Vì sao có ít phần mềm chạy trên hệ điều hành Linux số Windows

Chào các bạn,

Cái tên Linux chắc bạn nghe nhiều rồi nhỉ, và có thể bạn đã biết Linux là tên một hệ điều hành máy tính được các lập trình viên yêu thích, thế nhưng bạn mới chỉ nghe vậy thôi, chứ tại sao các lập trình viên lại yêu thích hệ điều hành này thì bạn chưa biết, có phải vậy không? Nếu đúng thì … bạn thật giống mình ngày trước. Trước kia, khi nghe các “developer nhà người ta” khuyên rằng “là lập trình viên thì nên biết cách dùng Linux” mình cũng rất tò mò, không hiểu cái OS này có gì hay ho mà lại được họ ca ngợi như vậy. Mình cũng có bỏ công tìm hiểu, thì chỉ thấy họ nói: Linux nhẹ, Linux linh hoạt, Linux miễn phí,… nhưng tưng đó lý do là chưa đủ để mình cảm thấy “thích” hệ điều hành này, phải mãi cho tới khi…

Cho tới khi đi làm, vì công việc mà bắt buộc phải sử dụng tới Linux để phát triển dự án, mình mới hiểu được lý do tại sao các developer tiền bối lại khuyên vậy. Cụ thể lý các do là gì, mình xin được chia sẻ lại qua bài viết ngắn gọn này.

#1. Về lịch sử phát triển

Linux được bắt đầu như một dự án cá nhân của một sinh viên người Phần Lan tên là Linus Torvalds, mục đích ban đầu là để tạo ra một nhân hệ điều hành miễn phí hoàn toàn.

Linux miễn phí và là mã nguồn mở ngay từ khi mới ra đời – năm 1991. Linux bắt đầu như một dự án “chỉ làm cho vui”, nhưng nó đã nhanh chóng trở thành một trong những dự án mã nguồn mở lớn nhất từ ​​trước đến nay.

Ban đầu, Linux theo giấy phép riêng của nó có hạn chế về hoạt động thương mại. Sau đó, dự án đã thông qua GPLv2. Tìm hiểu thêm về loại giấy phép này trên Wikipediatại đây!

Còn đối với Windows, phiên bản Windows 1.0 của Microsoft được phát hành vào năm 1985 và không giống như Linux, nó là một sản phẩm mã nguồn đóng hoàn toàn được Microsoft bán theo chương trình cấp phép.

#2. Về xử lý, can thiệp vào mã nguồn

Có lẽ, điểm khác biệt lớn nhất của 2 mã nguồn này là khả năng truy cập và chỉnh sửa mã nguồn. Bạn có thể chỉnh sửa, thay đổi các tính năng đối với Linux, nhưng với Windows thì không.

Linux được cấp phép GNU Public License nên nó cho phép người dùng truy cập mã nguồn đến tận lõi của hệ điều hành.

Theo Wikipedia thì:GNU General Public License, viết tắt GNU GPL hay chỉ GPL) là giấy phép phần mềm tự do được sử dụng rộng rãi, đảm bảo cho người dùng cuối tự do chạy, nghiên cứu, sửa đổi và chia sẻ phần mềm.

Còn đối với hệ điều hành Windows thì chắc chắn là không rồi, chỉ trừ khi bạn là kỹ sư trong nhóm phát triển hệ điều hành Windows, còn không thì bạn không có quyền truy cập vào mã nguồn này. Nó được bảo mật vô cùng cẩn thận !

Tính mở của Linux có cả ưu điểm và nhược điểm, một mặt nó cho phép người dùng chỉnh sửa, nâng cấp các phần mềm và hệ điều hành nhanh hơn.

Nhưng mặt khác, nó cũng cho phép các nhà phát triển truy cập vào mã nguồn, nhiều kẻ xấu sẽ tìm kiếm và lợi dụng các lỗ hổng để phát tán các phần mềm độc hại đến người dùng.

Trên Windows, điều này là không thể, nhưng không có nghĩa là nó an toàn 100% nhé. Một lần nữa, với một người sử dụng bình thường thì họ thường không quan tâm đến việc liệu họ có xem được mã nguồn tạo nên hệ điều hành mà họ đang sử dụng hay không.

Mà quan trọng nhất đối với họ vẫn là trải nghiệm sau khi đã hoàn tất việc cài đặt tất tần tật, tít tìn tịt các chương trình, phần mềm… mà hỗ trợ cho công việc của họ thôi. Có đúng không ạ.

Nếu bạn đang cân nhắc để thay đổi hoặc mua một chiếc laptopmới, thì việc xem xét lựa chọn hệ điều hành nào là điều không thể bỏ qua. Với 3 hệ điều hành phổ biến hiện nay là Mac, Windows và Linux, đâu là lựa chọn thích hợp?

1 Windows - Hệ điều hành thông dụng nhất hiện nay.

Nền tảng hệ điều hành này được ra mắt năm 1985 bởi Microsoft. Đã có nhiều phiên bản thông dụng như Windows XP, Windows 7, Windows 8 và Windows 10 hiện nay.

Ngoài ra, các phiên bản khácWindow 98, Windows 2000, Windows Vista, Windows Sever,… đã góp phần tạo nên một Windows thống lĩnh thị phần desktop, trở thành hệ điều hành thông dụng với người dùng trên toàn thế giới.

Với định hướng thiên về các tác vụ giải trí, làm việc văn phòng với kho ứng dụng đồ sộ và khả năng thích nghi cao với nhiều dòng máy tính trên thị trường, Windows giúp bạn có nhiều lựa chọn hơn khi mua máy tính và sử dụng hệ điều hành này.

Ưu điểm:

• Được nhiều nhà sản xuất phần cứng ưa chuộng: Hầu hết các nhà sản xuất máy tính hiện nay đều lựa chọn trang bị cho sản phẩm của mình hệ điều hành Windows, điều này đồng nghĩa với việc bạn sẽ có nhiều lựa chọn thương hiệu hơn khi mua máy tính, chẳng hạn nhưAsus, Acer, HP, Dell,...
• Kho ứng dụng phong phú:Windows được trang bị kho ứng dụng phong phú phục vụ cho nhu cầu sử dụng trong môi trường văn phòng, giải trí, có thể dễ dàng giả lập các ứng dụng trên Android hoặc iOS.
• Đa dạng mức giá để lựa chọn: Dù bạn muốn mua những chiếc laptop giá rẻ hay những dòng cao cấp thì đều có thể trải nghiệm hệ điều hành Windows. Hệ điều hành này phủ kín mọi phân khúc giá, cho người tiêu dùng nhiều lựa chọn hơn.

​

Nhược điểm:

• Vấn đề vi phạmbản quyền:Hiện nay số lượng hoặc tỷ lệ người sử dụng Windows "lậu" rất cao, đặc biệt ở Việt Nam. Điều này dẫn đến nhiều rủi ro trong quá trình sử dụng như mất dữ liệu, thông tin cá nhân, ảnh hưởng hiệu suất làm việc của thiết bị,...
• Vấn đề bảo mật: Do được sử dụng phổ biến trên toàn thế giới nên Windows là mục tiêu ưu tiên của nhiều "hacker" nổi tiếng, phần lớn các phần mềm có chứa virus đều được sinh ra dành cho Windows.
• Hỗ trợ nâng cấp chưa thực sự tối ưu: Microsoft thường tung ra các bản cập nhật bổ sung, đi kèm với đó là những yêu cầu về phần cứng. Nếu cấu hình laptop không đủ mạnh, thiết bị đó sẽ không thể cập nhật bản nâng cấp mới này.

2Hệ điều hành MacOS độc quyền của Apple

MacOS thường được gọi vui là "Hệ điều hành không phải ai muốn sử dụng cũng được".Điều này phản ánh giá cả khá "chát" của các thiết bị sử dụng MacOS so với máy tính sử dụng Windows.

Hệ điều hành này được ra mắt vào năm 1984, tính đến nay đã trải qua khá nhiều bản nâng cấp với tên gọi gắn với các con vật họ nhà mèo:Cheetah, Puma, Jaguar, Panther, Tiger, Leopard, Snow Leopard, Lion,…

Là một thành phần trong hệ sinh thái khép kín của Apple nên MacOS có khả năng tối ưu rất tốt với các thiết bị từ nhà Táo, cho khả năng vận hành mượt mà và ổn định.

Ưu điểm:

• Độ ổn định, bảo mật cao:Applehạn chế cấp quyền cho bên thứ ba can thiệp vào hệ điều hành của họ, do đó bạn có thể hoàn toàn yên tâm về vấn đề bảo mật cũng như các tác nhân làm chậm hệ thống, đảm bảo trải nghiệm trơn tru nhất.
• Tương thích với hệ sinh thái của Apple:Apple xây dựng một hệ sinh thái mà ở đó, người dùng có thể kết nối các thiết bị với nhau một cách dễ dàng. Người dùng Apple có thể sử dụng các ứng dụng iPhone, iPad ngay trên chiếc MacBook của họ.

Nhược điểm:

• Kho ứng dụng không phong phú: Dưới hệ sinh thái khép kín, Apple kiểm soát rất chặt chẽ các ứng dụng trước khi đưa lên cửa hàng ứng dụng, dẫn đến kho ứng dụng khá "hẻo" cho cộng đồng người dùng MacOS.
• Giá thành cao, khó tiếp cận:"Giá đắt" dường như đã trở thành nét đặc trưng cho các sản phẩm của Apple nên sẽ khó khăn cho người dùng hơn để có thể sở hữu một chiếc MacBook. Ngoài ra, các nhà sản xuất khác cũng không chọn MacOS làm hệ điều hành chạy trên thiết bị của họ.

3 Linux - Hệ điều hành mã nguồn mở dành cho lập trình viên

NếuWindows nổi bật ở sự dễ sử dụng, cân bằng về mọi mặt,MacOSnổi trội ở sựkhó tính thìLinux lại là một hệ điều hànhcó thể thay đổi và sửa chữa bởi bất kỳ ai.

Lần đầu tiên ra mắt bởi người cha đẻLinus Torvalds vào năm 1991 sau 3 năm trời làm việc liên tục - mọi thứ bắt đầu khi ông còn là sinh viên đại học Helsinki. Linux với môi trường làm việc mở, hệ điều hành này đã có các phiên bản tiếp theo được phát triển bởi các cộng đồng người dùng.

Đây là một hệ điều hành phát hành miễn phí cho người dùng và bất kỳ ai đều có thể sửa chữa hoặc thay đổi.

Hiện nay, có rất nhiều nhánh của HĐH này được phát triển nổi tiếng trên thế giới như:Ubuntu, Fedora, Linux Mint,...từ các công ty hoặc từ cộng đồng cùng nhau chia sẻ phát triển, nhưng phổ biến nhất là Ubuntu.

Ưu điểm:

• Bản quyền: Nếu bạn là một người có nguyên tắc và chú trọng đến vấn đề bản quyền thì đây là lựa chọn thích hợp. Linux được phát triển miễn phí cho người sử dụng và dựa trên nền tảng mã nguồn mở.
• Sử dụng ứng dụng miễn phí: Bạn vẫn có thể làm việc văn phòng qua ứng dụng OpenOffice và LibreOffice chuyên nghiệp như trên Microsoft Office trên Windows mà không phải mất tiền cho phí bản quyền và nhiều ứng dụng khác.
• Linux linh hoạt và bạn có nhiều lựa chọn: Để phù hợp với mục đích sử dụngbạn có nhiềuphiên bản miễn phí được chia sẻ miễn phí từ cộng đồng sử dụng Linuxchính vì nó có thể sửa chữa bởi bất kỳ ai. Ví dụ các phiên bản:Ubuntu sử dụng tương tự Windows,Lubuntu thường dùng máy tính cũ, có cấu hình không cao.

• Độ bảo mật cao: Cộng đồng người dùng Linux rất tập trung vào việc sửa lỗ hổng để đảm bảo tính an toànkhiến virus gần như không thể hoạt động trên nền tảng HĐH này. Chính vì thế, đây sẽ là một lựa chọn hệ điều hành lí tưởng cho người dùng chuộng tính năng bảo mật.

• Hoạt động mượt trên laptop giá rẻ: Nếu bạn đang sở hữu chiếc máy tính có cấu hình yếu thì cũng đừng lo ngại, vì sự đa dạng của cộng đồng người dùng hệ điều hành này nên sẽ không thiếu các phiên bản dành cho máy tính đời cũ hoặc cấu hình yếu.

Nhược điểm:

• Kho ứng dụng ít:Mặc dù có các phiên bản giả lập và phần mềm hỗ trợ chạy trên Linux nhưng vì đây là hệ điều hành dành cho lập trình viên, điều này sẽ gây khó khăn cho một số người dùng mới vì bạn phải tìm những bài viết hướng dẫn mỗi khi muốn chạy một ứng dụng nào đó.
• Hỗ trợ Drivers còn hạn chế:Một số nhà sản xuất không phát triển drivers hỗ trợ chạy trên nền tảng Linux, do đó, bạn sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc sử dụng các ứng dụng, phần mềm.

• Khó làm quen: Nếu bạn đã quen thuộc với Windows thì sẽ mất một thời gian để quen thuộc với giao diện và cách sử dụng hệ điều hành Linux.

Lưu ý: Bài viết cung cấp cái nhìn dựa trên một số tính năng của từng loại hệ điều hành, bạn cần cân nhắc nhu cầu của mình, như mục đích dùng laptop và khả năng chi trả trước khi lựa chọn hệ điều hành thích hợp cho mình.

Hệ điều hành Linux là gì? Ưu điểm và nhược điểm của HĐH Linux

Trong thế giới của các hệ điều hành thì người ta vẫn đang chứng kiến sự bành trường thế lực của Microsoft Windows và Mac OS trong suốt nhiều năm qua. Vậy nếu như Microsoft Window và Mac OS đã tốt như vậy thì tại sao người ta lại còn cần đến một sản phẩm thay thế khác như hệ điều hành Linux.