Đề cương môn chính trị học đại cương

Ý

NỘI DUNG

ĐIỂM

GHI CHÚ

1

Chính trị là gì

2.5

1.1

Những quan niệm ngoài mácxít

1.0

1.1.1

Hy Lạp cổ đại

Platon

Arixtốt

1.1.2

Trung Quốc cổ, cận đại

Theo nghĩa của từ

Khổng Tử

Tôn Trung Sơn

1.1.2

Các nhà chính trị Đức, Mỹ, Nhật

1.2

Quan niệm CN Mác-Lê nin

1.0

Chính trị là lợi ích, quan hệ giữa các giai cấp

Chính trị là sự tham gia của nhân dân vào công việc nhà nước

Chính trị là biểu hiện tập trung của kinh tế

Chính trị vừa là khoa học, vừa là nghệ thuật

1.3

Khái quát: Chính trị là mối quan hệ giữa các giai cấp, dân tộc, quốc gia, lực lượng xã hội trong việc giành, giữ và thực thi quyền lực chính trị, tập trung ở quyền lực nhà nước.

0.5

2

Chính trị vừa là khoa học, vừa là nghệ thuật

2.5

2.1

Chính trị là khoa học

1.0

Chính trị là hiện tượng khách quan

Chính trị là lĩnh vực tương đối độc lập với đời sống xã hội, có qui luật nội tại

Chính trị là một hệ thống tri thức

Chính trị là đặc quyền của giai cấp thống trị

Ngày nay chính trị phát triển và trở thành khoa học độc lập

2.2

Chính trị là nghệ thuật

1.0

Chính trị là hoạt động tham gia bởi con người

Hoạt động chính trị mang tính sáng tạo cao

Chính trị là hoạt động phức tạp

Chính trị là nghệ thuật của sự mềm dẻo

Chính trị là nghệ thuật của sự vận dụng các tri thức và kinh nghiệm thực tiễn, dự đoán

Chính trị là nghệ thuật tổ chức lực lượng, tiến hành chiến tranh

2.3

Mối quan hệ biện chứng

0.5

Bản thân chính trị là khoa học cũng đã phán ánh tính nghệ thuật của nó

Chính trị là lĩnh vưc nhạy cảm liên quan đến vận mệnh của con người do đó đòi hỏi người lãnh đạo phải khoa học, nhân văn

Trong hoạt động thực tiễn tính nghệ thuật và khoa học gắn kết chặt chẽ với nhau

Ý

NỘI DUNG

ĐIỂM

GHI CHÚ

1

Chính trị học là gì

2

Là khoa học nghiên cứu đời sống chính trị như một chỉnh thể, lất QLCT làm phạm trù trung tâm nhằm nhận thức và vận dụng những quy luật và tính quy luật chung nhất chi phối sự vận động và biến đổi của lĩnh vực chính trị

1

CTH nghiên cứu lĩnh vực chính trị

0.5

CTH được hiểu ở hai góc độ:

CTH đại cương

CTH chuyên biệt

0.5

2

Đối tượng nghiên cứu của CTH

1

Khái niệm

CTH nghiên cứu:

–       Khái niệm

–       Thể hiện:

+ Các hoạt động (3 khía cạnh)

+ Các quan hệ (4 khía cạnh)

3

Chức năng, nhiệm vụ

2

Chức năng tổng quát

Chức năng, nhiệm vụ cụ thể

Ý

NỘI DUNG

ĐIỂM

GHI CHÚ

1

Nội dung tư tưởng chính trị của Nho gia và Pháp gia sơ kỳ

4

1.1

Điều kiện kinh tế-xã hội của Trung Quốc thời kỳ Xuân Thu-Chiến Quốc

1

Xã hội Trung Quốc chuyển từ chiếm hữu nô lệ sang phong kiến

Đồ sắt xuất hiện, năng xuất lao động cao, mâu thuẫn xã hội gay gắt

Nhà Chu thống trị thiên hạ chỉ về hình thức, các nước chư hầu không phục tùng nhà Chu nữa mà mang quân thôn tính lẫn nhau, xã hội đại loạn

Nhiều học thuyết chính trị đã ra đời để đáp ứng sự đòi hỏi của lịch sử.

1.2

Nội dung tư tưởng chính trị Nho gia

1.5

Bộ sách của nhà nho: tứ thư, ngũ kinh

Tư tưởng chính trị Khổng Tử

Tư tưởng chính trị Mạnh Tử

1.3

Nội dung tư tưởng chính trị Pháp gia

1.5

Tư tưởng chính trị của Hàn Phi Tử

2

Sự ảnh hưởng của nó đến đời sống chính trị – xã hội Việt Nam

1

2.1

Ảnh hưởng của Nho gia đến đời sống chính trị– xã hội Việt Nam

0.5

Ưu điểm

Hạn chế

2.2

Ảnh hưởng của Pháp gia đến đời sống chính trị– xã hội Việt Nam

0.5

Ưu điểm

Hạn chế

Ý

NỘI DUNG

ĐIỂM

GHI CHÚ

1

Trình bày tư tưởng chính trị Hy Lạp cổ đại

4

1.1

Điều kiện kinh tế-xã hội Hy Lạp cổ đại

1

Đồ sắt xuất hiện phổ biến

Sản xuất hàng hóa ra đời

Thương nghiệp ra đời và phát triển

Phân công lao động xã hội và phân hóa giàu nghèo

1.2

Các nhà tư tưởng chính trị cơ bản

3

Hê rô đốt

Xênôphôn

Platon

Arixtốt

2

Ý nghĩa khoa học của nó

1

Các giá trị về thể chế chính trị

Về nhà nước tam quyền phân lập

Về  thủ lĩnh chính trị

Về nhà nước

Ý

NỘI DUNG

ĐIỂM

GHI CHÚ

1

Trình bày tư tưởng chính trị của J. Lốccơ vàS.L.Môngtétkiơ

4

1.1

Điều kiện kinh tế-xã hội phương Tây cận đại

1.0

Chủ nghĩa tư bản ra đời với sản xuất hàng hóa phát triển mạnh mẽ

Kinh tế có sự phát triển mạnh chưa từng thấy

Những giá trị dân chủ, tự do, tư hữu được đề cao

1.2

Tư tưởng chính trị J.Lốc cơ

1.5

Bàn về tự do

Nguồn gốc, bản chất quyền lực chính trị, quyền lực nhà nước

Để chống độc tài quyền lực phân chia thành: Lập pháp, hành pháp và liên hợp

1.3

Tư tưởng chính trị S.L.Môngtétxkiơ

5.1

Nguồn gốc nhà nước

Lý luận về nhà nước, các hình thức nhà nước: Dân chủ, quí tộc, quân chủ

Học thuyết về phân quyền: Lập pháp, hành pháp và tư pháp

2

Ý nghĩa của nó

1

Những giá trị dân chủ, tự do, tư hữu được đề cao

Nguồn gốc, bản chất nhà nước

Nguồn gốc, bản chất  pháp luật

Giá trị về nhà nước tam quyền phân lập

Ý

NỘI DUNG

ĐIỂM

GHI CHÚ

1

Trình bày quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về chính trị

4

1.1

Điều kiện kinh tế-xã hội chấu Âu để ra đời học thuyết chính trị Mác-Lê nin

0.5

Giai cấp công nhân hiện đai ra đời

Khủng hoảng hàng hóa thừa

Việc mở rộng thi trường tư bản chủ nghĩa đã hình thành

Giai cấp công nhân nổi lên đấu tranh nhưng thất bại

1.2

Quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin về chính trị

3.5

Bản chất của chính trị, đấu tranh chính trị và cách mạng chính trị

Lý luận về tình thế cách mạng và thời cơ cách mạng

Phương thức giành chính quyền và nghệ thuật thỏa hiệp

Xây dựng thể chế sau thắng lợi của cách mạng chính trị

Chuyên chính vô sản là hình thức tổ chức quyền lực chính trị quá độ tới xã hội không còn giai cấp và nhà nước

2

Ý nghĩa khoa học của nó

1

Giải thích đúng đắn về những hoạt động, sự kiện, quá trình chính trị

Chỉ ra con đường đấu tranh cho giai cấp vô sản

Trang bị lý luận cho giai cấp vô sản

Xây dựng thể chế, xã hội tương lai cho giai cấp vô sản hướng tới

Ý

NỘI DUNG

ĐIỂM

GHI CHÚ

1

Tư tưởng cơ bản của Hồ Chí Minh về chính trị

4

1.1

Điều kiện kinh tế-xã hội Việt Nam cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX.

0.5

1.2

Tư tưởng cơ bản của Hồ Chí Minh về chính trị

3.5

Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội

Tư tưởng về đại đoàn kết

Tư tưởng về xây dựng thể chế chính trị

Lý luận về đảng cầm quyền

Về phương pháp cách mạng

2

Những giá trị của tư tưởng ấy

1

Là kim chỉ nam cho phong trào cách mạng Việt Nam

Tư tưởng Hồ Chí Minh là hành trang cho dân tộc ta đi tới mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh dân chủ, công bằng, văn minh

Những tư tưởng ấy đang được học tập trong toàn Đảng, dân

Ý

NỘI DUNG

ĐIỂM

GHI CHÚ

1

Quyền lực chính trị là gì

4

1.1

Khái niệm Quyền lực chính trị

2

Khái niệm quyền lực

Khái niệm quyền lực chính trị

1.2

Cấu trúc của quyền lực chính trị

2

2

Tại sao nói: ở Việt Nam quyền lực chính trị thuộc về nhân dân

1

2.1

Nhân dân là chủ thể quyền lực

2.2

Nhân dân bầu lên cơ quan quyền lực cao nhất của mình là Quốc hội

2.3

Quốc hội nắm quyền lập hiến, lập pháp

2.4

Quốc hội phê chuẩn những người đứng đầu cơ quan hành pháp, tư pháp

2.5

Đối tượng quyền lực của nhân dân là bộ phận đi ngược lại lợi ích của nhân dân

Ý

NỘI DUNG

ĐIỂM

GHI CHÚ

1

Hệ thống tổ chức quyền lực chính trị là gì

4

1.1

Khái niệm hệ thống tổ chức quyền lực chính trị

1

Các quan niệm khác nhau

Quan niệm của Việt Nam

1.2

Các yếu tố cấu thành hệ thống tổ chức quyền lực chính trị

2

Đảng chính trị

Nhà nước

Các tổ chức chính trị-xã hội và các nhóm lợi ích

2

Liên hệ với hệ thống tổ chức quyền lực chính trị ở Việt Nam

2

Hệ thống tổ chức quyền lực chính trị ở Việt Nam gồm: Đảng CSVN, NN CHXHCNVN, các đoàn thể nhân dân: mặt trận TQ, Đoàn thanh niên cộng sản, Tổng liên đoàn lao động, Hội phụ nữ, Hội nông dân, Hội cựu chiến binh,

Ý

NỘI DUNG

ĐIỂM

GHI CHÚ

1

Đảng chính trị là gì

2

1.1

Khái niệm:

1

1.2

Bản chất:

Đảng chính trị mang bản chất giai cấp

1

2

Vai trò của đảng chính trị

2

2.1

Yếu tố quyến định đến vai trò của đảng chính trị

0.5

2.2

Vai trò tích cực

0.75

2.3

Ảnh hưởng tiêu cực

0.75

3

Liên hệ đảng cộng sản Việt Nam

1

3.1

Sự ra đời của ĐCSVN

3.2

Bản chất của ĐCSVN

3.3

Vai trò của Đảng trong những năm qua trong việc lãnh đạo thành công cuộc cách mạng độc lập dân tộc và xây dựng đất nước

Ý

NỘI DUNG

ĐIỂM

GHI CHÚ

1

Thủ lĩnh chính trị là gì

2

Quan niệm thời cổ đại

Quan niệm thời trung đại

Quan niệm thời cận đại

Quan niệm Mác-Lê nin

Định nghĩa

2

Phẩm chất của thủ lính chính trị

2

Trình độ hiểu biết

Phẩm chất chính trị

Năng lực tổ chức

Đạo đức, tác phong

Khả năng làm việc

3

Liên hệ thực tiễn Việt Nam

1

Liên hệ người cán bộ lãnh đạo

Vai trò của cán bộ đối với sự nghiệp cách mạng

Ý

NỘI DUNG

ĐIỂM

GHI CHÚ

1

Trình bày nội dung mối quan hệ chính trị với kinh tế

3

Khái niệm quan hệ chính trị với kinh tế:

Chính trị; Kinh tế; Quan hệ chính trị với kinh tế

Bản chất mối quan hệ chính trị với kinh tế

Chính trị là biểu hiện tập trung của kinh tế

Chính trị không thể không chiếm vị trí hàng đầu so với kinh tế

Quan hệ biện chứng giữa chính trị với kinh tế

2

Liên hệ với đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị ở Việt Nam

2

Đổi mới tư duy về quan hệ chính trị với kinh tế

Lấy đổi mới kinh tế làm trọng tâm, từng bước đổi mới chính trị

Đổi mới kinh tế: phát triển kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, đa dạng các hình thức sở hữu, đa dạng các hình thức phân phối sản phẩm

Đổi mới chính trị là đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động của các yếu tố cấu thành hệ thống chính trị

Ý

NỘI DUNG

ĐIỂM

GHI CHÚ

1

Văn hoá chính trị là gì

2

Khái niệm văn hóa chính trị

Văn hóa

Văn hóa chính trị

2

Chức năng của văn hóa chính trị

2

Tổ chức và quản lý xã hội

Định hướng, điều chỉnh các hành vi của con người và các quan hệ xã hội

Đẩy mạnh xã hội hóa về chính trị, làm cho mọi công dân quen với hoạt động chính trị

Cổ vũ, động viên, thúc đẩy hoạt động sáng tạo của con người, hình thành nhân cách công dân, nhân cách các nhà lãnh đạo chính trị

3

Liên hệ vớiViệt Nam

1

Sự hình thành văn hóa chính trị Việt Nam

Cơ sở hình thành văn hóa chính trị Việt Nam hiện nay

Vai trò của văn hóa chính trị Việt Nam hiện nay

Ý

NỘI DUNG

ĐIỂM

GHI CHÚ

1

Chính trị quốc tế là gì?

3

Khái niệm: là nền chính trị được triển khai trên quy mô toàn thế giới  được cấu thành bởi các quốc gia có độc lập chủ quyền và các tổ chức kinh tế-chính tri, quân sự-chính trị quốc tế

Sự hình thành thời kỳ trước chiến tranh lạnh: hình thành các nhà nước- dân tộc.

Từ sau chiến tranh thế giới thứ hai: trật tự thế giới hai cực

Sau sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và sự ta rã các nước Đông Âu (1989-1991): trật tự thế giới đa cực

Nền chính trị quốc tế đương đại là nền chính trị quốc tế được hình thành bởi sự tương tác của các quốc gia dân tộc có chủ quyền, các nhà nước-dân tộc, các tổ chức quốc tế, các cường quốc. Đó là trật tự thế giới đa cực

2

Cấu trúc của chính trị quốc tế đương đại

2

Các nhà nước- dân tộc

Các tổ chức quốc tế: Liến hiệp quốc; NATO; ASEAN;

Ý

NỘI DUNG

ĐIỂM

GHI CHÚ

1

Định hướng xã hội chủ nghĩa là gì

3

Quan niệm về định hướng XHCN

1.5

Định hướng XHCN theo nghĩa rộng là sự định hướng mục tiêu và con đường phát triển đất nước lên CNXH trước khi giai cấp vô sản giành chính quyền

Theo nghĩa hẹp là định hướng xây dựng CNXH sau khi giai cấp vô sản đã giành chính quyền

Những điều kiện để đảm bảo định hướng XHCN

1.5

Theo quan niệm CN M-LN, một nước bỏ qua chế độ TBCN bước vào thời kỳ quá độ lên CNXH cần có ba điều kiện:

Có đảng cộng sản lãnh đạo

Nhà nước liên minh công-nông

Có sự giúp đỡ của các nước xã hội chủ nghĩa tiên tiến

2

Những điều kiện định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam

2

Sự lãnh đạo sáng suốt, khoa học của Đảng cộng sản

Sự năng động hiệu quả của nhà nước pháp quyền XHCN

Sự điều hành mạnh của Chính phủ

Mở rộng hợp tác quốc tế, kế thừa các giá trị tinh hoa của nhân loại

Tạo lập sự ổn định chính trị, an toàn xã hội

Tranh thủ được các yếu tố của thời đại