|
TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP LẬP LUẬN CHỨNG MINH TÌM HIỂU KHÁI NIỆM Lập luận chứng minh Nói một cách đơn giản : chứng là những bằng cớ, minh là sáng tỏ, chứng minh là dùng những bằng cớ cụ thể để làm sáng tỏ một vấn đề nào đó. Vấn đề cần làm sáng tỏ có thể là một vấn đề xã hội. Ví dụ, chứng minh yêu nước là một truyền thống quý báu của dân tộc ta hoặc chứng minh đoàn kết là sức mạnh Nhưng cũng có thể là một vấn đề văn học nghệ thuật. Ví dụ, chứng minh văn học dân gian Việt Nam rất đa dạng, phong phú về loại thể hoặc chứng minh chị Dậu trong tác phẩm Tắt đèn của Ngô Tất Tố có đầy đủ những phẩm chất cao đẹp của người phụ nữ Việt Nam Những bằng cớ mả người ta quen gọi là dẫn chứng cũng rất phong phú, đa dạng. Nội dung của chúng phụ thuộc vào vấn đề cần làm sáng tỏ. Ví du : Vấn đề cần làm sáng tỏ là một vấn đề xã hội chính trị thì dẫn chứng chủ yếu là những số liệu, những sự kiện xã hội. Ngược lại nếu là một vấn đề văn học thì dẫn chứng chủ yếu là kiến thức văn học (những câu thơ, những câu văn, tác giả, tác phẩm,). Nói chủ yếu có nghĩa là chứng minh một vân đề văn học cũng có thể lấy một số dẫn chứng về đời sống xã hội, nhưng mục đích là để làm sáng tỏ vấn đề văn học. Cũng có những vấn đề cần làm sáng tỏ bằng cả hại loại dẫn chứng nói trên. Ở trường hợp này, đề bài phải nêu rõ yêu cầu cụ thể của nó. (Nguyễn Đăng Mạnh Đỗ Ngọc Thống, Sđđ) VĂN BẢN ĐỌC THÊM THÁI ĐỘ CỦA NGƯỜI YÊU NƯỚC VIỆT NAM TRƯỚC CÁI CHẾT Mỗi ai nghiên cứu chủ nghĩa anh hùng Việt Nam đều tỏ lòng khâm phục đặc biệt đối với thái độ của người Việt Nam yêu nước trước cái chết vì nước ; Hai Bà Trưng nhờ dòng sông Hát mà về với Lạc Long Quận, không chịu để Mã Viện bắt. Trần Bình Trong thà làm quỷ nước Nam, không làm vương đất Bắc. Sa cơ, vua tôi nhà Hậu Trần (Quý Khoáng, Đặng Dung, Nguyễn Suý) đều tự tìm cái chết ở dọc đường, không chịu làm hàng thần lơ láo ở kinh đô nhà Minh. Trong lịch sử Việt Nam, loại gương ấy đã nhiều lại rất sáng. Thời chiến, vấn đề sống chết được tiếp tục bàn như một nguồn cảm hứng của thi văn. Biết bao thế hệ Việt Nam đã bước qua cái chết để tìm đường sống ? Lời nói : Thà chết trong miệng sài lang còn hơn sống trong tay quân xâm lược, Chết vinh còn hơn sống nhục, những châm ngôn đó là cho tất cả những chân thành yêu nước bất kì xứ nào, nhưng ở Việt Nam, người yêu nước thấm nhuần cả một triết lí đặc sắc về sống chết và đã biểu hiện ra bằng những áng văn bất hủ, những cử chỉ đầy khí phách bi hùng, có tác dụng giáo dục tư tưởng cho người đương thời và cho các thế hệ sau. Sắp bị đem ra chém mà Hồ Huân Nghiệp, người Gia Định thừa bình tĩnh, rửa mặt, sửa áo, khăn, ung dung ngâm bốn câu thơ, mới nghe thì tưởng như Nghiệp sắp đi vào vấn an mẹ già buổi sáng hay vào lớp giảng bài cho học trò : Thấy nghĩa lòng đâu dám hững hờ Làm trai ngay thảo quyết tôn thờ Thân này sống chết không màng nhắc Thương bấy mẹ già tóc bạc phơ. Trước khi bị hành hình, Nguyễn Duy Cung, người Quảng Ngãi, cắn ngón tay lấy máu viết cả một bài hịch dài, tự xác định : Thà làm ma có hồn trung vía nghĩa Không làm người đeo mặt ngựa đầu trâu Chín phần chết thà quyết chẳng từ Sống dẫu nấu vạc xanh không nản chí. Và kêu gọi đồng bảo : Xin trong tay sắp sẵn qua mâu, lòng địch khái hãy còn chưa mất. Hãy cùng nhau gọn gàng giáp trụ, chí cần vương còn mạnh chưa quên. Khí phách y như người chuẩn bị một trận đánh. Bài hịch của Nguyễn Duy Cung quả là một trận đánh, trận cuối cùng, trong đó người viêt hịch chỉ có thể thắng. Biết bao nhiêu người khác cũng vậy : bình tĩnh trước cái chết. Chết mà còn nghĩ đến chiên đấu và chiến thắng sau này. Nguyễn Cao, người Bắc Ninh : Nào gươm sóc, nào thơ trên trời, nào cọc Bạch Đằng Khí thiêng lên xuống chín tầng mây Hãy hoá thành mưa, sấm, sét, Rửa tanh hôi cho dòng nước trôi đi. Hoàng Trọng Mậu, người Nghệ An, làm câu đối tuyệt mệnh, đặt hi vọng vào đàn em : Yêu nước tội gì, chỉ có tinh thần là không chết, Ra quân chưa được, nguyện đem tâm sự gởi về sau. Bị giam ở nhà lao Thừa Thiên, bà Âu Triệu cắn tay lấy máu làm thơ trước khi tự vẫn : Suối vàng gạt lệ gặp Bà Trưng Máu thắm hồn quyên khóc thảm thương Lạy Phật, thân này còn hoá kiếp, Tay xin nghìn cánh, cánh nghìn thương. Bình luận sẽ làm giảm tứ thơ. Chủ nghĩa anh hùng Việt Nam thật là tuyệt diệu ngay cả ở lúc người anh hùng sắp bị hành hình. Tinh thần người chết tiếp sức cho người sống nối chí mình. Trong ý nghĩa đó, cái chết anh hùng là bất tử. ( Theo Trần Văn Giàu, Triết học và tư tưởng, NXB TP. Hồ Chí Minh, 1988) Tải về file word >>tại đây >> Xem thêm:
|
