Not everything that can be counted counts and not everything that counts can be counted. (Không phải mọi thứ có thể đếm được/lượng hóa được đều có giá trị và không phải mọi thứ có giá trị đều có thể đếm được/lượng hóa được.) - Albert Einstein Nghiên cứu định tính (qualitative research) là một cách tiếp cận quan trọng trong nghiên cứu khoa học nhằm phát hiện hoặc đề xuất các luận điểm khoa học về mối quan hệ giữa các nhân tố dựa trên các dữ liệu định tính (những câu chuyện, lời nói, quan sát thực địa,...). Trên thế giới, nghiên cứu định tính đã nhận được sự quan tâm ngày càng nhiều từ cộng đồng các nhà nghiên cứu học thuật, nghiên cứu tư vấn và các nhà hoạt động thực tiễn. Nhiều học giả và người học trong các lĩnh vực khoa học xã hội khác nhau đã và đang thực hiện nghiên cứu tịnh tính, và xem nó như một cách thức nghiên cứu hấp dẫn và mang lại kết quả tốt. Nhu cầu tìm hiểu về nghiên cứu định tính và việc ứng dụng nó trong thực tiễn nghiên cứu cũng ngày càng tăng. Trong lĩnh vực học thuật, nhiều tạp chí uy tín chấp nhận đăng nhiều hơn các công trình nghiên cứu định tính, và đã xuất hiện những tạp chí chuyên sâu về nghiên cứu định tính trong lĩnh vực khoa học xã hội như Qualitative Research in Organizations and Management: An International Journal (từ 2006), Qualitative Research in Psychology (từ 2004), Qualitative Market Research (từ 1998); Consumption, Market and Culture (từ 1997) và Qualitative Social Work (từ 2002). Ở Việt Nam, trong những năm gần đây, ngày càng nhiều độc giả quan tâm tới các tài liệu về phương pháp nghiên cứu nói chung và phương pháp nghiên cứu định tính nói riêng nhằm phục vụ cho công tác nghiên cứu khoa học, giảng dạy và hoạt động thực tiễn. Mặc dù những tài liệu dịch và sách biên soạn về phương pháp nghiên cứu ở Việt Nam tương đối phong phú, sách biên soạn chuyên sâu về nghiên cứu định tính, và đặc biệt theo hướng thực hành những nguyên lý cơ bản vào thực tiễn nghiên cứu định tính dành cho các nhà nghiên cứu trẻ trong lĩnh vực quản lý kinh tế và quản trị kinh doanh dường như còn hạn chế. Cuốn sách chuyên khảo này cung cấp những nguyên lý cơ bản về phương pháp nghiên cứu định tính với cách tiếp cận theo chuẩn mực quốc tế và áp dụng phương pháp này trong thực hành nghiên cứu quản lý kinh tế và quản trị kinh doanh ở Việt Nam. Cuốn sách cung cấp những thông tin hữu ích và đặc biệt phù hợp cho độc giả là các nhà nghiên cứu trẻ, các nghiên cứu sinh, học viên cao học trong lĩnh vực quản lý kinh tế và quản trị kinh doanh. Ngoài ra, cuốn sách cũng có thể là tài liệu tham khảo tốt cho các nhà nghiên cứu và hoạt động thực tiễn trong nhiều lĩnh vực xã hội khác có quan tâm tới việc tìm hiểu và sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính. Ngoài phần giới thiệu và danh mục tài liệu tham khảo, cuốn sách này gồm 7 chương. Chương 1 trình bày về bản chất và một số vấn đề cơ bản về nghiên cứu định tính. Chương 2 trình bày về thiết kế nghiên cứu định tính. Chương 3, Chương 4 và Chương 5 trình bày về một số phương pháp nghiên cứu định tính thường được sử dụng trong lĩnh vực quản lý kinh tế và quản trị kinh doanh. Chương 6 mô tả quy trình phân tích và cách thức trình bày kết quả nghiên cứu định tính. Chương 7 trình bày một số vấn đề về đạo đức nghiên cứu trong thực hiện nghiên cứu định tính. Cuốn sách này được trình bày theo hướng kết hợp giữa các nguyên lý về nghiên cứu định tính và thực tiễn sử dụng phương pháp trong các nghiên cứu mang tính học thuật. Ngoài việc giới thiệu các nguyên lý có tính lý thuyết, các ví dụ cụ thể về các công trình nghiên cứu có sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính được sử dụng để minh họa cho nội dung của mỗi chương; đặc biệt trong sách có sử dụng các công trình nghiên cứu của chính các tác giả. Cuốn sách được biên soạn bởi nhóm tác giả là những người đã được đào tạo về phương pháp nghiên cứu và có kinh nghiệm trong giảng dạy, thực hành nghiên cứu định tính ở Việt Nam, cụ thể như sau: PGS.TS. Nguyễn Thị Tuyết Mai biên soạn Chương 2, Chương 5, Chương 6 và Chương 7. PGS.TS. Nguyễn Nhật Nguyên biên soạn Chương 1, Chương 3 và Chương 4. Nhóm tác giả xin trân trọng cảm ơn các đồng nghiệp và nghiên cứu sinh ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân và các trường bạn đã đóng góp ý kiến quý báu cho các bản thảo của cuốn sách này. Mặc dù các tác giả đã rất nỗ lực, nhưng cuốn sách khó tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót do được biên soạn lần đầu. Nhóm tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các nhà nghiên cứu, đồng nghiệp, nghiên cứu sinh, học viên, và bạn đọc để cuốn sách được hoàn thiện hơn trong những lần xuất bản sau. Xin chân thành cảm ơn! NHÓM TÁC GIẢ |
