CPU socket là gì?CPU socket là một ổ kết nối giữa bộ vi xử lý (CPU) và bo mạch chủ (mainboard), trong đó có các liên kết về cơ học và mạch điện phức tạp, cùng với khuôn và lẫy kẹp giúp cố định CPU một cách cực kỳ vững chắc. Các đời CPU là rất đa dạng và CPU socket của từng hãng cũng đa dạng theo để phục vụ kết nối giữa CPU và mainboard. Show
Trước khi có ý định sắm cho mình một CPU mới, hãy chắc chắn rằng socket của CPU đó khớp được với mainboard hiện tại của bạn. Hoặc trong trường hợp nâng cấp cả CPU lẫn mainboard cũng cần khớp thông tin như vậy. 2 chuẩn CPU socket phổ biến nhất chúng ta cần quan tâm1. LGA socketLGA (Land Grid Array) là loại CPU socket hàn cố định vào mainboard, xuất hiện trên nhiều loại mainboard sử dụng cho CPU nhà Intel. Có rất nhiều chân tiếp xúc nhỏ nằm ở trong khu vực socket này để tiếp xúc vật lý với CPU và chân tiếp xúc này khá nhạy cảm. Nếu chẳng may bị va chạm bởi các đồ vật khác rơi vào hay lắp CPU không cẩn thận thì sẽ cong thậm chí là gãy (mà dân máy tính hay gọi là “cong chân socket”). Việc nắn lại chân LGA socket là không hề đơn giản, bởi về thẩm mỹ có thể nắn lại trông gần đồng bộ được như cũ nhưng CPU có hoạt động ổn định về lâu dài không lại là một chuyện khác. - Các chuẩn LGA của Intel qua từng thời kỳ: Socket 423: Là loại socket đã đẩy Pentium 4 lên hàng huyền thoại, là một tiêu chuẩn chất lượng lừng lẫy một thời và là “giấc mơ” của bao hệ thống máy tính cá nhân thời kỳ đầu những năm 2000.LGA 711: Là socket phục vụ cho thế hệ Core 2 tiếp theo và Xeon phục vụ máy chủ.LGA 775: Xuất hiện vào năm 2004 phục vụ cho Dual-core và Core 2 Duo.LGA 1155: Được giới thiệu vào năm 2011 dành cho các CPU kiến trúc Sandy Bridge.LGA 1356: Ra đời vào năm 2012 và là một giải pháp cho các máy chủ sử dụng bộ vi xử lý kép.LGA 1151: Thay thế LGA1150, được giới thiệu vào năm 2015. Năm 2017, phiên bản 1151v2 xuất hiện gây tranh cãi vì không thể tương thích ngược với các CPU sử dụng socket LGA 1151.LGA 2066: Thay thế cho LGA 2011-3 được phát hành vào năm 2017.LGA 1200: Được phát hành vào quý 2 năm 2020 cho kiến trúc Comet Lake. LGA 1700: là socket mới nhất hiện tại phục vụ cho CPU đời thứ 12 của Intel.  Socket Intel LGA 1700 & LGA 1200 2. PGA socketPGA (Pin Grid Array) là một CPU socket có hình chữ nhật hoặc hình vuông. Ngược với socket LGA có rất nhiều chân đồng tiếp xúc thì PGA lại là những lỗ cắm và chân tiếp xúc lại nằm trên CPU. Điển hình sử dụng loại CPU socket này thuộc về nhà AMD và phổ biến gần đây nhất là Ryzen AM4. Trên thực tế, đối với người mới tìm hiểu thì khi lắp CPU AMD Ryzen socket AM4 lại có phần dễ dàng hơn khi lắp CPU Intel. Chân tiếp xúc trên CPU AMD có phần to và vững chắc hơn, cùng với nhiều khuôn hỗ trợ thao thác khớp CPU vào mainboard như được “cầm tay chỉ việc”. Tuy nhiên khi lắp chúng ta vẫn cần chú ý từ tốn và cẩn thận. - Các chuẩn PGA của AMD qua từng thời kỳ: Socket A: Được giới thiệu vào năm 1999 như một giải pháp cho CPU Athlon, đối thủ cạnh tranh chính của Intel Pentium III.Socket 754: Đây là socket đầu tiên được sử dụng trong bộ vi xử lý AMD Athlon 64. Loại socket này phục vụ cả Turion và Sempron.Socket 939: Phiên bản “Đơn giản hóa” của máy chủ Socket 940. Được sử dụng từ năm 2004.AM3. Xuất hiện vào năm 2009. Được thiết kế cho các bộ vi xử lý đã hỗ trợ DDR3.FM1. Được giới thiệu vào năm 2011 như một giải pháp cho các CPU lai với kiến trúc Fusion.AM1. Được giới thiệu vào năm 2014 cho các CPU Kabini giá rẻ với vi kiến trúc Jaguar.AM4. Được giới thiệu vào năm 2016 phục vụ cho bộ vi xử lý thương hiệu Ryzen trên kiến trúc Zen. Khác với Intel, đây là loại socket phục vụ rất nhiều đời CPU liên tiếp. Socket AMD AM4 Riêng TR4 phát triển riêng cho bộ vi xử lý Ryzen Threadripper sử dụng loại socket LGA. TR4 được phát hành vào năm 2017 và vẫn được sử dụng cho tới năm 2022 hiện nay. Socket AMD TR4
CPU (Central Processing Unit) được ví như là bộ não của máy tính, nhưng nếu không được lắp đặt vào đúng vị trí thì nó sẽ không thể “cai trị” cả bộ máy tính của bạn. Vậy để tránh điều đó xảy ra, hãy cùng chúng tôi đến với chủ đề: Socket CPU là gì và những thứ liên quan. Socket CPU là gì?Socket CPU (hay ổ cắm CPU) là vị trí để bạn lắp đặt CPU vào trong mainboard. Nhưng phải đặc biệt lưu ý, không phải tất cả các socket đều có thể chấp nhận tất cả các bộ vi xử lý, và điểm khác biệt lớn nhất bắt đầu từ sự cạnh tranh kinh điển giữa Intel và AMD, hai thương hiệu rất lớn về CPU cho máy tính Windows. Loại socket được tích hợp trong mainboard không thể thay đổi, và mọi bộ phận của mainboard đều được điều chỉnh để hoạt động với các thế hệ bộ vi xử lý Intel hoặc AMD cụ thể. Vì vậy, việc lựa chọn giữa Intel và AMD sẽ ảnh hưởng lớn đến những mẫu mainboard nào đang có sẵn cho bạn. Socket CPU nằm ở đâu?Tùy thuộc vào loại mainboard bạn đang sử dụng, vị trí tìm thấy socket CPU có thể sẽ khác nhau. Loại mainboard ATX tiêu chuẩn (cũng như Micro ATX và EATX) có socket ở phía gần trên cùng, trong khi trên bo mạch Mini-ITX, nó nằm gần trung tâm hơn một chút. Nói chung, bạn rất dễ dàng để nhận biết socket CPU là gì và nằm ở đâu, vì nó là một hình vuông trống lớn và chiếm nhiều không gian trên mainboard. Intel và AMD Socket: Cách phân biệtBạn đã tìm thấy socket CPU, nhưng tiếp theo bạn cần phải phân biệt sự khác nhau giữa Intel và AMD. CPU giao tiếp với phần còn lại của hệ thống thông qua các kết nối điện được thực hiện thông qua các bộ chân cắm. Tùy thuộc vào bộ vi xử lý, các chân đó nằm trên socket (Intel) hoặc ở luôn mặt dưới của chính CPU (AMD). Đối với AMD, các chân cắm ở trên CPU, còn socket là một tập hợp các lỗ mà các chân cắm CPU đi vào. Trong khi đó, Intel để lại các chân cắm trên mainboard và CPU có một bộ tiếp điểm ở phía mặt dưới của bộ vi xử lý. Để dễ hình dung hơn, bạn hãy xem một vài ví dụ hình ảnh cụ thể, Intel sử dụng một khung giữ và chốt che đi một phần CPU được đặt vào. Intel CPU socket. Hãy để ý tới các chân nhô ra khỏi socket, và giá đỡ lớn hơn sẽ được hạ xuống CPU để giữ cho nó ở đúng vị trí. Không giống như Intel, AMD sử dụng một đòn bẩy duy nhất. Bộ vi xử lý AMD được đặt ở vị trí đó sẽ không được che một phần bởi giá đỡ. AMD CPU socket. Hãy để ý tới các lỗ cắm trên socket, và cần gạt nhỏ hơn được sử dụng để cố định CPU. Thế hệ CPU rất quan trọngKhi bạn đã biết đặc điểm của cả hai loại socket, thật khó để nhầm lẫn giữa hai loại. Tuy nhiên, có nhiều thứ bạn phải quan tâm hơn so với chỉ Intel và AMD. Việc bạn sử dụng thế hệ vi xử lý nào rất quan trọng. Nếu bạn có một con CPU Intel, chỉ như vậy thì không thể đảm bảo rằng nó sẽ phù hợp với bất kỳ mainboard cũ nào tương thích với Intel, phía AMD thì cũng chẳng khác. Ví dụ, bạn không thể lắp CPU Intel thế hệ thứ 11 mới nhất vào một chiếc mainboard đời cũ từ 10 năm trước được (mặc dù đó là loại mainboard tương thích Intel). Nếu cứ cố lắp, một trong hai thiết bị sẽ bị hỏng. Lý do cho điều này là thiết kế và số lượng chân cắm ảnh hưởng đến chức năng của hệ thống. Mỗi chân đều có dây để giao tiếp với một phần cụ thể của hệ thống. Thông thường, một thiết kế chân cũ không thể chứa các tính năng mới. Vì lý do đó, thiết kế socket thường có thể thay đổi giữa các thế hệ. Khoảng bao lâu thì ra mắt các loại Socket CPU mới?Tất nhiên, Intel và AMD phải đi trên một lộ trình tốt. Nhiều người muốn mua những CPU mới nhất và tốt nhất cho máy tính của họ, nhưng họ không nhất thiết muốn mua cả mainboard mới mỗi khi CPU thế hệ mới ra mắt. Tuy hai công ty vẫn cố gắng đáp ứng người dùng khi có thể, nhưng họ cũng sẽ không ngần ngại chuyển sang loại socket mới nếu họ cần. Tại thời điểm của bài viết này là tháng 8 năm 2021, dòng CPU đầu bảng gần đây nhất của AMD là Ryzen 5000. Nó sử dụng socket AM4, cũng như các thế hệ CPU Ryzen trước đó. Nhưng Ryzen 5000 chỉ hỗ trợ các mẫu mainboard được xây dựng cho Ryzen 5000, cũng như hầu hết các mainboard tương thích với Ryzen 4000. Quay trở lại xa hơn thế, Ryzen 5000 sẽ không hoạt động mặc dù thực tế là các mainboard Ryzen cũ hơn đang sử dụng cùng một socket. Cũng có một tình huống tương tự ở phía bên kia – đội xanh Intel. Bản phát hành gần đây nhất của Intel, Rocket Lake, sử dụng socket LGA 1200, cũng như “người tiền nhiệm” của nó, Comet Lake. Mặc dù có vẻ tương thích như vậy, nhưng có một số bo mạch Comet Lake cũ sử dụng socket LGA 1200 sẽ không hoạt động với bộ vi xử lý Rocket Lake. Trong cả hai trường hợp, sự không tương thích này ít liên quan đến chính socket vật lý, mà chủ yếu liên quan đến các công nghệ xung quanh hỗ trợ CPU, chẳng hạn như chipset. Intel cũng dự kiến sẽ ra mắt dòng CPU máy tính để bàn đầu bảng mới, vào cuối năm 2021 hoặc đầu năm 2022 có tên là Alder Lake. Một lần nữa, thế hệ mới này dự kiến sẽ sử dụng một socket khác để chứa các công nghệ mới. Như bạn có thể thấy, đôi khi, một socket cụ thể sẽ tồn tại trong hàng nhiều năm, trong khi những socket khác chỉ tồn tại trong một hoặc hai thế hệ. Trên hết, đôi khi, ngay cả tên socket cũng không phải là một hướng dẫn tốt về khả năng tương thích, như cả ví dụ về Rocket Lake và Ryzen 5000 đều đã chứng minh. Cách kiểm tra CPU và Mainboard của bạn có tương thích với nhau không?Với tất cả những thông tin ở trên, việc nắm bắt hoàn toàn tính tương thích giữa mainboard và CPU trong đầu chắc chắn không phải là một nhiệm vụ đơn giản. May mắn thay, có nhiều giải pháp thay thế dễ dàng hơn khi bạn mua sắm các bản nâng cấp hoặc PC build mới, một trong số đó là sử dụng website như PC Part Picker để có thể xác minh khả năng tương thích giữa CPU và mainboard, trước khi bạn ra quyết định xuống tiền. Hãy truy cập vào website PC Part Picker, chọn phần System Builder để kiểm tra tính tương thích giữa CPU và Mainboard của bạn. Tuy socket CPU ban đầu là một khái niệm khá đơn giản để hiểu, nhưng nó có thể nhanh chóng trở nên khó hiểu do các loại model mainboard và các vấn đề về tương thích. Nếu bạn có thể xác định được socket của Intel và AMD, điều đó là đủ tốt. Đối với mọi thứ khác, hãy cứ chăm chỉ tìm tòi và học hỏi một thời gian, chắc chắn bạn hoàn thành được chặng đường còn lại. Lời cuối cùng trước khi kết thúc bài viết, nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hay góp ý về nội dung chúng tôi đã đề cập trong “Socket CPU là gì? Hướng dẫn cách phân biệt các loại Socket CPU“, hãy chia sẻ ý kiến của bạn bằng khung bình luận bên dưới nhé. Chúc bạn một ngày tốt lành !!! |
