Tha tù trước thời hạn là gì

Theo Điều 57 Luật Thi hành án hình sự năm 2019, việc xét tha tù trước thời hạn có điều kiện được thực hiện mỗi năm 03 đợt vào thời điểm kết thúc quý I kết thúc quý II và kết thúc năm xếp loại.

2. Hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện

Khoản 2 Điều 58 Luật Thi hành án hình sự năm 2019 quy định hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện gồm:

- Đơn xin tha tù trước thời hạn có điều kiện của phạm nhân kèm theo cam kết không vi phạm pháp luật, các nghĩa vụ phải chấp hành khi được tha tù trước thời hạn;

- Bản sao bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật; quyết định thi hành án;

- Tài liệu thể hiện phạm nhân có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt là các quyết định hoặc bản sao quyết định xếp loại chấp hành án phạt tù;

- Bản sao quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù đối với người bị kết án về tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng;

- Văn bản, tài liệu thể hiện việc chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại, án phí;

- Tài liệu để xác định thời gian thực tế đã chấp hành án phạt tù;

- Trường hợp phạm nhân là người có công với cách mạng hoặc thân nhân của người có công với cách mạng, người từ đủ 70 tuổi trở lên, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, người đang chấp hành án phạt tù dưới 18 tuổi thì phải có tài liệu chứng minh;

- Văn bản đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện của trại giam, trại tạm giam thuộc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu.

Tha tù trước thời hạn là gì

3. Nghĩa vụ của người được tha tù trước thời hạn có điều kiện

Theo Điều 62 Luật thi hành án hình sự, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện có các nghĩa vụ sau:

- Thực hiện nghiêm chỉnh cam kết trong việc tuân thủ pháp luật, nghĩa vụ công dân, nội quy, quy chế của nơi cư trú, nơi làm việc, học tập.

- Trình diện và cam kết theo quy định tại khoản 2 Điều 59 của Luật Thi hành án hình sự năm 2019, cụ thể: Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày được tha tù trước thời hạn có điều kiện, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện phải trình diện Ủy ban nhân dân cấp xã, đơn vị quân đội được giao quản lý để cam kết chấp hành nghĩa vụ, trừ trường hợp vì lý do bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan. Trường hợp hết thời hạn 05 ngày mà người được tha tù trước thời hạn có điều kiện không trình diện, Ủy ban nhân dân cấp xã, đơn vị quân đội triệu tập người đó đến trụ sở để cam kết việc chấp hành nghĩa vụ.

- Chịu sự quản lý của Ủy ban nhân dân cấp xã, đơn vị quân đội được giao quản lý.

- Chấp hành quy định về việc vắng mặt tại nơi cư trú của người được tha tù trước thời hạn có điều kiện, cụ thể: Người được tha tù trước thời hạn có điều kiện có thể được rút ngắn thời gian thử thách nhiều lần, nhưng phải bảo đảm thực tế đã chấp hành ít nhất ba phần tư thời gian thử thách, trừ trường hợp người được tha tù trước thời hạn có điều kiện là người dưới 18 tuổi, người đã lập công, người đã quá già yếu hoặc người bị bệnh hiểm nghèo và có đủ điều kiện được đề nghị rút ngắn theo quy định thì Tòa án có thể rút ngắn hết thời gian thử thách còn lại.

Tha tù trước thời hạn có điều kiện và đặc xá có những điểm khác biệt sau:

– Về thẩm quyền: Tha tù trước thời hạn có điều kiện do Tòa án nhân dân cấp Tỉnh quyết định theo đề nghị của các trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh nơi quản lý phạm nhân. Đặc xá do Chủ tịch nước quyết định trên cơ sở đề nghị của Hội đồng tư vấn đặc xá do Chủ tịch nước quyết định thành lập.

– Về đối tượng: Đối tượng được tha tù trước thời hạn có điều kiện là phạm nhân đang chấp hành án phạt tù tại các trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện có đủ điều kiện theo quy định tại Điều 66, Điều 106 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Đối tượng được đặc xá là phạm nhân đang chấp hành án tại các trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện có đủ điều kiện theo quy định của Luật Đặc xá và Quyết định của Chủ tịch nước đối với từng đợt đặc xá. Ngoài phạm nhân đang chấp hành án thì người đang được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù cũng có thể được đặc xá trong trường hợp đặc biệt.

– Về hậu quả pháp lý: Người được tha tù trước thời hạn có điều kiện chưa chấp hành xong bản án, chỉ thay đổi hình thức chấp hành án từ trong các cơ sở giam giữ sang quản lý tại cộng đồng dân cư trong thời gian còn lại của bản án (gọi là thời gian thử thách). Sau khi được tha ra khỏi cơ sở giam giữ, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện phải chịu sự quản lý, giám sát, giáo dục của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật (cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã…) cho đến khi hết thời hạn chấp hành thời gian thử thách, họ sẽ được cấp giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù.

Người được đặc xá đã chấp hành xong bản án (giống như người chấp hành xong án phạt tù) và chỉ phải chấp hành tiếp các hình phạt bổ sung theo bản án, quyết định thi hành án (nếu có).