Cái đinamô ở xe đạp nhỏ xíu và nhà máy thủy điện Hòa Bình khổng lồ đều cho dòng điện xoay chiều. Vậy cấu tạo và hoạt động của chúng có gì giống và khác nhau?
Để trả lời câu hỏi trên, chúng ta cùng tìm hiểu về cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều qua bài viết dưới đây. I. Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều Bạn đang xem: Máy phát điện xoay chiều, Cấu tạo và hoạt động – Vật lý 9 bài 34 1. Cấu tạo của máy phát điện xoay chiều – Các máy phát điện xoay chiều đều có hai bộ phận chính là Nam châm (roto) và cuộn dây dẫn (stato).  2. Hoạt động của máy phát điện xoay chiều – Khi cho nam châm (hoặc cuộn dây) quay thì ta thu được dòng điện xoay chiều trong các máy trên khi nối hai cực của máy với các dụng cụ tiêu thụ điện. II. Máy phát điện xoay chiều trong kỹ thuật 1. Đặc tính kỹ thuật – Máy phát điện xoay chiều trong công nghiệp có thể cho dòng điện có cường độ 10kA và hiệu điện thế xoay chiều 10,5kV. – Đường kính tiết diện ngang của máy phát điện trong công nghiệp đến 4m, chiều dài đến 20m, công suất 110MW. Các cuộn dây là stato còn rôto là nam châm điện mạnh. 2. Cách làm quay máy phát điện – Để làm quay rôto của máy phát điện, trong kỹ thuật, người ta dùng: Động cơ nổ, tuabin nước, cánh quạt gió. III. Vận dụng * Câu C3 trang 94 SGK Vật Lý 9: Hãy so sánh chỗ giống nhau và khác nhau về cấu tạo và hoạt động của đinamô xe đạp và máy phát điện xoay chiều trong công nghiệp. * Lời giải: • Giống nhau: + Cấu tạo: Đều có nam châm và cuộn dây dẫn, phần đứng yên (stato) là cuộn dây tạo ra dòng điện, phần quay (rôto là nam châm tạo ra từ trường. + Hoạt động: Dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. • Khác nhau: + Cấu tạo: – Diamo: dùng nam châm vĩnh cửu, tạo ra dòng điện có công suất nhỏ. Phần ứng chỉ có một cuộn dây. – Máy phát điện công nghiệp: dùng nam châm tạo dòng điện có công suất lớn. Phần ứng có nhiều cuộn dây. Ngoài ra, một số máy phát điện còn có bộ góp điện để lấy điện ra ngoài. > Có thể em chưa biết: Trong các máy phát điện lớn dùng trong công nghiệp, người ta dùng nam châm điện thay cho nam châm vĩnh cửu để tạo ra từ trường mạnh. Để đưa dòng điện một chiều vào nam châm điện, người ta dùng bộ góp điện. Bộ góp điện gồm hai vành khuyên gắn vai hai đầu cuộn dây của nam châm điện và hai thanh quét (hay chổi than) luôn tì sát vào hai vành khuyên. Dây dẫn nối hai chổi than với hai cục nguồn điện ở ngoài. Nhờ thế mà khi nam châm quay, dây dẫn nối không bị xoắn lại. Như vậy, với bài viết về cấu tạo của máy phát điện xoay chiều ở trên, các em cần ghi nhớ: Cấu tạo máy phát điện gồm 2 bộ phận chính là nam châm và cuộn dây dẫn (bộ phận nào quay gọi là roto, bộ phận đứng yên gọi là stato; thường trong công nghiệp roto là nam châm stato là cuộn dây). Hoạt động là ghi roto quay thì tạo ra dòng điện xoay chiều. ¤ Xem thêm các bài viết khác tại: Đăng bởi: THPT Sóc Trăng Chuyên mục: Giáo Dục
Trong máy phát điện xoay chiều có 2 bộ phận chính là nam châm và cuộn dây thì
A. nam châm tạo ra từ trường. B. C. cuộn dây tạo ra từ trường. D. nam châm quay mới tạo ra dòng điện xoay chiều. Trong máy phát điện xoay chiều có 2 bộ phận chính là nam châm và cuộn dây dẫn thì ? A .stato, roto đều chuyển động quanh một trục. B .Phần quay gọi là Stato tạo ra từ trường. C .Cuộn dây tạo ra từ trường. D . stato đứng yên, roto chuyển động tròn quanh 1 trục và theo 1 chiều. Các bạn giúp mình với ạ , làm xong mình vote 5 sao + câu tlhn ạ
Giải Vở Bài Tập Vật Lí 9 – Bài 34: Máy phát điện xoay chiều giúp HS giải bài tập, nâng cao khả năng tư duy trừu tượng, khái quát, cũng như định lượng trong việc hình thành các khái niệm và định luật vật lí: I – CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 1. Quan sát C1. Những bộ phận chính của máy phát điện : – Loại có cuộn dây quay là: Vành khuyên, thanh quét, cuộn dây, nam châm – Loại có nam châm quay là: nam châm, cuộn dây Giống nhau: + Đều có cuộn dây và nam châm. + Đều có bộ phận quay (rôto) và bộ phận đứng yên (stato). Khác nhau: + Trên hình 34.1 SGK: Roto là cuộn dây, stato là nam châm. Ngoài ra còn có bộ phận vành khuyên và thanh quét dùng để lấy điện ra ngoài. + Trên hình 34.2 SGK: Roto là nam châm, stato là cuộn dây. Không có bộ phận vành khuyên và thanh quét. C2. Khi cho nam châm hoặc cuộn dây quay ta lại thu được dòng điện xoay chiều vì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn luân phiên tăng giảm khi nam châm hoặc cuộn dây quay. 2. Kết luận Có hai loại máy phát điện xoay chiều là máy phát điện có cuộn dây quay và máy phát điện có nam châm quay. Bộ phận đứng yên gọi là stato Bộ phận quay gọi là rôto II – MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU TRONG KĨ THUẬT 1. Đặc tính kĩ thuật – Máy phát điện trong công nghiệp có thể cho cường độ dòng điện đến 10 kA; hiệu điện thế đến 10,5kV – Tần số dòng điện của lưới điện quốc gia ở Việt Nam là 50Hz. 2. Cách làm quay máy phát điện Có nhiều cách làm quay roto của máy phát điện như dùng động cơ nổ, tuabin nước, dùng cánh quạt gió. III – VẬN DỤNG C3. Đinamô ở xe đạp và máy phát điện xoay chiều trong công nghiệp: – Giống nhau: + Cấu tạo: Đều có nam châm và cuộn dây dẫn, phần đứng yên (stato) là cuộn dây tạo ra dòng điện, phần quay (rôto là nam châm tạo ra từ trường. + Hoạt động: Dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. – Khác nhau: + Diamo: dùng nam châm vĩnh cửu, tạo ra dòng điện có công suất nhỏ. Phần ứng chỉ có một cuộn dây. + Máy phát điện công nghiệp: dùng nam châm tạo dòng điện có công suất lớn. Phần ứng có nhiều cuộn dây. Ngoài ra, một số máy phát điện còn có bộ góp điện để lấy điện ra ngoài. I – BÀI TẬP TRONG SÁCH BÀI TẬP Trong máy phát điện xoay chiều có cuộn dây quay, chỉ khi quay cuộn dây thì trong cuộn dây mới có dòng điện xoay chiều vì khi cuộn dây dẫn đứng yên so với nam châm thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây không thay đổi. Chỉ khi cuộn dây quay thì số đường sức từ đó mới luân phiên tăng giảm. Muốn cho máy phát điện xoay chiều phát điện liên tục thì có thể làm như sau: Làm cho cuộn dây hoặc nam châm quay liên tục. Có thể dùng tay quay, dùng một động cơ (như máy nổ, tuabin hơi…) quay rồi dùng dây cuaroa kéo cho trục máy phát điện quay liên tục. Vẽ sơ đồ thiết kế (hình 34.1) Lời giải: Máy phát điện xoay chiều có cuộn dây quay lại cần bộ góp điện gồm hai vành khuyên kim loại gắn vào hai đầu cuộn dây, và hai thanh quét luôn tì vào hai vành khuyên nhằm mục đích để lấy điện ra dễ dàng hơn. Lời giải: Nam châm quay theo trục MN thì trong cuộn dây mới xuất hiện dòng điện xoay chiều vì khi đó đường sức từ qua cuộn dây mới biến thiên. 1. Vận hành máy phát điện đơn giản – Vẽ sơ đồ thí nghiệm ở Hình 38.1 trong đó kí hiệu sơ đồ của máy phát điện là:
C1. Khi máy quay càng nhanh thì hiệu điện thế ở hai đầu dây ra của máy càng lớn. Hiệu điện thế lớn nhất đạt được là 6V. C2. Khi đổi chiều quay của máy thì đèn vẫn sáng và vôn kế vẫn quay. 2. Vận hành máy biến thế – Vẽ sơ đồ thí nghiệm ở hình 38.2 trong đó kí hiệu sơ đồ của máy biến thế là: BẢNG 1 C3. Quan hệ giữa số đo hiệu điện thế ở hai đầu cuộn dây cuả máy biến thế và số vòng của các cuộn dây: Số đo hiệu điện thế ở hai đầu cuộn dây của máy biến thế và số vòng của các cuộn dây có liên quan với nhau theo công thức: U1/U2 = n1/n2 Kết quả này phù hợp với kết quả thu được ở bài 37. |
