Mất vị giác khứu giác bao lâu mới hết

Theo nhận định của các nhà nghiên cho thấy hậu quả của triệu chứng mất khứu giác có thể khá nghiêm trọng. Người bệnh có thể mất khả năng khứu giác để phát hiện thực phẩm hư hỏng hoặc khói trong các vụ hoả hoạn. Và các nghiên cứu cũng đã chứng minh được nguy cơ gặp phải biến cố nguy hiểm đối với những người mất khứu giác. Vậy, những trường hợp F0 do Covid -19 có thể mất khứu giác trong bao lâu, và làm cách nào để cải thiện tình trạng này.

Mất khứu giác được xem như chỉ số báo cáo sớm nhất cũng phổ biến nhất liên quan đến những người bệnh dương tính với Covid-19. F0 bị mất khứu giác có thể đi kèm cùng với các triệu chứng khác như sốt hoặc ho hoặc nghẹt mũi. Tình trạng f0 bị mất khứu giác bao lâu? Mất khứu giác có thể xuất hiện ở đa số bệnh nhân nhiễm và có xu hướng diễn biến trong khoảng thời gian ngắn có thể dưới 2 tuần, và có thể nhanh chóng phục hồi trong vòng khoảng 10 ngày. Mặc dù vậy, tình trạng này ở một số bệnh nhân có thể diễn ra lâu hơn hoặc khó phục hồi lại so với bạn đầu đặc biệt với những người bệnh bị nhiễm Covid-19 kéo dài.

Tình trạng mắc Covid 19 sẽ không giống như trường hợp mắc cảm lạnh và một số trường hợp mắc bệnh cúm khác. Nguyên nhân mất khứu giác ở F0 với Covid-19 có thể liên quan đến tình trạng nghẹt mũi do tích tụ chất nhầy trong mũi quá nhiều. Hơn nữa, ở những bệnh nhân Covid -19 bị mất khứu giác đột ngột có thể liên quan trực tiếp đến tình trạng nhiễm trùng SARS CoV-2 trong biểu mô mũi cùng với các tế bào thần kinh khứu giác nhưng không có dấu hiệu tắc nghẽn.

Tỷ lệ mất khứu giác của bệnh nhân Covid-19 có thể thay đổi tùy thuộc vào đặc điểm của tính cá thể, nên ước tính mất khứu giác có thể khoảng từ 20% đến 50% tổng số bệnh nhân.

Nhiều nghiên cứu cũng đã chứng minh được các vấn về liên quan đến vị giác và tình trạng mất khứu giác ở những bệnh mắc F0 thường xuất hiện phổ biến ở người trẻ tuổi hơn so với người lớn tuổi và không có sự khác biệt theo giới tính. Mặc dù vậy, các nghiên cứu này cũng chỉ ra những người phụ nữ có độ tuổi thấp cùng với chỉ số khối cơ thể BMI cao có nguy cơ cao liên quan đến tình trạng mất khứu giác và vị giác.

F0 bị mất khu giác xuất hiện ở đa số người bệnh

Cơ chế f0 bị mất mùi cơ bản vẫn còn đang được tiếp tục khám phá và các nghiên cứu vẫn thực hiện. Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết cũng như những quan sát ban đầu đã có những căn cứ giúp giải thích tình trạng này đối với cả bệnh nhân dương tính với Covid-19 không xuất hiện triệu chứng như nghẹt mũi...

Trong số những người bệnh có xuất hiện triệu chứng nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi do sự tắc nghẽn về vật lý của mũi với chất nhầy có thể khiến cho mũi bị mất mùi. Nhưng, phần lớn những người bệnh dương tính với Covid-19 mất khứu giác mà không liên quan đến tình trạng nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi.

Những hiện tượng này có thể được giải thích thông qua tình trang virus SARS CoV-2 gây tổn thương tế bào hỗ trợ thần kinh mũi gây mất mùi ở người bệnh. Trong trường hợp này có hai loại tế bào liên quan đến mất khứu giác bao gồm tế bào cảm nhận mùi và tế bào hỗ trợ thần kinh. Các nghiên cứu ban đầu cũng đã đưa ra được các bằng chứng về quá trình tấn công chọn lọc của virus vào tế bào cảm nhận mùi và những tế bào này lại có liên hệ với tế bào cảm nhận mùi trên não và lan lên não. Tuy nhiên, khi thực hiện giải phẫu tử thi bệnh nhân Covid-19 cho thấy virus này rất hiếm khi xâm nhập vào não cho nên giả thuyết tế bào cảm nhận mùi bị tổn thương vẫn chưa có đủ minh chứng và cần thực hiện thêm các nghiên cứu khác.

Một nghiên cứu khác được thực hiện của trường Đại học Harvard đã phát hiện thấy tế bào hỗ trợ thần kinh có rất nhiều các thụ thể ACE 2 nhưng trong tế bào cảm nhận mùi thì không có thụ thể này. Và trong nghiên cứu này nhận thấy Virus SARS CoV-2 chỉ tấn công vào những tế có chứa thụ thể. Vì thế, giải thuyết virus tấn công vào các tế bào hỗ trợ thần kinh gây mất khứu giác hoặc rối loạn chỉ ở một mức độ nhất định, và căn cứ này cũng dần dần nhận được sự đồng thuận của các chuyên gia trong giới khoa học.

Khi virus SARS CoV 2 liên kết với thụ thể ACE 2 trên các tế bào mũi, các tế bào này sẽ chết dần và dẫn đến tình trạng mất đi các lông mao cảm giác trên của các tế bào thần kinh thụ cảm khứu giác. Vì thế, chất tạo mùi sẽ không có khả năng liên kết với lông mao của tế bào thần kinh gây ra chứng mất mùi. Những hoạt động này có thể xảy ra rất nhanh khoảng trong 1 hoặc 2 ngày.

Một nghiên cứu khác thực hiện với 202 người bệnh nhiễm Covid-19 cho thấy tỷ lệ phục hồi chiếm khoảng 49%. Nhưng ở một số trường hợp thì tổn thương này khá nghiêm trọng, thậm chí có thể khiến cho tình trạng mất khứu giác kéo dài và không phục hồi hoàn toàn...

Một số trường hợp F0 bị mất khứu giác kéo dài

Khi nhận thức mùi Phantosmia không còn tồn tại sẽ giống như chứng đau chân tay giả. Có rất nhiều nguyên nhân để xảy ra tình trạng mất khứu giác. Và những người mắc bệnh Covid-19 đều có thể bị mắc chứng bệnh Phantosmia.

Khi mất vị giác và khứu giác thì có nghĩa bạn có thể đã bị nhiễm Covid-19 ở thể nhẹ và trung bình, hoặc có thể mức độ nhiễm nặng. Tuy nhiên mức độ mắc Covid-19 không dựa vào việc chẩn đoán tình trạng mất khứu giác. Mặc dù vậy, anosmia cho thấy đó chính là triệu chứng đầu tiên và duy nhất ở những bệnh nhân dương tính với Covid-19.

Khi mất vị giác có cần điều trị hay không là câu hỏi mà hầu hết người bệnh nhiễm virus SARS CoV 2 băn khoăn. Theo các nghiên cứu thực hiện ở những người bệnh dương tính và có xuất hiện triệu chứng mất khứu giác cho thấy, hầu hết các trường hợp có rối loạn chức năng khứu giác được phục hồi khá nhanh. Tuy nhiên, thời gian khỏi hoặc biến mất triệu chứng này ở mỗi cá nhân sẽ khác nhau có người chỉ mất vài tháng hoặc thời gian có thể kéo dài hơn.

Trong một số trường hợp cụ thể, khả năng phục hồi tình trạng khứu giác có thể không được thực hiện hoàn toàn và tình trạng suy giảm chức năng có thể kéo dài hơn so với bình thường. Mặc dù không có phương pháp điều trị hiệu quả nào được chứng minh có thể loại bỏ triệu chứng mất khứu giác, nhưng việc người bệnh mất khứu giác thực hiện các bài luyện tập khứu giác được khuyến để dần cải thiện tình trạng này.

Người bệnh có thể sử dụng thuốc xịt chứa thành phần Corticosteroid tại chỗ trong điều trị ngắn hạn với những trường hợp người bệnh dương tính với SARS CoV 2. Những thuốc này không có khả năng hỗ trợ ngoài giai đoạn bệnh cấp tính. Vì vậy với thời điểm hiện tại rõ ràng vẫn chưa có nghiên cứu nào làm căn cứ cho việc điều trị mất khứu giác ở người bệnh dương tính. Cho nên cách điều trị tốt nhất đối với tình trạng này đó chính là phòng ngừa mắc Covid -19 bằng cách thực hiện tốt 5K, giữ an toàn và chủng ngừa virus.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn

XEM THÊM:

Suckhoedoisong.vn - Một trong những triệu chứng của người nhiễm SARS-CoV-2 là mất khứu giác (anosmia). Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn là một vấn đề sức khỏe cộng đồng nếu gia tăng tỷ lệ dân số với tình trạng mất khứu giác vĩnh viễn.

 Mất mùi có liên quan đến COVID-19

Mất khứu giác là chỉ số được báo cáo sớm nhất và phổ biến liên quan đến loại virus này. Đồng thời đây là dấu hiệu để phát hiện người mắc COVID-19 hiệu quả hơn so với các triệu chứng như sốt và ho.

Mất khứu giác hoặc vị giác đột ngột có liên quan đến COVID-19, ngay cả khi không có các triệu chứng khác như sốt và ho dai dẳng. Tình trạng mất khứu giác đối với đa số bệnh nhân nhiễm bệnh có xu hướng diễn ra trong thời gian ngắn (thường dưới 2 tuần) và phục hồi nhanh chóng (trong vòng 10 ngày), mặc dù ở một số bệnh nhân, nó có thể tồn tại lâu hơn, thậm chí không thể phục hồi - đặc biệt với COVID-19 kéo dài.

Không giống như trong các trường hợp cảm lạnh và một số trường hợp cúm mà nguyên nhân mất khứu giác có xu hướng liên quan đến nghẹt mũi (nghẹt mũi do tích tụ chất nhầy), trong COVID-19 mất khứu giác đột ngột có thể liên quan trực tiếp đến nhiễm trùng SARS-CoV-2 trong biểu mô mũi và các tế bào thần kinh khứu giác mà không có bất kỳ tắc nghẽn nào. Do đó, những người bị mất khứu giác đột ngột nên được nghi ngờ là dương tính với COVID-19, cần làm xét nghiệm để xác nhận và bắt đầu cách ly / tự cách ly ngay lập tức.

Tỷ lệ mất khứu giác chính xác ở bệnh nhân COVID-19 thay đổi đáng kể tùy thuộc vào các ước tính nghiên cứu khác nhau và các đặc điểm / nhân khẩu học thuần tập, tuy nhiên, ước tính được cho là mất khứu giác ở khoảng 20-50% tổng số bệnh nhân trên toàn thế giới.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng mất khứu giác và vị giác trong COVID-19 phổ biến hơn ở những người trẻ tuổi so với những bệnh nhân lớn tuổi và không có sự khác biệt lớn giữa nam và nữ, mặc dù một số nghiên cứu cho thấy những phụ nữ trẻ có chỉ số BMI cao hơn thì nguy cơ càng cao.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra tỷ lệ mất khứu giác ở các nước phương Tây cao hơn so với các nước Đông Á - mặc dù điều này một phần có thể do báo cáo không đầy đủ về tất cả các triệu chứng, cũng như một số biến thể virus tiềm ẩn hoặc sự khác biệt về gen của vật chủ.

Cơ chế gây mất mùi?

Cơ chế mất mùi cơ bản trong COVID-19 vẫn đang được tiếp tục khám phá khi nhiều nghiên cứu đang được thực hiện. Ttuy nhiên, một số giả thuyết và quan sát ban đầu có thể giải thích tại sao việc mất khứu giác và vị giác xảy ra nhiều ở bệnh nhân COVID-19 ngay cả khi không có các triệu chứng nghẹt mũi khác như với SARS, cảm lạnh và cúm.

Trong một tỷ lệ nhỏ những người bị nghẹt mũi và chảy nước mũi, sự tắc nghẽn vật lý của mũi với chất nhầy sẽ làm giảm mùi. Tuy nhiên, phần lớn bệnh nhân COVID-19 bị mất khứu giác thường không bị nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi, và do đó, các cơ chế khác phải liên quan.

Vì vậy, điều gì có thể gây ra mất mùi đột ngột trong COVID-19?  SARS-CoV-2 gây tổn thương tế bào hỗ trợ thần kinh trong mũi, là nguyên nhân mất khứu giác. Có hai loại tế bào liên quan gồm tế bào cảm nhận mùi và tế bào hỗ trợ thần kinh. Các nghiên cứu giai đoạn đầu cho rằng, virus tấn công chọn lọc vào tế bào cảm nhận mùi, những tế bào này có liên hệ với tế bào cảm nhận mùi trên não, điều này gây nên sự lo ngại virus theo đó sẽ lan lên não. Tuy nhiên, giải phẫu bệnh tử thi cho thấy SARS-CoV-2 rất hiếm khi xâm nhập vào não, giả thiết tế bào cảm nhận mùi bị tổn thương cũng không chắc chắn.

Một nghiên cứu của Đại học Harvard, đã phát hiện ra rằng tế bào hỗ trợ thần kinh có rất nhiều thụ thể ACE2, trong khi tế bào cảm nhận mùi thì không. Virus SARS-CoV-2 lại chỉ tấn công vào những tế bào có thụ thể ACE2. Như vậy, giả thuyết virus tấn công các tế bào hỗ trợ thần kinh gây mất khứu giác hoặc rối loạn ở mức độ nhất định, đã dần nhận được sự đồng thuận của giới khoa học.

Khi SARS-CoV-2 liên kết với ACE2 / TMPRSS2 trên các tế bào bền vững trong mũi, các tế bào này sẽ chết dẫn đến mất các lông mao cảm giác trên các tế bào thần kinh thụ cảm khứu giác. Do đó, chất tạo mùi không liên kết được với lông mao của tế bào thần kinh, do đó gây ra chứng thiếu máu. Tất cả những điều này có thể xảy ra rất nhanh chỉ trong 1 hoặc 2 ngày.

Trong khi điều này xảy ra, các tế bào gốc có thể nhanh chóng tái tạo các tế bào trung tâm (thường trong vòng 3-7 ngày), cho phép các lông mao trên tế bào thần kinh khứu giác tái tạo cho phép các chất tạo mùi một lần nữa liên kết với các tế bào thần kinh và khứu giác phục hồi (trong vòng một hoặc hai ngày nữa). 

Một nghiên cứu trên 202 bệnh nhân COVID-19 trong một tháng cũng cho thấy tỷ lệ hồi phục là 49%. Nhưng một số bệnh nhân cũng bị tổn thương khá nghiêm trọng, thậm chí có những ca mất khứu giác kéo dài, hồi phục không hoàn toàn, hoặc cảm nhận mùi khác so với mùi trong trí nhớ, thậm chí mùi hôi thối, khó chịu.

Cho đến nay, chưa có phương pháp điều trị rối loạn khứu giác hiệu quả, nhưng có thể rèn luyện khứu giác, tức là cho bệnh nhân tập ngửi những mùi nhất định để mũi học lại mùi.

Theo các nhà nghiên cứu, hậu quả của việc mất khứu giác có thể rất nghiêm trọng, ví dụ, người mất khứu giác ít có khả năng phát hiện ra thực phẩm hư hỏng và khói trong các vụ hỏa hoạn. Một nghiên cứu năm 2014 cho thấy người mất khứu giác có nguy cơ gặp phải các biến cố nguy hiểm, chẳng hạn như ăn thức ăn ôi thiu, cao hơn gấp đôi so với những người bình thường.

Nguyễn Minh Anh

(theo Havard Health)