Thị trường được phân chia thành hai hình thái thị trường cơ bản, đó là thị trường cạnh tranh hoàn hảo và thị trường cạnh tranh không hoàn hảo. Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là thị trường mà trong đó các quyết định mua hay bán của từng người mua hay từng người bán riêng lẻ không ảnh hưởng gì đến giá cả trên thị trường. Tổng Doanh Thu (TR): Tổng doanh thu là toàn bộ số tiền mà công ty nhận được khi tiêu thụ một số lượng sản phẩm nhất định.TR = P*Q Doanh thu trung bình (AR): Là mức doanh thu được tính trung bình cho mỗi đơn vị sản phẩm bán được. AR = TR/Q = PQ/Q = P  Đường Cầu (D): Đường cầu của công ty cạnh tranh hoàn toàn là đường thẳng nằm ngang mức giá P của thị trường (Đường Cầu hoàn toàn co giãn theo giá) Đường cung ngắn hạn (S): Ngắn hạn là khoảng thời gian đủ để các doanh nghiệp thay đổi sản lượng nhưng lại không đủ thời gian để các doanh nghiệp thay đổi qui mô sản xuất và rời bỏ hay gia nhập ngành. Doanh thu biên (MR): Trong thị trường cạnh tranh hoàn toàn (hoàn hảo), sản phẩm đồng nhất, giá không đổi nên doanh thu biên bằng với giá của sản phẩm: MR = P Trong thị trường cạnh tranh hoàn toàn, doanh thu biên bằng doanh thu trung bình và bằng giá cả sản phẩm: MR = AR = P Tổng Lợi Nhuận: Là sự chênh lệch giữa tổng donh thu và tổng chi phí.
(Q)
= TR(Q) TC(Q)
Để tối đa hóa lợi nhuận, doanh nghiệp sẽ chọn mức sản lượng mà tại đó giá bằng với chi phí biên của sản phẩm: P = MC
Tối đa hóa lợi nhuận:
- Doanh nghiệp sẻ sản xuất ở mức sản lượng mà ở đó doanh thu biên (MR) bằng với chi phí biên (MC).
MR = MC (Thị trường độc quyền)
MR = TR/Q hay MR = TR'(Q)
Chi phí biên (MC):
MC = TC/Qhay MR = TC'(Q)
- Doanh nghiệp sẻ sản xuất ở mức sản lượng mà ở đó giá (P) bằng với chi phí biên (MC).
P = MC (Thị trường cạnh tranh hoàn hảo)
Bài toán ứng dụng
Một thị trường cạnh tranh hoàn hảo có hàm cung và cầu thị trường như sau:
Hàm cầu: QD= 250 - 10P
Hàm cung: QS= -50 + 20P
Một doanh nghiệp hoạt động trong thị trường này có hàm chi phí như sau:
TC = 200 - 20Q + Q2
1. Xác định đường cầu và doanh thu biên của doanh nghiệp?
2. Xác định sản lượng tối đa hóa lợi nhuận (Π Max)?
3. Xác định sản lượng hoà vốn (lợi nhuận = 0)?
4. Quyết định sản xuất, khi thuế đơn vị t = 2?
5 Quyết định sản xuất, khi thuế doanh thu t% = 20%?
Bài Giãi:
1. Đường cầu và doanh thu biên của doanh nghiệp:
Điểm cân bằng thị trường E (PE, QE), khi đó:
Giá cân bằng PE: QD = QS
=> 250 - 10PE= -50 + 20PE=> 30PE= 300
Vậy, giá cân bằng thị trường: PE= 10
Thế PE= 10 vào hàm cầu hoặc cung, ta được:
Lượng cân bằng thị trường: QE= 150
+ Đường cầu doanh nghiệp co giãn hoàn toàn tại PE= 10,
+ Đường doanh thi biên trùng với đường cầu: MR = PE= 10.
2. Sản lượng tối đa hóa lợi nhuận:
Ta có: Π Max : P = MC
Mà, lợi nhuận: Π(Q) = TR(Q) - TC(Q)
TR = P*Q = 10Q
=> Π(Q) = 10Q - (200 - 20Q +Q2)
=> Π(Q) = -Q2+ 30Q - 200 (1)
Mặt khác:
TC = 200 - 20Q + Q2
=> MC = (TC)' = -20 + 2Q
Để tối đa hóa lợi nhuận thì: MC = P
Do vậy ta có:
-20+ 2Q = 10 => Q = 15
Thế Q = 15 vào (1) ta tính được Π
Π = -152+ 30*15 - 200 = 25
Lợi nhuận đạt được:Max= 25
3. Sản lượng hoà vốn (Π = 0):
Π = 0 <=> TR = TC, hay
Π(Q) = -Q2+ 30Q - 200 = 0
=>Q1= 10;Q2= 20
Sản lượng hoà vốn tại:
Q1= 10;Q2= 20
4. Thuế đơn vị t = 2:
1= TR - TC - t×Q
=>1= 10Q - (200 - 20Q +Q2) - 2Q
=>1= -Q2+ 28Q - 200
Đặt, TC1= TC + t×Q
=> MC1= TC1(Q) = MC + t
=> MC1= 2Q - 18
Mà,1 Max : MR = MC1
=> 10 = 2Q1- 18 =>Q1= 14
Sản lượng lợi nhuận tối đa:Q1= 14
ThếQ1= 14 vào1(Q), ta có:
1= -(14)2 + 28×(14) - 200 = -4
Lợi nhuận đạt được:1= -4
5. Thuế doanh thu t% = 20%:
1= TR - TC - t%×TR
=>1= 8Q - (200 - 20Q + Q2)
=>1= -Q2 + 28Q - 200
Đặt,TR1= TR - t%×TR
=> MR1= TR1(Q) = (1-t%)×MR
=> MR1= 0.8×10 = 8
Mà, ,1 Max : MR1= MC
=> 8 = 2Q1- 20 =>Q1= 14
Sản lượng lợi nhuận tối đa: Q1 = 14
ThếQ1= 14 vào1(Q), ta có:
1= -(14)2 + 28×(14) - 200 = -4
Lợi nhuận đạt được:1= -4
Tài liệu tham khảo:
Minh họa mô hình Cạnh tranh Hoàn hảo - GTKT_Vimo_Le The Gioi
|
