật, sống động và tuyệt vời hơn bao giờ. Câu 3 - Nhà thơ cảm nhận cảnh vật bằng nhiều giác quan gồm: thị giác, khứu giác và thính giác. Nhờ những giác quan nhạy bén, tinh tế đó mà ta thấy cả mùa hè có màu sắc, âm thanh và cả mùi hương như phảng phất. Dường như tác giả đã tập trung cao độ, hội tụ hết những khả năng của mình để cảm nhận mùa hè môt cách thật nhất, có tình, có hồn nhất. - Chắc chắn Nguyễn Trãi là người mang tâm hồn nhạy bén, cảm nhận tinh tế, nhạy cảm với cái đẹp và yêu thiên nhiên, sống hòa hợp với thiên nhiên. Có như vậy, ông mới nhạy cảm với từng sự chuyển biến của thời gian để cảm nhận mùa hè với những chi tiết nhỏ nhất, thu hút nhất. Câu 4 - Hai câu thơ cuối thể hiện lý tưởng lớn, một khát vọng lớn của Nguyễn Trãi đối với toàn thể nhân dân. Tác giả mong muốn có được cây đàn Ngu cầm của vua Nghiêu vua Thuấn không phải để nghêu ngao, không phải để khẳng định bản thân mà vì mục đích cao cả là gẩy lên khúc hát nam phong cầu cho quốc thái dân an, cho dân chúng được hưởng cuộc sống hạnh phúc đúng nghĩa: ăn no, mặc ấm. Đây là ước mơ lớn nhất của tác giả khao khát, cầu mong dân chúng sống hòa bình, luôn cố gắng lao động để phục vụ cuộc sống no đủ - Câu thơ cuối chỉ có sáu chữ và nhịp thơ chuyển từ 3-4 sang 3-3 trở nên nhanh và dồn dập hơn tất cả những câu thơ ở trên. Rõ ràng, câu thơ cuối như sự mở nút thắt, giải phóng tất cả những dồn nén từ các câu thơ trên và tạo điểm nhấn trong cảm xúc của tác giả. Nó một lần nữa khẳng định tấm lòng của Nguyễn Trãi với dân chúng, với đất nước đó là tình cảm xuất phát từ trái tim, từ tâm lòng, là niềm tin một lòng không đổi thay. Luyện tập Câu 1 - Vẻ đẹp thiên nhiên: Thiên nhiên trong bài thơ hiện lên là mùa hè tràn trề nhựa sống, tất cả như đang cố để khoe với đời, với người vẻ đẹp với tất cả sắc hương, âm thanh nhộn nhịp của cuộc sống. Bức tranh ngập tràn trong những sắc màu rực rỡ và âm thanh ngân vang, tất cả đều đang chuyển mình để khoe hết cho bằng được cái đẹp, cái hồn của mùa hè. - Tâm hồn Nguyễn Trãi: Tâm hồn của nhà thơ nhạy bén, rất tỉ mỉ trong từng quan sát, nhạy cảm trước những chuyển biến nhỏ nhất của thiên nhiên. Đồng thời đó cũng là tâm hồn gắn kết, hòa hợp với thiên nhiên, hế tmuwjc dành tình cảm đến đất nước, nhân dân, khao khát quốc thái dân an. => Vẻ đẹp thiên nhiên là đòn bẩy tô đậm va fkhawrng định vẻ đjep tâm hồn của tác giả. Bức tranh thiên nhiên càng tinh tế, càng có hồn thì tâm hồn nhà thơ càng sâu sắc, nhạy cảm. Rõ ràng, ngoại cảnh và nội tâm là hai yếu tố không thể tách rời, nó kết hợp với nhau để tạo nên sự hòa quyện tuyệt vời nhất. Nhận xét – Ý nghĩa Qua bài thơ, học sinh cảm nhận được vẻ đẹp tinh tế trong bức tranh ngày hè qua âm thanh, màu sắc, con người cùng tâm hồn yêu cảnh, yêu đời, yêu người rất tình của tác giả. Từ đó thấy được phong cách nghệ thuật độc đáo của bài thơ và đặc trưng nghệ thuật trong thơ văn Nguyễn Trãi. Đề đọc hiểu Cảnh ngày hè - Đề số 1Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: “Rồi hóng mát thuở ngày trường Hoè lục đùn đùn tán rợp giương Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ Hồng liên trì đã tiễn mùi hương Lao xao chợ cá làng ngư phủ Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng Dân giàu đủ khắp đòi phương.” (Cảnh ngày hè,Trang 118, Ngữ văn 10, Tập I,NXBGD, 2006) 1/ Xác định chi tiết, cảnh sắc và âm thanh thể hiện đặc trưng cho mùa hè trong văn bản trên. Nêu nhận xét chung về những chi tiết đó? 2/ Những động từgiương, đùn đùn, phunlàm cho bức tranh phong cảnh mùa hè có gì đặc biệt? 3/ Nêu hiệu quả nghệ thuật của các từ láylao xao, dắng dỏi? 4/ Xác định những câu thơ lục ngôn trong văn bản? Nêu hiệu quả nghệ thuật của những câu lục ngôn đó. Lời giải 1/ Chi tiết, cảnh sắc và âm thanh thể hiện đặc trưng cho mùa hè trong văn bản: + Sắc hồng của hoa thạch lựu:Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ + Màu xanh của tán hoè:Hoè lục đùn đùn tán rợp giương + Tiếng ve:cầm ve - Sắc hương đã thưa thoảng và dần mất của hoa sen:Hồng liên trì đã tiễn mùi hương - Nhận xét chung: Những chi tiết nói trên mang đậm màu sắc của Việt Nam, không vay mượn những thi liệu điển tích từ Trung Quốc 2/ Những động từgiương, đùn đùn, phunlàm cho bức tranh phong cảnh mùa hè có điểm đặc biệt: - Động từgiươngkhiến cho sức sống của cây hoè càng thêm sinh sôi, nảy nở trong không gian; - Động từđùn đùn, phunlàm cho màu sắc hiện lên tầng tầng lớp lớp. Dường như có một sự thôi thúc từ bên trong khiến hệ thống màu sắc như tràn ra, lan toả. - Qua đó, ta thấy Nguyễn Trãi không chỉ tả ngoại cảnh mà còn nhập vào được cái hồn bên trong của cảnh vật, thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết của nhà thơ. 3/Hiệu quả nghệ thuật của các từ láylao xao, dắng dỏi - Lao xaolà từ láy tả âm thanh từ xa vọng lại. Đó là âm thanh của chợ cá, không ồn ào náo nhiệt mà chỉ là những xáo động, đủ để gợi lên một cuộc sống thanh bình. Đây là âm thanh duy nhất thuộc về thế giới con người trong bài thơ. Nó làm nên chất thơ của cuộc sống nhân sinh. - Dắng dỏicũng là từ láy gợi lên âm thanh như muốn ngân lên không dứt của bản đàn tiếng ve. Chính điều này khiến cho ánhtịch dươngtrong câu thơ không còn đem lại cái buồn bàng bạc mà đã làm cho ánh nắng chiều bừng lên, ấm áp, thơ mộng. 4/ Những câu thơ lục ngôn trong văn bản: - Rồi hóng mát thuở ngày trường. Hiệu quả nghệ thuật: hiện lên con người thi nhân hướng về phía tạo vật; - Dân giàu đủ khắp đòi phương.Hiệu quả nghệ thuật: thể hiện tấm lòng của một nhà tư tưởng, nhà chính trị và nhà nhân đạo hướng về phía cuộc sống nhân dân. Cảnh ngày hè - Nguyễn TrãiQuảng cáo
Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn
I. Tác giả - Xem chi tiết tại: Tác giả Nguyễn Trãi II. Tác phẩm 1. Quốc âm thi tập - Gồm 254 bài, là tập thơ Nôm sớm nhất hiện còn. Với tập thơ này, Nguyễn Trãi là một trong những người đặt nền móng và mở đường cho sự phát triển của thơ tiếng Việt. - Về nội dung: Quốc âm thi tập phản ảnh vẻ đẹp con người Nguyễn Trãi – người anh hùng với lí tưởng nhân nghĩa, yêu nước, thương dân; nhà thơ với tình yêu thiên nhiên, quê hương, con người, cuộc sống,... - Về nghệ thuật: thể thơ thất ngôn Đường luật của Trung Quốc đã được Nguyễn Trãi sử dụng thuần thục như một thể thơ dân tộc, có khi chen vào chỗ thích hợp một số câu lục ngôn (câu sáu chữ). - Quốc âm thi tập được chia thành bốn phần: Vô đề, Môn thì lệnh (Thời tiết), Môn hoa mộc (Cây cỏ), Môn cầm thú (Thú vật). 2. Cảnh ngày hè 2.1) Tìm hiểu chung a. Xuất xứ - Là bài số 43, thuộc mục Bảo kính cảnh giới (61 bài) trong Quốc âm thi tập. b. Bố cục (2 phần) - Phần 1 (6 câu thơ đầu): Bức tranh thiên nhiên và cuộc sống - Phần 2 (2 câu thơ còn lại): Vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ 2.2) Tìm hiểu chi tiết a. Bức tranh thiên nhiên và cuộc sống -Miêu tả cảnh ngày hè, tác giả đã sử dụng các động từ:đùn đùn, giương, phun. + Từđùn đùngợi tả sắc xanh thẫm của tán hoè lớp lớp, liên tiếp tuôn ra + Giươngrộng ra + Từphungợi sự nổi bật, bắt mắt của màu đỏ hoa lựu. => Cảnh vật được miêu tả với sức sống mãnh liệt. Như có một cái gì đó thôi thúc bên trong, sức sống như ứa căng, tràn đầy khiến cho màu xanh của lá hòe đùn đùn lên và tán giương lên che rợp, khiến cho cây lựu ở hiên nhà phun ra màu đỏ. Thiên nhiên hiện lên sống động vô cùng. - Trong bài thơ có các màu sắc: màu xanh của cây hoa hòe, màu đỏ của hoa lựa, hoa sen (có cả mùi thơm của hương sen), tất cả đều dưới ánh nắng chiều màu vàng (lầu tịch dương). - Bài thơ còn có các âm thanh như tiếng “lao xao” của “chợ cá làng ngư phủ”, tiếng rên rỉ (từ cổ - dắng dỏi) của ve sầu nghe như tiếng đàn (cầm ve) từ trên lầu dưới ánh nắng chiều. => Bức tranh mùa hè còn có sự hài hòa giữa cảnh vật và con người. Tuy ít nói tới con người nhưng ta vẫn thấy dấu vết, hình bóng con người rất gần gũi: những cây hòe, cây lựu, hồ sen... không phải là những thực vật hoang dã mà có sự tham gia chăm sóc của bàn tay con người. Cho nên, bên cạnh các hình ảnh thiên nhiên ấy còn thấy có cái hiên nhà (Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ), cái ao (trì) (Hồng liên trì đã tiễn mùi hương), và cả ngôi lầu (Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương). Đặc biệt, có rất nhiều âm thanh tiếng người được nghe từ xa (Lao xao chợ cá làng ngư phủ)... => Các hình ảnh, màu sắc, âm thanh, mùi vị, hài hòa giữa con người với cảnh vật. Đó đều là những vẻ đẹp bình dị, gần gũi, thân thuộc của quê hương, đất nước con người Việt Nam. b. Vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ - Nhà thơ tập trung những giác quan: thị giác, thính giác, khứu giác và cả cảm giác nữa để quan sát cảnh thiên nhiên. - Thiên nhiên ngày hè hiện lên với những đặc trưng cụ thể bởi những cảm nhận tinh tế: màu xanh của lá cây, màu đỏ của hoa lựu và hương thơm của hoa sen. Mùa hè có tiếng ve kêu... - Thiên nhiên càng hiện lên cụ thể bao nhiêu, càng đẹp bao nhiêu thì chứng tỏ tâm hồn nhà thơ càng đẹp bấy nhiêu. Một tâm hồn đẹp đẽ nhất định phải xuất phát từ thế giới quan lành mạnh. Bao trùm lên từ tấm lòng yêu nước, yêu đời của Ức Trai. - Hai câu kết diễn tả khát vọng, mong mỏi da diết của Nguyễn Trãi về cuộc sống thanh bình, hạnh phúc của nhân dân. Nhà thơ mong mỏi có khúc đàn Nam Phong của vua Thuấn. Mỗi khi khúc đàn ấy gảy lên thì mưa thuận gió hòa, nhân dân làm ăn sung sướng no đủ. + Lấy chuyện xưa để nói hiện tại, cho thấy tấm lòng yêu nước, thương dân của Nguyễn Trãi. Đó là tấm lòng yêu nước thương dân đến trọn đời. + Đồng thời câu thơ cũng có nghĩa: Nếu có đàn Ngu (đàn của vua Nghiêu) sẽ gảy lên một khúc nhạc - ca ngợi cuộc sông thái bình, nhân dân giàu đủ khắp bốn phương. Đây là lòi ngợi ca sự hưng thịnh của triều đại, nhưng đồng thời cũng là lời nhắc nhở các bậc quân vương luôn quan tâm đến nhân dân. + Nhà thơ thể hiện niềm vui, sự ngợi ca, nhưng đồng thòi cũng là niềm mong ước cho đất nước thái bình, lời khuyên các vị vua noi gương Nghiêu, Thuấn “rủ lòng thương yêu và chầm sóc muôn dân, khiến cho chỗ thôn cùng xóm vắng không có tiếng hờn giận oán cừu” (lời trong một bản tấu của Nguyễn Trãi). Đó cũng chính là tư tưởng “lấy dân làm gốc của ông: “Làm lật thuyền mới biết sức dân như nước”. Tư tưởng đó bắt nguồn từ lời dạy của Khổng Tử: “Dân vi bản, xã tắc vi quy, quân vi khinh (Dân là gốc, xã tắc là quý, vua là nhẹ). + Âm điệu của bài thơ có sự thay đổi: câu kết chỉ có 6 chữ (lục ngôn), khác với những bài kết thúc bằng câu thất ngôn. Câu lục ngôn làm cho âm điệu đang 7 chữ dồn lại trong 6 chữ. + Tác dụng của việc kết thúc bằng câu thơ lục ngôn: cảm xúc được dồn nén, nhưng dư âm của nó lại mở ra. Bài thơ hết những âm hưởng chưa hết, đó là nhờ cách kết thúc bằng câu thơ sáu chữ trong một bài thơ thất ngôn. c. Giá trị nội dung - Vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên - Thể hiện tình yêu thiên nhiên và cuộc sống, tấm lòng yêu nước thương dân tha thiết của tác giả. d. Giá trị nghệ thuật - Từ ngữ giản dị, giàu sức biểu cảm - Hình ảnh thơ gần gũi - Sử dụng câu thơ lục ngôn, dồn nén cảm xúc Nhận định 1. Ở thế kỷ XX, thủ tướng Phạm Văn Đồng đã đánh giá: “Nguyễn Trãi, người anh hùng của dân tộc, văn võ song toàn; văn là chính trị: chính trị cứu nước, cứu dân, nội trị ngoại giao "mở nền thái bình muôn thủa, rửa nỗi thẹn nghìn thu"; võ là quân sự: chiến lược và chiến thuật, "yếu đánh mạnh ít địch nhiều... thắng hung tàn bằng đại nghĩa"; văn và võ đều là võ khí, mạnh như vũ bão, sắc như gươm đao... Thật là một con người vĩ đại về nhiều mặt trong lịch sử nước ta.” 2. Lê Thánh Tông trong bài "Quân minh thần lương" của tập thơ "Quỳnh uyển cửu ca") có câu: “Ức Trai tâm thượng quang Khuê tảo”(Tâm hồn Úc Trai trong sáng như sao Khuê buổi sớm). 3. Lê Thánh Tông cũng đã có một câu đánh giá tài năng văn chương của ông: “Văn chương Nguyễn Trãi làm vẻ vang cho nước.” Loigiaihay.com
Quảng cáo
Báo lỗi - Góp ý
|
