Nhà nước và pháp luật là hai hiện tượng song song tồn tại

Pháp luật và chính trị được hiểu là gì? pháp luật và chính trị là hai hiện tượng do yếu tố nào quyết định? Mối quan hệ giữa pháp luật và chính trị là gì? Cùng Luật sư X tìm hiểu về vấn đề này qua bài viết dưới đây.

Pháp luật là hệ thống những quy tắc xử sự mang tính bắt buộc chung được Nhà nước ban hành hoặc thừa nhận, Nhà nước đảm bảo thực hiện, thể hiện ý chí của giai cấp thống trị và thực hiện điều chỉnh các quan hệ xã hội phát triển phù hợp với lợi ích của giai cấp mình.

Đặc điểm của pháp luật

  • Pháp luật là hệ thống những quy tắc xử sự mang tính bắt buộc chung
    • Là khuôn mẫu chung cho tất cả mọi người.
    • Được áp dụng nhiều lần trong không gian và khoảng thời gian rộng lớn.
  • Pháp luật được ban hành hoặc thừa nhận bởi Nhà nước;
  • Pháp luật được đảm bảo thực hiện bằng quyền lực nhà nước;
  • Pháp luật thể hiện ý chí của giai cấp thống trị và thực hiện điều chỉnh các quan hệ xã hội phát triển phù hợp với lợi ích của giai cấp thống trị.

Chính trị là toàn bộ những hoạt động có liên quan đến các mối quan hệ giữa các giai cấp hoặc giữa các dân tộc hoặc các tầng lớp xã hội mà cốt lõi chủ yếu của nó là:

  • Những vấn đề giành chính quyền;
  • Duy trì và sử dụng quyền lực nhà nước;
  • Sự tham gia hoạt động vào công việc của Nhà nước;
  • Sự xác định các hình thức tổ chức,
  • Nhiệm vụ cũng như nội dung hoạt động của Nhà nước.

Chính trị có sự liên quan đến quyền lợi của giai cấp và nhà nước. Chính trị thuộc kiến trúc thượng tầng, theo đó sẽ bao gồm hệ tư tưởng chính trị, nhà nước, các đảng phái chính trị xuất hiện khi xã hội có sự phân chia giai cấp dựa trên cơ sở hạ tầng kinh tế nhất định. Chính trị chỉ tồn tại khi nào còn tồn tại giai cấp và còn nhà nước.

Trong điều kiện xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, chính trị trước hết là sự bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, hiệu lực quản lí của Nhà nước và quyền làm chủ của nhân dân lao động trên tất cả mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.

Hệ thống chính trị là tổng thể các cơ quan, tổ chức nhà nước, đảng phái, đoàn thể xã hội, nói chung là các lực lượng tham gia, và mối quan hệ giữa các lực lượng đó, chỉ phối sự tồn tại và phát triển đời sống chính trị của một quốc gia, thể hiện bản chất của chế độ chính trị của quốc gia, con đường phát triển của xã hội.

Pháp luật chịu sự ảnh hưởng của những yếu tố sau đây: chế độ kinh tế, thể chế chính trị, phong tục, tập quán, đạo đức, tôn giáo,… Còn chính trị bị tác động bởi những yếu tố sau: pháp luật, đạo đức, văn hóa, kinh tế, tôn giáo,… Do đó, có thể thấy, giữa pháp luật và chính trị có sự tác động biện chứng qua lại với nhau. Pháp luật quyết định đường lối chính trị, ngược lại, các tư tưởng, quan điểm chính trị hình thành nên các quy định pháp luật.

Mối quan hệ giữa pháp luật và chính trị

Nhà nước và pháp luật là hai hiện tượng song song tồn tại
Pháp luật và chính trị là hai hiện tượng do yếu tố gì quyết định?

  • Trong hình thành, tổ chức bộ máy quản lý Nhà nước

Bộ máy nhà nước là toàn bộ các hệ thống các cơ quan từ trung ương đến địa phương bao gồm: cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp…là một thiết chế phức tạp từ nhiều bộ phận cấu thành. Để bộ máy nhà nước hoạt động một cách có hiệu quả đòi hỏi phải xác định rõ mối quan hệ giữa chúng đúng với chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền trách nhiệm của mỗi loại cơ quan. Đồng thời cũng phải xác định rõ mối quan hệ giữa chúng phải có những phương pháp tổ chức hoạt động phù hợp để tạo ra một cơ chế đồng bộ trong quá trình thiết lập thực hiện quyền lực nhà nước. Tất cả những điều đó chỉ có thể thực hiện được trên cơ sở vững chắc của những quy định của pháp luật. Khi một hệ thống các quy phạm pháp luật về tổ chức chưa đày đủ, đồng bộ, phù hợp và chính xác để làm cơ sở cho việc xác lập và hoạt động của bộ máy nhà nước thì dễ dẫn đến tình trạng trùng lặp có sự chồng chéo thực hiện không đúng chức năng giữa các cơ quan trong bộ máy nhà nước. Pháp luật còn quy định rõ ràng nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm từng cơ quan và của các cá nhân trong bộ máy nhà nước.

Ngược lại, bộ máy nhà nước cũng có sự tác động trực tiếp tới pháp luật. Một bộ máy nhà nước hoàn chỉnh và đại diện cho giai cấp tiến bộ trong xã hội sẽ đưa ra được hệ thống pháp luật phù hợp với tình hình phát triển kinh tế xã hội chung của đất nước. Từ đó, pháp luật trở nên tiến bộ và thể hiện đúng vị trí, vai trò của mình. Ví dụ như sau các cuộc cách mạng tư sản, với tư cách là một lực lương tiến bộ trong xã hội, giai cấp tư sản đã lên nắm quyền và ban hành hệ thống pháp luật tiến bộ phục vụ cho lợi ích của nhân dân lao động có thể kể đến các bản Hiến pháp của các nước Mỹ, Pháp…Tuy nhiên, khi đến với chế độ đế quốc tư bản chủ nghĩa, với sự lớn mạnh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, hệ thống pháp luật của các nước tư sản đã đi sâu vào bảo vệ lợi ích của giai cấp tư sản nên pháp luật đã bị làm mất tính tích cực vốn có của nó ban đầu.

  • Trong quan hệ ngoại giao giữa các quốc gia

Pháp luật luôn là môi trường ổn định cho việc thiết lập các mối quan hệ ngoại giao giữa các quốc gia với nhau. Tuy nhiên, sự phát triển của quan hệ ngoại giao cũng đòi hỏi ở pháp luật của các nước có sự thay đổi sao cho phù hợp với từng thời kì phát triển của mỗi quốc gia. Ví dụ, ở nước ta thời kì trước đổi mới, Đảng và Nhà nước ta có thực hiện chính sách ngoại giao khép kín. Nước ta chỉ thực hiện quan hệ ngoại giao, kinh tế, chính trị với các nước có nền chính trị xã hội chủ nghĩa. Hệ thống pháp luật của nước ta ngăn cấm các hoạt động đầu tư của tư bản nước ngoài vào. Trong thời đại mở cửa và hội nhập quốc tế như hiện nay thì điều đó không còn phù hợp nữa. Đường lối ngoại giao của nước ta hiện nay đã có sự thay đổi căn bản. Theo đó, chúng ta đã đặt quan hệ ngoại giao với hơn 180 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Đặc biêt 11/2007 Việt Nam đã tham gia và trở thành thành viên thứ 150 của tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Điều này, đòi hỏi pháp luật của chúng ta phải có những thay đổi để phù hợp với xu thế chung. Đó là sự thay đổi thể hiện trong các Luật Đầu tư, Luật Thương Mại… Đặc biệt, Nhà nước ta đã có nhiều chính sách nhằm thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài như tạo môi trường đầu tư thông thoáng, giảm các loại thuế, rút gọn các thủ tục… Những chính sách đó đã được thể hiện tập trung trong pháp luật Việt Nam hiện hành.

  • Trong tư tưởng đường lối chính sách của giai cấp thống trị

Mối liên hệ giữa chính trị và pháp luật được thể hiện tập trung nhất trong các quan hệ đường lối chính sách của đảng cầm quyền với pháp luật của nhà nước. Pháp luật sẽ thể chế hóa các đường lối chính sách của đảng nghĩa là là làm cho các nội dung văn kiện nghị quyết của đảng được phát triển trở thành ý chí của nhà nước. Những đường lối chính sách của Đảng có vai trò quan trọng trong việc chỉ đạo về nội dung và phương hướng phát triển của pháp luật. Sự thay đổi trong đường lối chính sách của Đảng cũng dẫn đến sự thay đổi trong pháp luật.

Trên đây là tư vấn của Luật sư X về vấn đề “Pháp luật và chính trị là hai hiện tượng do yếu tố gì quyết định?“. Chúng tôi hi vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên; để sử dụng trong công việc và cuộc sống.

Để biết thêm thông tin chi tiết và nhận thêm sự tư vấn, giúp đỡ khi có nhu cầu về các vấn đề liên quan đến dịch vụ thành lập công ty ở việt nam, giải thể công ty, công ty tạm ngưng kinh doanh, hợp thức hóa lãnh sự, xác nhận tình trạng hôn nhân, tạm dừng công ty, thủ tục giải thể công ty mới nhất, mẫu đơn đăng ký bảo hộ nhãn hiệu …của luật sư X, hãy liên hệ  0833102102.

Tại sao nói quyền lực nhà nước là bộ phận quan trọng nhất của quyền lực chính trị?

Thứ nhất: Quyền lực nhà nước xuất phát từ quyền lực chính trịThứ hai: Quyền lực chính trị thể hiện tập trung ở quyền lực nhà nước

Khái niệm về nhà nước và pháp luật? Nguồn gốc ra đời của nhà nước và pháp luật? Phân tích mối quan hệ giữa Nhà nước và pháp luật? Ví dụ mối quan hệ giữa nhà nước và pháp luật?

Mối quan hệ giữa nhà nước và pháp luật từ xưa cho đến giai đoạn hiện nay vẫn luôn là một trong số những mối quan tâm của nhiều đối tượng khác nhau trong đời sống xã hội. Ta thấy được rằng, từ khi ra đời cho đến nay nhà nước và pháp luật luôn có mối quan hệ đặc biệt trong lý luận và cả trong thực tiễn. Bài viết dưới đây chúng ta sẽ cùng nhau phân tích mối quan hệ giữa Nhà nước và pháp luật? Lấy ví dụ cụ thể về mối quan hệ giữa Nhà nước và pháp luật?

Nhà nước và pháp luật là hai hiện tượng song song tồn tại

Tư vấn luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài điện thoại: 1900.6568

1. Khái niệm về nhà nước và pháp luật:

Nhà nước được hiểu cơ bản chính là một tổ chức đặc biệt của quyền lực chính trị, một bộ máy chuyên được tạo lập ra để làm nhiệm vụ cưỡng chế và thực hiện những chức năng quản lý của mình đặc biệt là để nhằm mục đích có thể duy trì trật tự xã hội, thực hiện mục đích bảo vệ địa vị của giai cấp thống trị trong một xã hội có giai cấp.

Pháp luật được hiểu cơ bản chính là hệ thống những quy tắc xử sự mang tính bắt buộc chung do nhà nước ban hành hoặc được thừa nhận và pháp luật sẽ được đảm bảo thực hiện bằng quyền lực của nhà nước, pháp luật thể hiện ý chí của giai cấp thống trị trong xã hội và đây cũng chính là nhân tố điều chỉnh các quan hệ xã hội.

2. Nguồn gốc ra đời của nhà nước và pháp luật:

Xã hội cộng sản nguyên thủy xuất hiện và con người trong xã hội này đều sống bằng hình thức săn bắt hái lượm. Trong quá trình sống ở xã hội cộng sản nguyên thủy con người lại ngày một phát triển và cũng chính từ đó mà đã dẫn đến nhu cầu của con người ngày càng tăng. Việc này cũng đã đòi hỏi con người sẽ cần phải cải tiến đối với những công cụ lao động của mình và từ đó con người sẽ dần chuyển sang hình thức chăn nuôi, trồng trọt. Việc này sẽ làm năng suất lao động tăng lên và nó cũng đã dẫn đến sự dư thừa của cải.

Con người trong xã hội sẽ có nhu cầu trao đổi hàng hóa với nhau những bởi vì giá trị hàng hóa khi thực hiện việc trao đổi lại không ngang bằng nên tiền cũng vì thế mà đã xuất hiện và từ đó mà xã hội phân hóa giàu nghèo. Xã hội phân hóa giàu nghèo đã phân chia thành giai cấp: đó là giai cấp thống trị và giai cấp bị trị, giai cấp thống trị sẽ ra sức bốc lột đối với giai cấp bị trị và cũng chính từ đó mà đã dẫn đến mâu thuẫn xuất hiện. Giai cấp bị trị đã vùng lên đấu tranh để nhằm mục đích có thể giành được quyền lợi của mình.

Mâu thuẫn giữa các giai cấp trong xã hội loài người là không thể điều hòa được. Nên cũng chính bởi vì vậy nhằm mục đích để giai cấp thống trị có thể xoa dịu giai cấp bị trị, giai cấp thống trị đã tổ chức ra một thiết chế quyền lực mới nhằm mục đích để có thể thông qua đó bảo vệ lợi ích của giai cấp mình cũng như góp phần duy trì trật tự và ổn định xã hội từ đó nhà nước ra đời. Nhằm mục đích có thể duy trì trật tự xã hội và giúp giai cấp thống trị có thể quản lý nhà nước thì cũng cần có công cụ quản lý. Và công cụ đó là pháp luật. Cũng chính từ đó pháp luật ra đời.

3. Phân tích mối quan hệ giữa Nhà nước và pháp luật:

Chúng ta nhận thấy rằng, mối quan hệ giữa nhà nước và pháp luật đã được thể hiện ở sự thống nhất giữa nhà nước và pháp luật cũng như là sự khác biệt giữa nhà nước và pháp luật và sự tác động qua lại giữa nhà nước và pháp luật. Cụ thể như sau:

– Sự thống nhất giữa nhà nước và pháp luật:

Xem thêm: Tính giai cấp là gì? Vì sao nói pháp luật mang tính giai cấp?

Nhà nước và pháp luật được biết đến là hai hiện tượng xã hội và chúng luôn gắn liền với nhau, cũng chính vì thế mà nguyên nhân về sự ra đời của nhà nước cũng chính là nguyên nhân chính làm xuất hiện pháp luật. Như mỗi chúng ta đều đã biết, nhà nước và pháp luật đều là những hiện tượng xã hội mang tính lịch sử, đây thực chất đều là sản phẩm của xã hội khi xã hội đó có giai cấp và đấu tranh giai cấp. Nhà nước và pháp luật chỉ ra đời và tồn tại khi trong xã hội khi xã hội đó có những điều kiện nhất định, điều kiện đó chính là có sự tư hữu, xã hội phân chia thành giai cấp và đấu tranh giai cấp. Như vậy, ta thấy rằng, nhà nước và pháp luật có sự thống nhất với nhau.

– Sự khác biệt giữa nhà nước và pháp luật:

Như chúng ta đã biết, nhà nước là tổ chức đặc biệt của quyền lực công và cũng chính là phương thức hay chính hình thức tồn tại của xã hội có giai cấp. Còn pháp luật lại được hiểu là hệ thống các quy phạm được nhà nước ban hành và đảm bảo thực hiện nhằm mục đích để có thể thông qua đó điều chỉnh hành vi và các quan hệ xã hội của con người. Nhà nước sẽ đại diện cho sức mạnh còn pháp luật thì được sử dụng để đại diện cho ý chí. Khi chúng ta nhắc đến nhà nước tức là chúng ta đang nói đến yếu tố con người cùng cơ chế bộ máy, còn khi chúng ta nói pháp luật thì tức là chúng ta đang là nói đến các quy tắc hành vi của con người.

– Sự tác động qua lại của Nhà nước và pháp luật.

Sự tác động của nhà nước đến pháp luật được thể hiện trước hết đó chính là ở việc nhà nước là cơ quan thực hiện ban hành, thay đổi, hủy bỏ, hoàn thiện đối với pháp luật, nhà nước sẽ có chức năng bảo vệ pháp luật khỏi sự vi phạm, bảo đảm pháp luật, đưa pháp luật vào đời sống. Pháp luật được hiểu là là sản phẩm trực tiếp của hoạt động nhà nước. Pháp luật được ban hành cũng có vai trò quan trọng và được sử dụng nhằm mục đích để có thể điều chỉnh hoạt động nhà nước và các quan hệ xã hội. Không những thế, hoạt động của nhà nước về cơ bản đều là mang tính pháp lí.

Pháp luật chính là mục đích tồn tại của nhà nước. Pháp luật cũng được biết đến là loại phương tiện được dùng nhằm mục đích để có thể kiểm soát hoạt động nhà nước.Thông qua pháp luật mà nhà nước sẽ có thể thực hiện được các nhiệm vụ, chức năng, chính sách đối nội và đối ngoại của mình, không những thế mà nhà nước còn có thể từ đó xác định chế đội chính trị, kinh tế, xã hội, quy chế pháp lý đối với các chủ thể là những cá nhân. Toàn bộ hoạt động của nhà nước đều xuất phát từ chế độ pháp luật của nhà nước đó

Ta thấy được rằng, pháp luật có ý nghĩa cũng như những vai trò khá quan trọng để củng cố hoàn thiện nhà nước. Và để nhà nước có thể thích ứng sự phát triển khách quan của xã hội. Không có chế độ nhà nước nào tồn tại mà lại có thể thiếu pháp luật và ngược lại. Đối với một nhà nước thì sự hoàn thiện tiến bộ hay lạc hậu, trì trệ của pháp luật cũng từ đó mà nó sẽ kéo theo sự hoàn thiện hay trì trệ, lạc hậu của nhà nước và cũng ngược lại thì việc đổi mới, hoàn thiện nhà nước và pháp luật cũng sẽ chỉ thực sự có ý nghĩa và đạt được hiệu quả khi được tiến hành song song trên cơ sở giám sát của toàn xã hội.

4. Ví dụ mối quan hệ giữa nhà nước và pháp luật:

Như chúng ta đã phân tích cụ thể ở bên trên, nhà nước và pháp luật Việt Nam cùng ra đời và chúng có mối quan hệ thống nhất với nhau. Nhà nước sẽ có chức năng bảo vệ pháp luật thực thi hiệu quả nhất. Nhà nước cũng có một bộ máy cưỡng chế đặc biệt nhằm mục đích để đảm bảo cho việc thực thi pháp luật được diễn ra một cách chính xác.

Xem thêm: Nguyên tắc phân quyền trong tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước tư sản

Pháp luật thì sẽ lại được nhà nước ban hành và được thừa nhận. Cũng chính bởi vì thế, nhà nước ta vẫn luôn đảm bảo cho pháp luật được thực thi một cách nhanh chóng, hữu hiệu nhất trong cuộc sống con người. Pháp luật sẽ do nhà nước ban hành, pháp luật sẽ được truyền bá và sẽ được phổ biến tới mỗi người bằng nhiều con đường khác nhau và chính thức thông qua các hệ thống cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Pháp luât cũng sẽ có khả năng có những tác động đến mọi chủ thể là những cá nhân hay là các tổ chức trong xã hội. Không những thế, pháp luật cũng sẽ điều chỉnh hầu hết đối với các lĩnh vực của đời sống xã hội

Nhà nước ta cũng đã ban hành, thay đổi, hủy bỏ, hoàn thiện pháp luật, cùng với đó là tiến hành bảo vệ pháp luật khỏi sự vi phạm, bảo đảm pháp luật, đưa pháp luật vào đời sống của người dân một cách rất rõ ràng. Trước đổi mới, Đảng và Nhà nước ta cũng đã thực hiện chính sách ngoại giao khép kín. Hệ thống pháp luật của nước ta giai đoạn này thực chất cũng đã ngăn cấm các hoạt động đầu tư của tư bản nước ngoài vào. Nhưng, ta thấy được rằng, từ khi mở cửa và hội nhập nền kinh tế thì Đảng và Nhà nước ta cũng đã đặt quan hệ ngoại giao với hơn 180 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.

Trước tình hình đó thì ta thấy được rằng, pháp luật của Việt Nam về cơ bản cũng đã có những thay đổi nhằm mục đích để sao cho có thể phù hợp với xu thế chung. Không những thế thì Nhà nước ta đã có nhiều chính sách được ban hành nhằm mục đích để có thể thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài như tạo môi trường đầu tư thông thoáng đối với các quốc gia và các nhà đầu tư. Những chính sách đó về cơ bản cũng đã được thể hiện tập trung trong pháp luật Việt Nam giai đoạn hiện hành.