TỔ CHỨC PHẢI THEO DÕI, ĐO LƯỜNG, PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG EMS (9.1.1)Tiêu chuẩn yêu cầuTiêu chuẩn yêu cầu: Tổ chức phải theo dõi, đo lường, phân tích và đánh giá kết quả hoạt động môi trường của mình. Show
Điều này có nghĩa là gì?Theo định nghĩaTheo dõi (monitoring)là xác định tình trạng của một hệ thống, một quá trình hoặc một hoạt động. Để xác định tình trạng, đôi khi cần phải kiểm tra, giám sát hoặc quan trắc chặt chẽ. Hay nói một cách đơn giảnTheo dõilà xác lập các hành động để có thể kiểm tra xem một cái gì đó đang xảy ra có như dự định hoặc theo kế hoạch không? Ví dụ: việc kiểm tra xem liệu công việc vệ sinh có được thực hiện hai lần một tuần theo như kế hoạch không thì đây là một quy trình theo dõi, người kiểm tra sau khi xác nhận đã thực hiện như kế hoạch thì tick vào checklist theo dõi. Hay là hệ thống quan trắc nước thải mà sở tài nguyên môi trường yêu cầu chúng ta lấp đặt đó là thiết bị theo dõi. Đo lường (measurement) là quá trình xác định một giá trị. Do đó, đo lường có nghĩa là xác định một giá trị nào đó của đại lượng đo ví dụ như kích thước hoặc cường độ của một sự kiện được đo, tính toán hoặc ước tính với một giá trị số được chỉ định. Điều này có thể bao gồm các hoạt động như cân chất thải; Lượng khí hoặc điện tiêu thụ mỗi tuần, đo mức độ tiếng ồn ở ranh giới địa điểm, v.v. Ngoài ra,đo lườngcòn có nghĩa là có thể sử dụng các phương pháp định lượng hoặc định tính có liên quan đến một thang đo đã định để xác định đại lượng cần đo đã đạt được hay không. Theo dõi mang tính liên tục, đo lường thường mang tính gián đoạn theo tầng suất quy định. Chúng ta cần phân biệt thiết bị theo dõi và thiết bị đo lường ở thông qua đặc điểm là tính liên tục hay gián đoạn của việc ghi nhận giá trị đại lượng đo. Ví dụ: áp kế gắn trên hệ thống hơi ghi nhận liên tục giá trị áp suất của hệ thống hơi nên là thiết bị theo dõi, còn áp kế bạn dùng để kiểm tra định kỳ áp suất trong hệ thống hơi là thiết đo lường. Kết quả đầu ra của quá trình theo dõi và đo lường thường là kết quả đầu vào của quá trình đánh giá và phân tích. Việc thực hiện theo dõi và đo lường giúp bạn:
Phân tíchcó nghĩa là chẻ vấn đề ra thành từng mảnh nhỏ, để hiểu từng chi tiết, từng khía cạnh nhỏ, hiểu được vấn đề từ ngoài vào trong, từ trong ra ngoài. Trong bối cảnh này, phân tích có ý nghĩa là phân tích dữ liệu, tức là quá trình phát hiện, giải thích và truyền đạt các mô hình có ý nghĩa trong dữ liệu nhằm mục đích hiểu biết về quá trình thông qua dữ liệu được ghi lại. Các phương pháp toán học, thống kê, kỹ thuật mô tả và mô hình dự báo được sử dụng rộng rãi trong phân tích dữ liệu nhằm thu thập những hiểu biết có giá trị từ dữ liệu. Những hiểu biết sâu sắc từ dữ liệu được sử dụng để đề xuất hành động hoặc định hướng việc đưa các ra quyết định kịp thời cho quá trình hay cho EMS của bạn. Hay nói cách đơn giản là sử dụng các phương pháp thích hợp để biết được tình trạng của các quá trình, cách thức hoạt động cũng như các vấn đề trong việc vận hành các quá trình thông qua các dữ liệu thu thập được từ quá trình giám sát và đo lường. Đánh giá dữ liệucó nghĩa nhận định giá trị của dữ liệu được phân tích. Sau khi tiến hành phân tích dữ liệu, chúng ta tiến hành đánh giá dữ liệu này là tốt hay xấu, xu hướng nó như thế nào, đạt yêu cầu hay không. Từ kết quả đánh giá này là đầu vào xem xét lãnh đạo để đưa ra các quyết định đển cải tiến liên tục hệ thống quản lý của tổ chức. Đầu ra của quá trình đánh giá là một sự kết luận về dữ liệu được phân tích (tốt, xấu, đạt, không đạt, vấn đề tồn tại, vấn đề cần cải tiến, tuân thủ hay không tuân thủ, ). Tổ chức phải có một phương pháp tiếp cận mang tính hệ thống để thường xuyên đo lường và theo dõi, phân tích và đánh giá kết quả hoạt động môi trường của mình. Điều này cho phép tổ chức có thể báo cáo và trao đổi thông tin một cách chính xác về kết quả hoạt động môi trường của mình. Hoạt động theo dõi nói chung là các quá trình quan trắc thực hiện theo thời gian. Hoạt động đo lường nói chung là các quá trình trong đó thiết bị được sử dụng một cách điển hình để xác định các tính chất một cách định tính hoặc định lượng. Do đó, đo lường có thể bao hàm nhu cầu kiểm soát thêm nhằm đảm bảo độ tin cậy bền vững các thiết bị này (ví dụ, hiệu chuẩn), khi thích hợp. Tổ chức phải xác định vấn đề gì cần phải theo dõi và đo lường, có tính đến các mục đích môi trường, khía cạnh môi trường, nghĩa vụ tuân thủ và các hình thức kiểm soát việc thực hiện của mình. Trong đó phải bao gồm việc xác định tần suất và các phương pháp sử dụng để thu thập dữ liệu. Để tập trung nguồn lực của mình vào các phép đo quan trọng nhất, tổ chức phải lựa chọn các chỉ số liên quan, dễ hiểu và cung cấp các thông tin hữu ích để đánh giá các kết quả hoạt động môi trường của mình, việc lựa chọn các chỉ số phải phản ánh được bản chất và qui mô các hoạt động của tổ chức và thích hợp với các tác động môi trường của mình. Ví dụ về các chỉ số bao gồm các thông số vật lý, như nhiệt độ, áp suất, độ pH và sử dụng nguyên vật liệu, hiệu suất năng lượng, lựa chọn cách bao gói và vận chuyển. Xem TCVN ISO 14031 về hướng dẫn lực chọn các chỉ số. Theo dõi và đo lường có thể phục vụ cho nhiều mục đích trong HTQLMT, như:
Làm thế nào để chứng minh?Khi xác định quá trình theo dõi, đo lường, phân tích và đánh giá, tổ chức có thể thao khảo các bước sau:
Về các yêu cầu chi tiết cho việc thiết lập, thực hiện, phân tích và đánh giá bạn xem các yêu cầu tiếp sau đây. TỔ CHỨC PHẢI NHỮNG GÌ CẦN THEO DÕI VÀ ĐO LƯỜNG (9.1.1.a)Tiêu chuẩn yêu cầuTiêu chuẩn yêu cầu:Tổ chức phải xác định: a) những gì cần phải được theo dõi và đo lường; Điều này có nghĩa là gì?Để thực hiện việc theo dõi và đo lường thì điều đầu tiên bạn phải xác định được những gì cần phải theo dõi và đo lường. Theo thông thường, có 4 vấn đề cần phải theo dõi và đo lường là
Việc theo dõi các mục tiêu môi trường nhằm biết được tình trạng của mục tiêu và khả năng đạt được mục tiêu để đưa ra các hành động kịp thời. Đối với các khía cạnh môi trường có nghĩa, sau khi thực hiện các biện pháp kiểm soát, chúng ta cũng phải xác định cách thức đo lường để biết rằng các khía cạnh môi trường này có nằm trong mức độ kiểm soát mong muốn không? Việc theo dõi nghĩa vụ tuân thủ giúp tổ chức biết được mình có tuân thủ hay chưa. Làm thế nào để chứng minh?Để thực hiện việc này, việc đầu tiên bản phải xác định là các khía cạnh môi trường có ý nghĩa nào cần phải giám sát và đo lường, sau đó liệt kê bảng các hạng mục cần theo dõi và đo lường. Đối với quá trình vận hành cũng vậy, bạn cũng xác định rằng làm thế nào để biết một quá trình có được thực hiện đầy đủ như hoạch định hay không. Ví dụ như làm thế nào để biết việc phân loại rác có được thực hiện đầy đủ hay không? Một số trường hợp chúng ta cũng phải thiết lập quá trình đo lường trong vận hành để đảm bảo các quá trình luôn tạo ra kết quả như dự định, chẳng hạng như đo lường hàm lượng bùn trong bể sinh học hàng ngày. Điều này cũng như xác định các tiêu chí giám sát đo lường trong tiêu chuẩn ISO 9001:2015. Riêng mục tiêu chất lượng thì bạn phải theo dõi đo lường thường xuyên, thông thường hàng tháng. Bạn có thể tham khảo bản sau đây:
TỔ CHỨC PHẢI XÁC ĐỊNH PHƯƠNG PHÁP THEO DÕI VÀ ĐO LƯỜNG (9.1.1.b)Tiêu chuẩn yêu cầuTiêu chuẩn yêu cầu:Tổ chức phải xác định: b) các phương pháp theo dõi, đo lường, phân tích và đánh giá có thể áp dụng, để đảm bảo kết quả có giá trị; Điều này có nghĩa là gì?Ở phần 9.1.1.a chúng ta đã xác định những gì cần phải giám sát đo lường, phần này chúng ta xác định cách thức đo theo dõi và đo lường các vấn đề cần theo dõi và đo lường. Các phương pháp mà tổ chức sử dụng để theo dõi và đo lường, phân tích và đánh giá phải được xác định trong hệ thống quản lý môi trường, để đảm bảo rằng:
Hoạt động theo dõi và đo lường phải được tiến hành trong điều kiện được kiểm soát và với quá trình đo thích hợp để đảm bảo tính hiệu lực của kết quả, như: lựa chọn các phương pháp lấy mẫu và thu thập dữ liệu; cung cấp hiệu chuẩn hoặc kiểm định thiết bị đo đầy đủ; sử dụng các chuẩn đo liên kết với các chuẩn đo quốc gia hoặc quốc tế; sử dụng nhân viên có năng lực; sử dụng các phương pháp kiểm soát chất lượng phù hợp, kể cả việc diễn giải dữ liệu và xu hướng phân tích. Tổ chức phải cân nhắc việc sử dụng thích hợp các phòng thử nghiệm có các phương pháp thử đã được tổ chức công nhận quốc gia công nhận hoặc được các cơ quan quản lý phê duyệt. Nếu không có sự công nhận hoặc phê chuẩn sẵn sàng, thì tổ chức phải cân nhắc các phương pháp thích hợp khác để xác nhận độ chính xác của các kết quả, như tách riêng việc phân tích mẫu, thử nghiệm các chất chuẩn đã được công nhận và các chương trình thử nghiệm thành thạo. Làm thế nào để chứng minh?Khi thiết kế phương pháp theo dõi và đo lường, bạn nên xem xét các yếu tố sau:
Bạn phải thiết lập cách thức đo lường từng các yếu tố mà bạn xác định cần phải đo lường. Bạn có thể tham khảo bảngKế hoạch giám sát và đo lường năm cột Phương pháp giám sát ở trên. TỔ CHỨC PHẢI XÁC ĐỊNH CHUẨN MỰC LÀM CĂN CỨ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG (9.1.1.c)Tiêu chuẩn yêu cầuTiêu chuẩn yêu cầu:Tổ chức phải xác định:c) các chuẩn mực làm căn cứ để tổ chức đánh giá kết quả hoạt động môi trường, và các chỉ số thích hợp; Điều này có nghĩa là gì?Điều khoản này yêu cầu bạn là làm thế nào chúng ta biết được kết quả đo lường đạt hay không đạt, muốn biết thì chúng ta phải thiết lập các chỉ tiêu hoặc mục tiêu cho chúng. Các chỉ số kết quả hoạt động của bạn cần lưu ý:
Dưới đây là một số chỉ số mẫu về chỉ số hoạt động môi trường. Mỗi chỉ số mà bạn chọn phải liên quan đến nguyên nhân của một tác động tiềm năng. Các mẫu dưới đây minh họa các cách để nêu các chỉ số của bạn.
Làm thế nào để chứng minh?Đối với mỗi tiêu chí đo lường bạn phải xác nhận được chỉ số đo lường thích hợp để làm căn cứ kết luận các chỉ số hoạt động môi trường đạt hay không đạt. Bạn có thể tham khảoKế hoạch giám sát và đo lường năm cột tiêu chí đánh giá ở trênhay hình minh hoạ bên dưới. TỔ CHỨC PHẢI XÁC ĐỊNH KHI NÀO PHẢI THEO DÕI VÀ ĐO LƯỜNG (9.1.1.d)Tiêu chuẩn yêu cầuTiêu chuẩn yêu cầu:Tổ chức phải xác định:d) khi nào việc theo dõi và đo lường phải được thực hiện; Điều này có nghĩa là gì?Điều khoản này yêu cầu bạn xác định tầng suất đo lường cho từng chỉ tiêu đã được xác định. Việc xác định tầng suất này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:
Làm thế nào chứng minh?Ban quy định tầng suất đo lường cho từng chỉ tiêu cần giám sát và đo lường. bạn có thể tham khảo bảngKế hoạch giám sát và đo lường năm cột tần suất giám sát ở trên TỔ CHỨC PHẢI XÁC ĐỊNH KHI NÀO KẾT QUẢ THEO DÕI VÀ ĐO LƯỜNG ĐƯỢC PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ (9.1.1.e)Tiêu chuẩn yêu cầuTiêu chuẩn yêu cầu:Tổ chức phải xác định:e) khi nào kết quả theo dõi và đo lường phải được phân tích và đánh giá. Điều này có nghĩa là gì?Tất cả việc theo dõi, đo lường, phân tích và đánh giá bạn đang thực hiện cho quá trình làm rõ ràng kết quả hoạt động và tính hiệu lực của EMS. Ba hạng mục sau sẽ đặc biệt hữu ích trong việc minh họa mức độ hiệu lực EMS của bạn:
Đây là 3 yếu tố chủ yếu cho việc đánh giá tính hiệu lực của EMS. Tiêu chuẩn không yêu cầu sử dụng phương pháp nào để phân tích dữ liệu thu được, do đó việc lựa chọn phương pháp phân tích và đánh giá là tuỳ tổ chức, bản có thể sử dụng 7 công cụ thống kế, phương pháp data analytic, inovar, Dù bạn sử dụng phương pháp nào đi chăn nữa thì kết quả phân tích và đánh giá phải chỉ ra được các vấn đề sau:
Làm thế nào để chứng minh?Các kết quả theo dõi và đo lường phải được phân tích và sử dụng để xác định sự không phù hợp, theo các giới hạn được xác định bởi các nghĩa vụ tuân thủ, xu hướng kết quả cũng như các cơ hội để cải tiến liên tục. Phân tích các dữ liệu có thể bao gồm sự cân nhắc về chất lượng dữ liệu, hiệu lực, tính đầy đủ và đồng bộ cần thiết của dữ liệu để tạo ra các thông tin đáng tin cậy. Có thể sử dụng các kỹ thuật thống kê như một công cụ làm tăng độ tin cậy khi quyết định liệu đã đạt được kết quả mong muốn hay chưa. Các công cụ này có thể gồm, kỹ thuật đồ thị, lập chỉ số, tổng hợp hoặc trọng số. Thông thường, người ta thường dùng 7 công cụ thống kê để phân tích dữ liệu. TỔ CHỨC PHẢI ĐẢM BẢO THIẾT BỊ THEO DÕI VÀ ĐO LƯỜNG ĐƯỢC HIỆU CHUẨN HOẶC KIỂM TRA XÁC NHẬN (9.1.1)Tiêu chuẩn yêu cầuTiêu chuẩn yêu cầu:Tổ chức phải đảm bảo rằng thiết bị theo dõi và đo lường đã hiệu chuẩn hoặc kiểm tra xác nhận được sử dụng và bảo dưỡng, khi thích hợp. Điều này có nghĩa là gì?Tiêu chuẩn yêu cầu các thiết bị sử dụng giám sát đo lường phải được hiệu chuẩn hoặc kiểm tra xác nhận khi sử dụng và được bảo dưỡng để đảm bảo tính sẵn sàng và tính đúng của thiết bị đo. Làm thế nào để chứng minh?Đầu tiên, tổ chức phải xác định những điểm cần giám sát và đo lường trong QMS, việc xác định này có thể dựa trên các yêu cầu đối với những gì cần phải được đo và tiêu chí chấp nhận từ các khách hàng, luật định, ngành công nghiệp và chính tổ chức của bạn. Hoạch định việc tạo sản phẩm phải xác định theo những sản phẩm cụ thể và đặc điểm quá trình cần phải được theo dõi và đo lường, các tiêu chí chấp nhận sản phẩm, các loại hình giám sát và đo lường thiết bị cần thiết, tần suất giám sát đo lường, kích thước mẫu, sau đó bạn phải xác định những gì Giám sát và thiết bị đo lường thích hợp cho từng đo hoặc giám sát yêu cầu Từ kết quả này bạn xem lại những điểm giám sát và đo lường này cần các nguồn lực cần thiết nào cho hoạt động giám sát và đo lường, sau đó lập thành một danh sách các thiết bị giám sát và đo lường TỔ CHỨC PHẢI ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG MÔI TRƯỜNG VÀ HIỆU LỰC EMS (9.1.1)Tiêu chuẩn yêu cầuTiêu chuẩn yêu cầu:Tổ chức phải đánh giá kết quả hoạt động môi trường của mình và tính hiệu lực của hệ thống quản lý môi trường. Điều này có nghĩa là gì?Hiệu lựcđược định nghĩa là mức độ theo đó các hoạt động đã hoạch định được thực hiện và đạt được các kết quả đã hoạch định. Nghĩa là các chỉ số thu được từ quá trình hoạt động cho thấy chúng đạt được mục tiêu. Kết quả hoạt động môi trườnglà kết quả có thể đo được liên quan đến việc quản lý các khía cạnh môi trường. Đánh giá dữ liệucó nghĩa nhận định giá trị của dữ liệu được phân tích. Sau khi tiến hành phân tích dữ liệu, chúng ta tiến hành đánh giá dữ liệu này là tốt hay xấu, xu hướng nó như thế nào, đạt yêu cầu hay không. Tiêu chuẩn yêu cầu chúng ta phải đánh giá lại kết quả phân tích dữ liệu thu được từ quá trình theo dõi và đo lường ở trên tiến hành đánh giá lại các kết quả môi trường có đạt hay không đạt mục tiêu đề ra và xu hướng của các quá trình hiện tại. Đánh giá hiệu lực EMS nghĩa là bạn xem các hoạch định cho EMS ban đều của bạn có đạt được như mong muốn hay không, Mục đích EMS có đạt được hay không, các mục đích bao gồm:
Làm thế nào để chứng minh?Năm hạng mục sau sẽ đặc biệt hữu ích trong việc minh họa mức độ hiệu lực EMS của bạn:
Nếu tất cả 5 yếu tố trên điều cho thấy hệ thống EMS đạt được kết quả như hoạch định chúng ta dễ dàng kết luận rằng EMS chúng ta có hiệu lực. TỔ CHỨC PHẢI TRAO ĐỔI KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG MÔI TRƯỜNG CHO CÁC BÊN LIÊN QUAN (9.1.1)Tiêu chuẩn yêu cầuTiêu chuẩn yêu cầu:Tổ chức phải trao đổi thông tin kết quả hoạt động môi trường có liên quan cả trong nội bộ và bên ngoài, như đã nhận biết trong (các) quá trình trao đổi thông tin và theo yêu cầu của các nghĩa vụ tuân thủ. Điều này có nghĩa là gì?Tiêu chuẩn yêu cầu bạn phải thực hiện trao đổi về kết quả hoạt động môi trường cho các bên liên quan theo như xác định ở phẩn trao đổi thông tin.
Làm thế nào để chứng minh?Bạn thực hiện trao đổi thông tin như những gì đã hoạch định. TỔ CHỨC PHẢI LƯU GIỮ THÔNG TIN DẠNG VĂN BẢN VỀ THEO DÕI ĐO LƯỜNG (9.1.1)Tiêu chuẩn yêu cầuTiêu chuẩn yêu cầu:Tổ chức phải lưu giữ thông tin dạng văn bản thích hợp làm bằng chứng về các kết quả theo dõi, đo lường, phân tích và đánh giá. Điều này có nghĩa là gì?Tiêu chuẩn yêu cầu tổ chức phải duy trì các thủ tục dạng văn bản để thực hiện các hoạt động theo dõi, đo lường, phân tích và đánh giá có thể hỗ trợ để cung cấp sự nhất quán, độ tái lập và độ tin cậy vào các dữ liệu thu được. và các kết quả theo dõi, đo lường, phân tích và đánh giá cũng phải được lưu giữ như một thông tin dạng văn bản. Làm thế nào để chứng minh?Bạn thiết lập quy trình theo dõi, đo lường, phân tích và đánh giá kết quả hoạt động theo yêu cầu của điều khoản này và duy trì chúng có hiệu lực; Bạn lưu lại các kết quả giám sát đo lường, phân tích, đánh giá, trao đổi thông tin liên quan đến hoạt động này. Quantri24h |