Ví dụ về thuế trực thu và thuế gián thu

chiakhoaphapluat.vn

Công ty luật LawKey giữ bản quyền

Hà Nội: P.1704 tòa B10B, Nguyễn Chánh, P. Trung Hòa, Q. Cầu Giấy

Đà Nẵng: Kiệt 546 (H5/1/8) Tôn Đản, P. Hòa Phát, Q. Cẩm Lệ 

Hồ Chí Minh: 282/5 Nơ Trang Long, P. 12, Q. Bình Thạnh

Email:      

Sử dụng dịch vụ 024.665.65.366  Hotline: 0967.59.1128 

25 Tháng 3 2022 · 7 phút đọc

Thuế gián thu là một trong hai loại thuế quan trọng giúp Nhà nước tạo ra ngân sách. Để hiểu rõ hơn về nó cũng như những kiến thức liên quan khác, bạn có thể tìm hiểu qua bài viết sau đây. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn các thông tin cần thiết để có thể hiểu được thuế gián thu là gì, cách phân biệt nó với thuế trực thu, cũng như một số ví dụ thực tế giúp bạn hình dung về thuế gián thu một cách khách quan nhất. Hãy đọc tiếp bạn nhé!

Ví dụ về thuế trực thu và thuế gián thu
Các kiến thức quan trọng về thuế gián thu

Thuế gián thu là gì?

Thuế gián thu do một thực thể trong chuỗi cung ứng (thường là nhà sản xuất hoặc nhà bán lẻ) thu và nộp cho Chính phủ. Hiểu một cách đơn giản, người chịu thuế là người tiêu dùng, nhưng người nộp thuế lại là nhà sản xuất hoặc nhà bán lẻ. Thuế gián thu được chuyển cho người tiêu dùng như một phần của giá mua hàng hóa hoặc dịch vụ. Người tiêu dùng cuối cùng phải trả thuế bằng cách trả nhiều tiền hơn cho giá trị thực của sản phẩm.

Một số loại thuế gián thu phổ biến ở Việt Nam gồm: thuế doanh thu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng (GTGT),…

Ví dụ: Khi mua hàng trong siêu thị, cửa hàng tiện lợi,… bạn sẽ nhận được hóa đơn. Cuối mỗi hóa đơn luôn có thông tin về thuế GTGT. Tùy từng sản phẩm sẽ có các mức thuế suất khác nhau (0%, 5%, 10%,…). Đây là một phần của thuế gián thu bạn phải trả khi bạn mua hàng hóa và dịch vụ.

Phân biệt thuế gián thu và thuế trực thu

Thuế gián thu có thể được định nghĩa là thuế đánh vào một cá nhân hoặc tổ chức nhưng lại do người sử dụng dịch vụ chi trả. Sau đó, cơ quan thu thuế sẽ đại diện người tiêu dùng nộp cho Chính phủ. Ngược lại, trong trường hợp thuế trực thu, người nộp thuế cũng chính là người mà Chính phủ đang tìm cách đánh thuế. 

Chẳng hạn, đối với thuế GTGT (thuế gián thu), rõ ràng người chịu thuế là người mua hàng hóa. Tuy nhiên, người nộp thuế trong trường hợp này lại là các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất. Họ đại diện cho người mua hàng hóa tiến hành thu thuế và nộp cho Chính phủ. Ngược lại, đối với thuế Thu nhập cá nhân (thuế trực thu), người chịu thuế và người nộp thuế đều chính là người có thu nhập đến ngưỡng phải đóng thuế. 

Thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nhiên liệu, rượu và thuốc lá đều được coi là ví dụ của thuế gián thu. Ngược lại, thuế thu nhập là ví dụ rõ ràng nhất về thuế trực thu. Bởi lẽ người có thu nhập là người nộp thuế và cũng chính là người bị đánh thuế. 

Thuế gián thu dễ quản lý hơn thuế trực thu vì chúng được đưa vào giá bán chung của hàng hóa, dịch vụ của người sản xuất, kinh doanh. Người chịu thuế không phải nộp thuế trực tiếp nên hạn chế động cơ trốn thuế. Hầu hết các nước nghèo và kém phát triển thường xem thuế gián thu là nguồn thu nhập chính. Ở các nước phát triển, thuế trực thu lại là nguồn thu ngân sách chủ yếu.

Bản chất lũy thoái của thuế gián thu

Ví dụ về thuế trực thu và thuế gián thu
Thuế gián thu tạo ra nhiều gánh nặng bởi bản chất lũy thoái

Bản chất lũy thoái của thuế gián thu được thể hiện ở những khoản phí được áp dụng bình đẳng đối với người nộp thuế. Bất kể họ có thu nhập như thế nào, giàu hay nghèo, mọi người đều có nghĩa vụ đóng thuế cho Nhà nước. Tuy nhiên, nhiều người cảm thấy tính lũy thoái trên có thể gây ra gánh nặng cho những người có thu nhập thấp hơn do họ phải trả số thuế tương đương với những người có thu nhập cao hơn mình. 

Ví dụ: thuế nhập khẩu đối với một chiếc tivi từ Nhật Bản sẽ bằng nhau, bất kể thu nhập của người tiêu dùng cao hay thấp khi mua tivi. Khoản thu này hoàn toàn không liên quan gì đến thu nhập của một người. Những người kiếm được 5 triệu/tháng cũng phải trả cùng một số tiền thuế giống như người kiếm được 100 triệu/tháng. Rõ ràng, bản chất lũy thoái của thuế gián thu gây ra nhiều gánh nặng hơn đối với người nghèo so với thuế trực thu. 

Ngoài ra, cũng có những lo ngại rằng thuế gián thu có thể được sử dụng để thúc đẩy một chính sách cụ thể của chính phủ bằng cách đánh thuế một số ngành chứ không phải tất cả. Vì lý do này, một số nhà kinh tế cho rằng thuế gián thu dẫn đến sự kém hiệu quả của thị trường và làm thay đổi giá thị trường so với giá cân bằng của chúng.

Các loại thuế gián thu phổ biến

Ví dụ về thuế trực thu và thuế gián thu
Các loại thuế gián thu phổ biến

Ví dụ phổ biến nhất về thuế gián thu là thuế nhập khẩu. Người đi buôn hàng hóa phải nộp thuế tại thời điểm nhập khẩu hàng hóa đó. Nếu nhà nhập khẩu tiếp tục bán lại hàng hóa cho người tiêu dùng, thì trên thực tế, chi phí thuế quan đã được ẩn trong giá mà người tiêu dùng phải trả. Người tiêu dùng có thể không biết điều này, nhưng họ vẫn sẽ gián tiếp trả thuế nhập khẩu.

Về cơ bản, bất kỳ loại thuế hoặc phí nào do Chính phủ áp dụng ở cấp sản xuất đều là thuế gián thu. Trong những năm gần đây, nhiều quốc gia đã áp đặt mức phí phát thải carbon đối với các nhà sản xuất. Phần lớn đây là các loại thuế gián thu vì chi phí của chúng được chuyển cho người tiêu dùng.

Thuế bán hàng có thể thu trực tiếp hoặc gián tiếp. Nếu chúng chỉ được áp đặt đối với nguồn cung cuối cùng cho người tiêu dùng, chúng là thuế trực tiếp. Nếu chúng được áp dụng như thuế giá trị gia tăng (VAT) trong quá trình sản xuất thì chúng là thuế gián tiếp.

Lời kết

Trên đây là một số kiến thức cơ bản về thuế gián thu mà ai trong chúng ta cũng đều cần hiểu rõ. Bởi nó thực sự quan trọng và liên quan mật thiết đến tài chính cũng như trách nhiệm của chúng ta đối với quốc gia. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã trả lời được câu hỏi “Thuế gián thu là gì” cũng như phân biệt được nó với thuế trực thu. Hãy nhớ truy cập vào DNSE thường xuyên để thu nạp được nhiều kiến thức bổ ích trong tương lai bạn nhé. 

Thuế mang tính chất cưỡng chế, là nghĩa vụ mà các đối tượng chịu thuế bắt buộc phải thực hiện nhằm đáp ứng việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước.

Căn cứ vào mục đích quản lý nền kinh tế và hoạt động kinh doanh, nhà nước thì phân ra làm hai loại: thuế trực thu và thuế gián thu. Vậy giữa hai loại thế này có sự khác nhau như thế nào? Trong bài viết dưới đây, Luật Hoàng Phi chúng tôi sẽ đưa ra giúp bạn đọc Phân biệt thuế trực thu và thuế gián thu.

Thuế là gì?

Thuế là khoản đóng góp của cá nhân, pháp nhân thuộc các đối tượng phải chịu thuế, là một khoản thu bắt buộc, không bồi hoàn của nhà nước.

Thuế mang tính chất cưỡng chế, là nghĩa vụ mà các đối tượng chịu thuế bắt buộc phải thực hiện nhằm đáp ứng việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước.

Thuế được phân ra thành rất nhiểu loại thuế khác nhau như thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp,…

Ngoài ra thuế cũng có thể phân ra thành hai loại là thuế gián thu và thuế trực thu. Vậy có những tiêu chí nào để Phân biệt thuế trực thu và thuế gián thu.

Ví dụ về thuế trực thu và thuế gián thu

Phân biệt thuế trực thu và thuế gián thu

Thuế trực thu và thuế gián thu được phân biệt như sau:

Thuế trực thu là thuế đánh trực tiếp vào thu nhập hoặc tài sản của người nộp thuế. Người nộp thuế và người chịu thuế là một.

Ví dụ: thuế giá trị gia tăng là một trong số những thuế trực thu đánh lên người tiêu dùng, doanh nghiệp có trách nhiệm thu lại khoản thuế đó và nộp cho nhà nước. Như vậy thực chất doanh nghiệp không phải chịu thuế giá trị gia tăng. Thuế trực thu bao gồm thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng, thuế xuất nhập khẩu

Thuế gián thu là thuế thu gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa dịch vụ, người nộp thuế không là người chịu thuế, ví dụ là Thuế Thu nhập cá nhân đối với tiền lương, tiền công sẽ do người lao động nộp. Thuế gián thu bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế nhà đất, thuế bảo vệ môi trường
Thuế trực thu sẽ có ít tác động vào giá cả thị trường bởi vì thuế trực thu thường đánh vào kết quả kinh doanh và phải dựa vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Thuế gián thu sẽ có nhiều ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả thị trường bởi vì thuế gián thu được cộng vào giá bán hàng hóa dịch vụ.
Thuế trực thu là loại thuế khóa thu hơn do phải dựa vào kết quả kinh doanh mà cái này nhà nước sẽ không quản lý, kiểm soát được, rất nhiều doanh nghiệp cũng trốn thuế, lại thanh toán bằng tiền mặt nên rất khó thu. Thuế gián thu là thuế dễ thu hơn vì được cầu thành giá bán hàng hóa, dịch vụ; người tiêu dùng nếu trình độ dân trí chưa cao thì không thấy được.

Vì vậy hầu hết các nước nghèo, chậm phát triển thường coi thuế gián thu là nguồn thu chủ yếu; Trong lúc các nước phát triển lại lấy thuế trực thu là nguồn thu chính của ngân sách

Thuế trực thu sẽ đảm bảo công bằng giữa những người chịu thuế. Thuế gián thu sẽ dễ dàng cho cơ quan thuế thu thuế.
Thuế trực thu là một loại thuế rất khó thu. Thuế gián thu lại khó bảo đảm công bằng giữa những người nộp thuế.
Thuế trực thu là người nộp thuế chính là người chịu thuế Thuế gián thu không đồng nhất hai đối tượng nộp thuế và chịu thuế với nhau.
Thuế trực thu thì điều tiết trực tiếp vào thu nhập của các đối tượng chịu thuế Thuế gián thu thì lại điều tiết gián tiếp thông qua giá bán hàng hóa dịch vụ chứ không điều tiết vào thu nhập của người chịu thuế

Trên đây là tư vấn của chúng tôi nhằm giải đáp thắc mắc về Phân biệt thuế trực thu và thuế gián thu? để bạn đọc tham khảo. Nếu Quý khách còn thắc mắc gì vấn đề này hoặc muốn biết thêm thông tin chi tiết thì vui lòng liên hệ với chúng tôi.