Phân loại phim theo độ tuổi: Nhiều rạp chưa chấp hành - + A - A +
Từ ngày 1-1-2017, Bộ VHTTDL áp dụng quy định phân loại phim theo độ tuổi. Tuy nhiên, nhiều rạp chiếu phim trên địa bàn tỉnh đang phớt lờ quy định này khi vẫn bán vé xem phim theo nhu cầu của khán giả.
 Nhân viên rạp CGV Lam Sơn Square (TP.Vũng Tàu) giải thích cho khách hàng về quy định phân loại phim theo độ tuổi. Từ ngày 1-1-2017, Bộ VHTTDL áp dụng quy định phân loại phim theo độ tuổi. Tuy nhiên, nhiều rạp chiếu phim trên địa bàn tỉnh đang phớt lờ quy định này khi vẫn bán vé xem phim theo nhu cầu của khán giả. Vào một buổi tối cuối tuần, trong vai khán giả đến mua vé xem phim tại rạp Việt Phú (đường Lê Hồng Phong, TP. Vũng Tàu), chúng tôi thấy có nhiều cặp vợ chồng đưa con tầm 8 đến 12 tuổi đi xem phim. Khi khách mua vé, nhân viên không quan tâm khán giả là trẻ em đi cùng người lớn bao nhiêu tuổi và cũng không tư vấn cho những gia đình có con nhỏ đi cùng nên xem phim có nội dung phù hợp với độ tuổi của trẻ. Khi chúng tôi hỏi phim "Em chưa 18" (cấm khán giả dưới 16 tuổi) có cho trẻ em xem không, nhân viên bán vé nhanh miệng trả lời: "Phim "Em chưa 18" nội dung nhẹ nhàng, tình cảm nên trẻ dưới 16 tuổi xem được. Với những phim tình cảm, có những cảnh nhạy cảm, em khuyên phụ huynh nên cân nhắc trước khi cho con xem. Hãng phim có dán nhãn, nhưng phụ huynh đồng ý cho con xem phim gì thì em vẫn bán vé". Rời rạp Việt Phú, chúng tôi đến rạp Gala Cinema Vũng Tàu, trên đường Trương Văn Bang (TP. Vũng Tàu). Chúng tôi được tư vấn rất nhiệt tình về các bộ phim đang chiếu, đồng thời giới thiệu thêm các bộ phim được nhiều người xem nhất. Tại đây, khán giả được thoải mái lựa chọn phim theo ý thích. Nhân viên của rạp thừa nhận, đã biết quy định phân loại phim theo độ tuổi, nhưng chưa thực hiện bởi sợ mất khách. "Đối với phim hành động hay tình cảm, có những cảnh "nóng", nếu có người lớn đi cùng với trẻ em, em sẽ bán vé cho khách, chứ không đòi hỏi khán giả phải đưa CMND, hay giấy khai sinh để chứng minh độ tuổi của con họ vì rất phiền phức, khán giả không thích", nhân viên rạp Gala Cinema Vũng Tàu nói. Không chỉ 2 rạp nói trên, rạp chiếu phim Bà Rịa (TP. Bà Rịa) và Lê Lai (huyện Đất Đỏ) cũng xảy ra tình trạng tương tự. Đại diện các rạp này lí giải, sở dĩ rạp chưa thực hiện quy định phân loại phim theo độ tuổi là vì quy mô rạp nhỏ, cơ sở vật chất hạn chế, khán giả ít, nếu bán vé theo độ tuổi sẽ không có khách. Theo khảo sát của chúng tôi tại 6 rạp chiếu phim trên địa bàn tỉnh thì chỉ 2 rạp Lotte Cinema và CGV Lam Sơn Square (TP. Vũng Tàu) thực hiện nghiêm quy định của Bộ VHTTDL về phân loại phim theo độ tuổi. Tuy nhiên, khi nhân viên 2 rạp yêu cầu xuất trình giấy tờ tùy thân để chứng minh độ tuổi thì nhiều khán giả phản ứng. Chị Nguyễn Thị Mai Nhung, ở 105/27/10, đường Ngô Đức Kế (TP. Vũng Tàu) cho biết, chị cùng con trai 11 tuổi đến rạp Lotte Cinema để xem phim "Kong: Skull Island" (phim dán nhãn C13) nhưng nhân viên bán vé yêu cầu chị xuất trình giấy khai sinh, hoặc thẻ học sinh của con. Cuối cùng, con chị Nhung vẫn không được bán vé xem bộ phim này, vì chưa đủ tuổi nên mẹ con chị phải đến rạp khác. Chị Nhung cho rằng: "Đi xem phim mà phải mang theo giấy tờ tùy thân của con là rất bất tiện, nếu sơ ý để mất hoặc quên, phải đi làm lại rất phiền".
Khách hàng chọn phim tại rạp Lotte Cinema Vũng Tàu.
Bà Trương Kim Ngân, Giám sát Sảnh cao cấp, CGV Lam Sơn Square cho biết, việc thực hiện quy định phân loại phim theo độ tuổi đã khiến rạp mất đi lượng đáng kể khách gia đình. Nhưng để tuân thủ quy định này, rạp buộc phải yêu cầu khán giả xuất trình các giấy tờ tùy thân và bán vé xem phim theo độ tuổi đã được dán nhãn. Trường hợp khán giả mua vé trên mạng, chưa đúng độ tuổi xem phim theo quy định, rạp sẽ hoàn tiền cho khán giả. Quản lý các rạp chiếu phim cho hay, phân loại phim theo độ tuổi là cần thiết, nhưng quy định này vẫn chưa chặt chẽ và mới chỉ quản được các rạp, còn trên mạng Internet thì chưa. Ông Võ Văn Phi, Quản lý rạp Việt Phú cho rằng, nhiều bộ phim hành động hay được coi là "nhạy cảm", Bộ VHTTDL cấm trẻ em nhưng sau đó lại được chiếu công khai trên truyền hình, trên Internet.
Khách mua vé xem phim tại rạp CGV Lam Sơn Square (TP.Vũng Tàu) - một trong số ít đơn vị thực hiện nghiêm việc dán nhãn phim.
Trẻ em không được xem phim ở rạp nhưng lại thoải mái lên mạng xem hoặc xem trên truyền hình và phụ huynh rất khó kiểm soát được con em mình xem gì. "Tôi nghĩ, nhà nước cần quản lý chặt chẽ hơn hình thức phát hành phim trên truyền hình và mạng Internet, khi đó quy định phân loại phim theo độ tuổi mới có hiệu quả", ông Phi nói thêm. Ông Trần Bá Việt, Trưởng phòng VH-TT TP. Vũng Tàu cho biết, sau gần 5 tháng thực hiện quy định về phân loại phim theo độ tuổi, Phòng phối hợp với các ngành kiểm tra 2 lượt tại các rạp Việt Phú, Lotte Cinema Vũng Tàu và rạp CGV Lam Sơn Square nhưng chưa phát hiện đơn vị nào vi phạm quy định của Bộ VHTTDL. "Chúng tôi đã nhắc nhở và vận động các DN kinh doanh điện ảnh tự giác thực hiện quy định phân loại phim theo độ tuổi. Phòng VH-TT TP. Vũng Tàu sẽ tăng cường kiểm tra đột xuất để kịp thời phát hiện và xử lý những DN vi phạm quy định phân loại phim theo độ tuổi", ông Việt cho biết thêm. Đại diện Sở VH-TT cũng thừa nhận, quy định phân loại phim theo độ tuổi mới có hiệu lực gần 5 tháng, hiện Sở vẫn chưa tổ chức kiểm tra các rạp chiếu phim về việc thực hiện quy định này. Theo Sở VH-TT, công tác quản lý các rạp chiếu phim còn gặp khó khăn, nhất là những rạp mini, hay các quán cà phê kết hợp chiếu phim cho khách xem. Những cơ sở này thường lên mạng tải phim về chiếu phục vụ khách, nên rất khó quản lý.
Mới đây, hơn 20 ý kiến đóng góp xây dựng Thông tư quy định tiêu chí phân loại phim của các nhà sản xuất, đạo diễn, đơn vị phát hành đã được nêu tại Hội nghị “Lấy ý kiến góp ý xây dựng Thông tư quy định tiêu chí phân loại phim và hướng dẫn thực hiện cảnh báo và hiển thị mức phân loại phim đến người xem”. Bổ sung thêm mức phân loại So với luật cũ, bảng phân loại phim theo độ tuổi đã được tăng từ 4 lên 5 loại. Các mức xếp loại bao gồm: P - phổ biến với mọi độ tuổi; K, T13 - phổ biến đến người xem từ 13 tuổi trở lên; T16 - phổ biến đến người xem từ 16 tuổi trở lên; T18 - phổ biến đến người xem từ 18 tuổi trở lên. Đặc biệt, nếu phim vi phạm các mục cấm ở điều 9 Luật điện ảnh sẽ bị xếp mức C - không được phép phổ biến. Trong đó, mức độ mới được phân loại K quy định phim sẽ được phổ biến đến người xem dưới 13 tuổi với điều kiện xem cùng cha mẹ hoặc người giám hộ. Giới chuyên môn nhận định đây là sự bổ sung thiết thực, tiệm cận với chuẩn quốc tế. Đạo diễn Phan Gia Nhật Linh nhận xét trách nhiệm đưa văn hóa phẩm đến trẻ em cũng cần có sự san sẻ trách nhiệm từ các vị phụ huynh. Cùng quan điểm, Giám đốc Công ty cổ phần Thiên Ngân (Galaxy) Nguyễn Thị Mai Hoa nhận xét: "Thông tư này cởi mở, rõ ràng hơn, bổ sung mức K - tương đương mức PG13 trên thế giới, tạo điều kiện cho khán giả nhỏ tuổi tiếp cận phim ảnh Việt Nam và quốc tế. Trước đây có những phim hướng đến trẻ em nhưng được phân loại C13 (trên 13 tuổi) nên các em chưa xem được, chẳng hạn Spider-Man: No Way Home vừa qua. Nếu phân loại mức K thì các em sẽ xem được". Tuy nhiên, nhiều nhà làm phim tham gia hội thảo cũng cho rằng quy định nên làm rõ cho các bậc phụ huynh hiểu việc “giám hộ” trẻ em ở đây sẽ được thực hiện như thế nào; liệu việc phụ huynh ngồi giảng giải các chi tiết mang yếu tố người lớn ngay trong rạp có ảnh hưởng đến khách xem phim khác; phụ huynh có nên được nắm trước nội dung phim để cảnh báo con em trước khi vào rạp và những phim thuộc thể loại nào sẽ cần đến hình thức giám hộ? Tiêu chí kiểm duyệt cảnh nóng chưa cụ thể Tại Hội thảo, nhiều khách mời tham dự có đồng quan điểm về việc một số tiêu chí chưa được cụ thể. Trong đó, những yếu tố liên quan đến kiểm duyệt các cảnh nóng được nhiều người quan tâm. Đơn cử như quy định với phim cấm khán giả dưới 13 tuổi, cảnh tình dục không được "mô tả thường xuyên và chi tiết." Theo nhiều nhà làm phim, yếu tố "thường xuyên" cần được nói rõ là xuất hiện bao nhiêu lần hoặc thời lượng kéo dài bao lâu. Tương tự, điều 3 trong Thông tư có đề cập đến yếu tố: “Mức độ khỏa thân cũng như các hành vi âu yếm, quan hệ tình dục hoặc miêu tả, mô phỏng hành vi tình dục của con người được thể hiện một nghệ cách nghệ thuật, hay chân thực, hay mang tính thô thiển, đồi trụy, tự mãn”. Nhiều nhà làm phim cho biết tiêu chí này rất trừu tượng, khiến nhà làm phim bối rối không hiểu thế nào mới được gọi là một phân cảnh nghệ thuật, chân thực theo quan điểm của đơn vị kiểm duyệt vì mỗi nhà làm phim lại có hệ chuẩn mực khác nhau. Theo TS Phan Bích Hà, nguyên Hiệu trưởng Trường đại học Sân khấu Điện ảnh TP Hồ Chí Minh: Tiêu chí “nghệ thuật hay chân thực, thô thiển” còn quá trừu tượng. Bởi lẽ, nhận định này có thể khác nhau dựa trên cảm quan cá nhân, kinh nghiệm sống của mỗi người. Vì vậy, trong quá trình giảng dạy cho các sinh viên trẻ mới mười tám đôi mươi, cần có một hệ quy chiếu rõ ràng, chi tiết dựa trên luật Điện ảnh để thuyết phục và giảng giải cho các bạn trong quá trình thực hành làm phim. Bên cạnh phim chiếu rạp, các đại biểu đề nghị cần siết chặt kiểm duyệt cho phim truyền hình và phim nhiều tập chiếu trên các nền tảng trực tuyến. Đạo diễn Phan Gia Nhật Linh cho rằng rất nhiều phim truyền hình hiện nay có nội dung mang yếu tố tội phạm, xã hội đen, bạo hành gia đình, cùng nhiều vấn đề nhạy cảm trong xã hội, không phù hợp với mọi độ tuổi, đặc biệt là trẻ em. Tuy nhiên, khác với phim chiếu rạp, tất cả mọi người đều có thể tiếp cận phim truyền hình dễ dàng trên tivi. Theo đạo diễn Nhật Linh, cần có sự cảnh báo hoặc dán nhãn độ tuổi trước mỗi bộ phim để khán giả dễ giám sát nội dung và can thiệp tránh cho con em xem những bộ phim không phù hợp. Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành đã ghi nhận và tiếp thu ý kiến của các nhà là phim. Theo ông Vi Kiến Thành, Luật Điện ảnh mới được sửa đổi cho phù hợp với xu thế phát triển phim ảnh trong thời đại mới, đặc biệt với phim phát hành không gian mạng. Khâu duyệt phim hiện nay cũng cởi mở hơn do Hội đồng duyệt phim quốc gia có sự trẻ hóa, nhiều nhân sự của Hội đồng có cái nhìn trẻ trung, quan điểm bám sát xu hướng chung của điện ảnh thế giới. Tuy nhiên, nhiều vấn đề vẫn chưa được hoàn thiện. Sau khi lắng nghe góp ý, ban soạn thảo sẽ hoàn chỉnh, trình Chính phủ vào tháng 11 để thông tư đi vào hoạt động. |
