Tâm lý học tích cực là một nhánh nghiên cứu mới có tuổi đời khoảng hơn 20 năm nay, nhưng đã mở ra rất nhiều con đường để mỗi chúng ta có thể nhìn thấu vào đời sống nội tâm của mình, và thực sự tập trung vào “những gì làm cho cuộc đời trở nên đáng sống và tốt đẹp”. Cuốn sách “Tâm lý học tích cực – Khoa học về Phương thức sống an lạc” do Acacia C. Parks và Stephen M. Schueller biên soạn là cuốn sách đầu tiên tại Việt Nam giới thiệu lý thuyết và hướng dẫn thực hành các can thiệp tâm lý học tích cực đối với cá nhân, gia đình, nhóm xã hội, lớp học gặp phải vấn đề tâm lý. Vượt lên giới hạn của một khoa học thuần túy, tâm lý học tích cực gợi mở con đường hướng tới cuộc sống hạnh phúc và an lạc đích thực, cuộc sống dựa trên trí tuệ, lòng nhân ái và ý thức về cái tôi. Cuốn sách này cho thấy tâm lý học tích cực như một khoa học về phương thức sống an lạc. Đặc biệt, cuốn sách ra đời trong những ngày tháng bất định do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Trong những ngày mà nhiều người trong chúng ta “chạy trốn khỏi quá khứ, lo lắng trong hiện tại và bất định về tương lai”, những bài thực tập trong cuốn sách có thể trở thành những công cụ hữu ích giúp mỗi cá nhân nhận diện về thực tế một cách tỉnh thức, từ đó xây dựng lại kết nối với chính mình và với những người thân thương.
Bạn đã bao giờ nghe một lời tâm sự thật lòng từ cô giáo như vậy chưa? Tôi thì đã từng. Cô giáo cũng là một con người đầy hỉ nộ ái ố như chúng ta. Và đã là con người, thì ai cũng dễ dàng phát sinh tình cảm hơn với những gì thuận lợi cho mình. Chúng tôi không nghĩ rằng cô giáo đáng trách khi cô thích bé X hơn bé Y. Chúng tôi lại càng không nghĩ rằng bé Y có lỗi vì quấy khóc hơn. Điều cần thiết là những hướng dẫn, những can thiệp để nuôi dưỡng tinh thần của cô giáo. Chúng tôi chỉ mong ước tất cả các giáo viên đều được học về Tâm Lý Học Tích Cực. Tâm Lý Học Tích Cực
(Positive Psychology) là gì? Các lý thuyết hướng dẫn là P.E.R.M.A. của Seligman, và lý thuyết dòng chảy (Flow) của Csikszentmihalyi, trong khi đức hạnh và điểm mạnh tính cách (Character Strengths and Virtues) của Seligman và Peterson cũng là một đóng góp lớn cho việc nghiên cứu phương pháp luận về tâm lý học tích cực. Tâm Lý Học Tích Cực có thể làm gì? Can Thiệp Ba Điều Tốt (Three Good Things in Life Intervention) Áp dụng can thiệp Ba Điều Tốt, cô giáo được khuyến khích dành 30 phút mỗi cuối ngày, để viết ra ba điều tốt liên quan đến bé Y vừa xảy đến trong ngày hôm đó. Ba điều tốt liên quan đến bé Y được hiểu là ba việc mà bé Y làm cô và các bạn vui, dễ chịu, hoặc ít nhất là ba việc mà bé Y ít làm phiền lòng lớp học nhất. Lưu ý rằng việc viết ra Ba Điều Tốt chỉ đơn giản tập trung vào những cảm giác tích cực mà kí ức đó mang lại. Nghĩ về ba kí ức nào trong quá khứ, mà bạn thấy dễ chịu nhất, không tập trung vào những chuyện “tại sao” và “làm thế nào” xung quanh chuyện đó. Bởi như nghiên cứu của Wilson, Centerbar, Kermer, & Gilbert năm 2005, viết về một trải nghiệm tích cực có thể khuyến khích ta xây dựng một câu chuyện logic, đôi khi khiến ta “biện hộ rằng ta không có lỗi”; và điều này sẽ gây phản tác dụng khi thực hiện can thiệp. Sau một tuần thực hiện can thiệp Ba Điều Tốt, bây giờ cô giáo có thể mô tả lại cảm xúc và cảm giác của cô về bé Y. Can Thiệp Dựa Trên Điểm Mạnh (Strength Based Intervention) Cô giáo có thể áp dụng Can Thiệp Dựa Trên Điểm Mạnh cho trẻ. Cô quan sát và nhận biết được một điểm mạnh của trẻ, sau đó tập trung thiết kế những hoạt động sẽ gia tăng, nuôi dưỡng và phát huy được điểm tốt này. Sau một tuần thực hiện can thiệp, quan sát lại biểu hiện của bé. Đó là hai trong rất nhiều can thiệp của Tâm Lý Học Tích Cực, nhằm hướng đến mối quan hệ tốt đẹp hơn giữa cô và trò. Kết
luận: Nguồn tham khảo: Các can thiệp lấy nguồn từ: The Wiley Blackwell Handbook of Positive Psychological Interventions. Three Good Things in Life Intervention – Nurturing the Capacity to Savor (p.42) – Jennifer L. Smith, Patrick R. Harrison, Jaime L. Kurtz, and Fred B. Bryant Strength Based Interventions – Strengths Interventions (p.66) – Michelle C. Louis and Shane J. Lopez Người tổng hợp: Tanya Chi |
