Lý thuyết: Mục a a) Tình hình nước Anh trước cách mạng
* Nguyên nhân sâu xa: - Kinh tế: đầu thế kỷ XVII, nền kinh tế nước Anh phát triển nhất châu Âu. + Nông nghiệp: phương thức sản xuất tư bản thâm nhập vào nông nghiệp. + Thủ công nghiệp: Sản xuất công trường thủ công chiếm ưu thế hơn sản xuất của phường hội, số lượng và chất lượng sản phẩm ngày càng tăng như: luyện kim, làm sứ, len dạ. + Ngoại thương phát triển mạnh mẽ, chủ yếu là bán len dạ và nuôi nô lệ da đen. - Xã hội: Nhiều địa chủ vốn là quý tộc chuyển hướng kinh doanh theo lối tư bản chủ nghĩa lấy lông cừu để cung cấp cho thị trường => giàu lên nhanh chóng, dần dần tư sản hóa và trở thành tầng lớp quý tộc mới. - Chính trị: + Chế độ phong kiến kìm hãm lực lượng sản xuất tư bản chủ nghĩa. Nhiều thứ thuế được đặt ra, nhà nước nắm độc quyền thương mại và thu thuế thuyền bè. Duy trì nhiều đặc quyền phong kiến => đời sống nhân dân cơ cực. - Mâu thuẫn giữa tư sản, quý tộc mới với phong kiến.
* Nguyên nhân trực tiếp: xoay quanh vấn đề tài chính. - Tháng 4-1640, Vua Saclơ I triệu tập quốc hội để tăng thuế nhằm đàn áp cuộc nổi dậy của người Xcốt-len. - Quốc hội không phê duyệt, và công kích chính sách bạo ngược của nhà vua, đòi kiểm soát quân đội, tài chính và giáo hội. - Saclơ I dùng vũ lực đàn áp Quốc hội, bị thất bại phải chạy lên phía Bắc Luân Đôn chuẩn bị lực lượng phản công. Mục b b) Diễn biến của cách mạng
Lược đồ cuộc nội chiến Anh - Năm 1642 - 1648: nội chiến ác liệt (Vua - Quốc hội) - Năm 1649: xử tử vua, nước cộng hòa ra đời, cách mạng đạt đến đỉnh cao. - Năm 1653-1658: Crôm - oen lập nền độc tài (một bước tụt lùi) - Năm 1688: Quốc hội tiến hành chính biến đưa Vin-hem Ô-ran-giơ lên ngôi vua, sau đó chế độ quân chủ lập hiến được xác lập. Mục c
c) Ý nghĩa - Lật đổ chế độ phong kiến mở đường cho chủ nghĩa tư bản ở Anh phát triển. - Mở ra thời kỳ quá độ từ chế độ phong kiến sang chế độ tư bản. ND chính
Xemloigiai.com
BP - Vào thế kỷ XVII, giai cấp tư sản ở Anh phát triển rất mạnh và kéo theo đó là các trung tâm lớn về công nghiệp, thương mại, tài chính được hình thành trên khắp nước Anh. Sự thay đổi về kinh tế, môi trường sống... đã phát sinh những mâu thuẫn giữa tư sản, quý tộc mới với chế độ quân chủ chuyên chế ngày một gay gắt. Để bảo vệ quyền lợi của mình, vua Charles I đã tăng cường đàn áp các cuộc phản kháng của giới tư sản và quý tộc mới.
Tháng 8-1642, Quốc hội gồm tầng lớp quý tộc mới nổi giao cho Oliver Cromwell thống lĩnh quân đội chống lại vua. Năm 1648, quân đội Quốc hội đánh bại quân hoàng gia và thiết lập nước Anh thành nhà nước cộng hòa đầu tiên trên thế giới. Vua Charles I bị tử hình, con trai của ông là Charles II kế vị ngai vàng, còn Cromwell trở thành nhà độc tài quân sự. Năm 1685, Cromwell qua đời vì bệnh, vài tháng sau vua cũng qua đời, ngôi báu nước Anh về tay hoàng tử James II, em trai của Charles II. Sau khi đăng quang, vua James II đã tổ chức trấn áp phe đối lập, bài xích tân giáo, nâng cao vị thế của Thiên chúa giáo và xử tử những ai mang mầm móng phản đối. Vốn bất mãn với đức vua nên Quốc hội dự định đưa thân vương Wiliam (con rể vua James II) đang chấp chính tại Hà Lan về kế vị ngai vàng khi vua James II chết và không có con nối dõi. Wiliam nhận lời nhưng lúc này nước Pháp lo ngại về sự liên minh giữa Anh và Hà Lan nên đề nghị James II tổ chức đánh trả thân vương Wiliam. Ngày 1-11-1688, thân vương Wiliam đưa 1 vạn quân, 1.000 bộ binh, 4.000 kỵ binh và 619 chiến thuyền đến nước Anh. James II cầu cứu quân Quốc hội nhưng không được hồi đáp. Ngoài mặt trận, quân hoàng gia liên tục bị đánh bại nên James II bỏ trốn khỏi London nhưng đã bị người dân bắt sống và giao cho thân vương Wiliam. Thân vương cho cha vợ mình sang Pháp sống lưu vong. Ngày 23-2-1689, thân vương Wiliam được công nhận là Quốc vương nước Anh, lịch sử gọi là Wiliam III. Tháng 10 cùng năm, Quốc hội Anh ban bố “Luật quyền lợi” và được Wiliam III chấp nhận. Cùng thời gian này, được sự hỗ trợ của Pháp, James II tổ chức nhiều trận “phục quốc” nhưng đều bị Wiliam III đánh bại. Cuộc cách mạng tư sản ở Anh kéo dài gần nửa thế kỷ chính thức khép lại. Các nhà nghiên cứu chính trị đánh giá, cuộc cách mạng tư sản Anh đã thành công nhờ có sự ủng hộ triệt để của nhân dân. Cuộc cách mạng này đã mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển mạnh mẽ hơn và đem lại thắng lợi cho chính giai cấp tư sản, quý tộc mới, tuy nhiên quyền lợi của nhân dân lao động, lực lượng chính của cách mạng lại không được đáp ứng. Và chính nhờ cuộc cách mạng này trên thế giới đã hình thành một nhà nước kiểu mới, nhà nước cộng hòa với chế độ quân chủ lập hiến, vua không nắm thực quyền. Quyền lực nhà nước thuộc về Quốc hội mà các đại biểu là giới tư sản và quý tộc mới. T. Phong
 Cuộc CMTS Anh giữa thế kỷ XVII là một cuộc tấn công vào thành trì của xã hội cũ để xây dựng chế độ xã hội mới’ lật đổ quan hệ sản xuất phong kiến lạc hậu, mở đường cho CNTB phát triển. CMTS Anh là cuộc cách mạng tư sản thứ 2 trên thế giới sau CM Hà lan nhưng là cuộc CM đầu tiên có ý nghĩa to lớn đối với quá trình hình thành CNTB trên phạm vi toàn châu Âu và thế giới. 1. Nguyên nhân. Đầu thế kỷ XVII, Anh là nước có nền kinh tế phát triển nhất châu Âu. Sản xuất công trường thủ công đã chiếm ưu thế hơn so với sản xuất phường hội. Tư sản Anh giàu lên nhanh chóng nhờ sự phát triển của ngoại thương, chủ yếu là buôn bán len dạ và buôn nô lệ da đen. Quang cảnh Luân Đôn thế kỉ XVIII Buôn bán nô lệ da đen ở Anh - thế kỷ XVII Công nghiệp len dạ phát triển làm cho nghề nuôi cừu trở nên có lợi nhất. Nhiều địa chủ vốn là quý tộc đã chuyển huwongs kinh doanh theo lối TBCN đuổi tá điền đi, biến ruộng đất thành đồng cỏ rồi thuê nhân công nuôi cừu lấy long cung cấp cho thị trường. Bộ phận quý tộc này đã giàu lên nhanh chóng, dần dần tư sản hóa trở thành tầng lớp quý tộc mới. Chế độ PK với chỗ dựa là tầng lớp quý tộc và giáo hội Anh ngày càng cản trở sự kinh doanh và làm giàu của của tư sản và quý tộc mới. Sác –lơ I đặt ra nhiều thứ thuế, duy trì nhiều đặc quyền phong kiến làm cho đời sống nhân dân hết sức cơ cực. Đặc điểm tình hình trên đã làm cho mâu thuẫn giữa tư sản, quý tộc mới và các thế lực phong kiến bảo thù ngày càng them gay gắt. Đây chính là nguyên nhân sâu xa làm bùng nổ CMTS Anh. Nguyên nhân trực tiếp làm bùng nổ cách mạng tư sản anh xoay quanh vấn đề tài chính khi sác –lơ I triệu tập quốc hội đòi tăng thuế để có tiền chi viện cho cuộc đàn áp những cuộc nổi dậy của người Xcot –len ở miền Bắc. Quý tộc mới và tư sản đã không phê duyệt các khoàn thuế do vua đặt ra, kịch liệt phản đối chính sách bạo ngược của nhà vua. Bị thất bại, Sác lơ I chạy lên vùng núi phía Bắc Luân đôn, tập hợp lực lượng phong kiến chuẩn bị phản công. 2. Diễn biến Tháng 8/1642, Sác- lơ I tuyên chiến với Quốc Hội. Cuộc nội chiến bắt đầu. Từ 1642 – 1648 là khoảng thời gian xảy ra cuộc nội chiến giữa Quốc Hội và nhà Vua. Ban đầu, quân đội quốc Hội bị đánh bại vì lực lượng của nhà vua được trang bị tốt và thiện chiến. Tuy nhiên, được sự ủng hộ của quần chúng nhân dân, Ôlivơ Crôm – oen đã tiến hành cải cách quân đội. Ông tổ chức 1 đội quân gồm chủ yếu là nông dân,có kỷ luật, có tính chiến đấu cao, được gọi là “đội quân sườn sắt” Từ đây, quân đội của Quốc hội bắt đầu chiếm ưu thế. Năm 1648, quân đội của Crôm - oen đã đánh bại quân đội của Sác – lơ .Cuộc nội chiến kết thúc. Sác lơ I bị kết án tử hình. Đầu năm 1649, do áp lực của quần chúng nhân dân, Sác – lơ I bị xử tử. Anh trở thành nước cộng hòa do Ô livơ C.rôm - oen đứng đầu. CM đạt tới đỉnh cao. Mặc dù cách mạng đạt tới đỉnh cao nhưng mọi quyền hành đều thuộc về quý tộc mới và tư sản. Nông dân và binh lính không được hưởng quyền lợi gì nên tiếp tục đấu tranh đòi tự do. Năm 1953, để bảo vệ quyền lợi của mình, quý tộc mới và TS Anh đã đưa C.rôm –oen lên làm Bảo hộ công. Chế độ độc tài quân sự được thiết lập. Năm 1658. C.rôm - oen qua đời, nước Anh rơi vào tình trạng ko ổn định về chính trị. Quý tộc mới và tư sản lo sợ nhân dân nổi dậy đấu tranh nên chủ trương thỏa hiệp với lực lượng PK cũ để lập lại chế độ quân chủ. Năm 1688, QH đã tiến hành chính biến đưa Vin hem – Ô ran giơ (Quốc trưởng Hà Lan và là con rể vua Anh) lên ngôi vua. Chế độ quân chủ lập hiến được thiết lập. 3. Kết quả, ý nghĩa CMTS Anh đã lật đổ chế độ phong kiến, mở đường cho CNTB phát triển mạnh mẽ hơn. Đây là cuộc CMTS có ý nghĩa trọng đại trong thời kỳ quá độ từ chế độ PK sang chế độ TBCN. |
