Loét dạ dày tá tràng là một bệnh khá phổ biến trong cộng đồng chiếm 10% dân số trên nhiều quốc gia. Ở Việt Nam con số này chém khoảng 8%. Đây là một bệnh mạn tính, diễn biến có chu kỳ và hay tái phát. Nó có thể gây những biến chứng cực kỳ nguy hiểm. Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi , thường kéo dài , ảnh hưởng chất lượng cuộc sống và công việc , làm giảm sức lao động toàn xã hội Để giúp quý vị hiểu rõ hơn về bệnh lý này, cùng Bs CKI. Nguyễn Văn Thuận - Khoa Tiêu hóa tại Phòng khám Hoàn Mỹ Sài Gòn đi vào "tìm hiểu" nhé !
Bs CKI. Nguyễn Văn Thuận - Khoa Tiêu hóa tại Phòng khám Hoàn Mỹ Sài Gòn
Loét dạ dày tá tràng là tình tràng niêm mạc dạ dày tá tràng bị khuyết do sự tấn công hiệp đồng chất acid và pepsin phá vỡ lớp hàng rào bảo vệ niêm mạc dạ dày và tá tràng gây loét dạ dày tá tràng. 2. Các nguyên nhân gây loét dạ dày tá tràng Hai nguyên nhân chính gây loét dạ dày tá tràng: - Nhiễm Helycobacter Pylori ( HP ): Chiếm 75 - 85% loét dạ dày , chiếm 90 % loét tá tràng
- Thuốc kháng viêm non - steroides bao gồm cả aspirin dùng kéo dài : chiếm khoảng 15%
3. Triệu chứng loét dạ dày tá tràng a.Triệu chứng chung: - Đau thượng vị kiểu bóng rát
- Đầy hơi, ợ chua.
- Buồn nôn, chán ăn, mau no.
b. Loét dạ dày: - Đau thượng vị sau khi ăn, sụt cân.
- Đau không giảm khi ăn.
- Đau ít khi xảy vào ban đêm.
c. Loét tá tràng: - Đau thượng vị khi đói.
- Giảm Đau sau khi ăn .
- Đau thường xảy ra vào ban đêm .
Nhiều trường hợp loét dạ dày tá tràng nhưng khám lâm sàng không có bất thường, có thể ấn sâu đau thượng vị. 4. Biến chứng loét dạ dày tá tràng Nếu không được điều trị , vết loét có thể phát triển gây ra những biến chứng sau: 5. Các phương pháp cận lâm sàng để chẩn đoán loét dạ dày tá tràng - Nôi soi dạ dày làm phản ứng CLO test: Phòng khám Hoàn Mỹ Sài Gòn đã thực hiện nội soi dạ dày an thần hay còn gọi nội soi dày dày không đau. Khi trãi nghiệm dịch vụ này người bệnh hoàn toàn không có cảm giác đau hay khó chịu giúp bác sĩ nội soi chính xác hơn.
- X Quang dạ dày : Thường chỉ thực hiện khi người bệnh không thể nội soi dạ dày.
- Test hơi thở tìm HP : chúng tôi mới nhập về loại test hơi thở tìm HP chỉ cấn thực hiện 1h sau ăn với độ chính xác cao nhất.
- Xét nghiệm tìm kháng nguyên vi khuẩn HP trong phân.
6. Điều trị loét dạ dày tá tràng - Thuốc kháng acid dạ dày tá tràng : Maalox , phophalugel , pepsan....
- Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày : Sucralfate , Bismuth...
- Thuốc kháng tiết acid dạ dày : Pantoprazol, Nexium , Rabeprazol , omeprazol....
- Kháng sinh triệt từ HP: Có nhiều phát đồ triệt từ HP nhưng ở Việt Nam nhất là TPHCM vi khuẩn HP đề kháng với kháng sinh Clarithromycin và Tinidazol với tỷ lệ rất cao đồng thời nhạy cảm với kháng sinh Amoxicilli hayTetracycline. Vì vậy chúng ta nên chọn lựa những phát đồ có kháng sinh Tretracyclin hoặc Amocicilline.
- Bên cạnh việc dùng thuốc, người bệnh kiêng chua, cay, nước trà, cafe, hạn chế lo âu, không tự ý dùng thuốc uống nhất là thuốc kháng viêm non- steroides.
7. Điều trị dự phòng: Để hạn chế tối đa bệnh loét dạ dày tá tràng chúng ta phải: - Hạn chế sự lây Lan vi khuẩn HP: ăn chín , uống sôi. Vệ sinh tay sạch trước khi ăn hay sau khi đi vệ sinh. Hạn chế dùng chung bàn chải đánh răng, chén dĩa hay ly uống nước.
- Không tự ý uống thuốc kháng viêm non - steroides hay aspirin kéo dài.
Bệnh loét dạ dày tá tràng rất nguy hiểm nhưng nếu chúng ta phát hiện sớm, điều trị kịp thời cũng không đáng ngại. Khi người bệnh nghi ngờ bị bệnh loét dạ dày tá tràng hãy đến Phòng khám Hoàn Mỹ Sài Gòn chúng tôi, chúng tôi sẽ điều trị một cách tốt nhất với giá thành hợp lý trên từng người bệnh. Nguồn: Bs CKI. Nguyễn Văn Thuận - Khoa Tiêu Hóa tại Phòng khám Hoàn Mỹ Sài Gòn. ----------------------------------------------------------- ▶ Đặt lịch khám với Bs. Văn Thuận tại: TẠI ĐÂY ▶ Thông tin của Bs. Văn Thuận: XEM TẠI ĐÂY ----------------------------------------------------------- *Có thể bạn quan tâm: ▶ Nhiễm khuẩn HP - Khi nào "CẦN" và "KHÔNG CẦN" điều trị ? ĐỪNG HOANG MANG NHÉ ! ▶ NỘI SOI ỐNG TIÊU HÓA - TẦM QUAN TRỌNG VÀ NHỮNG LỢI ÍCH TRONG VIỆC CHẨN ĐOÁN SỚM BỆNH UNG THƯ ▶ 14 Lý do "Đau Dạ Dày" cần đi khám Bác sĩ Viêm loét dạ dày tá tràng là bệnh lý thường xuất hiện ở mọi lứa tuổi, không phân biệt giới tính. Nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh có thể khỏi hẳn, ngược lại, có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, chúng ta cần hiểu rõ về bệnh để phòng bệnh và điều trị bệnh tốt hơn. Viêm loét dạ dày tá tràng là gì? Loét dạ dày tá tràng là bệnh làm tổn thương loét trên niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng (phần tiếp nối với dạ dày và là phần đầu của ruột non). Mặc dù đã có những tiến bộ lớn trong chẩn đoán và điều trị nhưng bệnh vẫn là một vấn đề sức khỏe lớn bởi số lượng bệnh nhân nhiều, tính chất bệnh mạn tính và dễ tái phát, và có thể gây một số biến chứng. Yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến loét dạ dày tá tràng Có rất nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh loét dạ dày tá tràng. Nắm được các yếu tố nguy cơ sau đây có thể giúp chúng ta thay đổi lối sống, thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt để phòng và điều trị bệnh được hiệu quả hơn. - Di truyền: loét tá tràng có tính chất di truyền, tần suất cao ở một số gia đình và đồng thời xảy ra ở cả 2 anh (chị) em sinh đôi cùng trứng hơn là khác trứng.
- Yếu tố tâm lí (stress): Những người hay bị căng thẳng, lo lắng sẽ có nguy cơ mắc bệnh loét dạ dày tá tràng, bởi các căng thẳng kéo dài có ảnh hưởng lớn đến quá trình bài tiết acid trong dạ dày. Căng thẳng thần kinh, sang chấn tâm lí, tình cảm cũng ảnh hưởng đến kết quả điều trị loét dạ dày tá tràng.
- Yếu tố tiết thực (liên quan đến thói quen, tập tục ăn uống vùng miền): Không loại trừ loét phân bố theo địa dư là có sự đóng góp của thói quen ăn uống. (Bắc Ấn ăn nhiều lúa mì loét dạ dày tá tràng ít hơn Miền Nam ăn toàn gạo).
- Hút thuốc lá và uống rượu bia (các đồ uống có cồn khác): trong khói thuốc lá có chứa hơn 200 loại chất gây hại cho sức khỏe của con người, trong đó đặc biệt là chất nicotine. Chất nicotine sẽ gây kích thích cơ chế để tiết ra nhiều cortisol – đây là tác nhân chính làm tăng nguy cơ loét dạ dày. Thuốc lá còn làm chậm sự lành sẹo và gây đề kháng với điều trị.
- Thói quen ăn uống, sinh hoạt không điều độ: ăn uống không đúng giờ, đúng bữa, hay bỏ bữa nhất là bữa sáng, ăn quá khuya, thức khuya, lười vận động…
- Thói quen ăn uống: thích ăn các món chua, cay, nóng, lạnh, cứng, khó tiêu…
Nguyên nhân dẫn đến loét dạ dày tá tràng Có nhiều nguyên nhân gây loét dạ dày tá tràng, nhưng trên thực tế lâm sàng, thường thấy có những nguyên nhân sau: - Loét do Helicobacter pylori (Hp): là nguyên nhân chủ yếu gây loét dạ dày tá tràng, viêm dạ dày cấp và mạn, ung thư dạ dày.
- Thường xuyên sử dụng các loại thuốc kháng sinh, kháng viêm, giảm đau: Đây là nguyên nhân thứ hai sau nhiễm Helicobacter pylori. Việc sử dụng lâu dài thuốc kháng sinh, kháng viêm, giảm đau ở người lớn tuổi, làm ức chế quá trình tổng hợp prostaglandin, là chất có tác dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày bị sụt giảm, gây loét dạ dày- tá tràng.
Biểu hiện của bệnh loét dạ dày tá tràng Dưới đây là những biểu hiện thường xuất hiện trong bệnh loét dạ dày tá tràng. Khi có những biểu hiện tương tự dưới đây, bạn nên tìm đến bác sĩ để khám và được tư vấn, làm các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán, điều trị bệnh thích hợp hoặc để loại trừ bệnh. - Đau bụng vùng thượng vị (vùng trên rốn): triệu chứng gần như luôn luôn xuất hiện ở bệnh loét dạ dày tá tràng. Đau có thể từ mức độ khó chịu, âm ỉ, đến dữ dội. Tùy thuộc vào vị trí ổ loét, tính chất đau có thể ít nhìu khác biệt.
- Loét dạ dày: tùy vị trí ổ loét mà vị trí và tính chất lan của tính chất đau có thể khác nhau. Thường đau sau ăn khoảng vài chục phút đến vài giờ. Đáp ứng với bữa ăn và thuốc trung hòa acid kém hơn so với loét hành tá tràng.
- Loét hành tá tràng: thường xuất hiện lúc đói hoặc sau bữa ăn 2-3 giờ, đau tăng lên về đêm, ăn vào hoặc sử dụng các thuốc trung hòa acid thì đỡ đau nhanh.
- Đau âm ỉ kéo dài, thành từng cơn nhưng có tính chu kì và thành từng đợt.
- Có thể có các triệu chứng: buồn nôn, nôn, chán ăn, cảm giác nóng rát, đầy trướng bụng, ợ chua.
- Trong đợt loét có thể sụt cân nhẹ, sau đợt loét sẽ trở lại bình thường.
Biến chứng của bệnh loét dạ dày tá tràng Loét dạ dày tá tràng nếu không được điều trị thích hợp, lâu ngày sẽ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm. - Xuất huyết tiêu hóa trên (chảy máu vết loét): là biến chứng thường gặp nhất. Khoảng 15-20% bệnh nhân loét dạ dày tá tràng có một hoặc nhiều lần chảy máu. Người già chảy máu nhiều hơn người trẻ. Biến chứng chảy máu có thể xảy ra trong đợt loét tiến triển hoặc cũng có thể là dấu hiệu đầu tiên.
- Thủng hoặc dò ổ loét: đây là biến chứng thứ hai sau chảy máu. Thường khởi đầu bằng cơn đau dữ dội như dao đâm.
- Hẹp môn vị: thường gặp ở ổ loét hành tá tràng. Thường biểu hiện là đau vùng thượng vị, nổi gò vùng thượng vị, nôn ra thức ăn cũ.
- Ung thư hóa: tỉ lệ ung thư hóa khoảng 5-10%, và thời gian loét kéo dài >10 năm.
Dự phòng bệnh loét dạ dày tá tràng Loét dạ dày tá tràng nếu không tuân thủ điều trị sẽ dẫn đến những biến chứng vô cùng nguy hiểm (đã nêu ở phần biến chứng của loét dạ dày tá tràng). Vì vậy, nên thay đổi thói quen sinh hoạt, thói quen ăn uống, tránh các yếu tố có hại cho dạ dày để phòng bệnh và điều trị bệnh tốt hơn, cải thiện triệu chứng và tránh các biến chứng có hại. Dưới đây là một số điều cần lưu ý để dự phòng bệnh loét dạ dày tá tràng: - Nên tập thói quen ăn uống lành mạnh, khoa học: ăn chậm, nhai kĩ, ăn uống đúng giờ, tránh bỏ bữa nhất là bữa sáng, không nên ăn khuya (không ăn trễ hơn 8 giờ tối), không để quá đói hoặc ăn quá no, tránh ăn các thức ăn quá chua, quá cay, quá nóng, quá lạnh, quá ngọt, quá khô, hạn chế thức ăn nhanh, đồ hộp, nhiều dầu mỡ,…
- Cần bổ sung vitamin A, D, K, B12, acid folic, canxi, Fe, Zn,..trứng, sữa giúp trung hòa acid dạ dày tốt hơn,..
- Tránh các chất kích thích: rượu, bia, thuốc lá, trà, cà phê,…
- Hạn chế dùng các thuốc kháng sinh, kháng viêm, các thuốc giảm đau, khi dùng cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được sử dụng các thuốc thích hợp ít ảnh hưởng đến niêm mạc dạ dày hoặc thêm các loại thuốc hỗ trợ dạ dày…
- Tái khám đúng hẹn, khi đi khám cần mang theo sổ khám bệnh và các loại thuốc hiện đang dùng.
- Vận động phù hợp, tập thể dục đều đặn và hợp lí, khoảng 30 phút/ngày, 5 lần/tuần để có sức khỏe tốt, tâm trạng thoải mái.
- Nghỉ ngơi hợp lí, ngủ đủ.
- Để tâm trạng thoải mái, thư giãn, tránh căng thẳng, stress…
Nguồn:
Loét dạ dày tá tràng – Đào văn Long – Trường Đại Học Y Hà Nội.
Viêm loét dạ dày tá tràng – Trường Đại Học Y Dược Cần Thơ.
|
