Làm thế nào để mẹ bầu tăng cân năm 2024

Bơ, sữa tươi chứa dưỡng chất tham gia vào quá trình hình thành da, não của thai nhi; còn ăn yến tốt cho thai phụ nhưng không nên dùng trong ba tháng đầu.

Phần lớn phụ nữ dễ tăng cân trong thai kỳ. Nhiều thai phụ mong chọn được món ăn giúp con tăng cân nhưng mẹ vẫn giữ nguyên cân nặng. Tuy nhiên, theo BS.CKI Hồ Thị Khánh Quyên, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, điều này khó thực hiện.

"Thức ăn phải được thai phụ hấp thụ mới có dinh dưỡng nuôi bé, nên không thể 'thức ăn chỉ vào con, không vào mẹ'", bác sĩ Quyên nói.

Bào thai hấp thu dinh dưỡng từ mẹ tốt hay không phụ thuộc nhiều nguyên nhân, bánh nhau nhỏ hoặc mắc bệnh lý ở bánh nhau (nhất là u bánh nhau) khiến hấp thu, chuyển hóa dinh dưỡng kém. Thai phụ lớn tuổi, sức khỏe kém, chế độ dinh dưỡng mất cân đối, lao động nặng nhọc khiến bản thân và thai nhi không tăng cân.

Bác sĩ Quyên lưu ý mẹ bầu chia nhỏ bữa ăn để thai tăng hấp thu dinh dưỡng. Mẹ nên chọn món ăn đa dạng dưỡng chất, nhất là khi thai phát triển nhanh nhất ở tam cá nguyệt thứ hai và ba.

Dưới đây là một số thực phẩm giúp bào thai tăng cân tốt.

Yến: Yến tốt cho sức khỏe thai phụ và thai nhi, nhưng không nên sử dụng trong ba tháng đầu thai kỳ để tránh tác dụng phụ. Nếu thai nhi tăng cân thấp hơn bình thường, mẹ bầu có thể sử dụng yến làm thực phẩm bổ sung, song không quá 3 g một ngày, ăn 3 lần một tuần. Yến phải đảm bảo chất lượng, tự chưng cất. Các sản phẩm yến chưng sẵn chứa nhiều đường có thể khiến thai phụ tăng đường huyết.

Bơ: Chứa nhiều chất axit béo không bão hòa đơn, chất xơ, vitamin C, B, E, K và nhiều khoáng chất thiết yếu khác như kali, folate, lutein... Các axit béo đơn tham gia vào quá trình thành da, mô, não ở trẻ.

Làm thế nào để mẹ bầu tăng cân năm 2024

Bữa ăn dinh dưỡng đủ chất cho sản phụ tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh: Ảnh: Tâm Anh

Sữa tươi không đường: Sữa chứa đầy đủ nhóm chất cần thiết như chất đạm, canxi, chất béo, vitamin D, kẽm... Chất đạm hỗ trợ trẻ phát triển cơ bắp, canxi giúp hình thành và phát triển hệ xương, răng. Cả hai dưỡng chất này phát triển não bộ trẻ khi còn trong bụng mẹ.

Thịt bò: Trung bình 100 g thịt bò cung cấp 36 g protein và ít chất béo, tốt cho mẹ bầu. Thực phẩm góp phần cải thiện tình trạng thiếu máu, sắt trong thai kỳ. Thiếu máu là nguyên nhân khiến thai nhi kém phát triển, chậm tăng cân.

Cá hồi: Giàu chất béo omega-3 và chất đạm. Axit béo omega-3 (DHA và EPA) bảo vệ mắt, hỗ trợ phát triển não bộ cho thai nhi.

Các loại hạt: Thai phụ có thể bổ sung thêm hạt hạnh nhân, hạt óc chó, macca, óc chó, hạt lanh, hạt bí... Chúng giàu omega-3, các dưỡng chất khác như protein, vitamin, photpho tốt cho não bộ của trẻ.

Trứng: Cung cấp đạm, sắt, kẽm, choline, folate quan trọng đối với sự phát triển trí não, ngăn ngừa nguy cơ khuyết tật ống thần kinh như tật nứt đốt sống ở thai nhi. Mẹ bầu nên ăn 3-4 trứng mỗi tuần, ăn cả lòng đỏ lẫn lòng trắng vì lòng đỏ trứng chứa choline.

Ngoài ra, thai phụ ưu tiên thức ăn nấu chín, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, không uống bia, rượu, cà phê.

Phụ nữ thừa cân trong thai kỳ có thể điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, tập thể dục. Ngược lại, thai phụ thiếu cân khiến thai chậm phát triển trong tử cung, dị tật, thiếu máu; chuyển dạ, sinh sớm. Trẻ sinh ra có nguy cơ còi cọc, suy dinh dưỡng, dễ mắc bệnh hô hấp.

Mẹ bầu tăng cân chính là một dấu hiệu tích cực cho thấy thai nhi đang phát triển khỏe mạnh. Tuy nhiên, mỗi giai đoạn thai kỳ, chỉ số tăng cân của người mẹ cũng cần hợp lý vì tăng cân quá ít hoặc quá nhiều đều không tốt. Vậy mẹ bầu tăng cân như thế nào là hợp lý trong 3 tháng đầu mang thai.

1. Tăng cân như thế nào là hợp lý trong 3 tháng đầu mang thai?

Đây là thắc mắc của rất nhiều thai phụ. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, đây là giai đoạn mà bạn không cần phải tăng cân quá nhiều. Trung bình bà bầu chỉ cần tăng 1kg trong 3 tháng đầu của thai kỳ. Đối với những trường hợp mang đa thai thì số cân nên tăng có thể lớn hơn đôi chút.

Làm thế nào để mẹ bầu tăng cân năm 2024

Giai đoạn đầu mẹ bầu không cần tăng cân quá nhiều

Tuy nhiên, với một số trường hợp không tăng cân hoặc thậm chí giảm cân trong 3 tháng đầu mang thai thì cũng không hoàn toàn có nghĩa rằng sức khỏe của bạn đang có vấn đề.

Điều này được giải thích như sau: Trong những tuần đầu tiên của thai kỳ, cơ thể người mẹ có nhiều thay đổi và rất nhiều trường hợp bị ốm nghén, thường chán ăn, khó ăn, rất hay buồn nôn và nôn. Ngay cả với những món ăn mà bạn từng rất yêu thích trước đây cũng có thể trở thành nỗi ám ảnh khi bạn nhìn thấy nó. Vấn đề ăn uống của mẹ bầu bị ốm nghén trong thời gian này rất khó khăn và không dễ khắc phục. Đây chính là lý do khiến mẹ bầu không thể tăng cân hoặc thậm chí giảm cân trong giai đoạn này.

Tuy nhiên, khi đi khám định kỳ, bạn cần cung cấp thông tin về tình trạng ốm nghén và chế độ ăn uống của mình cho bác sĩ sản khoa. Nếu tình trạng giảm cân hoặc tăng cân quá mức, các bác sĩ sẽ giúp bạn tìm cách khắc phục vấn đề này bằng cách thay đổi chế độ ăn và thói quen sinh hoạt. Vì thực tế, dù tăng cân hay giảm cân quá nhiều đều gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi. Cách tốt nhất là hay tăng cân một cách hợp lý.

Làm thế nào để mẹ bầu tăng cân năm 2024

Mẹ bầu cần bổ sung dinh dưỡng đầy đủ

Cụ thể, mức tăng cân trung bình cho mỗi bà bầu như sau:

  • Trong 3 tháng mang thai đầu: Nên tăng 1 kg.
  • Trong 3 tháng mang thai giữa:Nên tăng 4 đến 5 kg.
  • Trong 3 tháng mang thai cuối: Nên tăng 5 đến 6 kg.

Tuy nhiên, với những thai phụ có thể trạng gầy, có thể tăng cân nhiều hơn một chút hoặc nếu thai phụ có vấn đề thừa cân trước khi mang thai thì có thể tăng ít hơn một chút. Bạn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ khi khám thai định kỳ.

2. Vì sao giảm cân quá nhiều hoặc tăng cân quá nhiều đều không tốt cho bà bầu và thai nhi?

2.1. Những nguy cơ rủi ro của việc tăng cân quá ít hoặc giảm cân

Khi mang thai 3 tháng đầu, mẹ bầu tăng cân ít, thậm chí giảm cân nhưng phôi thai vẫn phát triển bình thường. Tuy nhiên nếu giảm cân quá nhiều thì rất có thể dẫn đến tình trạng cơ thể bị suy nhược, thiếu dinh dưỡng, khiến ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ cũng như sự phát triển của thai nhi.

Làm thế nào để mẹ bầu tăng cân năm 2024

Tăng cân quá ít hoặc quá nhiều đều không tốt cho sức khỏe

Trong cả thai kỳ, nếu bạn tăng cân quá ít thì có thể dẫn tới tăng tỉ lệ sinh non, thậm chỉ sảy thai, hoặc có thể mắc suy dinh dưỡng bào thai, khiến trẻ sinh ra sẽ ảnh hưởng phát triển thể chất, dễ mắc bệnh và có thể phát triển chậm hơn so với những trẻ sinh ra với mức cân nặng hợp lý.

2.2. Những nguy cơ rủi ro khi tăng cân quá nhiều

Thời kỳ mang thai, bạn thường phải ăn nhiều hơn bình thường. Tuy nhiên, cần có một chế độ ăn hợp lý để vẫn đảm bảo tăng cân giúp mẹ khỏe và thai nhi phát triển tốt, nhưng không nên ăn quá nhiều để xảy ra tình trạng tăng cân vượt quá mức khuyến cáo. Nếu tăng cân quá nhiều khi mang thai, mẹ bầu và thai nhi có thể gặp phải những nguy cơ sau:

Đối với mẹ bầu

  • Nguy mắc tiểu đường thai kỳ: Nếu bạn tăng cân quá mức, đặc biệt ở giai đoạn đầu của thai kỳ thì đây rất có thể là dấu hiệu cảnh báo về bệnh tiểu đường thai kỳ, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ trong thời kỳ mang thai và trong tương lai về sau.
  • Tăng cân quá nhiều còn gây ra tình trạng tăng huyết áp khiến cho thời gian chuyển dạ kéo dài, nguy cơ sinh non và nguy cơ phải sinh mổ cao.
  • Nguy cơ cao gây hình thành cục máu đông trong thời kỳ hậu sản.
  • Dẫn đến thừa cân, béo phì.

Làm thế nào để mẹ bầu tăng cân năm 2024

Nên vận động nhẹ nhàng khi mang thai

Đối với thai nhi

Khi mẹ tăng cân quá nhiều, bé cũng có thể tăng cân nhiều hơn khi đang trong bụng mẹ. Vì thế, khi sinh ra, trẻ có nguy cơ cao có cân nặng lớn hơn mức trung bình. Điều này khiến cho việc sinh nở của người mẹ trở nên khó khăn hơn và mức rủi ro cao hơn, đồng thời nguy cơ phải sinh mổ cũng rất lớn.

3. Chế độ dinh dưỡng và tập luyện trong 3 tháng đầu

Trong 3 tháng đầu, bạn nên có một chế độ ăn uống khoa học, cân bằng dưỡng chất, nên ăn đa dạng các loại thực phẩm. Một số loại thực phẩm nên bổ sung vào chế độ ăn của bạn như các loại ngũ cốc, trái cây, các loại thịt, chất béo lành mạnh, sữa,…

Ở giai đoạn 3 tháng đầu tiên của thai kỳ, cơ thể chị em chưa cần bổ sung thêm calo mà thông thường chỉ cần đảm bảo một chế độ ăn bổ dưỡng, nghĩa là không cần ăn quá nhiều mà chỉ cần ăn đủ chất.

Về vấn đề vận động, mẹ bầu cần lựa chọn những bài tập phù hợp với cơ thể, chẳng hạn như đi bộ, tập yoga. Nên tập đều đặn nhưng không nên tập với cường độ nặng, để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như sự phát triển của thai nhi.

Theo dõi cân nặng cũng là một việc làm cần thiết đối với mỗi bà bầu để có thể điều chỉnh chế độ ăn và kiểm soát cân nặng của mình một cách tốt nhất. Trên đây là câu trả lời cho câu hỏi “tăng cân như thế nào là hợp lý trong 3 tháng đầu mang thai”. Nếu có bất cứ băn khoăn gì, mẹ bầu không nên ngần ngại mà hãy nhờ đến sự trợ giúp của các bác sĩ sản khoa để được tư vấn kịp thời.

Bạn có thể liên hệ tới 1900 56 56 56 - Đường dây nóng của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được tư vấn trực tiếp.