| Chỉ trong vòng chưa tới mười ngày mà năm đạo quân dưới sự chỉ đạo của vua Quang Trung đã tạo nên chiến thắng thần tốc, dẹp tan quân Thanh, khiến vua tôi Lê Chiêu Thống phải bỏ trốn trong tình cảnh thảm hại. Trước tiên, quân của vua Quang Trung tấn công nghĩa binh trấn thủ ở sông Gián, bắt sống không để sót một tên, ngăn chúng báo tin cho những đạo quân Thanh ở Hà Hồi và Ngọc Hồi. Nửa đêm ngày mồng 3 tháng Giêng năm Kỉ Dậu, vua Quang Trung cùng binh lính vây chiếm làng Hà Hội mà không cần đổ máu, tước hết khí giới và lương thực của kẻ thù. Mờ sáng ngày mồng 5, vua Quang Trung cho quân dàn trận chữ nhất, phòng thủ, tấn công đều chặt chẽ, cộng với kế nghi binh, bủa vây tứ phía, tiến sát đồn Ngọc Hồi. Nhờ vào trí lược bày binh bố trận của vua Quang Trung, sự đồng lòng, dũng cảm của binh lính, cùng với sự giúp sức của trời đất, quân Thanh đại bại. Giữa trưa hôm ấy, vua Quang Trung tiến binh đến Thăng Long, rồi kéo vào thành, vua tôi nhà Lê bất ngờ, tháo chạy trong tình cảnh tủi nhục, thảm hại. Show Một trong những tác phẩm lịch sử nói về chiến công hào hùng của ông cha ta mà chúng ta sẽ được học ở chương trình Ngữ văn lớp 9 tập 1 đó là tác phẩm Hoàng Lê nhất thống chí của Ngô gia Văn phái. Hôm nay Kienguru sẽ giúp các bạn soạn bài hoàng lê nhất thống chí một cách chi tiết và đầy đủ nhất. Các bạn cùng theo dõi cùng Kienguru ngay trong bài viết này nhé !Tìm hiểu chung hỗ trợ soạn văn 9 Hoàng Lê nhất thống chí Trước khi bước vào soạn bài hoàng lê nhất thống chí, chúng ta hãy cùng nhau đi tìm hiểu đôi nét về tác giả cũng như tác phẩm để nắm những nội dung cơ bản của tác phẩm.
Ngô gia Văn phái là một nhóm tác giả thuộc dòng họ Ngô Thì, ở làng Tả Thanh Oai, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội). Ngô Chi Thất và Ngô Trân là người đề xướng và dựng nên Văn phái, về sau được mệnh danh là Ngô gia văn phái. Ngô gia văn phái gồm 20 tác giả thuộc 9 thế hệ trong đó hai tác giả chính là Ngô Thì Chí (1753 – 1788) làm quan thời Lê Chiêu Thống và Ngô Thì Du (1772-1840), làm quan dưới triều nhà Nguyễn.
2.1. Hoàn cảnh sáng tác – Hoàng Lê nhất thống chí viết bằng chữ Hán ghi chép về sự thống nhất của vương triều nhà Lê vào thời điểm Tây Sơn diệt Trịnh, trả lại Bắc Hà cho vua Lê. – Không chỉ dừng lại ở sự thống nhất vương triều nhà Lê mà còn biết tiếp, tái hiện một giai đoạn lịch sử đầy biến động của xã hội phong kiến Việt Nam vào khoảng ba mươi năm cuối thế kỉ XVIII và mấy năm đầu thế kỉ XX. 2.2. Tóm tắt Lo sợ quân Tây Sơn kéo quân ra Bắc để bắt Vũ Văn Nhậm, vua Lê Chiêu Thống cầu cứu quân Thanh. Triều đình nhà Thanh nhân cơ hội đó kéo quân sang với mong muốn thôn tính nước ta. Được tin, Quang Trung bàn bạc với tướng sĩ, chuẩn bị kế sách tiến đánh quân Thanh. Quang Trung mở tiệc khao quân, chia quân thành 5 đạo, thân hành cầm quân ra trận, tối 30 tết lên đường, hẹn ngày mồng 7 tết sẽ mở tiệc ăn mừng thắng lợi ở kinh thành Thăng Long. Quân Tây Sơn ra đến sông Gián, quân giặc trấn thủ ở đó tan vỡ, toán quân Thanh đi do thám bị bắt sống hết. Nửa đêm mùng 3 tết Kỷ Dậu (1789), vua Quang Trung tới Hà Hồi, Thượng Phúc, lặng lẽ vây kín thành. Quân giặc bấy giờ mới biết, rụng rời sợ hãi xin hàng. Tờ mờ sáng mùng 5 Tết, nghĩa quân tiến đánh đồn Ngọc Hồi. Quân Thanh không chống cự nổi, bỏ chạy toán loạn. Tướng giặc là Sầm Nghi Đống phải thắt cổ tự vẫn. Giữa trưa hôm ấy, nghĩa quân đã tiến đánh thành Thăng Long. Tổng đốc của giặc là Tôn Sĩ Nghị nghe tin cấp báo liền tìm cách trốn về nước. Vua Lê đang ở trong điện, nghe tin vội vã cùng tùy tùng đưa Thái Hậu ra ngoài thì gặp Tôn Sĩ Nghị cũng đang chạy trốn trong tình cảnh thê thảm. Nghĩa quân Tây Sơn đại thắng trước quân Thanh. 2.3 Thể loại– Chí là một lối văn ghi chép sự vật, sự việc. – Cũng có thể xem Hoàng Lê nhất thống chí là một cuốn tiểu thuyết lịch sử viết theo lối chương hồi. – Cuốn tiểu thuyết này có tất cả 17 hồi, đoạn trích trong SGK là trích ở hồi thứ 14, viết về sự kiện Quang Trung đại phá Quân Thanh. II. Gợi ý soạn văn 9 bài Hoàng Lê nhất thống chíSau khi đã đi tìm hiểu đôi nét về tác giả cũng như tác phẩm thì các bạn hãy cùng Kienguru đi vào với nội dung chính của bài hôm nay đó là soạn bài hoàng lê nhất thống chí. Mời các bạn cùng tham khảo ! Câu 1 trang 72 sgk Ngữ văn 9 tập 1Đại ý của bài văn : Hình ảnh người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ qua chiến công đại phá thần tốc quân Thanh, sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh và số phận vua tôi Lê Chiêu Thống. Câu 2 trang 72 sgk Ngữ văn 9 tập 1– Hình ảnh người anh hùng dân tộc Quang Trung – Nguyễn Huệ :
– Nguồn cảm hứng chi phối ngòi bút tác giả : tư tưởng trung quân của Nho giáo trong tác giả với nhà Lê. Cùng đó là sức mạnh của phong trào Tây Sơn và người anh hùng áo vải bên cạnh vua quan hèn hạ. Câu 3 trang 72 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1* Số phận thảm bại của nhà Thanh và vua tôi Lê Chiêu Thống : – Quân tướng nhà Thanh :
– Vui tôi nhà Lê : trở thành kẻ phản động “cõng rắn cắn gà nhà” ; cướp thuyền bỏ chạy, mấy ngày không ăn mệt lử, cuống quýt, than thở, oán giận, chảy nước mắt. Câu 4 trang 72 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1Nghệ thuật trần thuật của đoạn trích : không ghi chép sự kiện một cách gấp gáp qua từng mốc thời gian, còn miêu tả cụ thể hành động, lời nói. Miêu tả được thế đối lập giữa hai đội quân : xộc xệch, nhát gan với xông xáo, dũng mãnh, có tổ chức. III. Luyện tậpSau khi đã đi hướng dẫn các bạn cùng soạn bài hoàng lê nhất thống chí một cách chi tiết và đầy đủ nhất thì bây giờ chúng ta hãy đi tìm hiểu thêm phần luyện tập để nắm vững hơn nội dung của bài nhé ! Câu hỏi : Dựa theo tác phẩm, hãy viết một đoạn văn ngắn miêu tả lại chiến công thần tốc đại phá quân Thanh của vua Quang Trung từ tối 30 Tết đến ngày mùng 5 tháng giêng năm Kỉ Dậu (1789) Gợi ý : Ngày 30 tháng chạp, vua Quang Trung mở tiệc khao quân, tuyên bố với mọi người mùng 7 sẽ vào thành ăn mừng chiến thắng. Những lời nói đó của nhà vua đã đốc thúc được lòng quân, giúp quân sĩ lấy được tinh thần chiến đấu. Quang Trung chia quân sĩ thành năm đạo. Đạo chủ lực do ông trực tiếp chỉ huy, tấn công vào thành Thăng Long. Cả năm đạo quân đúng ngày lên đường, khí thế của quân sĩ rất hùng dũng và oai nghiêm. Đêm ba mươi Tết, quân ta vượt sông Gián tiêu diệt toàn bộ quân địch, không để cho tên nào chạy thoát nên quân Thanh đóng ở Thăng Long không hay biết gì. Nửa đêm ngày mồng ba Tết, đến làng Hà Hồi, Quang Trung dùng kế nghi binh, lặng lẽ cho quân bao vây xung quanh làng rồi bắc loa truyền gọi, tiếng quân sĩ luân phiên nhau dạ ran để hưởng ứng. Lúc bấy giờ trong đồn mới biết, quân giặc sợ hãi xin hàng, nộp toàn bộ khí giới và lương thực. Mờ sáng ngày mồng 5, quân ta tiến sát đến Ngọc Hồi. Đây là đồn quan trọng nhất của địch với khoảng hai mươi vạn quân tinh nhuệ. Mở đầu trận đánh, hơn một trăm voi chiến của quân ta ào ạt tiến vào, tiếp sau là đội mang những tấm lá chắn bằng gỗ tẩm rơm ướt bên ngoài, đội bảo vệ bộ binh theo sau. Khi tiến sát đến đồn Ngọc Hồi, vua truyền lệnh cho tượng binh và bộ binh đồng loạt xông tới, quân Thanh nổ súng nhưng không trúng bèn phun khói lửa nhưng không ngờ gió đổi hướng, quân Thanh tự làm hại mình. Được lệnh, đội quân khiêng ván vừa che vừa xông lên, khi đã chạm vào nhau thì quăng ván xuống, dùng dao ngắn chém bừa, những quân sĩ đằng sau cũng nhất tề xông lên. Quân Thanh không chống nổi, bỏ chạy tán loạn, giày xéo lên nhau mà chết, thây nằm đầy đồng, máu chảy thành suối, quân Thanh đại bại. Tướng giặc là Sầm Nghi Đống thắt cổ tự tử, Tôn Sĩ Nghị vội vã bỏ trốn. Quân sĩ nghe tin hốt hoảng tranh nhau qua cầu, xô đẩy nhau rơi xuống nước mà chết. vua Lê nghe tin quân Thanh thua trận, sợ hãi bỏ chạy theo Tôn Sĩ Nghị. Trưa mồng 5 Tết Kỉ Dậu, Quang Trung cùng đoàn quân tiến vào Thăng Long trong tiếng hò reo vui mừng của nhân dân Kết luận : Như vậy Kienguru đã giúp các bạn soạn bài hoàng lê nhất thống chí. Qua đây chúng ta cũng thấy được Hoàng Lê nhất thống chí đã đem đến không khí hào sảng của vinh quang chiến thắng được làm nên không chỉ bởi tài năng xuất chúng của vị hoàng đế đứng đầu vương triều, mà còn bởi tinh thần đoàn kết, lòng yêu nước của nhân dân. Hẹn gặp lại các bạn ở những bài soạn văn tiếp theo của Kienguru |
