Bao nhiêu km bờ biển?

Không biết Viện Tài nguyên thế giới (Word Resources Institute) và Tổ chức Môi trường của Liên hiệp quốc có sự nhầm lẫn nào không mà “bỗng dưng” công bố bờ biển Việt Nam dài 11.409,1km

Trong khi số liệu được Nhà nước công bố chính thức thì bờ biển Việt Nam có chiều dài khoảng 3.260km.

Nếu con số bờ biển Việt Nam do Viện Tài nguyên thế giới đưa ra là đúng thì nhiều gấp 3,5 lần so với chiều dài của bờ biển nước ta được biết từ trước đến nay. Hỏi chuyện với tiến sĩ Bùi Quốc Nghĩa, chuyên gia kinh tế biển, đồng tác giả các dự án cảng nước sâu Dung Quất (huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi), Chân Mây (Lăng Cô, Thừa Thiên Huế), Nhơn Hội (trên địa bàn TP Quy Nhơn và một phần của các huyện Tuy Phước, Phù Cát, tỉnh Bình Định)… Ông Nghĩa bảo: Cách tính chiều dài bờ biển nước ta được áp dụng theo phương pháp xưa hơn… trái đất.

Nói chính xác, theo TS Nghĩa, việc xác định chiều dài bờ biển có nhiều phương pháp để đánh giá. Thông thường có hai phương pháp, thứ nhất là phương pháp truyền thống đo thủ công bằng thước thẳng trên bản đồ, chiều dài đoạn đo càng nhỏ thì độ chính xác càng lớn. Phương pháp thứ hai là đo bằng công cụ GIS (hệ thống thông tin địa lý) với bản đồ kỹ thuật số được lập với độ chính xác rất cao và đã tính đến độ cong của bề mặt trái đất. Với các điều kiện dữ liệu, công nghệ và các công cụ tính toán hiện nay, việc xác lập chính xác chiều bờ biển thế giới nói chung, Việt Nam nói riêng là hoàn toàn có thể thực hiện.

Nhưng vấn đề là vì sao số liệu về bờ biển lại có độ “chênh” nhau đến hơn… ba lần. Hiện nay chiều dài bờ biển Việt Nam được công bố trên website Chính phủ là 3.260km, website của Bộ Khoa học – Công nghệ là 3.350km được tính bằng tổng chiều dài bờ biển của các tỉnh ven biển (công bố trên website: http:www.most.gov.vn). Nguồn của Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam thì bờ biển là 3.650km… Một số tổ chức nước ngoài, như CIA World Factbook tại website http:www.cia.gov công bố chiều dài bờ biển Việt nam là 3.444km chưa tính chiều dài bờ biển đảo, đồng thời xếp hạng bờ biển Việt Nam thứ 32 về chiều dài trong tổng số 156 nước có biển. Trong đó, nước có bờ biển dài nhất là Canada (202.080km), nước có bờ biển ngắn nhất là Monaco (4km). Riêng Viện Tài nguyên thế giới và Tổ chức Môi trường Liên hiệp quốc xác định bờ biển Việt Nam dài 11.409,1km. Đây là sự khác biệt rất đáng kể.

Xem ra, sự khác biệt là do “định nghĩa” về bờ biển. Theo định nghĩa cổ điển, bờ biển là nơi hướng ra biển khơi và chịu ảnh hưởng trực tiếp của biển khơi, bao gồm cả vịnh và eo biển, nhưng không bao gồm các đường bờ nước ngọt. Theo định nghĩa này thì chiều dài bờ biển Việt Nam là 3.444km như CIA World Factbook xác lập. Nhưng theo “định nghĩa” của ngành địa lý hiện đại, bờ biển bao gồm cả bờ biển ngoài (theo định nghĩa cổ điển cộng với bờ đảo biển) và bờ biển trong bao gồm đầm phá và các cửa sông chịu tác động mạnh của thuỷ triều thì chiều dài bờ biển Việt Nam là 11.409,1km.

Với định nghĩa của địa lý hiện đại về bờ biển, chiều dài bờ biển Việt Nam cần có cần được bổ sung? Các bờ đảo như ở vùng vịnh Hạ Long, vùng biển Kiên Giang, các đầm phá như Tam Giang-Cầu Hau, đầm Lập An (tỉnh Thừa Thiên-Huế), đầm Thị Nại, đầm Nước Ngọt (tỉnh Bình Định), các cửa sông chịu ảnh hưởng của thuỷ triều ở Đồng bằng sông Cửu long, ở miền Trung, các bờ đảo biển Trường Sa… có nằm trong chiều dài bờ biển Việt Nam?

Từ cơ sở dữ liệu về chiều dài bờ biển ở từng địa phương như Quãng Ninh, Thừa Thiên-Huế, Trà Vinh, Sóc Trăng… cả nước sẽ có sự thay đổi về chiều dài bờ biển. Theo đó, việc đánh giá các chỉ tiêu kinh tế biển liên quan đến chiều dài bờ biển cũng cần phải được thay đổi, các nhận định về kinh tế biển sẽ có sự điều chỉnh.

Chiều dài bờ biển là một trong những chỉ tiêu quan trọng để thiết lập một quốc gia có biển hay không có biển. Không chỉ bờ biển mà cả biển và vùng ven biển có ý nghĩa rất quan trọng về chủ quyền quốc gia, an ninh quốc phòng, pháp luật và kinh tế… Nhiều chỉ tiêu về kinh tế biển theo chuẩn mực chung của thế giới được xây dựng căn cứ theo chiều dài bờ biển. Những thông tin quốc tế xác nhận bờ biển Việt Nam có chiều rộng đến 100km tính từ ven biển vào đất liền.

Theo đó, có tới 83% dân số Việt Nam sống trong vùng duyên hải. Trong khi đó, bình quân chung thế giới chỉ có khoảng 39% dân số sống trong vùng duyên hải. Như vậy, dân số Việt Nam sống trong vùng duyên hải nhiều gấp hai lần so với bình quân chung thế giới.

Đã đến lúc cần xây dựng các dữ liệu biển, tính toán thiết lập các luận cứ khoa học, các tiêu chí và chỉ tiêu liên quan đến biển để phục vụ chiến lược phát triển kinh tế–xã hội, chiến lược biển và chính sách hội nhập quốc tế của đất nước. Để phù hợp với các số liệu đã được các tổ chức quốc tế công bố về chiều dài bờ biển Việt Nam, nên chăng công bố chiều dài bờ biển Việt Nam là 11.409,1km, trong đó chiều dài bờ biển tiếp giáp biển Đông 3.444km?

Trong số các quốc gia trên thế giới đại đa số là các quốc gia giáp biển. Hãy cùng xem 10 quốc gia có đường bờ biển dài nhất là những nước nào.

Canada

Canada nằm ở phía bắc của Bắc Mỹ, được bao bọc bởi Thái Bình Dương, Đại Tây Dương và Bắc Băng Dương. Với diện tích lãnh thổ gần 10 triệu km2, Canada là quốc gia lớn thứ hai thế giới sau Nga. Tuy nhiên, Canada có đường bờ biển dài nhất thế giới, với tổng chiều dài khoảng 240.000 km, đủ để vòng quanh trái đất sáu vòng và gấp bảy lần chiều dài bờ biển của Nga.

Indonesia

Đảo thuộc Indonesia. Ảnh: Internet.

Indonesia nằm giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. Đây là một quốc gia quần đảo bao gồm 17.508 hòn đảo. Với diện tích khoảng 1,9 triệu km2, Indonesia là quốc gia quần đảo lớn nhất thế giới. Nhiều đảo khiến chiều dài đường bờ biển của Indonesia lên tới 54.716 km, đứng thứ hai thế giới.

Đan Mạch

Đan Mạch nằm ở phía bắc châu Âu, diện tích đất liền khoảng 43.000 km2 và đường bờ biển dài 7.314 km. Đan Mạch có hai vùng lãnh thổ tự trị là Greenland và quần đảo Faroe, trong đó Greenland là hòn đảo lớn nhất thế giới với diện tích 2,166 triệu km2 và đường bờ biển dài hơn 35.000 km. Sau khi thêm Greenland và quần đảo Faroe vào bờ biển lục địa của Đan Mạch, tổng chiều dài bờ biển của nước này lên tới hơn 43.000 km, đứng thứ ba trên thế giới.

Australia

Australia nằm giữa Nam Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, có diện tích khoảng 7,68 triệu km2, là quốc gia lớn thứ sáu trên thế giới. Toàn bộ Australia được bao bọc bởi đại dương giống như một hòn đảo khổng lồ. Australia thực sự là lục địa nhỏ nhất trên thế giới. Tổng chiều dài đường bờ biển của Australia trên 36.000 km, đứng thứ 4 thế giới.

Nga

Nằm ở phía bắc của lục địa Á-Âu, Nga là quốc gia lớn nhất thế giới với diện tích khoảng17,1 triệu km2. Nga tiếp giáp với Đại Tây Dương, Bắc Băng Dương và Thái Bình Dương và có tổng chiều dài đường bờ biển trên 33.800 km, đứng thứ 5 thế giới.

Trung Quốc

Tổng chiều dài bờ biển của Trung Quốc khoảng 32.000 km, bao gồm 18.000 km bờ biển lục địa và 14.000 km bờ biển đảo, đứng thứ sáu trên thế giới. Trong đó, tỉnh Quảng Đông là tỉnh có bờ biển dài nhất.

Nhật Bản

Nhật Bản là một quốc đảo nằm ở phía Tây Thái Bình Dương, có diện tích khoảng 377.800 km2, đứng thứ 60 trên thế giới. Tổng chiều dài đường bờ biển của Nhật Bản

Mỹ

Hoa Kỳ nằm ở giữa Bắc Mỹ, với diện tích lãnh thổ hơn 9,8 triệu km2, là quốc gia lớn thứ tư trên thế giới. Đại lục của Hoa Kỳ nằm giữa Đại Tây Dương và Thái Bình Dương, còn vùng đất Alaska nằm giữa Thái Bình Dương và Bắc Băng Dương. Đường bờ biển của Hoa Kỳ dài khoảng 22.680 km, là đường bờ biển dài thứ tám trên thế giới.

Na Uy

Na Uy nằm ở phía Tây bán đảo Scandinavi ở châu Âu, có diện tích khoảng 385.000 km2. Đất đai của Na Uy dài và hẹp từ bắc chí nam, đường bờ biển dài và quanh co, có tới 150.000 hòn đảo ven biển nên Na Uy còn được mệnh danh là “xứ sở vạn đảo”. Bờ biển của quốc gia này có tổng chiều dài khoảng 21.192 km, đứng thứ chín trên thế giới.

Philippines

Philippines nằm ở phía đông nam châu Á, phía tây Thái Bình Dương, có diện tích khoảng 299.700 km2, chỉ đứng thứ 72 trên thế giới. Tuy nhiên, vì Philippines là một quốc gia quần đảo với hơn 7.100 hòn đảo nên có đường bờ biển rất dài với tổng chiều dài khoảng 18.500 km, đứng thứ 10 trên thế giới.

Việt Nam có bao nhiêu km bờ biển?

Đường bờ biển Thái Lan dài bao nhiêu km?

Việt Nam có đường bờ biển dài thứ mấy thế giới?

TP Hồ Chí Minh có đường bờ biển dài bao nhiêu km?