Bài C1 (trang 78 SGK Vật Lý 6):Tới nhiệt độ nào thì băng phiến bắt đầu đông đặc? Lời giải: Nhiệt độ băng phiến giảm dần đến 80oC, băng phiến bắt đầu đông đặc. Bài C2 (trang 78 SGK Vật Lý 6): Trong khoảng thời gian sau, dạng của đường biểu diễn có đặc điểm gì? (xem hình) - Từ phút 0 đến phút thứ 4; - Từ phút thứ 4 đến phút thứ 7; - Từ phút thứ 7 đến phút thứ 15? Lời giải: - Từ phút 0 đến phút thứ 4: đường biểu diễn là đoạn thẳng nằm nghiêng xuống (đoạn DC). - Từ phút thứ 4 đến phút thứ 7: đường biểu diễn là đoạn thẳng nằm ngang (đoạn CB). - Từ phút thứ 7 đến phút thứ 15: đường biểu diễn là đoạn thẳng nằm nghiêng xuống (đoạn BA). Bài C3 (trang 78 SGK Vật Lý 6):Trong các khoảng thời gian sau, nhiệt độ của băng phiến thay đổi thế nào? - Từ phút 0 đến phút thứ 4? - Từ phút thứ 4 đến phút thứ 7? - Từ phút thứ 7 đến phút thứ 15? Lời giải: - Từ phút 0 đến phút thứ.4: nhiệt độ của băng phiến giảm dần. - Từ phút thứ 4 đến phút thứ 7: thì nhiệt độ của băng phiến không thay đổi. - Từ phút thứ 7 đến phút thứ 15: nhiệt độ của băng phiến tiếp tục giảm. Bài C4 (trang 78 SGK Vật Lý 6):Chọn từ thích hợp: 70oC, 80oC, 90oC, bằng, không thay đổi để điền vào ô trống của các câu sau: a. Băng phiến đông đặc ở (1)... Nhiệt độ này gọi là nhiệt độ đông đặc của băng phiến. Nhiệt độ đông đặc (2)... nhiệt độ nóng chảy. b. Trong thời gian đông đặc, nhiệt độ của băng phiến (3)... Lời giải: (1) 80oC (2) bằng (3) không thay đổi Bài C5 (trang 78 SGK Vật Lý 6):Hình 25.1 vẽ đường biểu diễn sự thay đổi nhiệt độ theo thời gian khi nóng chảy của chất nào? Hãy mô tả sự thay đổi nhiệt độ và thể của chất đó khi nó chảy? Lời giải: Hình vẽ ở trang 78 SGK vẽ đường biểu diễn sự thay đổi nhiệt theo thời gian của nước đá. Mô tả sự thay đổi nhiệt độ và thể của nước đá trong bảng sau:
Bài C6 (trang 79 SGK Vật Lý 6):Trong việc đúc tượng đồng, có những quá trình chuyển thể nào của đồng? Lời giải: Trong việc đúc tượng đồng có những quá trình chuyển thể là: thể rắn sang thể lỏng rồi từ thể lỏng sang thể rắn. Tức là có quá trình nóng chảy và quá trình đông đặc. Bài C7 (trang 79 SGK Vật Lý 6):Tại sao người ta dùng nhiệt độ của nước đá đang tan để làm một mốc đo nhiệt độ? Lời giải: Người ta dùng nhiệt độ của nước đá đang tan để làm một mốc đo nhiệt độ là vì nhiệt độ tan của nước đá là xác định (0oC) và trong suốt quá trình tan nhiệt độ của nước đá không thay đổi. Bài tập Sách bài tập Bài 24-25.1.Trong các hiện tượng sau đây, hiện tượng nào không liên quan đến sự nóng chảy? A. Bỏ cục nước đá vào một cốc nước B. Đốt một ngọn nến C. Đốt một ngọn đèn dầu D. Đúc một cái chuông đồng Lời giải: Chọn C Sự nóng chảy là sự chuyển từ thể rắn sang thể lỏng, đốt một ngọn đèn dầu không xảy ra sự chuyển thể trên nên nó không phải là sự nóng chảy. Bài 24-25.2.Trong các câu so sánh nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ đông đặc của nước dưới đây, câu nào đúng? A. Nhiệt độ nóng chảy cao hơn nhiệt độ đông đặc B. Nhiệt độ nóng chảy thấp hơn nhiệt độ đông đặc C. Nhiệt độ nóng chảy có thể cao hơn, có thể thấp hơn nhiệt độ đông đặc D. Nhiệt độ nóng chảy bằng nhiệt độ đông đặc Lời giải: Chọn D Nhiệt độ nóng chảy, và đông đặc của nước là giống nhau, cùng ở 0oC,chỉ khác nhau ở chiều thay đổi trạng thái từ rắn sang lỏng hay từ lỏng sang rắn. Nước đá sẽ chuyển từ thể rắn sang thể lỏng ở 0oC, và nước cũng sẽ chuyển từ thể lỏng sang thể rắn (nước đá) ở 0oC. Bài 24-25.3.Tại sao người ta không dùng nước mà phải dùng rượu để chế tạo các nhiệt kế dùng để đo nhiệt độ không khí Lời giải: Vì : + Nước dãn nở vì nhiệt một cách rất đặc biệt. Khi tăng nhiệt độ từ 0oC đến 4oC thì nước co lại chứ không nở ra. Chỉ khi nhiệt độ tăng từ 4oC trở lên nước mới nở ra. Chính sự dãn nở không đều đó nên người ta không chế tạo nhiệt kế nước. + Nhiệt độ đông đặc của rượu rất thấp và nhiệt độ của khí quyến thường không xuống thấp hơn nhiệt độ này. Bài 24-25.4.Bỏ vài cục nước đá từ trong tủ lạnh vào một cốc thủy tinh rồi theo dõi nhiệt độ của nước đá, người ta lập được bảng sau đây: Thời gian( phút)02468101214161820Nhiệt độ(0oC)-6-3-1000291418201. Vẽ đường biểu diễn sự thay đổi nhiệt độ theo thời gian 2. Có hiện tượng gì xảy ra đối với nước đá từ phút thứ 6 đến phút thứ 10 Lời giải: 1. Vẽ đồ thị 2. Hiện tượng xảy ra từ phút thứ 6 đến phút thứ 10, nước đá nóng chảy Bài 24-25.5*.Bỏ vài cục nước đá vào một cốc thủy tinh. Dùng nhiệt kế theo dõi nhiệt độ của nước đá, và cứ sau 1 phút lại ghi nhiệt độ của nước đá một lần, cho tới khi nước đá tan hết. Lập bảng theo dõi sự thay đổi nhiệt độ theo thời gian và vẽ đường biểu diễn sự thay đổi này. Nhận xét và rút ra kết luận. ( học sinh tự thực hành) Lời giải: Kết quả tùy thuộc điều kiện làm thí nghiệm tuy nhiên có một đặc điểm chung là ở 1 giai đoạn nóng chảy nhiệt độ luôn bằng không. Bài 24-25.6.Hình 24-25.1 vẽ đường biểu diễn sự thay đổi nhiệt độ theo thời gian khi đun nóng một chất rắn  1. ở nhiệt độ nào chất rắn bắt đầu nóng chảy 2. chất rắn này là chất gì? 3. Để đưa chất rắn từ 60oC tới nhiệt độ nóng chảy cần bao nhiêu thời gian? 4. Thời gian nóng chảy của chất rắn là bao nhiêu phút? 5. Sự đông đặc bắt đầu vào phút thứ mấy? 6. Thời gian đông đặc kéo dài bao nhiêu phút? Lời giải: 1.Ở nhiệt độ 80oC chất rắn này bắt đầu nóng chảy. 2. Chất rắn này là Băng phiến 3.Để đưa chất rắn từ 60oC tới nhiệt độ nóng chảy cần thời gian 4 phút 4. Thời gian nóng chảy của chất rắn là 2 phút 5. Sự đông đặc bắt đầu vào phút thứ 13 6. Thời gian đông đặc kéo dài 5 phút Bài 24-25.7*.Có khoảng 98% nước trên bề mặt Trái Đất tồn tại ở thể lỏng và khoảng 2% tồn tại ở thể rắn: Hãy giải thích tại sao có sự chênh lệch lớn như thế? Lời giải: Vì nhiệt độ ở phần lớn bề mặt Trái Đất lớn hơn nhiệt độ đông đặc của nước. Mặt khác, khi nhiệt độ hạ thấp xuống dưới nhiệt độ đông đặc thì cũng chỉ có lớp nước ở trên đông đặc còn ở dưới nước vẫn ở thể lỏng ( xem thêm giải thích trong SGK vật lí 6, bài sự nở vì nhiệt của chất lỏng) Bài 24-25.8.Trong trường hợp sau đây liên quan tới sự nóng chảy? A. Sương đọng trên lá cây B. Khăn ướt sẽ khô khi được phơi ra nắng C. Đun nước đổ đầy ấm, nước có thể tràn ra ngoài D. Cục nước đá bỏ từ tủ đá ra ngoài, sau một thời gian, tan thành nước Lời giải: Chọn D Vì cục nước đá bỏ từ tủ ra ngoài, sau một thời gian nó sẽ chuyển từ thể rắn sang thể lỏng nên nó liên quan tới sự đông đặc. Bài 24-25.9.Trong thời gian sắt đông đặc, nhiệt độ của nó A. Không ngừng tăng B. Không ngừng giảm C. Mới đầu tăng, sau giảm D. Không đổi Lời giải: Chọn D Trong thời gian đông đặc thì nhiệt độ của vật không thay đổi. Bài 24-25.10.Đun nóng băng phiến, người ta thấy nhiệt độ của băng phiến tăng dần. Khi tăng tới 80oC thì nhiệt độ của băng phiến dừng lại không tăng. Mặc dù vẫn tiếp tục đun. Hỏi khi đó băng phiến tồn tại ở thể nào? A. Chỉ có thể ở thể lỏng B. Chỉ có thể ở thể rắn C. Chỉ có thể ở thể hơi D. Có thể ở cả thể rắn và thể lỏng Lời giải: Chọn D Khi tăng tới 80oC thì nhiệt độ của băng phiến dừng lại không tăng, mặc dù vẫn tiếp tục đun. Vậy khi đó băng phiến đang nóng chảy nên tồn tại có thể cả thế rắn và thể lỏng. Vậy chọn câu D. Bài 24-25.11.Câu phát biểu nào sau đây là sai? A. Đông đặc và nóng chảy là hai quá trình ngược nhau B. Một chất nóng chảy ở nhiệt độ nào thì cũng đông đặc ở nhiệt độ ấy C. Trong khi đang nóng chảy hoặc đông đặc, thì nhiệt độ của nhiều chất không thay đổi D. Cả ba câu trên đều sai Lời giải: Chọn D Các phát biểu A,B,C đều đúng nên phát biết D. cả ba câu trên đều sai là đáp án sai. Bài 24-25.12.Câu nào sau đây nói về nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ đông đặc là đúng? A. Bất cứ chất nào cũng đông đặc ở một nhiệt độ xác định là nhiệt độ nóng chảy của chất đó B. Một chất đã đông đặc ở nhiệt độ xác định, thì phải nóng chảy ở một nhiệt độ khác cao hơn C. Một chất đã đông đặc ở nhiệt độ xác định, thì phải nóng chảy ở một nhiệt độ khác thấp hơn D. Nhiệt độ nóng chảy của một chất luôn bằng nhiệt độ đông đặc của chất đó Lời giải: Chọn D Vì tính chất của nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ đông đặc là: Nhiệt độ nóng chảy của một chất luôn bằng nhiệt độ đông đặc của chất đó. Bài 24-25.13.Tại sao người ta dùng nhiệt độ của nước đá đang tan làm cột mốc để đo nhiệt độ trong thang đo nhiệt độ? Lời giải: Vì khi nước đá đang tan nhiệt độ của nó không đổi là ở 0oC khi áp suất khí quyển chuẩn là (1atm) Bài 24-25.14.Tại sao ở các nước hàn đới ( nằm sát Bắc cực hoặc Nam cực) chỉ có thể dùng nhiệt kế rượu, không thể dùng nhiệt kế thủy ngân để đo nhiệt độ ngoài trời? Lời giải: Vì ở những nước này, nhiệt độ ngoài trời có thể thấp hơn nhiệt độ đông đặc của thủy ngân. Khi nhiệt độ ngoài trời thấp rượu vẫn chưa bị đông đặc nên vẫn đo được, còn thủy ngân với nhiệt độ đó đã bị đông đặc. |
