Đột biến gen là hiện tượng xuất hiện nhiều trong cuộc sống xung quanh ta, tuy nhiên không phải ai cũng có cái nhìn đúng đắn về nó. Để hiểu rõ hơn định nghĩa, các dạng đột biến gen thường gặp cũng như ý nghĩa của hiện tượng này, mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây của Kiến Guru: Show Tìm hiểu chung về đột biến genTrước khi đi vào tìm hiểu về biểu hiện và các dạng đột biến gen thường gặp, các bạn hãy cùng chúng mình tìm hiểu đột biến gen là gì nhé! 1 – Khái niệm:
2 – Các dạng đột biến gen thường gặp
Caption: Các dạng đột biến gen thường gặp
Các bazơ nitơ thường tồn tại dưới 2 dạng cấu trúc chính, đó là dạng thường và dạng hiếm. Các dạng hiếm (hỗ biến) có sự thay đổi các vị trí liên kết hidro với nhau khiến trong quá trình kết cặp để nhân đôi ADN, chúng bị kết cặp không đúng và phát sinh hiện tượng đột biến gen. Ví dụ minh họa như sau: Caption: Cơ chế đột biến gen Hoặc sự sai hỏng ngẫu nhiên trong quá trình liên kết ADN cũng có thể tạo ra hiện tượng này. Ví dụ: Đột biến mất adenin xảy ra do liên kết giữa đường pentozơ và adenin ngẫu nhiên bị đứt gãy.
Để hiểu hơn về những vai trò, ý nghĩa mà đột biến gen mang lại là gì, mời bạn đọc cùng Kiến Guru tiếp tục tìm hiểu nội dung dưới đây: Vai trò và ý nghĩa của đột biến gen là gìĐột biến gen là hiện tượng xảy ra ngẫu nhiên, vô hướng và không xác định. Hiện tượng này có sự biến đổi sai khác bên trong cấu trúc của gen này làm rối loạn quá trình sinh tổng hợp protein nên đa phần đột biến gen sẽ gây hại cho thể đột biến. Tuy nhiên cũng có nhiều trường hợp chỉ ra rằng một số ít đột biến gen có lợi, hoặc vô hại cho thể đột biến. Tùy thuộc vào tổ hợp gen và điều kiện môi trường, người ta có thể nhìn nhận và đánh giá được mức độ gây hại của alen đột biến. Trong chọn giống, tiến hóa và nghiên cứu về di truyền học, các hiện tượng đột biến gen lại có vai trò khá quan trọng. Đây sẽ là nguồn nguyên liệu sơ cấp cho quá trình chọn giống và tiến hóa. Bên cạnh đó, cũng có nhiều trường hợp đột biến gen làm cải thiện sức sống và năng suất ở một số nhóm cây trồng nhất định. Bài tập vận dụng: Để củng cố các nội dung lý thuyết đột biến gen vừa học, mời bạn đọc tham khảo một số bài tập có đáp án sau: Bài tập 2: Gen B có 390 Guanin và có tổng số liên kết hidro là 1670, bị đột biến thay thế một cặp nuclêôtit này bằng một cặp nuclêôtit khác thành gen D. Gen D có nhiều hơn gen B một liên kết hiđrô. Tính số nuclêôtit mỗi loại của gen D. Hướng dẫn giải: Nhận biết: đây là kiểu đột biến dạng thay thế cặp A -T bằng cặp G – X. Gen B có số liên kết hidro bằng 1670: 2A+3G = 1670 => A = (1670-3G)/2 = (1670 – 3 x 390)/2 = 250. Vì đột biến thuộc dạng thay thế một cặp A – T bằng 1 cặp G – X nên số Nucleotit mỗi loại của gen D là: A = T = 249; G = X = 391. Bài tập 3: Gen A dài 4080 bị đột biến thành gen a. Khi gen a tự nhân đôi một lần, môi trường nội bào đã cung cấp 2398 nuclêôtit. Nhận biết dạng đột biến trên là thuộc dạng nào? Hướng dẫn giải: Tổng số nucleotit của Gen A là: N = 2L/3,4 = 2400 Nếu bình thường, khi tự nhân đôi môi trường nội bào sẽ cung cấp: N = 2400; tuy nhiên thực tế chỉ nhận được 2398 nuclêôtit => Đây thuộc dạng đột biến mất 2 cặp. Bài tập 4: Một gen tiến hành quá trình nhân đôi 6 lần. Khi bước vào quá trình nhân đôi lần thứ nhất, có một phân tử bazo của gen trở thành dạng hiếm và trạng thái dạng hiếm này được kéo dài đến hết quá trình nhân đôi nói trên. Theo lý thuyết, hiện tượng này sẽ tạo ra tối đa bao nhiêu gen đột biến? Hướng dẫn giải: Giả sử bazo nito dạng hiếm thuộc loại A* thì quá trình nhân đôi của gen sẽ làm xuất hiện gen đột biến theo sơ đồ sau đây: Gen nhân đôi 6 lần thì sẽ tạo ra số gen bằng 26=64. Trong tổng số 64 gen này thì có ½ số gen không bị đột biến, ½ số gen còn lại có một gen ở dạng tiền đột biến (vì quá trình nhân đôi của ADN diễn ra theo nguyên tắc bán bảo tồn, trong các phân tử ADN con luôn có một phân tử ADN có mang bazơ nitơ dạng hiếm của ADN ban đầu). Vậy số gen bị đột biến là: (26/2)- 1 = 31 Bài tập 5: Gen D có chiều dài 510 nm và có tỉ lệ Trên mạch 2 của phân tử ADN có . Gen D bị đột biến mất một cặp A – T thành alen d, hãy xác định: Tỉ lệ % số nuclêôtit mỗi loại của gen D. Hướng dẫn giải: Kết luậnVừa rồi, Kiến Guru đã cùng bạn khám phá khái niệm đột biến gen là gì, các dạng đột biến gen thường gặp là như thế nào. Đột biến gen là một nội dung quan trọng của phần di truyền nói chung và chương trình sinh học nói riêng, hy vọng tài liệu này sẽ hỗ trợ bạn đọc có cái nhìn tổng quan nhất về chủ đề này. Chúc các bạn học tốt và hẹn gặp lại ở các bài viết tiếp theo! |