Phong cách lãnh đạo dân chủ là gì?Lãnh đạo dân chủ (Democratic leadership) – còn được biết đến với tên gọi lãnh đạo có sự tham gia (participative leadership) hay lãnh đạo chia sẻ (shared leadership) là phong cách lãnh đạo mà trong đó, các thành viên của nhóm được tham gia nhiều hơn vào quá trình ra quyết định. Phương pháp lãnh đạo này có thể áp dụng cho mọi tổ chức, từ doanh nghiệp tư nhân đến trường học và cơ quan chính phủ. Show
Phong cách dân chủ trong lãnh đạo tạo điều kiện cho mọi cá nhân được tự do thảo luận và chia sẻ ý tưởng. Tuy tập trung vào bình đẳng nhóm và luồng ý kiến tự do, vai trò của người lãnh đạo vẫn chịu trách nhiệm chính trong việc đưa ra hướng dẫn và quyết định cuối cùng. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng phong cách lãnh đạo dân chủ là một trong những cách quản lý hiệu quả nhất – giúp cải thiện năng suất đội nhóm, khả năng đóng góp vào mục đích chung của các thành viên, cũng như nâng cao tinh thần và sự gắn kết nội bộ. Lịch sử phong cách lãnh đạo dân chủLãnh đạo dân chủ là một xu hướng mới trong giới quản lý doanh nghiệp những năm gần đây. Ý niệm về phong cách này xuất hiện lần đầu tiên vào khoảng thập niên 1930-1940 – từ các nghiên cứu của Kurt Lewin. Trong cuốn “Leadership and Group Life”, Lewin cùng các đồng nghiệp Ronald Lippitt và Ralph K. White cho rằng dân chủ (democratic), tự do (Laissez-faire) và độc đoán (autocratic) là 3 phong cách lãnh đạo chính. Dựa trên kết quả phỏng vấn với lãnh đạo doanh nghiệp và nhân viên, Lewin, Lippitt và White kết luận rằng phong cách lãnh đạo dân chủ là lựa chọn được yêu thích nhất. Đặc điểm của phong cách lãnh đạo dân chủPhong cách lãnh đạo dân chủ được đặc trưng bởi một số điểm chinh sau:
Nhà lãnh đạo dân chủ tốt thường thể hiện các đức tính như: trung thực, thông minh, can đảm, sáng tạo, xuất sắc và công bằng. Họ có khả năng truyền cảm hứng mạnh mẽ, nhận được sự tin tưởng và tôn trọng của những người dưới quyền. Mọi quyết định họ đưa ra đều thống nhất với các giá trị cốt lõi và tiêu chuẩn đạo đức của họ. Vì lẽ này, mọi thành viên trong nhóm được trao quyền và động lực để “theo chân” họ. Ngoài ra, cấp lãnh đạo dân chủ cũng có xu hướng lắng nghe các ý kiến đa chiều – họ không phản đối những tiếng nói bất đồng hoặc những quan điểm khác với suy nghĩ thông thường. (Nguồn: AcqNotes) Ưu nhược điểm của phong cách lãnh đạo dân chủƯu điểm
Nhược điểmTuy được đánh giá là một trong những xu hướng quản lý hiệu quả nhất, phương pháp này không phải là hoàn toàn hoàn hảo. Hạn chế của phong cách lãnh đạo dân chủ bao gồm:
Khi nào nên áp dụng phong cách lãnh đạo dân chủ?Từ phân tích trên, có thể thấy lãnh đạo dân chủ phát huy hiệu quả nhất khi các thành viên nhóm có kỹ năng và mong muốn chia sẻ kiến thức của họ. Bên cạnh đó, thời gian cũng là một yếu tố quan trọng để mọi người có cơ hội đóng góp, phát triển chiến lược và sau đó thống nhất kế hoạch hành động cuối cùng. Trong các môi trường quan liệu hoặc yêu cầu thứ bậc – như sản xuất hoặc quân đội – cơ hội để ra quyết định tập thể là khá hạn chế. Tuy nhiên, với các môi trường khác, phong cách lãnh đạo dân chủ thường sẽ có điều kiện phát huy tác dụng tốt và mang lại lợi ích đáng kể cho đội nhóm. Đọc thêm: 6 phẩm chất cơ bản của nhà lãnh đạo quản lý Ví dụ về phong cách lãnh đạo dân chủ: Mối lương duyên Steve Jobs – AppleApple đã trải qua thời kỳ hoàng kim từ năm 1976-1985, trước khi bước vào giai đoạn vô cùng khó khăn vào giữa thập niên 1990. Trong thời gian này, Gateway, Microsoft, Sun Microsystems và nhiều tập đoàn khác đã cố gắng mua lại Apple. Thế nhưng, “quả táo” vẫn tồn tại đến ngày nay – và nguyên nhân là vì Steve Jobs đã học được cách thích nghi với thời cuộc. Vào buổi đầu thành lập Apple, Jobs được biết đến như một nhà lãnh đạo trao quyền cho nhân viên. Về sau, ông trở nên chuyên quyền trong cách quản lý của mình – hệ quả là ban giám đốc của Apple đã yêu cầu ông phải từ chức. Khi trở lại Apple hơn 10 năm sau, Jobs đã biết chuyển đổi phong cách lãnh đạo theo hướng dân chủ hơn. Ông thuê những nhà lãnh đạo có kinh nghiệm khác và tạo điều kiện cho họ tự phát triển. Jobs luôn hết lòng động viên nhà thiết kế chính của mình là Jonathon Ive, cũng như cố vấn (mentor) cho chuyên gia sản xuất Tim Cook – hiện là CEO của Apple. Trong mọi quyết định quan trọng, Jobs đều cho họ quyền tự quyết. Lời kếtLãnh đạo dân chủ không phải là hoàn toàn hoàn hảo – tuy nhiên, những lợi ích của cách quản lý này quả thực rất đáng để doanh nghiệp cân nhắc áp dụng. Với việc mọi cá nhân được khuyến khích chia sẻ suy nghĩ cá nhân, phong cách lãnh đạo dân chủ tạo điều kiện cho ra đời những ý tưởng tốt hơn và các giải pháp sáng tạo hơn. Các thành viên trong nhóm cũng cảm thấy được tham gia và gắn kết nhiều hơn với công việc chung – vì lý do này, họ sẽ quan tâm đến lợi ích chung và sẵn sàng cống hiến hơn. Đây là tiền đề không thể tốt hơn để cải thiện năng suất đội nhóm. Tham khảoThe Democratic Style of Leadership. https://www.verywellmind.com/what-is-democratic-leadership-2795315. Truy cập ngày 08/01/2021. The Advantages Of Democratic Leadership In The Workplace. https://www.thesuccessfactory.co.uk/blog/advantages-of-democratic-leadership. Truy cập ngày 08/01/2021. Democratic Leadership Style – AcqNotes. https://acqnotes.com/acqnote/careerfields/democratic-leadership-style. Truy cập ngày 08/01/2021. A Definition and Illustration of Democratic Leadership – by John Gastil. http://jgastil.la.psu.edu/pdfs/DefinitionDemocraticLeadership.pdf. Truy cập ngày 08/01/2021. What is Democratic/Participative Leadership? How Collaboration Can Boost Morale. https://online.stu.edu/articles/education/democratic-participative-leadership.aspx. Truy cập ngày 08/01/2021.
|