Các kim tự tháp lừng danh ở Ai Cập nằm tại khu vực có sa mạc khắc nghiệt bao quanh và điều này khiến các nhà khoa học luôn tò mò về cách thức người cổ đại đã xây dựng nên chúng.  Người Ai Cập cổ đại đã xây dựng các kim tự tháp khổng lồ một cách ngoạn mục ở nơi mà ngày nay là một sa mạc.Việc họ làm thế nào để vận chuyển vô số khối đá, với trọng lượng lên tới hàng tấn, tới đây để xây dựng kim tự tháp, từ lâu đã là một bí ẩn lớn. Gần đây các nhà khoa học đã phát hiện ra dấu vết cho thấy một nhánh của sông Nile đã biến mất cách nay hàng nghìn năm. Khi còn hoạt động, nhánh sông này chảy tới khu vực nằm ngay cạnh quần thể kim tự tháp lớn Giza, được xây dựng khoảng 4.500 năm trước. Cho đến nay, quần thể kim tự tháp Giza nằm tại ngoại ô Cairo, Ai Cập, vẫn khiến các nhà khoa học kinh ngạc. Với kích cỡ khổng lồ, kết cấu hình học hoàn hảo và được tô điểm bằng các món đồ trang trí phức tạp, các kim tự tháp ở Giza đã cho thấy sức mạnh của các pharaoh trong thời kỳ hoàng kim của Ai Cập. Khu vực này, bao gồm ba kim tự tháp và tượng nhân sư khổng lồ, thực tế là lăng mộ của các pharaoh Khufu, Khafre và Menkaure. Ba người này đã sống trong giai đoạn từ khoảng năm 2560 tới năm 2540 trước Công nguyên. Kim tự tháp của Khufu, còn có tên Đại kim tự tháp, là công trình đầu tiên được xây dựng trong quần thể. Đây cũng là công trình lớn nhất trong ba kim tự tháp. Theo National Geographic, ước tính công trình được xây dựng nên từ khoảng 2,3 triệu khối đá vôi và đá granit, với mỗi khối nặng từ 2,5 đến 15 tấn. Đại kim tự tháp là công trình cổ xưa nhất trong số bảy kỳ quan nổi tiếng của thế giới cổ đại, cũng là kỳ quan duy nhất còn nguyên vẹn tới nay. Khi mới xây dựng xong, Đại kim tự tháp có chiều cao lên tới 144m, khiến nó trở thành công trình nhân tạo cao nhất thế giới trong gần 4.000 năm. Tuy nhiên, sông Nile cách các kim tự tháp khoảng gần 6km về phía Đông. Làm thế nào các nhà xây dựng cổ đại đã có thể vận chuyển các khối đá khổng lồ đến địa điểm xây dựng kim tự tháp? Câu hỏi này từ lâu đã khiến các nhà khoa học và khảo cổ học hoang mang, không có đáp án chắc chắn. Nhưng giới nghiên cứu vẫn tin rằng người Ai Cập có thể đã dùng đường thủy để vận chuyển đá. Năm 2013, người ta phát hiện ra một tấm giấy cói với nội dung mô tả vị trí của một bến cảng cổ đại gần Biển Đỏ. Bến cảng này là nơi những khối đá xây kim tự tháp được chất lên thuyền. Đây là bằng chứng cho thấy người Ai Cập đã biết cách di chuyển các khối đá dọc theo các con sông. Nhiều cuộc khai quật khác cũng đem tới chứng cứ cho thấy một bến cảng đã được xây dựng bên cạnh các kim tự tháp và các nhà xây dựng cổ đại đã tạo ra những tuyến đường thủy phức tạp nối với cảng này. Để xác định xem sông Nile có đi theo cung đường nào khác tới bến cảng vào thời điểm kim tự tháp được xây dựng hay không, một nhóm các nhà khoa học quốc tế đã đào nhiều lỗ thăm dò trên sa mạc, tại hàng loạt địa điểm nằm xung quanh các kim tự tháp. Trong những lỗ này, họ tìm kiếm dấu vết phấn hoa của các loài thực vật như cói papyrus và cỏ đuôi mèo, vốn phát triển mạnh trong môi trường nước. Nghiên cứu chỉ ra rằng trong thời kỳ các pharaoh Khufu, Khafre và Menkaure cai trị, sông Nile có một nhánh ổn định chảy về phía các kim tự tháp. Nhưng sau mấy ngàn năm, nhánh sông này đã khô kiệt. Dấu vết phấn hoa từ các loài thực vật kể trên cho thấy thời điểm pharaoh Tutankhamun lên nắm quyền, vào khoảng năm 1350 trước Công nguyên, nhánh sông này đã cạn khô được vài thế kỷ. Thành viên nhóm nghiên cứu, nhà địa lý Hader Sheesh khẳng định với tờ New York Times: “Không thể xây dựng các kim tự tháp nếu không có nhánh sông Nile này”. Kết quả nghiên cứu đã được công bố trên ấn bản khoa học Proceedings of the National Academy of Sciences (Mỹ) vào đầu tuần này. Đại kim tự tháp là một trong số bảy kỳ quan nổi tiếng của thế giới cổ đại, đồng thời là công trình hiếm hoi còn tồn tại tới ngày nay. Ban đầu kim tự tháp cao khoảng 146m (đến nay chỉ còn cao khoảng 139m), trở thành cấu trúc nhân tạo cao nhất thế giới trong gần 4.000 năm. Theo chân đoàn làm phim BBC khám phá kim tự tháp Giza Đại kim tự tháp Giza là công trình vĩ đại có cấu trúc hình học gần như hoàn hảo, nằm ở ngoại ô của thủ đô Cairo, là biểu tượng cũng như chứng minh quyền lực, sự giàu có tột đỉnh của các Pharaoh vào giai đoạn hoàng kim của Ai Cập cổ đại. Khu phức hợp không chỉ gồm một kim tự tháp mà là 3 cái khác nhau cùng tượng nhân sư Giza. Công trình được xây làm lăng mộ cho 3 vị Pharaoh nổi tiếng gồm Khufu, Khafre và Menkaure suốt 20 năm, từ năm 2560 trước Công nguyên tới năm 2540 trước Công nguyên. Theo số liệu của National Geographic (Mỹ), mỗi khối đá làm từ đá vôi và đá granit trong số hàng triệu viên đá xây dựng kim tự tháp lớn. Chúng nặng ít nhất 2,5 tấn đến 15 tấn. Vậy vào thời cổ đại, khi khoa học công nghệ chưa phát triển, mọi thứ còn thô sơ của 4.000 đến 5.000 năm trước, làm cách nào công trình vĩ đại này được xây dựng? Được biết, hàng triệu tấn đá vôi và hàng nghìn tấn đá granit được khai thác cách nơi xây đại kim tự tháp tới 800km. Chưa kể tới việc đặt các khối đá xếp chồng lên nhau một cách đối xứng gần như hoàn hảo về hình học, là vấn đề nan giải. Những bằng chứng dần hé lộ Câu hỏi về cách người Ai Cập cổ đại xây dựng kim tự tháp làm "đau đầu" các chuyên gia suốt hàng thế kỷ. Nhưng theo nghiên cứu mới nhất đã phát hiện ra manh mối về một phương pháp đơn giản hơn nhiều. Cụ thể, nhóm nghiên cứu tìm thấy một nhánh của sông Nile cạn khô, từng dẫn thẳng tới đại kim tự tháp 4.500 năm về trước. Kết quả nghiên cứu được công bố trên kỷ yếu của Viện hàn lâm khoa học Mỹ, giải thích cách người cổ đại di chuyển hàng triệu tấn đá qua 6.5km của vùng đất từng bị nhầm tưởng hoàn toàn là sa mạc khô hạn. Theo nhà nghiên cứu Hader Sheesh, "việc xây dựng kim tự tháp mà không có phần nhánh nhỏ của sông Nile là điều bất khả thi". Để tìm ra nhánh sông Nile này, nhóm nghiên cứu phải đào lỗ trên sa mạc xung quanh kim tự tháp để tìm kiếm loại phấn hoa cổ đại. Đó là phấn hoa của các loài thực vật vốn phát triển mạnh trong môi trường nước. Kết quả cho thấy, nhánh sông nhỏ này vốn đã biến mất từ lâu. Trong khi phấn hoa của những loài thực vật từng sống ở nhánh sông đã cạn kiệt trong nhiều thế kỷ vào thời điểm vua Tutankhamun lên nắm quyền. Đó là vào khoảng năm 1350 trước Công nguyên. Trên thực tế, trước khi tìm thấy những dấu tích về nhánh sông Nile từng cạn khô, giới chuyên gia sớm dự đoán phương pháp nhờ đường thủy hỗ trợ để vận chuyển đá. Một tấm giấy cói 4.500 năm tuổi phát hiện vào năm 2013, ghi chép chi tiết về việc xây dựng đại kim tự tháp. Bản nhật ký viết bằng chữ tượng hình, chép nhiều hoạt động liên quan tới việc xây dựng kim tự tháp Giza và công việc tại mỏ đá vôi bên bờ kia sông Nile dưới dạng thời gian biểu. Trong đó có mô tả công trình đã gần hoàn thành. Công việc còn lại tập trung vào xây dựng lớp vỏ đá vôi bên ngoài kim tự tháp. Công nhân khai thác đá ở Tura, gần Cairo ngày nay. Họ vận chuyển những khối đá khổng lồ tới kim tự tháp bằng thuyền dọc theo sông Nile và một hệ thống kênh rạch. |
