THANH KHOẢN (LIQUIDITY) VÀ MỘT SỐ LOẠI THANH KHOẢNTrong lĩnh vực tài chính,quản lý thanh khoản là một vấn đề cực kỳ quan trọng, đặc biệt với những ai làm việc với thị trường chứng khoán, ngân hàng. Thanh khoản hay còn được gọi là tính lỏng, tính lưu động. Show 1. Khái niệmTính thanh khoản chỉ mức độ mà mộttài sảnbất kì có thể được mua hoặc bán trênthị trườngmà không làm ảnh hưởng đến giá thị trường của tài sản đó. Một tài sản có tính thanh khoản cao nếu nó có thể được bán nhanh chóng mà giá bán của nó không giảm đáng kể, thường được đặc trưng bởi số lượng giao dịch lớn. Ví dụ,tiền mặtcó tính thanh khoản cao, vì nó thường có thể được "bán" (để đổi lấy hàng hóa) với giá trị gần như không thay đổi..Chứng khoánhay các khoản nợ, khoản phải thu... có tính thanh khoản cao nếu chúng khả năng đổi thànhtiền mặtdễ dàng. 2. Phân loại tài sản theo tính thanh khoảnTrongkế toán,tài sản lưu độngđược chia làm năm loại và được sắp xếp theo tính thanh khoản từ cao đến thấp như sau: tiền mặt, đầu tư ngắn hạn, khoản phải thu, ứng trước ngắn hạn, vàhàng tồn kho. Tiền mặt có tính thanh khoản cao nhất vì luôn luôn dùng được trực tiếp để thanh toán, lưu thông, tích trữ. Còn hàng tồn kho cótính thanh khoảnthấp nhất vì phải trải qua giai đoạnphân phốivà tiêu thụ chuyển thành khoản phải thu, rồi từ khoản phải thu sau một thời gian mới chuyển thành tiền mặt. 3. Tính thanh khoản của chứng khoánChứng khoán có tính thanh khoản là những chứng khoán có sẵn trong thị trường cho việc bán lại dễ dàng, giá cả tương đối ổn định theo thời gian và khả năng cao để phục hồi nguồn vốn đã đầu tư ban đầu. Nhờ có thị trường chứng khoán các nhà đầu tư có thể chuyển đổi chứng khoán họ sở hữu thành tiền mặt khi họ muốn và khả năng thanh khoản chính là một trong những đặc tính hấp dẫn của chứng khoán với các nhà đầu tư. Tính lỏng cho thấy sự linh hoạt và an toàn của vốn đầu tư, thị trường hoạt động càng năng động và có hiệu quả thì tính lỏng của chứng khoán giao dịch càng cao. Khi lựa chọn chứng khoán để đầu tư, ngân hàng hay các nhà đầu tư nên xem xét đến khả năng bán lại chứng khoán trước khi chúng đáo hạn để tái tạo nguồn vốn đầu tư ban đầu. Nếu khả năng tái tạo kém, nghĩa là khó tìm được người mua hoặc phải bán mất giá, ngân hàng hay nhà đầu tư sẽ gánh chịu những tổn thất tài chính lớn. Điều này gọi là rủi ro thanh khoản trong đầu tư chứng khoán. 4. Thanh khoản ngân hàng4.1 Khái niệm Tính thanh khoản của ngân hàng thương mại được xem như khả năng tức thời để đáp ứng nhu cầu rút tiền gửi và giải ngân các khoản tín dụng đã cam kết. Rủi ro thanh khoản là loại rủi ro khi ngân hàng không có khả năng cung ứng đầy đủ lượng tiền mặt cho nhu cầu thanh khoản tức thời; hoặc cung ứng đủ nhưng với chi phí cao. Nói cách khác, đây là loại rủi ro xuất hiện trong trường hợp ngân hàng thiếu khả năng chi trả do không chuyển đổi kịp các loại tài sản ra tiền mặt hoặc không thể vay mượn để đáp ứng yêu cầu của các hợp đồng thanh toán. 4.2 Cung - cầu và trạng thái thanh khoản của ngân hàng Nguồn cung cấp thanh khoản cho ngân hàng bao gồm:
Những hoạt động tạo ra nhu cầu về thanhkhoản bao gồm:
4.3 Thiệt hại từ rủi ro thanh khoản Đối với các Ngân hàng xét ở chức năng trung gian tín dụng, khi bị mất tính thanh khoản thì ngân hàng sẽ chịu thiệt hại:
Đối với nền kinh tế (như liên quan vấn đề lạm phát, tăng trưởng kinh tế, ổn định đời sống xã hội) sẽ chịu một số vấn đề sau:
4.4. Yếu tố thời gian của vấn đề thanh khoản Xét về thời gian, nhu cầu thanh khoản của một ngân hàng bao gồm cả trong ngắnhạn và dài hạn. Nhu cầu thanh khoản ngắn hạn mang tính tức thời hoặc gần như thế. Các khoảntiền gửi giao dịch hoặc tiền gửi có kỳ hạn đến hạn, các công cụ huy động thuộc thị trườngtiền tệ... nằm trong phạm vi nhu cầu thành khoản ngắn hạn. Để đáp ứng nhu cầu thanhkhoản thuộc loại này, đòi hỏi ngân hàng phải duy trì ở mức độ khá lớn các loại tài sản cótính thanh khoản cao (tiền mặt tại quỹ, tiền gửi tại Ngân hàng Trung ương và các định chế tài chính khác,chứng khoán chính phủ...) Nhu cầu thanh khoản dài hạn do các nhân tố mang tính chất thời vụ, chu kỳ và xuhướng tạo ra. Ví dụ: nhu cầu rút tiền hay vay mượn của cá nhân thường đặc biệt tăngcao vào các ngày cận kề với các dịp lễ hội trong năm để trang trải chi tiêu, mua sắm. Đểđáp ứng loại nhu cầu thanh khoản này, đòi hỏi ngân hàng cần phải dự phòng trước khảnăng cung cấp vốn từ nhiều nguồn khác nhau và ở mức độ cao hơn so với như cầu thanhkhoản ngắn hạn. Cụ thể như đặt kế hoạch thu hút các khoản tiền gửi mới, thỏa thuận vaydài hạn từ công chúng hoặc từ quỹ dự trữ của các ngân hàng khác... 4.5. Bản chất của vấn đề quản trị thanh khoản Bản chất của vấn đề quản trị thanh khoản có thể hiểu thông qua các phát biểu sau:
4.6. Các nguyên nhân gây ra các vấn đề về thanh khoản của ngân hàng Tình trạng khó khăn về thanh khoản của ngân hàng thương mại xuất phát từnhững lý do chính sau đây:
Tóm lại, thanh khoản và quản lý thanh khoản đòi hỏi nhà quản trị, phân tích phải thực sự cẩn trọng giữa cung cầu, nếu không nắm rõ được bản chất vấn để, mất thanh khoản sẽ gây ra những hậu quả không ngờ. Dịch bài và tổng hợp từ :
|