Phát minh thuốc súng của Trung Quốc

Lê Hùng (Đồ họa: Eric Rosado)

Mọi người đều thích pháo hoa - ánh sáng, màu sắc và tất nhiên là cả tiếng nổ lớn. Nhưng lịch sử của pháo hoa không phải chỉ là sự ăn mừng. Từ lâu trước khi những màn pháo hoa ấn tượng được trình diễn, các nhà giả kim ở Trung Quốc đã phát minh ra thành phần quan trọng đẩy những chùm sáng chói lóa này vào bầu trời. Sáng chế đó được chúng ta gọi là thuốc súng.

Thuốc súng ra đời từ thuốc trường sinh!

Câu chuyện bắt đầu tại Trung Quốc cổ đại vào giữa thế kỷ thứ IX nơi những nhà giả kim thời kì đầu của Trung Quốc đang cố tạo ra một lọ thuốc trường sinh bất tử. Nhưng lại vô tình tạo ra là một dạng bột dễ cháy đã thiêu rụi nhiều căn nhà của họ. Trong thời gian đầu, người Trung Quốc đã không tìm ra được cách để thứ bột này phát nổ, nó chỉ đơn giản là rất dễ cháy nên quân đội của họ sử dụng để làm những mũi tên lửa và thậm chí là súng phun lửa.

Nhưng khi họ tìm ra tỷ lệ phù hợp giữa các thành phần để tạo ra một vụ nổ, họ bắt đầu sử dụng chúng nhiều hơn, họ tạo ra pháo hoa cho các nghi lễ và thuốc nổ để chống lại quân xâm lược Mông Cổ.

Và rất có thể những người Mông Cổ đã lan truyền phát minh thuốc súng này ra toàn thế giới. Sau những cuộc tiến công vào Trung Quốc họ đã học được cách để tự sản xuất bột súng và mang chúng theo trong những cuộc chinh phục ở Ba Tư và Ấn Độ. William xứ Rubruck, một đại sứ Châu Âu tại Mông Cổ, có thể đã chịu trách nhiệm đưa thuốc súng về châu Âu vào khoảng năm 1254.

Từ đó, các kỹ sư và nhà phát minh quân sự đã tạo ra tất cả các loại vũ khí phá hoại. Từ bom đến súng ống và pháo, thuốc súng đã để lại dấu ấn của nó trên khắp thế giới một cách khá là khủng khiếp, trái ngược với các hình dạng đẹp đẽ mà nó để lại trên bầu trời. Vậy, làm thế nào mà thứ bột màu đen đó bắn thành pháo hoa trên bầu trời?​

Khi nào thuốc súng mới nổ?

Bạn có thể đã xem phim cao bồi hoặc phim hoạt hình nơi mà đường thuốc súng được đốt lên và dẫn đến một cái thùng lớn, một khi ngọn lửa đến được chiếc thùng, chiếc thùng phát nổ. Nhưng tại sao chỉ khi đến chiếc thùng mới nổ? Lý do là việc đốt cháy bột giải phóng năng lượng và khí, chúng dễ dàng truyền vào không khí xung quanh khi dải bột thuốc súng bị đốt cháy. Nhưng khi thuốc súng được chứa trong thùng, năng lượng và khí không thể thoát ra một cách dễ dàng và tích tụ lại cho đến khi BOOMMM!

Tương tự, các hộp đựng pháo hoa được thiết kế chỉ có một lỗ duy nhất, nhằm tạo ra năng lượng cho vụ nổ. Thủ thuật này làm thuốc súng phát nổ và năng lượng được giải phóng thông qua lối thoát dễ dàng bắn pháo hoa lên trời. Ngọn lửa sau đó đi vào trong phần đầu của pháo hoa và BOOMMM!!!

Thay vì sự bất tử, các nhà giả kim Trung Quốc đã tìm thấy một thứ để lại dấu ấn trên tất cả các nền văn minh, gây ra nhiều thời khắc bi thảm trong lịch sử loài người nhưng vẫn mang đến cho chúng ta sự vui tươi và hy vọng khi nhìn lên bầu trời về đêm trong các buổi lễ hội đầy màu sắc.

Cập nhật: 29/10/2019 Theo Tinh Tế

Thuốc súng là một trong 4 phát minh vĩ đại của nước Trung Hoa cổ. Thuốc súng chữ Hán có nghĩa là "hoả dược". Thuốc súng đen gồm ba thành phần cơ bản: lưu huỳnh, phốt pho và than củi. Hỗn hợp ba loại này cháy rất mạnh. Chính vì vậy người ta mới gọi hỗn hợp trên là "hoả dược" (thuốc bốc lửa).

Các nhà hóa học Trung Quốc tình cờ phát minh ra thuốc súng khi tìm cách điều chế loại thuốc giúp con người bất tử vào thế kỷ 9.

Cập nhật: 18/05/2017 Theo VnExpress

Nhà giả kim Trung Quốc trộn thuốc nổ

Một số chất trong lịch sử đã có ảnh hưởng sâu sắc đến lịch sử nhân loại như thuốc súng, nhưng khám phá của nó ở Trung Quốc là một tai nạn. Trái ngược với huyền thoại, nó không đơn giản được sử dụng cho pháo hoa nhưng được đưa vào sử dụng quân sự từ thời điểm phát hiện ra nó. Cuối cùng, vũ khí bí mật này rò rỉ ra phần còn lại của thế giới thời trung cổ.

Trung Quốc Alchemists Tinker Với Saltpeter và Make Gunpowder

Các nhà giả kim thuật cổ đại ở Trung Quốc đã trải qua nhiều thế kỷ cố gắng khám phá ra một cuộc sống bí ẩn sẽ khiến người dùng bất tử.

Một thành phần quan trọng trong nhiều chất elixir thất bại là chất muối, còn được gọi là kali nitrat.

Trong thời nhà Đường , khoảng năm 850 sau Công Nguyên, một nhà giả kim chuyên nghiệp (tên đã bị mất trong lịch sử) trộn 75 phần muối với 15 phần than và 10 phần lưu huỳnh. Hỗn hợp này không có các đặc tính kéo dài tuổi thọ đáng kể, nhưng nó đã nổ tung với đèn flash và một tiếng nổ khi tiếp xúc với ngọn lửa mở. Theo một văn bản từ thời đại đó, "khói và ngọn lửa kết quả, để bàn tay và khuôn mặt [các nhà giả kim thuật] bị đốt cháy, và thậm chí cả ngôi nhà mà họ đang làm việc bị đốt cháy."

Sử dụng thuốc súng ở Trung Quốc

Nhiều cuốn sách lịch sử phương Tây trong nhiều năm đã nói rằng người Trung Quốc đã sử dụng phát hiện này chỉ để bắn pháo hoa, nhưng điều đó không đúng. Quân đội nhà Tống vào đầu năm 904 sau công nguyên sử dụng các thiết bị thuốc súng chống lại kẻ thù chính của họ, người Mông Cổ. Những vũ khí này bao gồm "bay lửa" (fei huo), một mũi tên với một ống thuốc súng đốt cháy gắn liền với trục.

Mũi tên lửa bay là tên lửa thu nhỏ, đẩy họ vào hàng ngũ kẻ thù và lấy cảm hứng từ khủng bố giữa cả nam giới và ngựa. Nó phải có vẻ như ma thuật đáng sợ cho những chiến binh đầu tiên đối mặt với sức mạnh của thuốc súng.

Các ứng dụng quân sự khác của Song bao gồm thuốc súng lựu đạn nguyên thủy, vỏ khí độc, súng phun lửa và mìn.

Các mảnh pháo binh đầu tiên là các ống tên lửa được làm từ măng tre rỗng, nhưng chúng nhanh chóng được nâng cấp để đúc kim loại. Giáo sư Đại học McGill, Robin Yates lưu ý rằng minh họa đầu tiên trên thế giới về một khẩu pháo xuất phát từ Song Trung Quốc, trong một bức tranh từ khoảng năm 1127 sau Công nguyên này đã được thực hiện một thế kỷ rưỡi trước khi người châu Âu bắt đầu sản xuất các loại pháo binh.

Bí mật của thuốc súng bị rò rỉ ra khỏi Trung Quốc

Vào giữa đến cuối thế kỷ thứ mười một, chính quyền Sông đã trở nên lo ngại về công nghệ thuốc súng lan rộng sang các nước khác. Việc bán bom mìn cho người nước ngoài đã bị cấm vào năm 1076. Tuy nhiên, kiến ​​thức về chất kỳ diệu được mang theo con đường tơ lụa đến Ấn Độ , Trung Đông và châu Âu. Năm 1267, một nhà văn châu Âu đã đề cập đến thuốc súng, và đến năm 1280 công thức nấu ăn đầu tiên cho hỗn hợp thuốc nổ được xuất bản ở phía tây. Bí mật của Trung Quốc đã hết.

Trải qua nhiều thế kỷ, những phát minh của Trung Quốc đã có ảnh hưởng sâu sắc đến văn hóa con người. Những thứ như giấy, la bàn từ tính và lụa đã lan tỏa khắp thế giới. Tuy nhiên, không có phát minh nào trong số đó có tác động khá lớn mà thuốc súng có, tốt và xấu.

Once upon a time, “made in China” did not carry the same connotations it sometimes does today. It used to refer to a really awesome, state-of-the-art commodity. Some of these inventions are famous, some may surprise you, and they range from invaluable to simply fun.

The Invaluable

Let’s warm up with the famous four great inventions attributed to China. These have played major roles in our development:

Gunpowder: It was while searching for an elixir to immortality, ironically, that a ninth century Chinese alchemist created gunpowder. In time, the formulas became more and more potent, flammable, and explosive. Long before it was standard in Western weaponry, the powder was used in China to make fireworks, flaming arrows, and grenades.

Compass: The earliest compass-like invention was called a “south-pointing chariot.” These were not magnetic, but rather gear-driven proto-compasses, and they emerged during the North-South Dynasties (420-589 C.E.). The first mention of a magnetic compass dates back to roughly 1040 C.E.—it was a bowl of water floating a south-pointing "fish". The magnetic needle compasses that followed were suspended "turtles" whose heads always pointed south. And indeed today, the Chinese term for compass (zhi nan zhen) means “south pointing needle.”

Paper: The earliest pulp paper was made sometime in the second century, during China’s Han Dynasty. Craftsmen pounded and dried mulberry bark, hemp, cloth rags, and worn fishnets for a much cheaper and convenient writing medium than the earlier bamboo, silk, and clay tablets.

Printing: Although the invention of printing press is often attributed to the fifteenth century German Johannes Gutenberg, long before he was born the Chinese already had a lively print industry. They created both woodblock printing and movable type. Amazingly, by the Song Dynasty (960-1279 C.E.), even common folk could buy inexpensive books. Early publications included Confucian classics, Buddhist scriptures, math books, and dictionaries. You can learn more about this topic from this insightful article.

The Useful

Moving on to some everyday items, here are a few first developed in the Middle Kingdom:

Toothbrush: Oral hygienists of the Tang Dynasty (619-907 C.E.) invented the modern toothbrush. They attached stiff bristles from Siberian hogs to bones or bamboo. In the seventeenth century, European travelers brought the idea home, and they switched to horsehair for a softer feel.

Paper money: During the prosperous Tang Dynasty, merchants began finding the sheer weight of coins a great inconvenience to travel along endless trade routes. In the Song Dynasty that followed, the government also suffered from a shortage of copper for minting coin. These developments led to the use of promissory notes and, soon after, government-issued banknotes.

Forensic entomology (investigating crime with insects—not so common but still pretty useful): In the thirteenth century, a Chinese forensic expert was presented with a homicide case involving a sickle as the suspected murder weapon. In a village where every household owned a sickle for harvesting rice, how was he to find the culprit? He ordered every villager to hold his sickle over a swarm of flies. In no time, the buzzy critters identified the only recently bloodied blade.

Other useful items first made in the Middle Kingdom: seismometer, matches, stirrups, and chopsticks, as well as paper cups, napkins, envelopes, and, yes, toilet paper.

The Fun

Ancient Chinese weren’t all work and no play. They used their ingenuity to create for pleasure and diversion, too:

Nail polish: Prehistoric manicures? Indeed, nail polish dates to 3,000 B.C.E. Around 600 B.C.E, royal Chinese women preferred gold and silver polish. In time, black and red shades became the favorites. But if you were not born into luxury, you were out of luck—commoners were forbidden to paint their nails. And what was this ancient polish made of? Egg whites, beeswax, gelatin, dye, and tree gum mix.

Goldfish: This little household pet’s genealogy traces back to ancient China. Some people observed natural color mutations in carps, and so they (the people) began to breed carp for their hues. Anyone could keep reds and oranges, but yellows (the emperor's color) were reserved for the imperial court. In time, more lavish varieties were bred with fancier shapes.

Other fanciful firsts of the Middle Kingdom: playing cards, fireworks, dominoes, fishing reels, and kites.

What's Your Favorite?

Goldfish are nice, but what really tops my list took many millennia to refine— classical Chinese dance! What's your favorite Middle Kingdom invention?