-Nhằm thực hiện tốt công tác nâng cao chất lượng, đổi mới phương pháp dạy - học. Show Đồng thời tạo hứng thú cho học sinh khi tiếp thu bài học một cách tích cực có hiệu quả. Việc sử dụng thiết bị dạy học (TBDH) là một việc làm thường xuyên của GV. Tuy nhiên một số TBDH đã được trang cấp không thể đáp ứng được hoàn toàn như mong muốn hoặc vẫn còn thiếu thốn đối với người GV trực tiếp đứng lớp. - Hưởng ứng phong trào tự làm và sử dụng có hiệu quả TBDH do Ngành đề ra. Chúng tôi xin mạnh dạn trình bày một TBDH tự thiết kế để mong được sự chỉ đạo, đóng góp ý kiến của tất cả cấp trên và các đồng nghiệp - nhằm bổ sung, sửa chữa thành một sản phẩm hoàn thiện hơn, phục vụ tốt hơn cho hoạt động dạy - học. -Những TBDH để dạy bộ mônTiếng Việt được trang cấp nói chung rất đẹp, đa tính năng, có thể dạy được hầu hết chương trình của các lớp hiện hành, phục vụ rất thiết thực trong công tác giảng dạy hiện nay. Tuy nhiên qua nghiên cứu chúng tôi cũng có một số ý kiến riêng như sau: - Khi sử dụng một số TBDH có sẵn không mang tính tổng thể mà chỉ giúp GV và HS nghiên cứu hình ảnh – đối tượng của bài dạy một cách hạn chế, thiếu sự gần gũi trong cuộc sống của các em.--- Bạn đang xem tài liệu "Bài thuyết trình đồ dùng dạy học tự làm", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên BÀI THUYẾT TRÌNH ĐỒ DÙNG DẠY HỌC TỰ LÀM Tên thiết bị dạy học tự làm : Mô hình dạy học môn Tiếng Việt Đơn vị : Trường tiểu học Hải Vĩnh I. Thông tin chung -Nhằm thực hiện tốt công tác nâng cao chất lượng, đổi mới phương pháp dạy - học. Đồng thời tạo hứng thú cho học sinh khi tiếp thu bài học một cách tích cực có hiệu quả. Việc sử dụng thiết bị dạy học (TBDH) là một việc làm thường xuyên của GV. Tuy nhiên một số TBDH đã được trang cấp không thể đáp ứng được hoàn toàn như mong muốn hoặc vẫn còn thiếu thốn đối với người GV trực tiếp đứng lớp. - Hưởng ứng phong trào tự làm và sử dụng có hiệu quả TBDH do Ngành đề ra. Chúng tôi xin mạnh dạn trình bày một TBDH tự thiết kế để mong được sự chỉ đạo, đóng góp ý kiến của tất cả cấp trên và các đồng nghiệp - nhằm bổ sung, sửa chữa thành một sản phẩm hoàn thiện hơn, phục vụ tốt hơn cho hoạt động dạy - học. -Những TBDH để dạy bộ mônTiếng Việt được trang cấp nói chung rất đẹp, đa tính năng, có thể dạy được hầu hết chương trình của các lớp hiện hành, phục vụ rất thiết thực trong công tác giảng dạy hiện nay. Tuy nhiên qua nghiên cứu chúng tôi cũng có một số ý kiến riêng như sau: - Khi sử dụng một số TBDH có sẵn không mang tính tổng thể mà chỉ giúp GV và HS nghiên cứu hình ảnh – đối tượng của bài dạy một cách hạn chế, thiếu sự gần gũi trong cuộc sống của các em.--- *Từ nhận xét đó, qua quan sát và nghiên cứu các bài dạy trong sách giáo khoa của bộ môn Tiếng Việt, chúng tôi đã có ý tưởng thiết kế một mô hình dạy học bộ môn Tiếng Việt có thể áp dụng dạy học ở chương trình lớp 3, 4, 5. - Đây là một mô hình dạy học được làm mới, những năm trước chưa ai làm. - Chọn các vật liệu này bền, nhẹ lại vừa đẹp. II.Công dụng của TBDH Tự làm - Việc dạy học bộ môn Tiếng Việt trong chương trình Tiểu học không chỉ cung cấp các kiến thức cần có cho các em, mà mỗi GV chúng ta cần giáo dục cho các em cách sử dụng ngôn ngữ, cách giao tiếp, kĩ năng ứng xử vận dụng, kĩ năng sống,. Tuy nhiên, đây là một mảng rất khó và trừu tượng, nó ảnh hưởng lớn đến kết quả bồi dưỡng phát triển năng lực thể hiện của học sinh bậc Tiểu học. Vì thế, chúng tôi sáng tạo nên mô hình này để giúp GV- HS dễ dàng nhận ra các kĩ năng cần có trong cuộc sống. - Mô hình dạy học môn Tiếng Việt được áp dụng nội dung các bài học sau đây: Khối3: *Phân môn Tập đọc: Bài Hội vật *Phân môn LTVC: MRVT Lễ hội *Phân môn TLV: Quê hương, Tả hoạt động của người tham gia lễ hội. *Phân môn LTVC: Tuần 11 *Phân môn TNXH: Làng quê và đô thị Khối4: *Phân môn Tập đọc: Bài Kéo co *Phân môn TLV: Viết đoạn văn về lễ hội Khối5: *Phân môn TLV: Miêu tả phong cảnh quê hương *Môn Mỹ thuật: - Tranh đề tài về lễ hội - vẽ tranh phong cảnh quê hương - Trên đây là một số bài có thể sử dụng Mô hình dạy học môn Tiếng Việt này để hình thành kiến thức mới cho HS hoặc giúp HS vân dụng thực hành, III. Quy trình thiết kế TBDH tự làm: 1, Nguyên tắc và cấu tạo: - Một khung mô hình được chia thành 2 mảng chính. * Mảng Lễ hội: Chia thành các ô nhỏ được làm giống như không gian tổ chức lễ hội mừng xuân của các vùng miền vào dịp tết đến, ( gồm các người tổ chức lễ hội, một số người tham gia thi đấu, người đi xem hội, ) * Mảng phong cảnh quê hương Được chia thành các khuôn viên nhỏ, ( gồm hình ảnh cây đa, bến nước, con đò,.) 2, Nguyên vật liệu : * Vật liệu : Gồm: - 1 Khung gỗ ( 120 x 60 x 10cm)có bánh xe. - Xốp trắng( tận dụng). - Xốp màu - Đất sét (TBDH). - Tre (tận dụng) - Hộp nhựa tận dụng - Len - Cỏ nhựa - Giây rôki 3,Cách làm: *Bước1: - Khung gỗ được đóng thành hình hộp 5 mặt, có bánh xe di chuyển. - Xốp trắng được gắn bên trong khung gỗ với thể tích( 120x60x10). - Gắn cỏ nhựa lên trên bề mặt của xốp để trang trí khuôn viên. *Bước2: - Dùng đất sét để bắt tạo dáng các hình người, con vật,. - Dùng tre khô làm cầu tre bắc qua sông, làm đánh đu. - Dùng xốp cắt mô hình nhà hộp, bờ đê, giếng nước, cây đa, - Dùng len làm đống rơm - Dùng giấy rôki để trang trí 4, Lắp ráp và bố trí TBDH tự làm: - Các chi tiết được bố trí theo hai mảng chính trên mô hình IV. Hướng dẫn khai thác khi sử dụng. Trong dạy học môn Tiếng việt bộ mô hình này có thể áp dụng cho các bài dạy cụ thể như sau: 1,Tập đọc lớp 3 Ví dụ: khi dạy Bài hội vật: GV có thể cho học sinh quan sát mô hình và giới thiệu các lễ hội quê hương vào các dịp lễ tết. - Giảng các từ: sới đất, tứ xứ, keo vật, Liên hệ: Lễ hội quê hương Hải Lăng - hội đua ghe, các trò chơi dân gian Ví dụ : khi dạy LTVC trong chủ đề Lễ hội GV có thể sử dụng mô hình hướng dẫn học sinh nhớ lại nội dung bài học. 2,Tập đọc lớp 4 Ví dụ: dạy bài Kéo co: GV giới thiệu cho HS một số trò chơi dân giân Ví dụ: TLV – Viết đoạn văn về lễ hội GV cho HS quan sát mô hình trực quan này, giúp các em nhớ lại các hoạt động của lễ hội, gồm phần lễ và phần hội. - Phần Lễ Gồm có chương trình tổ chức buổi lễ, người tổ chức - Phần hội gồm văn nghệ, các trò chơi dân gian 3, Lớp 5 Ví Dụ: TLV – Miêu tả phong cảnh quê hương GV hướng dẫn học sinh quan sát mô hình, hình ảnh dòng sông, dàn trâu thung thăng gặm cỏ, những ngôi nhà mái ngói đỏ tươitất cả những hình ảnh đó, giúp HS liên tưởng đến cảnh nông thôn yên bình để camt nhận và làm bài văn theo cảm xúc riêng cảu mình. Giáo dục tình cảm yêu quê hương, biết bảo vệ môi trường sống V. Những điểm cần lưu ý khi sử dụng, và bảo quản. - Khi sử dụng mô hình trong một tiết dạy cụ thể, GV bố trí không gian lớp học theo hướng đổi mới giúp các em có thể quan sát tổng thể trên mô hình. - Sau khi kết thúc tiết học mô hình được trưng bày ở phòng đọc của các em. - Mô hình này rất phù hợp với thực tế giảng dạy, giúp GV thuận tiện khi sử dụng, sử dụng được nhiều lần, sử dụng trong nhiều bài và trong nhiều môn, giá thành hợp lý. * Giá trị ước tính của đồ dùng: 600.000đ Trên đây là bảng thuyết trình TBDH của trường Tiểu học Hải Vĩnh. Kính mong được sự góp ý của BGK và tất cả các đồng nghiệp để trường chúng tôi hoàn thiện hơn nữa về bộ đồ dùng tự làm này. Xin chân thành cảm ơn quý vị. Người viết thuyết minh Lê Nhật Phương
Tài liệu "Bản thuyết minh Đồ dùng dạy học tự tạo" có mã là 339938, file định dạng doc, có 1 trang, dung lượng file 25 kb. Tài liệu thuộc chuyên mục: Tài liệu phổ thông > Tổng hợp. Tài liệu thuộc loại Đồng Nội dung Bản thuyết minh Đồ dùng dạy học tự tạoTrước khi tải bạn có thể xem qua phần preview bên dưới. Hệ thống tự động lấy ngẫu nhiên 20% các trang trong tài liệu Bản thuyết minh Đồ dùng dạy học tự tạo để tạo dạng ảnh để hiện thị ra. Ảnh hiển thị dưới dạng slide nên bạn thực hiện chuyển slide để xem hết các trang. Xem preview Bản thuyết minh Đồ dùng dạy học tự tạoNếu bạn đang xem trên máy tính thì bạn có thể click vào phần ảnh nhỏ phía bên dưới hoặc cũng có thể click vào mũi bên sang trái, sang phải để chuyển nội dung slide.Nếu sử dụng điện thoại thì bạn chỉ việc dùng ngón tay gạt sang trái, sang phải để chuyển nội dung slide. --> BẢNG THUYẾT MINHĐỒ DÙNG DẠY HỌC TỰLÀMI. XUẤT PHÁT ĐIỂM1. CƠ SỞ LÝ LUẬNThiết bị dạy học là một trong những điều kiện vật chất của nhà trường, có ý nghĩato lớn trong việc thực hiện mục tiêu, nguyên lý giáo dục của Đảng và nhà nước: “Hoạtđộng giáo dục phải thực hiện theo nguyên lý học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với laođộng sản xuất, lý luận gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục giađình và giáo dục xã hội” (Trích điều 3 của luật giáo dục năm 2005)Sử dụng thiết bị trong dạy học cũng đã được nêu trong Nghị quyết hội nghị Banchấp hành Trung ương lần 2 – khoá III: “…Tất cả các nhà truờng phổ thông đều có cáctrang thiết bị tối thiểu để thực hiện các thí nghiệm trong chương trình, sớm chấm dứt tìnhtrạng dạy chay”Chính vì vậy việc sử dụng, bảo quản và bổ sung các thiết bị dạy học trong nhàtrường phải được ban Giám Hiệu, giáo viên bộ môn hết sức chú trọng, đặc biệt đối vớigiáo viên chuyên trách thiết bị phải luôn tìm phương pháp hoạt động nhằm phát huy hiệuquả thiết bị dạy học trong nhà trường là một nhiệm vụ quan trọng và đầy ý nghĩa…Bất kỳ một phương tiện trực quan nào cũng chỉ mang nguồn thông tin khoa học nhấtđịnh và có chức năng sư phạm riêng biệt. Chúng cần được bổ sung lẫn nhau để góp phầnxây dựng một cách hoàn chỉnh những biểu tượng hình ảnh, khái niệm, quy luật thích hợpcủa đối tượng nghiên cứu. Lời nói của giáo viên, câu định nghĩa trong sách giáo khoa cóthể cung cấp một loại thông tin hoàn chỉnh, có hệ thống; các vật thực, các đối tượng tựnhiên cho biết hình dáng thực, kích thước, màu sắc bề ngoài của chúng làm cho học sinhhiểu đuợc những tính chất vật lý của đối tượng nghiên cứu; thí nghiệm cho học sinh hiểuđược bản chất của các hiện tượng và các quá trình xảy ra trong tự nhiên, trong phòng thínghiệm, trong sản xuất nhưng bảng vẽ, tranh, sơ đồ, hình vẽ có tác dụng định hướng đểnhấn mạnh những vấn đề, những điểm chủ yếu cần chú ý trong quá trình tiếp thu kiến thứcTrong việc dạy học dù là phương pháp truyền thống, cải cách hay đổi mới thì việcsử dụng đồ dùng dạy học là một vấn đề cần thiết dù là môn khoa học tự nhiên hay mônkhoa học xã hội, có sử dụng đồ dùng dạy học đều mang lại hiệu quả cao2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨUViệc sử dụng phối hợp các tài liệu trực quan khác nhau trong giờ học, một mặt phùhợp với đặc tính của tài liệu nghiên cứu, đặc điểm và nhiệm vụ nhận thức, mặt khác thoảmãn với chức năng giáo dục của các phương tiện dạy họcBộ phương tiện dạy học trực quan “Sơ đồ điều chế các hợp chất vô cơ” là tổng hợpcác vận dụng dùng trong việc dạy học, đáp ứng đầy đủ và thích hợp nhất với yêu cầu khoahọc để nghiên cứu các vấn đề cụ thể của nội dung bài học, được hoàn thiện cao về mặt kỷthuật, giá thành hạ, góp phần giúp giáo viên giảng dạy một cách tốt nhất (mất ít thời gian,sức lực, phương tiện nhất) làm cho học sinh nắm được tốt nhất những kiến thức khoa học,kỹ năng, kỹ xảo, trau dồi thế giới quan khoa học3. QUÁ TRÌNH THỰC HIỆNa) Thuận lợi: Trong quá trình thực hiện đồ dùng dạy học tự làm bộ sơ đồ điềuchế các hợp chất vô cơ được sự hỗ trợ và động viên của ban Giám Hiệu, sự đóng góp ýkiến của tổ chuyên môn. Bản thân học hỏi, tìm tòi và rút ra được nhiều kinh nghiệm, do đócũng đạt được những kết quả đáng khích lệb) Hạn chế+ Việc thực hiện đổi mới phương pháp hoá học vẫn còn những khó khăn nhất định,đặc biệt là điều kiện cơ sở vật chất thiết bị, chỉ đạo thực hiện và kỷ thuật thực hiện. Một sốbài hoá học vẫn chủ yếu được dạy chay, ít sử dụng phương tiện dạy học. Nếu có sử dụngthì lại chưa khai thác được các hiện tượng, chưa tổ chức cho học sinh nghiên cứu, tư duyvà hệ thống hoá các kiến thức trong chương trình+ Việc sử dụng các phương tiện dạy học, tổ chức học tập hợp tác theo nhóm …theohướng tích cực còn rất hạn chế+ Một số không ít học sinh còn rụt rè, chưa mạnh dạn trình bày ý kiến của mìnhtrước chỗ đông người. Một phần là do học sinh chưa chuẩn bị bài, không biết gì để phátbiểu xây dựng bài. Một số học sinh có tư duy nhưng “sợ sai” nên không dám trình bày chủkiến của mình, đợi “ai nói thì nghe, sau đó chờ đọc - chép rồi về nhà học thuộc là xong” !.+ Hóa học là một môn học đòi hỏi học sinh phải có tính chăm chỉ, cần cù và cóhứng thú. Mặt khác, đây là môn khoa học thực nghiệm, học sinh cần có sự hợp tác giữacác thành viên trong nhóm để quan sát, tư duy, phân tích, giải thích các hiện tượng trongthực tế, phán đoán hiện tượng sau thí nghiệm.II. CẤU TẠO VÀ PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN SƠ ĐỒ1. Cấu tạo- Bộ sơ đồ gồm 4 bảng riêng biệt được lắp ghép thành 2 bảng (có chú ý tính hệthống bài dạy) để sử dụng cả 2 mặt phù hợp với nội dung yêu cầu của chương trình, củatừng tiết luyện tập. Bảng có cấu tạo đơn giản, gọn nhẹ, dễ làm, có độ bền cao và được làmchủ yếu bằng giấy ép carton, một loại vật liệu phổ biến trên thị trường, giá thành hợp lí- Kích thước mỗi bảng: 1,2m x 0,8m. Khung nẹp giữa 2 bảng bằng cây và được ốpche lại bằng các thanh nhôm mỏng, màu (chữ V) nhằm tạo độ bền chắc và tính thẩm mỹcho đồ dùng. Các ô cửa và tấm kéo được rọc cắt bằng dao2.Thiết kế:Nội dung chi tiết được thiết kế 2 mặt trên nền trắng, phông chữ xanh và đỏ, ở đócó các ô cửa kéo (đóng và mở), thể hiện rõ các tác chất cần thiết khi điều chế các hợp chấtvô cơ. Mặt sau của từng bảng là các rãnh kéo, được dán bằng keo và cũng làm bằng vậtliệu chủ yếu trên3. Mục đích:- Bộ sơ đồ được sử dụng rất thuận tiện, phù hợp điều kiện các vùng, các trường,đặc biệt đối với những trường (vùng sâu, vùng xa…) nơi mà cơ sở vật chất còn gặp rấtnhiềư khó khăn, trang thiết bị còn hạn chế.- Bộ sơ đồ dùng thực hiện cho các tiết luyện tập và ôn tập ( thí dụ: bài 5/tiết 8:Luyện tập tính chất hoá học của oxit và axit; bài 12, 13/tiết 17, 18: mối quan hệ giũa cácloại hợp chất vô cơ, các tiết ôn tập học kì, cuối năm …), trong công tác phụ đạo học sinhyếu, bồi dưỡng học sinh giỏi và tổ chức các buổi ngoại khoá như: hái hoa ôn tập, ngày hộihoá học, nhà khoa học tương lai… nhằm kích thích tính hứng thú, ham mê bộ môn củahọc sinh4. Phương pháp thực hiện cụ thểSử dụng phương tiện trong dạy học hoá học đã được coi là tích cực. Tuy nhiên sẽtích cực hơn khi phương tiện dạy học tạo nguồn kiến thức để học sinh tìm kiếm, phát hiện,xây dựng kiến thức hoá học mớiSử dụng hình vẽ, sơ đồ…có thể được dùng để:- Minh hoạ cho lời nói, nội dung, tính chất- Khai thác các thông tin (kiến thức cần biết)- Vừa chứng minh, vừa khai thác kiến thứcCác phương tiện này được sử dụng ở hầu hết các loại bài hoá học.Thí dụ: Tính chất hoá học, sản xuất các chất, ôn luyện tập, thực hành…+ Hoạt động của giáo viên và học sinh khi dùng hình vẽ, sơ đồ…theo hướng tíchcực để khai thác các thông tin thường như sau:Hoạt động của GV Hoạt động của HS- Nêu mục đích và phương phápquan sát hình vẽ, sơ đồ - Trưng bày, cho xem- Yêu cầu quan sát- Yêu cầu nhận xét và rút ra kết luận- Nắm được mục đích- Quan sát tìm ra đặc điểm giống vàkhác nhau- Rút ra nhận xét+ Để thực hiện hoạt động có hiệu quả, khâu chuẩn bị vô cùng quan trọng. Chuẩn bịtốt là điều kiện cần để thu được kết quả tốt. GV và học sinh cần chuẩn bị:* Giáo viên:- Bộ sơ đồ điều chế các hợp chất vô cơ- Bảng phụ: Ghi sẵn một số nội dung (nếu cần).- Nghiên cứu tìm ra những câu hỏi thật sự cô đọng, xúc tích, có khả năng phát huytư duy, sáng tạo của học sinh. Có sự chuẩn bị trước cho những tình huống sư phạm có thểxảy ra ngoài yêu cầu của bài để không bị động trước tư duy của học sinh.* Học sinh:- Cần có sự chuẩn bị thật kĩ theo yêu cầu của GV từ tiết trước (mỗi học sinh đềuphải soạn bài mới vào tập, GV thường xuyên kiểm tra tập soạn của học sinh).- Học sinh có thể tự tìm tòi, sưu tầm thêm kiến thức từ các nguồn ngoài SGK phụcvụ cho bài học.Trên lớp, GV tiến hành các bước:- Chia nhóm: GV chia lớp thành từng nhóm theo vị trí chỗ ngồi- Thông qua từng mũi tên sơ đồ GV nêu yêu cầu để học sinh thực hiện.- GV đánh giá kết quả học tập của học sinh, nhận xét, bổ sung (nếu cần).Về phía học sinh:- Phải có ý thức học tập cao, không ỷ lại người khác, tránh thảo luận đi xa yêu cầucủa nội dung câu hỏi- Không thảo luận quá lớn tiếng ảnh hưởng đến nhóm khác.Kinh nghiệm sư phạm cho thấy rằng muốn học sinh nắm được đầy đủ các kiếnthức khoa học về các đối tượng nghiên cứu thì trong quá trình dạy học phải sử dụng phốihợp một cách hợp lý các phương tiện trực quan và kết hợp chặt chẽ với lời nói của giáoviên. Tức là trước hết dùng các câu hỏi gợi ý để kích thích tư duy trừu tượng của học sinhsau đó dùng các phương tiện dạy học góp phần chứng minh những kết luận rút ra đến việchình thành các biểu tượng cụ thểVí dụ: Ôn tập hệ thống hoá kiến thức cần nhớ của học kỳ I hoá học 9- Giáo viên yêu cầu học sinh tóm tắt những kiến thức cơ bản trong học kỳ I- Học sinh thực hiện các nhiệm vụ của giáo viên giao cho và tóm tắt thành 2 vấn đềlớn:+ Mối liên hệ giữa các hợp chất vô cơ: Oxit, axit, bazơ, muối. Sự chuyển đổi từkim loại thành các hợp chất khác nhau+ Mối liên hệ giữa các hợp chất vô cơ và kim loại. Sự chuyển đổi từ các hợp chấtvô cơ thành kim loạiCó thể có 2 cách:Cách 1: Cho học sinh biết chất cụ thể để điều chế các hợp chất vô cơ. Học sinhlập sơ dồ điều chế, viết các phương trình hoá học. Từ đó khái quát hoá thành mối liên hệgiữa các loại chất khác nhauCách 2: Cho học sinh chọn hợp chất cần điều chế ở mỗi bảng, suy nghĩ và đưara các phương pháp điều chế. Sau đó lấy ví dụ từng chất cụ thể phù hợp với cách điều chế.Viết các phương trình hoá học để minh hoạ- Giáo viên đánh giá và cho điểm những học sinh tích cực hoạt động và trả lời tốtcác câu hỏi nhằm khuyến khích và bắt buộc mọi học sinh cần làm việc tích cực và có hiệuquả5. Cách sử dụngKhi thực hiện hoạt động, giáo viên cho lần lượt từng học sinh, từng nhóm hoặc độichọn ô số trên bảng, khi ô cửa được mở ra, học sinh phải nêu được tính chất hoá học vàviết đúng các phương trình phản ứng theo yêu cầu của ô số, nếu chưa đúng học sinh khácnhận xét và bổ sungVí dụ: Trong bài 5-tiết 8: Luyện tập tính chất hoá học của oxit và axit. Để nắmđược cách điều chế axit? Giáo viên gọi học sinh nhắc lại tính chất hoá học của oxit, axit,tiếp đó dùng sơ đồ, bảng yêu cầu học sinh chọn ô cửa điều chế: 1, 2, 3…trả lời và viết cácphương trình phản ứng lên bảng để minh hoạ cơ chế của các quá trình điều chế axit theoyêu cầu của từng ô cửa. Cuối cùng giáo viên kết luận và có thể mở rộng thêm một số cáchđiều chế axit (tuỳ theo đối tượng học sinh và nội dung của chương trình)6. Phương pháp chung khi thực hiện điều chế các chất vô cơ+ Dựa vào tính chất hoá học và phương pháp điều chế từng loại chất vô cơ đã họcđể viết đúng phương trình hoá học+ Khi thực hiện bài tập điều chế chất vô cơ cần nhớ các cách điều chế, con đườngđiều chế phải ngắn gọn, phương pháp đơn giản, dễ thực hiệnBảng 1: Năm cách điều chế oxit thường dùngCách Kim loại + O2Oxit (thường là oxit bazơ)Thí dụ: 3Fe(rắn)+ 2O2 (khí)Fe3O4(rắn)Cách Phi kim + O2OxitThí dụ: S(rắn)+ O2 (khí)SO2Cách Hợp chất + O2OxitThí dụ: 4FeS2 (rắn)+ 11O2 khí)2Fe2O3 (rắn)+ 8SO2Cách Bazơ không tan Oxit +H2OThí dụ: 2Fe(OH)3 (rắn)Fe2O3 (rắn)+ 3H2O(hơi)Cách Muối (không bền với nhiệt) OxitThí dụ: CaCO3 (rắn)CaO(rắn)+ CO2Bảng 2: Ba cách điều chế Axit thường dùngCách H2+ Phi kim Axit (không chứa oxi)Thí dụ: H2 (khí)+ Cl2 (khí)2HCl(hoà tan HCl vào nước tạo dung dịch axit HCl)Cách Oxit axit + H2O Axit (thường là axit có chứa oxi)Thí dụ: SO3 (khí)+ H2O(hơi)H2SO4 (lỏng)Cách Axit mạnh (khó bay hơi) + Muối Mưối(mới)+ Axit(dễ bay hơi)Thí dụ: H2SO4 (dd)+ BaCl2 (dd)BaSO4+ 2HCl(dd)Bảng 3: Ba cách điều chế Bazơ thường dùngCách Oxit bazơ + H2O Bazơ tan(kiềm)Thí dụ: CaO(rắn)+ H2O(l)Ca(OH)2Cách Bazơ tan (kiềm) + Dd muối Bazơ mới + Muối mớiThí dụ: Ca(OH)2 (dd)+ Na2CO3 (dd)CaCO3 (rắn)+ 2NaOH(dd)Cách Dd muối Bazơ tan (kiềm)Thí dụ: 2NaCl + 2H2O 2NaOH(dd)+ Cl2+ H2Chú ý: Với hiđroxit lưỡng tính do chương trình mới không đi sâu nên việc điều chếloại chất này học sinh chỉ cần tham khảo cách sau:Muối(của nguyên tố lưỡng tính)+Dd NH3(hay NaOH vừa đủ)Hiđroxit luỡng tính + Muối mớiThí dụ: AlCl3+ 3NH3+ 3H2O Al(OH)3+ 3NH4ClAlCl3+ 3NaOH(vừa đủ)Al(OH)3+ 3NaClNgoài ra có thể điều chế bazơ bằng cách cho một số kim loại mạnh tác dụng vớinướcThí dụ: 2Na + 2H2O 2NaOH + H2Bảng 4: Mười cách điều chế Muối thuờng dùngCách Kim loại + Phi kim MuốiThí dụ: 2Al + 3Cl22AlCl3Cách Kim loại + Dd Axit Muối + …… Thí dụ: Zn + H2SO4 (loãng)ZnSO4+ H2Cu + 2H2SO4 (đặc nóng)CuSO4+ SO2+ 2H2OCách Kim loại + Dd muối Muối mới + Kim loại mớiThí dụ: Cu(rắn)+ 2AgNO3 (dd)Cu(NO3)2 (dd)+ 2Ag(rắn)Cách Axit + Bazơ Muối + H2OThí dụ: H2SO4+ NaOH NaHSO4+ H2Ohay H2SO4+ 2NaOH Na2SO4+ 2H2OCách Oxit bazơ + Axit Muối +H2OThí dụ: CuO + 2HCl CuCl2+ H2OCách Oxit axit + Dd bazơ (kiềm) Muối (+H2O)Thí dụ: CO2+ NaOH NaHCO3hay CO2+ 2NaOH Na2CO3+ H2OCách Oxit axit + Oxit bazơ MuốiThí dụ: SO2+ CaO CaSO3Cách Dd bazơ (kiềm) + Dd muối Muối mới + Bazơ mớiThí dụ: Ba(OH)2+ Na2SO4BaSO4+ 2NaOHCách Dd axit + Dd muối Muối mới + Axit mớiThí dụ: 2HCl + K2CO32KCl + CO2+ H2OCách Dd muối + Dd muối 2 muối mớiThí dụ: NaCl + AgNO3AgCl + NaNO3Lưu ý: - Phần lớn các phản ứng khi xảy ra đều có điều kiện- Trên đây chỉ là các cách điều chế thường dùng7. Những chú ý khi sử dụng đồ dùng dạy học+ Nếu chỉ đưa hình vẽ, sơ đồ…trong chốc lát để chứng minh cho một vấn đề hoáhọc thì sẽ giảm tích cực đi rất nhiều+ Khi sử dụng các phương tiện trực quan, không những chỉ sử dụng mọi khả năngthích hợp nhất của mỗi loại mà còn phải kết hợp chặt chẽ giữa quan sát - quá trình - hiệntượng của sự vật+ Để tập trung vào những vấn đề bản chất nhất của bài học, phải sử dụng cácphương tiện nào thích hợp nhất, có tác dụng mạnh nhất đối với bài học đó. Những phươngtiện đó phải diễn tả nội dung chính của bài học. Phải sử dụng đúng lúc, đúng chỗ, đúngliều lượng mỗi loại phương tiện+ Việc sử dụng hình vẽ, sơ đồ…nên thực hiện đa dạng như sau:- Hình vẽ, sơ đồ…có đầy đủ chú thích là nguồn để học sinh khai thác thông tin, hìnhthành và củng cố kiến thức hoá học- Hình vẽ, sơ đồ…có không đầy đủ chú thích sẽ giúp học sinh kiểm tra những thôngtin còn thiếu- Hình vẽ, sơ đồ… không chú thích nhằm yêu cầu học sinh phát hiện kiến thức hoặckiểm tra kiến thức hóa học của học sinhIII. BÀI HỌC KINH NGHIỆMQua việc tự làm và sử dụng các thiết bị đồ dùng dạy học trên lớp tôi đã rút ra đượcbài học kinh nghiệm sau:a) Giáo viên giảng dạy các bộ môn phải luôn luôn tìm tòi, sáng tạo và đổi mới trongphương pháp dạy họcb) Có kế hoạch cụ thể trong việc tìm kiếm và thiết kế các đồ dùng dạy học: đẹp,chính xác, phù hợp với kinh tế và nội dung bài dạyc) Sử dụng triệt để các phương pháp dạy học tích cực nhằm thu hút sự chú ý của họcsinhd) Tuy đã có cơ quan chuyên trách cung cấp các thiết bị dạy học, nhưng trong thực tếkhông thể có đầy đủ những thiết bị cần thiết cho từng môn học. Người giáo viên phảithường xuyên tự làm, sưu tầm, tích luỹ các đồ dùng cần thiết cho bộ môn, đồng thời cầnhướng dẫn và tổ chức cho học sinh tham gia vào công việc nàyIV. KẾT LUẬNCơ sở vật chất và thiết bị giáo dục là một trong những điều kiện quan trọng gópphần thực hiện thắng lợi nội dung cải cách, đổi mới giáo dục. Hoá học là môn học nghiêncứu về các chất, sự biến đổi chất này thành chất khác và những hiện tuợng xảy ra xungquanh sự biến đổi đó. Vì vậy việc trang bị, bổ sung, tự làm và sử dụng thiết bị dạy họcnhằm thực hiện nguyên tắc giảng dạy trực quan cho bộ môn hoá học ở trường THCS, cótầm quan trọng đặc biệt trong đổi mới giáo dục ở nước ta hiện nayMục đích của phong trào làm đồ dùng dạy học nhằm tạo điều kiện thuận lợi đểcán bộ quản lí, giáo viên phát huy khả năng sáng tạo trong các hoạt động giảng dạy và giáodục học sinh nhằm thực hiện tốt mục tiêu giáo dục của trường THCS, tạo ra các sản phẩmcó tính sáng tạo và đạt hiệu quả cao trong các hoạt động giáo dục, phù hợp với điều kiện củanhà trường.Nội dung của phong trào làm đồ dùng dạy học gắn với việc triển khai cuộc vậnđộng “Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” và phongtrào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”.V. Ý KIẾN ĐỀ XUẤTThực ra trong các nhà trường hiện nay đã được cấp rất nhiều các thiết bị dạy học chocác bộ môn, đặc biệt là các khối lớp 6, 7. Tuy vậy đối với bộ môn hoá học thì các đồ dùngdạy học như: biều đồ, sơ đồ, mô hình, phim….còn quá ít. Vì vậy muốn đạt được hiệu quảcao ở bộ môn này, tôi có một số kiến nghị:- Các cơ quan thiết bị trường học cần có đầy đủ tranh ảnh về: ứng dụng, sản xuất hoáhọc, các sơ đồ liên kết của các nguyên tử, phân tử hoặc các sơ đồ biểu thị mối quan hệgiữa các chất với nhau, để cung cấp về các trường, giúp giáo viên thuận lợi hơn trong việctìm kiếm các đồ dùng dạy học- Nhà trường cần bổ sung, cập nhật và phổ biến kịp thời những tư liệu, tài liệu có liênquan đến hoạt động bộ môn và phương pháp giảng dạy bộ môn- Nhà trường cần tạo điều kiện và chi trả hợp lý về kinh phí khi giáo viên tự thiết kếcác đồ dùng dạy học còn thiếu- Tổ chức thường xuyên các cuộc thi sáng tạo và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm kíchthích lòng yêu nghề và tư duy sáng tạo của giáo viên đồng thời bổ sung những trang thiếtbị cần thiết cho các hoạt động dạy học- Đối với giáo viên của từng bộ môn hãy phấn đấu để trong mỗi tiết học bìnhthường học sinh được: Hoạt động nhiều hơn, thực hành nhiều hơn, thảo luận nhiều hơn vàsuy nghĩ nhiều hơnTrên đây chỉ là kinh nghiệm nhỏ mà tôi đã tích luỹ được trong quá trình giảng dạybộ môn hoá học. Với sự hiểu biết và kinh nghiệm có hạn, chắc chắn không tránh khỏinhững sơ sót, rất mong được sự góp ý chân thành của các bạn đồng nghiệp.Xin chân thành cảm ơn! Long Định, ngày 24 tháng 01 năm 2009GV thực hiệnNguyÔn Anh Dòng Page 2
|
