So sánh điểm giống và khác nhau giữa adn và protein

Đối với môn sinh học ở cấp trung học cơ sở, tính trạng và gen là một trong những chuyên đề rất khó, đòi hỏi các bạn học sinh phải luôn nắm vững kiến thức mới có thể hiểu được cơ chế hoạt động của các yếu tố này. Tuy nhiên, một trong những câu hỏi thường gặp phải nhiều nhất đó chính là so sánh adn arn và protein? Do đó, nội dung bài viết dưới đây sẽ trình bày chi tiết hơn về mối quan hệ giữa adn arn và protein để mọi người có thể nắm rõ.

So sánh ADN, ARN và Protein về cấu tạo, cấu trúc và chức năng

So sánh adn arn và protein có những đặc điểm nào giống và khác nhau

Một số thông tin về ADN, ARN và Protein được tổng hợp dưới đây, hy vọng mọi người sẽ có sự so sánh chuẩn xác về 3 yếu tố này nhằm hỗ trợ cho quá trình học tập, ôn thi tốt môn sinh học.

* Sự giống nhau:

1/ Về cấu tạo

– Đơn phân đều là các nucleotit. Cùng có 3 trong 4 loại nu giống nhau là: A, X, G

– Đều có cấu trúc đa phân và là những đại phân tử.

– Đều được cấu tạo từ một số nguyên tố hóa học như: C, H, P, O, N

– Giữa các đơn phân thường có tồn tại các liên kết cộng hóa trị tạo thành mạch.

2/ Chức năng: Chúng đều có chức năng trong quá trình tổng hợp protein nhằm truyền đạt thông tin di truyền.

* Khác nhau:

1/ Cấu trúc:

+ ADN

– ADN là cấu trúc trong nhân

– Gồm có 2 mạch polynucleotit xoắn đều, ngược chiều nhau.

– Số lượng đơn phân lớn (hàng triệu). Có 4 loại đơn phân chính: A, G, T, X

– Phân loại: có dạng A, B, C, T, Z

– Chiều dài vòng xoắn 34Ao, đường kính: 20Ao, (trong đó có 10 cặp nucleotit cách đều 3,4A)

– Thực hiện liên kết trên 2 mạch theo nguyên tắc bổ sung bằng liên kết hidro (G với X 3 lk, A với T 2 lk,)

+ ARN

– Phân loại: tARN, mARN, rARN

– Một mạch polynucleotit có thể dạng thẳng hoặc xoắn theo từng đoạn

– Có 4 loại đơn phân chính là : A, G, U, X. Nhưng số lượng đơn phân lại ít hơn.

– Mỗi loại ARN sẽ có cấu trúc và các chức năng khác nhau.

– Liên kết với nhau ở những điểm xoắn, G với X 3 liên kết, A với U 2 liên kết.

– Sau khi được tổng hợp, ARN sẽ ra khỏi nhân để thực hiện chức năng.

+ Protein

– Có kích thước nhỏ hơn mARN và ADN

– Đơn phân thường là các axit amin

– Có cấu tạo bao gồm một hay nhiều chuỗi axit amin

– Các nguyên tố cấu tạo bao gồm: C, H, N, O… Bên cạnh đó, còn có thêm các nguyên tố Cu, Fe, Mg…

Trên đây là một số thông tin so sánh về ADN, ARN và Protein để mọi người có thể nắm bắt được rõ hơn về tính chất của các yếu tố này. Qua đó, chúng tôi hy vọng đây sẽ là những thông tin bổ ích cho những người đang tìm hiểu về vấn đề này.

ADN (DNA) hay acid deoxyribonucleic là vật chất di truyền của các sinh vật & nhiều loài virus, quy định mọi hoạt động sống (sinh trưởng, phát triển & sinh sản).

Phần lớn ADN ở trong nhân tế bào, một lượng nhỏ ADN khác có thể có trong ti thể (được gọi là ADN ti thể hoặc mtADN). 

Phần lớn các phân tử DNA được cấu tạo từ hai mạch polymer sinh học xoắn đều quanh một trục tưởng tượng tạo thành chuỗi xoắn kép

Protein là gì?

Protein (chất đạm)  là những phân tử sinh học hay đại phân tử, chứa một hoặc nhiều mạch các acid amin, liên kết với nhau bởi liên kết peptid.

Các protein khác nhau chủ yếu do về trình tự các acid amin khác nhau, trình tự này do các nucleotide của gen quy định.

Trong tự nhiên có khoảng 20 acid amin, trong đó có 9 acid amin thiết yếu cơ thể không tự tạo ra được mà phải cung cấp từ bên ngoài, số còn lại gọi là acid amin không thiết yếu vì cơ thể có thể tự tổng hợp được.

Protein có vai trò là chất dinh dưỡng (dưỡng chất) thiết yếu của cơ thể con người cũng như cơ thể các động vật nói chung. Chất đạm cung cấp các thành tố để cấu trúc nên cơ thể sinh học. Protein là t.phần dinh dưỡng quan trọng nhất cấu tạo nên các bộ phận của cơ thể

Chúng có mặt trong t.phần nhân & chất nguyên sinh của các tế bào, chúng còn tham gia vào t.phần cơ bắp, máu, bạch huyết, hormone, men, kháng thể, các tuyến bài tiết & nội tiết.

Những điểm giống nhau :

Đều là những phân tử có kích thước & khối lượng lớn trong tế bào.

Đều có cấu trúc đa phân, tức do nhiều đơn phân liên kết lại với nhau.

Mỗi đơn phân đều được cấu tạo từ 3 t.phần hóa học khác nhau.

Giữa các đơn phân đều xuất hiện các liên kết hóa học để tạo thành chuỗi.

Đều được tổng hợp trong tế bào dựa trên sự qui định của khuôn mẫu ADN.

Đểu có tính đa dạng & tính đặc trưng do t.phần, số lượng & trật tự của các đơn phân qui định.

Về chức năng :

ADN & prôtêin đều có chức năng tham gia cấu tạo nên cấu trúc di truyền là nhiễm sắc thể & có vai trò trong quá trình truyền đạt thông tin di truyền qua các thế hệ.

Đểu là cơ sở vật chất chủ yếu của sự sống.

Những điểm khác nhau :

Bảng so sánh phân biệt giữa ADN & protein

Sưu tầm & Chia sẻ kiến thức

Mọi người tham khảo & đóng góp ý kiến bổ sung nha!

ADN ARN và Protein có các điểm giống như như sau:

+ Cả ADN ARN và Protein đều có liên kết hóa học giữa các đơn phân.

+ Các đơn phân đều có đặc trưng sắp xếp, có thành phần và số lượng nhất định.

+ ADN ARN và Protein đều là thành phần hóa học cấu tạo nên nhiễm sắc thể.

+ Được cấu tạo là các đơn phân theo nguyên tắc đa phân.

+ Đều có kích thước và khối lượng lớn, đều tham gia vào quá trình hình thành tính trạng.Có cấu trúc dạng mạch xoắn.

#1 Cấu tạo và chức năng của ADN

ADN được cấu tạo từ các nguyên tử C, H, O, N, P, đều có kích thước và khối lượng lớn, được tạo thành từ các nucleotit đơn phân. Có 4 loại nucleotit cấu tạo AND là A, T, G, X, gồm có 2 mạch xoắn song song với nhau.

ADN có liên kết H giữa các mạch đơn và liên kết Đ-P giữa các nucleotit. Chức năng của ADN chính là nơi lưu giữ thông tin di truyền.

#2 Cấu tạo và chức năng của ARN

ARN cũng được cấu tạo từ các nguyên tử C, H, O, N, P nhưng chúng có kích thước và khối lượng nhỏ hơn phân tử ADN. Đơn phân của ARN cũng là các nucleotit nhưng được cấu tạo từ 4 loại A, U, G, X, cấu trúc ARN chỉ gồm 1 mạch xoắn, không có liên kết H và có liên kết Đ-P giữa các nucleotit. Chức năng của ARN là bản sao của gen, mang thông tin quy định của Protein tương ứng.

#3 Cấu trúc và chức năng của Protein

Protein được cấu tạo từ nguyên tố C, H, O, N và có kích thước và khối lượng nhỏ hơn cả ADN và ARN. Đơn phân của Protein là các axit amin, gồm 20 aa và 4 bậc cấu trúc. Đồng thời, Protein cũng tồn tại liên kết peptit giữa các axit amin.

Chức năng của Protein trong cơ thể chính là cùng với môi trường biểu hiện thành tính trạng.

ADN hay ARN, Protein đều có chức năng khác trong trong cơ thể. Đối với cơ thể sinh vật, ADN quyết định cấu trúc di truyền và việc đi xét nghiệm ADN chính là biện pháp hiệu quả nhất để giám định các mối quan hệ huyết thống, các bệnh liên quan đến gen và các bệnh lý di truyền, bệnh bẩm sinh.

Sinh học là bộ môn rất thú vị, phân tích rõ được cả những thành phần nhỏ nhất cấu tạo nên một sinh vật, một cá thể. Và để có thể hiểu rõ nhất về thành phần cấu tạo gen, ở phổ thông chúng ra đã phải làm quen với các khái niệm ADN, ARN và Protein. Vậy ADN, ARN và Protein là gì? so sánh ADN, ARN và Protein có điểm gì giống và khác nhau?

Các khái niệm về ADN, ARN và Protein

Trước khi có thể so sánh ADN, ARN và Protein một cách khách quan, dễ hiểu thì chúng ta cần phải biết và nắm được, hiểu được các khái niệm, định nghĩa của chúng. Cụ thể các khái niệm được giải thích dưới đây:

ADN (DNA)

Cấu tạo của ADN

ADN (DNA) có tên khoa học là deoxyribonucleic acid. Đây là một dạng vật liệu di truyền đặc trưng của một cá thể loài. Tất cả các loài vật sinh sống trên trái đất đều sẽ có một mã ADN riêng, chứa đựng các thông tin di truyền trong đó, được bảo tồn từ thế hệ này sang thế hệ khác. Nhờ có vật liệu di truyền, các loài mới có thể tiến hành quá trình nguyên phân, giảm phân để sinh sản, duy trì nòi giống qua thời gian.

ADN có cấu trúc hình xoắn kép với tổng 2 mạch song song với nhau. Liên kết trên hai mạch là liên kết hidro (A với T 2 liên kết, G với X 3 liên kết). Nhìn từ thực tế, hai mạch của ADN sẽ tương đối song song với nhau, xoay quanh một trục cố định và xoắn theo hướng ngược chiều kim đồng hồ.

Ở mỗi loài, trình tự sắp xếp ADN là khác nhau, tạo nên tính đặc trưng của loài. Muốn giải mã ADN thì chúng ta cần phải có những phân tích và kỹ thuật chuyên sâu. Ngày nay khoa học đã rất phát triển, chúng ta đã có thể khám phá ra ADN của đại đa số các loài, nắm bắt được xu hướng tiến hóa của nhiều loài trên trái đất.

Khoa học tân tiến và hiện đại, tìm hiểu và phân tích được ADN giúp cho việc tối ưu những gen tốt, hạn chế gen đột biến, dị dạng cá thể đời sau. Đây là những mặt tích cực để nhanh chóng nắm bắt, điều trị các căn bệnh do đột biến ADN.

||Bạn có biết: Phân Biệt Thường Biến Và Đột Biến

ARN

Cấu tạo của ARN

ARN hay còn gọi với cái tên đầy đủ là Axit Ribonucleic. Đây là một trong hai loại axit nucleic có trong tế bào, là cơ sở di truyền ở cấp độ phân tử cho hầu hết các loài sinh vật trên trái đất.

Trong thành phần của ARN có chứa các gốc bazơ A, U, G, X.  Gốc đường của ARN có tên là ribolozo, cộng thêm đó là một gốc axit photphoric. ARN được chia thành nhiều loại khác nhau. Trong đó có ba loại chính sau:

  • ARN thông tin (mARN): Đây là ARN có chức năng sao chép thông tin di truyền từ bố và mẹ. Sau đó nó có nhiệm vụ tổng hợp Protein, tên gọi khác là Riboxom. 
  • ARN vận chuyển (tARN): Đây là ARN với chức năng chính là vận chuyển acid amin đến cho riboxom nhằm mục đích để tổng hợp protein.
  • ARN riboxom (rARN): Đây là thành phần chính cấu tạo nên ribôxôm – nơi tổng hợp protein.

Cấu tạo từng loại ARN riêng biệt

Protein

Protein (chất đạm) là những đại phân tử có cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, mỗi đơn phân trong đó là những axit amin hợp thành. Các đa phân tử này lại liên kết với nhau thành các chuỗi mạch dài gọi tên là polypeptide. Trong chuỗi polypeptide, các mạch liên kết với nhau nhờ các liên kết peptide. Tùy theo từng loài, chuỗi polypeptide có thể xoắn lại với nhau, gấp nếp để tạo thành các cấp bậc cấu trúc không gian. Một số cấu trúc không gian trong phân tử Protein:

Cấu tạo của Protein

  • Cấu trúc bậc 1: Ở cấu trúc này các axit amin sẽ được liên kết với nhau bằng loại liên kết peptit. Nhiều chuỗi liên kết lại sẽ hình thành nên chuỗi polypeptide. Ở cấu trúc bậc 1, đầu mạch liên kết là nhóm amin và cuối mạch liên kết là nhóm carboxyl.
  • Cấu trúc bậc 2: Đây là sự sắp xếp của các chuỗi polypeptide đều đặn trong không gian tế bào
  • Cấu trúc bậc 3: Trong cấu trúc bậc 3 thì các Protein sẽ có hình dạng lập thể
  • Cấu trúc bậc 4:Cấu trúc hình thành bởi các Protein có nhiều chuỗi liên kết polypeptide phối hợp với nhau

Chức năng của Protein trong tế bào chính là chất xúc tác để các phản ứng sinh hóa diễn ra nhanh chóng hơn. Ngoài ra, nó còn là cấu trúc nâng đỡ, điều hòa các hoạt động sinh lý và vận chuyển các chất đi nuôi tế bào. Có thể nói rằng Protein rất quan trọng, thiếu nó cơ thể sinh vật khó có thể phát triển tốt, cảm ứng được môi trường và thích nghi với không gian sống.

||Tham khảo: So Sánh Quần Thể Và Quần Xã Giống & Khác Nhau

So sánh sự giống nhau giữa ADN, ARN và Protein

So sánh ADN, ARN và Protein điểm giống và khác nhau

Sau khi đọc qua về khái niệm, chắc hẳn mọi người còn mơ hồ, không biết giữa ADN, ARN và Protein có điểm gì giống nhau. Hãy theo dõi so sánh ADN, ARN và Protein dưới đây:

Điểm giống nhau trong cấu tạo:

Tất cả ADN, ARN đều có các đơn phân là nucleotit. Trong đó có giống nhau ở A, X, G

Cấu trúc đều nằm ở dạng đa phân

Trong cấu tạo hóa học đều có chứa các nguyên tố như: C, H, P, O, N

Giữa các đơn phân là các liên kết Hidro, liên kết cộng hóa trị

Điểm giống nhau trong chức năng:

Các ADN, ARN và Protein đều có chức năng truyền đạt các thông tin di truyền ở cấp độ tế bào.

So sánh sự khác nhau giữa ADN, ARN và Protein

Giữa ADN, ARN và Protein cũng có một số điểm khác biệt, người ta dựa vào nó để phân biệt ba khái niệm này. Cụ thể so sánh ADN, ARN và Protein có sự khác nhau gồm có:

Sự khác nhau trong cấu tạo

ADN

ARN

Protein

– ADN có cấu trúc ở trong nhân

– Gồm 2 mạch chính là polynucleotit xoắn đều, các mạch chạy ngược chiều nhau

– Đơn phân: A, G, T, X

– Phân loại: A, B, C, T, Z

-Chiều dài vòng xoắn 34Ao, đường kính xoắn 20Ao

-Các liên kết trên 2 mạch áp dụng theo nguyên tắc bổ sung 

– Sau liên kết rời nhân để thực hiện chức năng

– Chỉ có một mạch polynucleotit ở dạng thẳng hoặc xoắn

– Phân loại: tARN, mARN, rARN

– Đơn phân: A, G, U, X

– Liên kết theo nguyên tắc bổ sung, liên kết tại những điểm xoắn

– Kích thước nhỏ hơn ADN, ARN

– Đơn phân: Axit amin

– Cấu tạo gồm các nguyên tố: C, H, N, O là chính, ngoài ra còn có các nguyên tố khác như: Fe, Cu, Mg,…

Một số thông tin so sánh ADN, ARN và Protein được tổng hợp trên đây hy vọng là căn cứ để bạn có thể so sánh, phân biệt rõ các khái niệm này. Nắm vững giúp bạn thuận lợi hơn trong quá trình học tập, ôn thi tốt môn sinh học ở cấp trung học phổ thông.

||Ôn tập kiến thức khác:

Video liên quan

Chủ đề