THUỐC KHU HÀN Thuốc khu hàn là những bài thuốc gồm các vị có tính vị ngọt, ấm, cay, nóng hợp thành có tác dụng ôn trung, tán hàn hoặc hồi dương cứu nghịch, ôn kinh tán hàn. Dùng để trị các chứng tỳ vị hư hàn, thận dương suy kiệt, chứng vong dương dục thóat hoặc hàn ngưng tại kinh mạch, là những bài thuốc chữa chứng lý hàn. Chứng hàn bao gồm: biểu hàn và lý hàn. Điều trị chứng biểu hàn là những bài thuốc tân ôn giải biểu. Điều trị chứng lý hàn gồm những bài thuốc: ôn trung khu hàn, hồi dương cứu nghịch, ôn kinh tán hàn. - Oân trung khu hàn:
bài thuốc ôn trung khu hàn dùng để chữa những chứng tỳ vị hư hàn, biểu hiện chủ yếu có các triệu chứng: chân tay mệt mỏi, da mát lạnh, hoặc bụng đau tiêu chảy khi gặp lạnh, chán ăn hoặc buồn nôn, miệng mồm nhạt không khát, lưỡi nhợt rêu trắng nhuận, mạch trầm tế hoặc trì hoạt. Những vị thuốc ôn trung khu hàn thường dùng như : Can khương, Ngô thù, Hồ tiêu và những vị thuốc kiện tỳ bổ khí như Đảng sâm, Bạch truật, Chích thảo hợp thành những bài thuốc ôn trung khu hàn. Những bài thuốc thường gặp là Lý trung hoàn và Ngô thù du thang. - Hồi dương cứu nghịch:
bài thuốc hồi dương cứu nghịch dùng chữa các chứng dương khí suy yếu, nội hàn thịnh, có các triệu chứng chân tay quyết lạnh, tiêu lỏng nước trong, lưỡi nhạt rêu trắng nhuận, mạch trầm vi hoặc trì nhược. Bài thuốc có tác dụng ôn thận trừ hàn, ích khí cố thóat để hồi dương cứu nghịch. Thường dùng các vị thuốc như Phụ tử, Can khương, Nhục quế phối hợp với Nhân sâm, Chích thảo. Những bài thuốc thường dùng trong điều trị có Tứ nghịch thang, Sâm phụ thang, Oân dương lợi thủy thang, Hắc tích tán . - Oân kinh tán hàn:
những bài thuốc Oân kinh tán hàn dùng để trị các chứng dương hư, hàn tà xâm phạm kinh mạch, gây nên các chứng tê thấp, bụng đau, âm thư do dương khí kém, kinh mạch cảm thụ hàn tà, huyết dịch ngưng trệ làm cho chân tay quyết lạnh tê đau hoặc gây nên âm thư. Những bài thuốc thường dùng có Đương qui tứ nghịch thang, Hoàng kỳ Quế chi ngũ vật thang, Dương hòa thang.
|
