Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi… 15 năm người nhạc sĩ tài hoa họ Trịnh trở về với cát bụi. Thế nhưng, dường như ông vẫn luôn hiện hữu quanh đây, trong tim những người yêu nhạc Trịnh. Mỗi năm, cứ đến gần cuối tháng 3, dường như tâm trạng ai cũng dần trở nên chộn rộn khó tả. Tháng 4 về, vai gày gọi nắng. Tháng tư về, nhớ Trịnh… 15 năm về trước, tin nhạc sĩ Trịnh Công Sơn qua đời khiến người hâm mộ bang hoàng, thậm chí cứ ngỡ chỉ là trò đùa ngày Cá tháng Tư.  Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi... 15 năm người nhạc sĩ tài hoa họ Trịnh đã trở về với cát bụi. Giờ đây, thành thông lệ, cứ đến ngày giỗ tác giả Diễm xưa, ngôi nhà ông từng sống (47C Phạm Ngọc Thạch, quận 3, TP HCM) sẽ mở cửa cho người hâm mộ đến viếng. Năm nay, từ 6h sáng 1/4, tại đây sẽ có chương trình thăm mộ nhạc sĩ Trịnh Công Sơn ở nghĩa trang Gò Dưa cùng gia đình nhạc sĩ. Bên cạnh đó, vào 23/4 tới, một hoạt động thường niên dành cho những người yêu nhạc Trịnh, yêu Trịnh sẽ diễn ra tại khu Công viên Hồ Bán Nguyệt, Phú Mỹ Hưng, quận 7 (TP HCM): Đêm nhạc Trịnh Công Sơn, dự kiến thu hút 35.000-40.000 khán giả. Tại Thủ đô Hà Nội và TP HCM, và trên các tỉnh thành khác, nhiều đêm nhạc, chương trình nghệ thuật được tổ chức nhân kỷ niệm ngày mất của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Một số chương trình nổi bật tại TP. HCM: - Kỷ niệm 15 năm ngày mất của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, BTC Đường sách TP HCM thực hiện chuỗi sự kiện với tên gọi Tuần lễ Trịnh Công Sơn diễn ra từ 28/3 - 3/4. Hoạt động lớn nhất của tuần lễ là chương trình triển lãm và trình diễn áo dài của nhà thiết kế Trịnh Hoàng Diệu, em gái nhạc sĩ Trịnh Công Sơn với chủ đề Tuần lễ áo dài - Nhịp cầu văn hóa. Đây cũng là hoạt động nằm trong khuôn khổ Lễ hội Áo dài TP HCM đang diễn ra. Tại đây, khán giả yêu nhạc Trịnh cũng sẽ có cơ hội thưởng thức các tác phẩm viết về ông và ấn bản đặc biệt của Thư tình gửi một người, cuốn sách tập hợp những lá thư và hình ảnh mà ông gửi cho Ngô Vũ Dao Ánh - người con gái trong nhiều khúc tình ca của nhạc sĩ từ năm 1964 - 1989. Hà Nội - Đêm nhạc Đường xa vạn dặm diễn ra vào 20h ngày 2/4 tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô với các giọng ca được yêu thích của dòng nhạc Trịnh: Khánh Ly, Hồng Nhung, Cẩm Vân, Ánh Tuyết, Quang Dũng, Khắc Triệu, và đặc biệt là thí sinh The Voice Kids mùa 2 Huyền Trần. - Đêm nhạc Như cánh vạc bay do diễn ra vào 20h ngày 1,2 và 3/4 tại Nhà hát lớn. Không chỉ hội tụ những gương mặt nghệ sĩ rất thành công với các tác phẩm của ông như ca sĩ Hồng Nhung, NSƯT Thanh Lam, Tùng Dương, Quang Dũng mà còn có sự xuất hiện của gương mặt mới Miu Lê. Các nhóm yêu nhạc Trịnh - Các nhóm người hâm mộ từ Pleiku, Huế, TP.HCM... sẽ cùng tổ chức Đêm thao thức cùng Trịnh tại mộ nhạc sĩ vào ngày giỗ ông, 1/4. - Nhóm cộng đồng ở TP.HCM với chương trình thăm nhà tưởng niệm Trịnh Công Sơn, hành hương viếng mộ vào sáng 1/4 như hằng năm. - Nhóm Vì ta cần nhau sẽ tổ chức một đêm nhạc ấm cúng vào tối 1/4 tại Phú Mỹ Hưng với chủ đề Rừng xanh xanh mãi để gây quỹ mua áo ấm và sách vở cho trẻ em miền núi. Ngoài ra còn rất nhiều chương trình nghệ thuật của các nhóm, CLB yêu nhạc Trịnh khác trên khắp cả nước sẽ diễn ra trong dịp kỷ niệm 15 năm ngày mất người nhạc sĩ tài hoa này. Ngày 13/12/2019, Báo điện tử Giáo dục Việt Nam có bài phản ánh “Kì lạ, đề thi học sinh giỏi Ngữ văn cấp tỉnh giống đề Olympic như đúc”. Theo đó, ngày 11/12/2019, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu tổ chức kì thi chọn học sinh giỏi lớp 12 cấp tỉnh, trong đó có môn Ngữ văn. Đáng chú ý, Câu 1 (8 điểm) của đề thi trùng với câu Nghị luận xã hội lớp 10 của kì thi Olympic 30 tháng 4, lần thứ XIX năm 2013. Cụ thể, Câu 1 đề thi tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có nội dung: “Suy nghĩ của anh/chị về hai ý kiến sau: “Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi, để một mai tôi về làm cát bụi…” (Trích lời bài hát Cát bụi của Trịnh Công Sơn). “Con người sinh ra không phải để tan biến đi như một hạt cát vô danh. Họ sinh ra để in dấu trên mặt đất, in dấu trong trái tim người khác.” (Xukhômlinxki) Còn câu Nghị luận xã hội (8 điểm) của kì thi Olympic 30 tháng 4, lần thứ XIX năm 2013 có nội dung: “Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi, để một mai tôi về làm cát bụi…” (Trích lời bài hát Cát bụi của Trịnh Công Sơn). “Con người sinh ra không phải để tan biến đi như một hạt cát vô danh. Họ sinh ra để in dấu trên mặt đất, in dấu trong trái tim người khác.” (Xukhômlinxki) Trình bày suy nghĩ của anh/chị về hai ý kiến trên.” Có thể nhận thấy, đề thi của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2019 hoàn toàn trùng với đề thi Olympic 30 tháng 4, lần thứ XIX năm 2013 từ hình thức đến nội dung. Bất ngờ hơn, đề thi học sinh giỏi Ngữ văn của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu còn trùng với đề thi đề nghị của Trường trung học phổ thông chuyên Lê Hồng Phong, Thành phố Hồ Chí Minh năm 2013. Đề thi Trường trung học phổ thông chuyên Lê Hồng Phong năm 2013: “Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi, để một mai tôi về làm cát bụi…” (Trích lời bài hát Cát bụi của Trịnh Công Sơn). “Con người sinh ra không phải để tan biến đi như một hạt cát vô danh. Họ sinh ra để in dấu trên mặt đất, in dấu trong trái tim người khác.” (Xukhômlinxki) Trình bày suy nghĩ của anh/chị về hai ý kiến trên.” Đáp án đề thi tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thế nào? Ngày 13/12/2019, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tiến hành chấm bài thi môn Ngữ văn của kì thi học sinh giỏi cấp tỉnh năm học 2019-2020. Đáp án cho đề Ngữ văn: 1. Yêu cầu về kĩ năng Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội; kết cấu rõ ràng; lập luận chặt chẽ; diễn đạt chính xác, lưu loát; không mắc lỗi về từ ngữ và ngữ pháp; biết vận dụng những hiểu biết về đời sống xã hội, có khả năng bày tỏ thái độ, ý kiến cá nhân khi làm bài. 2. Yêu cầu về kiến thức Học sinh có thể làm bài theo nhiều cách, nhưng phải có lí lẽ và dẫn chứng xác đáng, được tự do trình bày ý kiến cá nhân nhưng thái độ phải chân thành, nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội. Sau đây là một số định hướng:
- Ý kiến thứ nhất: quan niệm đời người nhỏ bé, mong manh, ngắn ngủi, hư vô. - Ý kiến thứ hai: Con người không thể sống vô danh, mờ nhạt mà phải sống có ý nghĩa. Đề cao khẳng định giá trị của con người bằng những đóng góp “in dấu” của họ cho đời. Hai ý kiến tuy đối lập nhưng cũng có quan hệ bổ sung cho nhau.
- Ý kiến thứ nhất: + Cái nhìn chưa tích cực về con người; kiếp người nhỏ bé, mong manh, hư vô được hóa kiếp từ cát bụi, mờ nhạt trong cuộc đời. + Xuất phát từ suy nghĩ con người đến từ cát bụi và cũng trở về với cát bụi, con người sống phải tuân theo quy luật: sinh – lão – bệnh – tử, đời người là hữu hạn. Vì vậy ý kiến cũng mang ý nghĩa tích cực: hướng con người sống thiện; không tranh giành, bon chen, thủ đoạn, hơn thua…; sống an nhiên trước cuộc đời. - Ý kiến thứ hai: + Được đến và sống trong cuộc đời là điều hạnh phúc của mỗi người nhưng sống không đồng nghĩa với sự tồn tại mà phải là sự tồn tại có ý nghĩa. Mỗi người là một nhân cách cách riêng, cá tính riêng luôn được đề cao và tôn trọng. Vì vậy, con người không thể sống vô danh, mờ nhạt, vô vị, mà phải sống có ý nghĩa và có giá trị trong cuộc đời. + Sống có giá trị, có ý nghĩa được biểu hiện ở lối sống tích cực, có hoài bão, có trách nhiệm; ở việc không ngừng vươn lên, khẳng định giá trị của bản thân bằng chính năng lực và bằng chính sự đóng góp có giá trị cho cuộc đời; đôi khi còn ở những việc làm giản dị, chân thành từ tình yêu thương… Đó cũng là cách mà chúng ta “in dấu” trên mặt đất và “in dấu” trong trái tim mọi người – được mọi người yêu mến và nhớ mãi. - Hai ý kiến đối lập nhau (Ý kiến thứ nhất chưa có cái nhìn tích cực về con người, hướng con người sống an phận. Ý kiến thứ hai thể hiện cái nhìn tích cực và đầy niềm tin về con người, hướng con người không ngừng vươn lên để “in dấu” trong đời.) Thế nhưng, về ý nghĩa sâu xa, hai ý kiến cũng có mối quan hệ với nhau, bổ sung cho nhau cùng định hướng cho con người, sống tốt, biết cân bằng cuộc sống của mình. Chính vì đời người là ngắn ngủi, mong manh, nên càng phải sống thân thiện, sống tích cực, để biến từng khoảnh khắc trong cuộc đời trở nên đẹp nhất và giàu ý nghĩa nhất. |
